مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامى

اختصاصی از حامی فایل مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامى دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 10

مهدویت از دیدگاه مذاهب اسلامى

بسم الله الرحمـن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام على خاتم الانبیإ و إفضل المرسلین محمد و آله الطاهرین. (وعد الله الذین ءامنوا منکم و عملوا الصــلحـت لیستخلفنهم فى الا رض ... و لیمکنن لهم دینهم الذى ارتضى لهم ...);(2)خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند وعده مى دهد که قطعا آنان را حکم ران روى زمین خواهد کرد ... و دین و آیینى را که براى آنان پسندیده, پابرجا و ریشه دار خواهد ساخت ... . 

فضیلت مجالس اهل بیت(علیهم السلام)

امام جعفر صادق(ع) فرمودند:((... شیعتنا منا خلقوا من فاضل طینتنا;(3) ... شیعیان ما از بازمانده ى گل ما خلق شدند.))((... یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا ... ;(4) ... در سوگوارى ما محزون اند و در شادمانى ما, مسرور ... .))در حدیثى دیگر مى فرمایند: مجلسى که در آن ذکر پیامبر و آل پیامبر(علیهم السلام) باشد, براى اهل آسمان روشنایى دارد; همانند ستارگان که براى اهل زمین روشنایى دارند; و ملایکه از خداوند اجازه مى خواهند که در این مجالس شرکت کنند.خدا را سپاس مى گوییم که ما را از دوست داران و شیعیان اهل بیت(علیهم السلام) قرار داد. 

موعودگرایى در ادیان

مردم دنیا به دو دسته تقسیم مى شوند: یک دسته مانند حیوانات اند; از مبدإ و مقصد خلقت خویش بى خبرند و به آن کارى ندارند.خور و خواب و خشم و شهوت, شغب است و جهل و ظلمتحیوان خبر ندارد ز روان آدمیت(5)دسته ى دیگر, مومنان اند که به خالق جهان هستى و روز واپسین ایمان دارند. این ها از پیروان ادیان آسمانى اند; یهود و نصارا و تمام پیروان ادیان آسمانى, با ما مسلمانان در این عقیده که در پایان این دنیا, حکومت عادله اى برپا خواهد شد, شریک اند. مسیحیان, فرمان رواى این حکومت عادلانه را عیسى بن مریم8 مى دانند که سبب آن, تحریف کتاب هاى آسمانى آن هاست. من در سخن رانى هایى که براى تلویزیون داشتم, تورات ها و انجیل ها را آوردم و نشان دادم که چگونه در چاپ هاى بعدى, آن را تحریف کرده اند. بشارت هاى آمدن پیامبر خاتم(ص) و ... را آن گونه که خواسته اند, تغییر داده اند. قرآن کریم نیز این مطلب را بیان کرده است: (... یحرفون الکلم ...)(6), (... یکتمون مآ إنزلنا ...)(7).اما مسلمانان روایات پیامبر خاتم(ص) را در اختیار دارند و فرمان رواى آخرالزمان را امام مهدى(عج) مى دانند. 

ارزش احادیث شیعیان

در مکتب خلفا, سالیانى دراز نشر حدیث پیامبر(ص) ممنوع بود; چرا که مى خواستند فضایل على(ع) و خاندان على را پوشیده نگاه دارند; اما پیروان و شیعیان اهل بیت(علیهم السلام) نقل حدیث مى کردند و این کار را افتخار خود مى دانستند و به آن مباهات مى کردند. علماى ما براى جمعآورى احادیث زحمات فراوان کشیده اند. مرحوم کلینى از نیشابور تا بغداد, شهر به شهر گشته و روایت ها را جمع کرده است. شیخ صدوق بیش از دویست جلد کتاب حدیث دارد; بنابراین ما در حقایق اسلامى بسیار روشن تر و آگاه تریم. چرا که میراث علوم آل محمد(ص) را محافظت کرده ایم و حوزه هاى علمیه ى ما وارث علوم اهل بیت اند.(8)براى من کتاب هایى از هند و پاکستان در رد تشیع فرستادند که یکى از آن ها الشیعه و القرآن نوشته ى احسان زهیراللهى بود که شیعه را معتقد به تحریف قرآن مى دانست. در جواب او سه جلد کتاب نوشتم. البته از کتاب مرحوم حاجى نورى, فصل الخطاب فى تحریف کتاب رب الارباب استفاده کردم. با توجه به این هجوم ها علیه شیعه, حوزه هاى علمیه باید در عقاید و کلام تخصص پیدا کنند. جنگ امروز, جنگ فرهنگى و عقیدتى است. 

