فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ........................................................................................................................ 1
مقدمه ........................................................................................................................ 2
فصل اول : کلیات تحقیق.................................................................................................... 4
1-1 بیان مسئله : ........................................................................................................... 5
1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق : ................................................................................... 7
1-3 اهداف تحقیق: ........................................................................................................ 8
1-3-1 هدف کلی : ....................................................................................................... 8
1-3-2 اهداف جزئی : ................................................................................................... 8
1-4 سؤالات تحقیق: .......................................................................................................8
1-4-1 فرضیه‌های تحقیق : .............................................................................................. 8
1-5 روش اجرا : ..........................................................................................................9
1-5-1 نوع روش تحقیق : ................................................................................................9
1-5-1-1 روش گردآوری اطلاعات : ...................................................................................9
1-5-1-2 روش‌ها و ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها : ...................................................................... 10
1-6 پیشینه تحقیق : ....................................................................................................... 10
1-7 کفر : ................................................................................................................ 12
1-7-1 معنای لغوی : ....................................................................................................13
1-7-2 انکار اصول دین : ..............................................................................................14
1-7-3 معنای اصطلاحی : ............................................................................................. 15
1-7-4 تقابل مفهوم « کفر» با دو مفهوم « ایمان » و « اسلام »: ...................................................16
1-8 ایمان: ................................................................................................................ 16
1-8-1 اسلام : ........................................................................................................... 27
1-8-2 ایمان تصدیقی : ...................................................................................................32
1-8-3 ایمان به خدا: ..................................................................................................... 33
1-8-4 ایمان به لقاءالله و آخرت : ....................................................................................... 34
1-8-5 کمترین حد تصدیق و معرفت برای ایمان : .................................................................... 37
1-9 نقش ولایت در زندگی : ............................................................................................ 38
1-9-1 خروج از ظلمات به نور : .......................................................................................38
1-9-2 رهایی از نوع محرومیت : ..................................................................................... 38
1-9-3 قرار گرفتن در زنجیره و شبکه اولیای الهی: ................................................................. 39
1-9-4 برخورداری از حمایت و نصر : .............................................................................. 39
1-9-5 پیوستن به شبکه ولایت : .........................................................................................40
1-10 نسبت کفر و ایمان : .............................................................................................. 40
1-10-1 نسبت ذکر و ایمان : .......................................................................................... 42
1-10-2 استقرار ایمان در گرایش‌ها : ................................................................................ 43
1-10-3 استقرار ایمان در رفتارها : .................................................................................. 44
1-10-4 استقرار ایمان در موضع‌گیری‌ها : .......................................................................... 45
1-10-5 استقرار ایمان در روابط با مؤمنین : .........................................................................45
1-10-6 استقرار ایمان در دین‌داری و طلب روزی : ................................................................45
1-10-7 استقرار ایمان در ابتلائات : ................................................................................. 47
فصل دوم : اقسام کفر از منظر مذاهب خمسه ........................................................................ 50
2-1 معنای قرآنی کفر : ............................................................................................... 51
2-2 اقسام کفر از منظر متکلمان : ................................................................................... 56
2-2-1 کفر انکار : .....................................................................................................56
2-2-2 کفر جحود : .................................................................................................... 56
2-2-3 کفر عناد : ...................................................................................................... 56
2-2-4 کفر نفاق : ...................................................................................................... 57
2-3 اقسام کفر در کلام امام صادق (علیه‌السلام) : ....................................................................57
2-3-1 کفر جحود : ......................................................................................................57
2-3-2 انکار ربوبیت : ................................................................................................. 57
2-3-3 انکار همراه شناخت : ........................................................................................... 57
2-3-4 کفر عصیان : ................................................................................................... 58
2-3-5 کفر برائت : .....................................................................................................58