مهدى(عج) در روایات اهل سنت

در علایم ظهور حضرت حجت(عج) و کیفیت حکومت ایشان, در احادیث هر دو فرقه از مسلمین روایات بسیار زیادى به چشم مى خورد.شیخ ابراهیم حموینى شافعى, در فرائد السمطین, از ابن عباس روایت مى کند که:قال رسول الله(ص): ان خلفائى و إوصیائى و حجج الله على الخلق بعدى اثنا عشر إولهم إخى و آخرهم ولدى. قیل یا رسول الله(ص) و من إخوک؟ قال(ص) على بن إبى طالب قیل و من ولدک؟ قال(ص): المهدى[عج]. الذى یملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الذى بعثنى بالحق بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتى یخرج فیه ولدى المهدى فینزل روح الله عیسى بن مریم فیصلى خلفه ... ;(9)رسول اکرم(ص) فرمود: خلفا و جانشینان من حجت هاى خدا بر خلق پس از من دوازده نفرند, اول آنان برادرم و آخرشان فرزندم. گفته شد: اى رسول خدا برادرت کیست؟ فرمود: على بن ابیطالب[(ع]( سوال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: مهدى[عج] که زمین را از قسط و عدل پر سازد, همان سان که از ظلم و جور پر شده.قسم به آن که مرا به حق به عنوان بشارت دهنده و ترساننده برانگیخت اگر از عمر دنیا جز یک روز باقى نمانده باشد, خدا آن را آن چنان طولانى سازد تا فرزندم مهدى خروج کند[ پس از خروج او] عیسى بن مریم پشت سرش به نماز ایستد ... .در تاریخ إخطب خطبإ خوارزم, موفق بن احمد حنفى به سندش از ابى سلمى از رسول الله(ص) نقل مى کند که فرمودند:لیله إسرى بى الى السمإ إرانى الله ذریتى و المهدى فى وسطهم کإنه کوکب درى;(10)شبى که مرا به آسمان ها (معراج) بردند خداوند ذریه ام را به من نشان داد و دیدم که مهدى(ع) در میان آنان, مانند ستاره اى بسیار درخشان بود.هم چنان که پیامبر خاتم(ص) در میان پیامبران امتیاز داشت, حضرت حجت(عج) نیز در میان ائمه(علیهم السلام) امتیاز ویژه اى دارد. در روایتى دیدم امام جعفر صادق(ع) بر سجاده اش نشسته بود و گریه مى

دانلود مقاله کامل درباره مذاهب

اختصاصی از حامی فایل دانلود مقاله کامل درباره مذاهب دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 5

یا حق

مذهب مغان[ 11]= در اخبار از پیغامبر علیه السلام فرمود

سنوا فی المجوس سنه اهل الکتاب غیرنا نسائهم و لا اکلی زبایحهم. در مغان همه سنتهای اهل کتاب نگاه دارید الا دو چیز یکی انکه از ایشان زن مخواهید و دیگر از کشته ایشان مخورید.

و مذهب ایشان چنان است که میگویند همه خیرها از خداست و همه شرها از شیطان است. و ایزد تعالی را یزدان میخوانند و شیطان را اهریمن گویند. و گویند یزدان قدیم است واهرمن محدث و ابتدای مردم را کیومرث گویند. و گویند صانع چون بینا بود در بینائی خویش تفکر کرد_ از تفکر او اهرمن پدید امد . تعالی الله عن ذالک علوا کبیرا و اتش را عزیز و بزرگ دارند و او را خدمت کنند.

و اب را نیالند یعنی به هیچ چیز الوده نکنند و جز به خوردن به کار نبرند و شادی کردن و می خوردن به طاعت دارند و هر روز سه بار افتاب را سجده کنند. بر ان روی که افتاب باشد و به وقت طعام خوردن سخن نگویند و زمزمه به وقت خوردن واجب دارند و از مردگان احتراز کنند و خویشان را نکاح روا دارند چون مادر و خواهر و دختر و لوطی را سنگسار کنند و مردگان را گور ننهند بلکه به هوا دهند در دخمه. و اتش پرست را هربد[ 12] خوانند.

مذهب زرتشت[ 13]

مغان گویند ما را پیغمبری بوده است زرتشت نام که این شرایع را اورده است و سه کتاب اورده است. زند[ 14] و پازند و اویستا[ 15]

و در ان کتاب ها الفاظی است نامفهوم لیکن گروهی از ایشان انرا تفسیر و تاویل نهاده اند.

مذهب مزدک[ 16]

مرد در زمان قباد فیروزان از شهر نسا بیرون امد که او را مزدک نامیدند که دعوی پیامبری نمود وبعضی از احکام زرتشت را تغییر داد و اموال و فروج بر خلق مباح نمود و گروهی به او ایمان اوردنند و ب این عقیده بودند که این مال و نعمت در اصل همه برای خلق بوده است و اکنون هم همچنان است .

تا اینکه در نهایت نوشیروان با مزدک مناظره نمود و او را با حجت نمود و در نهایت بکشت.

مذهّب مانی[ 17]

مانی مردی بود که در صنعت صورتگری استاد بود و در روزگار شاپوربن اردشیر بیرون امد .در بین قوم مغان وزرتشا دعوی پیغتمبری نمود و دلیل و برهان او صناعت قلم و و صورت گری بود. گویند بر تیکه ای حریر سفید خطی کشید وزمانیکه که یک تار حریر بیرون آوردند ان خط ناپدید شد . مانی کتابی نوشت که به انواع تصاویر مزین بود که انرا ارزنگ مانی نامیدند که این کتاب در خزائن غزنین موجود است و اطول این کتاب همه طریق زرتشت است و مذهب ثنوی داشت .

مذهب ثنوی[ 18]

ایشان براین عقیده اند که که میگویند زرتشت گفته است که صانع دو است. یکی نور که صانع خیر است و یکی ظلمت که صانع شر است و هرچه د رعالم از راحت و روشنائی و طاعت و خیر وجود دارد به صانع خیر برمیگردد _ و هر چه شر و فتنه و بیماری و تاریکی است به صانع شر برمیگرد.لیکن هر دو صانع را قدیم گویند و عشر از مال خویش دادن واجب دانند و یک سال جامه دارند و یک روزه باقی برخویش حرام دانند و یک هفتم از عمر خویش را روزه میگیرند و چهار نماز دارند و به پیامبری و رسالت حضرت ادم علیه السلام مقرند و به رسالت شیث و بعد به رسالت مردی به نام بدوه که در هندوستان بود و رسالت زرتشت به پارس بود و مانی را خاتم النبیین گویند و به او اعحاب عظیم دارند و در ضمن مذهب مرصابیان را همین مذهب بوده است.

حکایت. در زمان مامون چنان بود که دستوری داده بود تا پیش او همه مذاهب را مناظره کنند. تا اینکه مردی امد متکلم که مذهب ثنوی داشت. مامون دستور داد که متکلمان و فقهای اسلام را جمع کنند برای مناظره با او .

ان مرد چون د رسخن امد گفت عاملی بینم برخیر و شر و نور و ظلمت و نیک و بد هر ایینه هر یک از این اضداد باید که صانع دیگر باشد زیرا خرد قبول نیکند که صانع نیکی کند و هم او بدی کند و مانند این حجت ها اورد.

از اهل مجلس صدا امد که ای مامون با چنین شخصی مناظره جز با شمشیر نباید کرد پس مامون یک لحظه خاموش شد بعد از او پرسید مذهب چیست؟ گفت مذهب انست که صانع دو است _ یکی صانع خیر و یکی صانع شر و هر یک را فعل و صنع او پیدا است. انکه خیر کند شر نمیکند و انکه شر میکند خیر انجام نمیدهد .