2-3-6 کفر نعمت : ....................................................................................................58
2-3-7 کفر مطلق : ....................................................................................................58
2-4 شرک : ............................................................................................................58
2-4-1 فجور : ........................................................................................................ 60
2-4-2 ظلم : ......................................................................................................... 61
2-4-3 اعتداء : ........................................................................................................64
2-4-4 کافر : ........................................................................................................ 66
2-5 اقسام کافران : ...................................................................................................67
2-6 احکام کافر : ..................................................................................................... 67
2-7 وجوه کفر : ....................................................................................................... 68
2-7-1 کفر، برتری‌جویی است : .......................................................................................69
2-7-2 کفران نعمت : ...................................................................................................69
2-7-3 التزام همه‌جانبه : ...............................................................................................70
2-7-4 برائت از کفر : ................................................................................................71
2-7- 5 کفر یعنی پوشانیدن : .......................................................................................... 74
فصل سوم : شرایط و احکام کفر : ................................................................................... 79
3-1 کفر و کافر از دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت: ................................................................ 80
3-1-1 دیدگاه اهل سنت : .............................................................................................. 82
3-1-1-1 کفر در فقه حنفی: ........................................................................................... 90
3-1-1-2 آثار مکتوب فقهی درباره الفاظ کفر : ......................................................................... 91
3-1-2 کفریات در زبان فارسی: ..........................................................................................92
3-1-3 معیارهای تکفیر: ....................................................................................................93
3-2 مباحث مربوط به تکفیر در سال‌های اخیر : ........................................................................94
3-2-1 عبارات کفرآمیز فارسی: .......................................................................................... 96
3-2-2 طبقه‌بندی کفریات زبانی : ..........................................................................................96
3-2-3 اتهام تکفیر به شیعه : ............................................................................................... 97
3-3 موجبات کفر در قرآن : .............................................................................................. 98
3-3-1 کسی که به‌جای خدا، غیر او را برگزیند و یا برای او شریک قرار دهد: ..................................... 99
3-3-2 انکار قرآن: ........................................................................................................ 99
3-3-3 انکار خدا و رسول: ................................................................................................ 99
3-3-4 انکار معجزات و قیامت : ......................................................................................... 99
3-4 الفاظ کفر و بی‌ایمانی در روایات : ..................................................................................... 101
3-4-1 بررسی و تحلیل روایات : ............................................................................................ 102
3-5 مرتب و اقسام کفر مخالفان : ........................................................................................... 103
3-5-1 کفر اهل کتاب: .......................................................................................................104
3-5-2 کفر مرتد : .......................................................................................................... 107
3-5-3 ارتداد صحابه : ...................................................................................................... 110
3-5-4 موضع فقهای شیعه درباره کفر عامه: ............................................................................ 111
3-5-5 فرع انگاری امامت : .............................................................................................. 112
3-5-6 امامت، یک اصل دینی: ........................................................................................... 112
3-6 بررسی و تحلیل اقوال فقها : ......................................................................................... 113
3-6-1 امامت به منزله اصل در مذهب : ................................................................................. 115
الف) اصول اسلام و اصول ایمان: ......................................................................................... 116
ب) اصول دین و اصول مذهب : .......................................................................................... 116
3-7 بررسی اقوال قائلین به اصل مذهب بودن امامت : .................................................................. 116
3-7-1 حکم مستضعفان : ................................................................................................. 116
فصل چهارم : نتیجه‌گیری: ................................................................................................ 118
4-1 نتیجه گیری : ......................................................................................................... 119
4-2 پیشنهادات: ............................................................................................................124
4-3 منابع : ................................................................................................................ 125
چکیده انگلیسی : ............................................................................................................130
شهادت داد(مجلسی، 1037 ج 22:92).
آنان با خود گفتند: سلام او برای نجات و پناه بردن بوده است، از این رو قصد کشتن او را نمودهوی را به قتل رساندند و غنایم او را گرفتند
پس‌ازآنکه نزد پیامبر ( صلی‌الله علیه و آله و سلم) آمدند، این آیه نازل شد.