مامون گفت .هر دو به افعال خود قاذرند یا عاحز؟ جواب داد. هر دو به افعال خود قادرند و صانع هرگز عاجز نیست .

مامون گفت هیچ عاجزی به اینها راه یابد . گفت نه. و چگونه معبود عاجز بود!

مامون گفت . الله اکبر صانع خیر خواهد که همه به او باشند و صانع شر نباشد و یا صانع شر خواهد که صانع خیر نباشد و به خواست و مراد ایشان باشد. گفت

نباشد و یکی را بر دیگری دست نیست .مامون گفت پس عجز هر یک از این دو ظاهر گشت و عاجزی خدا را نشاید و ان ثنوی متحیر شد تا اینکه دستور دادند انرا بکشند.

یا حق

در بیان مذهب ها که پیش از اسلام وجود داشته اند

ابو عیسا وراق در کتاب خویش اورده است که گروهی از عرب به صانع و قیامت مقر بودند ولیکن به رسولان صلوات الله علیهم نگرویدند .و برخی از ایشان بتان را میپرستیدند و جز بت را صانع نمیدانستند و بعضی از بتان را در خانه کعبه گذاشته بودند و هر یم را نامی گذاشته بودند که خدای تعالی نام بعضی از انها را در قران یاد فرموده است

افر ایتم اللات و العزی و منات الثالثه الخری

نلم بتان و هر به هر گروهی که تعلق داشته در زیر امده است.

نام بت

سوادع

ود

یغوث

نسر

یعوق

لات

عزا

منات

هبل

اساف و نایله

قبیله

بنی هذیل

بنی کلب

همدان

بنی کلاغ

سرزمین حمیر/یمن/مذحج

ثقیف

طایف

اوس و خزرج و غسان

در کعبه

(سعد ملکان بود)

در صفا و مروه بودند

بعضی از عرب مذهب تعطیل داشتند و دهری بودند. چنانچه ایزد تعالی در قران از کلام ایشان حکایت میکند.

و ما هی الا حیوتنا الدنیا نموت و نحیا و ما یهلکنا الا الدهر

و بعضی از ایشان فرشتگان را میپرستیدند و میگفتند ایشان دختران ایزد نعالی هستند .

ویجعلون لله البنات سبحانه

و گروهی از اینان به قیامت مقر بودند و بعضی از ایشان بر دین مسلمانی بودند .ودر اخبار امده است که مردی به نام تبع بن کلیکرب الحمیری

پیش از پیغامبر علیه السلام به او گرویده بود . و همچنین قس بن ساعده الایادی بوده است . پیغمبر علیه السلام فرموده من او را یاد دارم و در بازار عکاظ بر شتری سرخ و خلق را پند میداد و پیغمبر علیه السلام او را میستود.

ابو قیس صرمه بن انس از بنی نجار بود و از بت پرستیدن بیزار شد و خانه خود را مسجدی ساخت و گفت من خدای ابراهیم را پرستیدم .چون پیغمبر علیه السلام به نبوت برگزیده شد به او ایمان اورد و در اسلام درجه بلندی یافت.

خالدبن سنان از بنی عیس بن غیس بود و پیش از پیغمبر اسلام به او گروید و پیغامبر علیه السلام هنوز از مادر نزاد ه بود که به او ایمان داشت و کشته شد و دخترش پیغامبر علیه السلام را بدید و به او ایمان اورد .

امیه بن ابی الصلت الثقفی از بت پرستی بیزار شد و گفت پیامبری بیرون خواهد امد و زمان ظهور او نزدیک است و گمان داشت سحبان پیامبر او باشد . چون رسول ما صلی الله علیه و سلم به نبوت رسید او را حسد گرفت و ایمان نیاورد و بی دین مرد .

هذا الرجل امن لسانه و کفر قلبه. زیدبن عمر و بن نفیل و عامری بن الظرب العداوانی الحکیم و عمرو بن یزید الکلبی. هر سه د رارزوی ان بودند که مدت عمر ایشان چندان کشد که پیغامبر علیه السلام را دریابند و به او ایمان اوردند لیکن هر سه کشته شدند .

و بعضی از اعراب کاهن بودند مانند سطیح و شق . و بعضی جهود بودند مانند اهل خبیر و بعضی ترسا بودند مانند بنی غسان و بنی تغلب و بعضی مغان بودند مانند بنی تمیم و بنی عیس .

مذاهب فلاسفه

ارسطاطالیس از معلم خود افلاطون چنین میگوید که شاگرد سقراط حکیم بود و سقراط چنین گفت که مذهب متقدمان و امامان فلاسفه که حکیمان روزگار بودند (مانند= اغاذیمون و هرمس و فیثقرس ) میگفتند که حق تعالی یکی است و ازلی و تمام است . ناقص نیست و سبب الاسباب و علت العلل اوست. خیر محض است . فاعل موجودات حقیقی است مفید کل است . مرکب نیست مصور نیست موضوع نیست. و از همه گان بی نیاز است . وبر هر ادمی واجب شد یاد کردن ایزد تعالی به غایت تبجیل و تعظیم و طهارت به اب روا . و کسب و کار بر افراد سالم فریضه داشت و هر که عادت فسادی بود عقوبت کرد و کشاورزی بر اهل ان واجب کرد و آموختن علم و حکمت از فرائض دانست و هیچ جانوری را نکشت مگر اینکه از او به خلق مخاطره و رنج بود . و سلاطین را بزرگ دانست و مذهب ایشان در ارواح ان که روح کل است و روح جز است که در تن ادمی اید تا مهذب گردد. پس بیرون رود و به کل خویش باز گردد و ان که نا مهذب بیرون شود در اثیر بماند و به کل باز نتواند رسید.

مذهب جهودان

بررسی فقهی واژه کفر در مذاهب اسلامی

اختصاصی از حامی فایل بررسی فقهی واژه کفر در مذاهب اسلامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مناسب برای دانشجویان و محققین رشته حقوق فقه الهیات و معارف اسلامی

موضوع :بررسی فقهی واژه کفر در مذاهب اسلامی

تعداد صفحات : 130

فرمت : قابل ویرایش word

دارای چکیده انگلیسی

چکیده و بخشی از مقدمه و فهرست مطالب:

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

چکیده ........................................................................................................................ 1

مقدمه ........................................................................................................................ 2

فصل اول : کلیات تحقیق.................................................................................................... 4

1-1 بیان مسئله : ........................................................................................................... 5

1-2 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق : ................................................................................... 7

1-3 اهداف تحقیق: ........................................................................................................ 8

1-3-1 هدف کلی : ....................................................................................................... 8

1-3-2 اهداف جزئی : ................................................................................................... 8

1-4 سؤالات تحقیق: .......................................................................................................8

1-4-1 فرضیه‌های تحقیق : .............................................................................................. 8

1-5 روش اجرا : ..........................................................................................................9

1-5-1 نوع روش تحقیق : ................................................................................................9

1-5-1-1 روش گردآوری اطلاعات : ...................................................................................9

1-5-1-2 روش‌ها و ابزار تجزیه‌وتحلیل داده‌ها : ...................................................................... 10

1-6 پیشینه تحقیق : ....................................................................................................... 10

1-7 کفر : ................................................................................................................ 12

1-7-1 معنای لغوی : ....................................................................................................13

1-7-2 انکار اصول دین : ..............................................................................................14

1-7-3 معنای اصطلاحی : ............................................................................................. 15

1-7-4 تقابل مفهوم « کفر» با دو مفهوم « ایمان » و « اسلام »: ...................................................16

1-8 ایمان: ................................................................................................................ 16

1-8-1 اسلام : ........................................................................................................... 27

1-8-2 ایمان تصدیقی : ...................................................................................................32

1-8-3 ایمان به خدا: ..................................................................................................... 33

1-8-4 ایمان به لقاءالله و آخرت : ....................................................................................... 34

1-8-5 کمترین حد تصدیق و معرفت برای ایمان : .................................................................... 37

1-9 نقش ولایت در زندگی : ............................................................................................ 38

1-9-1 خروج از ظلمات به نور : .......................................................................................38

1-9-2 رهایی از نوع محرومیت : ..................................................................................... 38

1-9-3 قرار گرفتن در زنجیره و شبکه اولیای الهی: ................................................................. 39

1-9-4 برخورداری از حمایت و نصر : .............................................................................. 39

1-9-5 پیوستن به شبکه ولایت : .........................................................................................40

1-10 نسبت کفر و ایمان : .............................................................................................. 40

1-10-1 نسبت ذکر و ایمان : .......................................................................................... 42

1-10-2 استقرار ایمان در گرایش‌ها : ................................................................................ 43

1-10-3 استقرار ایمان در رفتارها : .................................................................................. 44

1-10-4 استقرار ایمان در موضع‌گیری‌ها : .......................................................................... 45

1-10-5 استقرار ایمان در روابط با مؤمنین : .........................................................................45

1-10-6 استقرار ایمان در دین‌داری و طلب روزی : ................................................................45

1-10-7 استقرار ایمان در ابتلائات : ................................................................................. 47

فصل دوم : اقسام کفر از منظر مذاهب خمسه ........................................................................ 50

2-1 معنای قرآنی کفر : ............................................................................................... 51

2-2 اقسام کفر از منظر متکلمان : ................................................................................... 56

2-2-1 کفر انکار : .....................................................................................................56

2-2-2 کفر جحود : .................................................................................................... 56

2-2-3 کفر عناد : ...................................................................................................... 56

2-2-4 کفر نفاق : ...................................................................................................... 57

2-3 اقسام کفر در کلام امام صادق (علیه‌السلام) : ....................................................................57

2-3-1 کفر جحود : ......................................................................................................57

2-3-2 انکار ربوبیت : ................................................................................................. 57

2-3-3 انکار همراه شناخت : ........................................................................................... 57

2-3-4 کفر عصیان : ................................................................................................... 58

2-3-5 کفر برائت : .....................................................................................................58

2-3-6 کفر نعمت : ....................................................................................................58

2-3-7 کفر مطلق : ....................................................................................................58

2-4 شرک : ............................................................................................................58

2-4-1 فجور : ........................................................................................................ 60

2-4-2 ظلم : ......................................................................................................... 61

2-4-3 اعتداء : ........................................................................................................64

2-4-4 کافر : ........................................................................................................ 66

2-5 اقسام کافران : ...................................................................................................67

2-6 احکام کافر : ..................................................................................................... 67

2-7 وجوه کفر : ....................................................................................................... 68

2-7-1 کفر، برتری‌جویی است : .......................................................................................69

2-7-2 کفران نعمت : ...................................................................................................69

2-7-3 التزام همه‌جانبه : ...............................................................................................70

2-7-4 برائت از کفر : ................................................................................................71

2-7- 5 کفر یعنی پوشانیدن : .......................................................................................... 74

فصل سوم : شرایط و احکام کفر : ................................................................................... 79

3-1 کفر و کافر از دیدگاه فقهای شیعه و اهل سنت: ................................................................ 80

3-1-1 دیدگاه اهل سنت : .............................................................................................. 82

3-1-1-1 کفر در فقه حنفی: ........................................................................................... 90

3-1-1-2 آثار مکتوب فقهی درباره الفاظ کفر : ......................................................................... 91

3-1-2 کفریات در زبان فارسی: ..........................................................................................92

3-1-3 معیارهای تکفیر: ....................................................................................................93

3-2 مباحث مربوط به تکفیر در سال‌های اخیر : ........................................................................94

3-2-1 عبارات کفرآمیز فارسی: .......................................................................................... 96

3-2-2 طبقه‌بندی کفریات زبانی : ..........................................................................................96

3-2-3 اتهام تکفیر به شیعه : ............................................................................................... 97

3-3 موجبات کفر در قرآن : .............................................................................................. 98

3-3-1 کسی که به‌جای خدا، غیر او را برگزیند و یا برای او شریک قرار دهد: ..................................... 99

3-3-2 انکار قرآن: ........................................................................................................ 99

3-3-3 انکار خدا و رسول: ................................................................................................ 99

3-3-4 انکار معجزات و قیامت : ......................................................................................... 99

3-4 الفاظ کفر و بی‌ایمانی در روایات : ..................................................................................... 101

3-4-1 بررسی و تحلیل روایات : ............................................................................................ 102

3-5 مرتب و اقسام کفر مخالفان : ........................................................................................... 103

3-5-1 کفر اهل کتاب: .......................................................................................................104

3-5-2 کفر مرتد : .......................................................................................................... 107

3-5-3 ارتداد صحابه : ...................................................................................................... 110

3-5-4 موضع فقهای شیعه درباره کفر عامه: ............................................................................ 111

3-5-5 فرع انگاری امامت : .............................................................................................. 112

3-5-6 امامت، یک اصل دینی: ........................................................................................... 112

3-6 بررسی و تحلیل اقوال فقها : ......................................................................................... 113

3-6-1 امامت به ‌منزله اصل در مذهب : ................................................................................. 115

الف) اصول اسلام و اصول ایمان: ......................................................................................... 116

ب) اصول دین و اصول مذهب : .......................................................................................... 116

3-7 بررسی اقوال قائلین به اصل مذهب بودن امامت : .................................................................. 116

3-7-1 حکم مستضعفان : ................................................................................................. 116

فصل چهارم : نتیجه‌گیری: ................................................................................................ 118

4-1 نتیجه گیری : ......................................................................................................... 119

4-2 پیشنهادات: ............................................................................................................124

4-3 منابع : ................................................................................................................ 125

چکیده انگلیسی : ............................................................................................................130

چکیده:

واژۀ «کُفر» یکی از برجسته‌ترین واژگان کلیدی در قرآن کریم است. این واژه نقش مهمی در نظام اخلاقی-دینی قرآن (با بار معنایی منفی ) دارد؛ 

و نه‌تنها مفهومی است که همۀ صفات منفی دیگر بر محور آن می‌گردد، حتی با قرائت سطحی قرآن مجید متقاعد می‌شویم که نقش مفهوم کفر چنان 

در همه‌جا جاری است که انسان حضور آن را در همۀ عبارات و آیاتی که با اخلاق و رفتار آدمی سروکار دارد حس می‌کند.

چنانچه موضوع کفر در مورد شخصی صدق کند احکامی دربارهاو جاری می‌شود. نظریه مشهور در میان فقهای امامیه آن است که کافر نجس است.

نجاست از مهم‌ترین آن‌ها است و مراد از آن، نجاست عینی است . درمقابل، فقهای اهل سنت نجاست کافر را نوعی 

 نجاست حکمی می‌دانند یعنی کافر در حکم نجس است نه عین آن. در این نوشتار، کلمات کانونی واژۀ «کفر» در بیان قرآن مجید مشخص و تبیین می‌گردد؛

نوع رابطۀ معنایی آن‌ها در ساختار معنایی بررسی و تحلیل می‌شود تا سرانجام حوزۀ معنایی واژۀ کـُفر و واژگان پیرامونی آن بازشناخته شود. 

پس دیدگاه‌های مذاهب چهارگانه اهل سنت با دیدگاه شیعه امامیه در مورد احکام کفر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و از این رهگذر،

نقاط اشتراک و افتراق دیدگاه ها کشف می‌گردد و دیدگاه درست تبیین می‌شود.

کلیدواژه‌ها: کُفر، فقه اهل سنت، مذاهب خمسه، فقه امامیه. 

مقدمه :

معیار اسلام و کفر در قرآن، به‌صورت شفاف بیان‌شده است.
از دیدگاه قرآن‌کسی که شعایر اسلام را اظهار نماید و بگوید:
من مسلمانم، مسلمان است و کسی اجازه تعرّض به او را ندارد.
قرآن، اظهار اسلام را نشانه مسلمان بودن می‌داند و می‌فرماید:
“یا أَیهَا الَّذِینَ آم نوا إِذا ضَرَبْتُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ فَتَبَینُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقی إِلَیکُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً ؛
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، هنگامی‌که درراه خدا گام می‌زنید (و برای جهاد می‌روید) تحقیق کنید و
به خاطر این‌که سرمایه ناپایدار دنیا ( غنائمی) به دست آورید، به کسی که اظهار اسلام می‌کند
نگویید مسلمان نیستی (نساء، 94). در شأن نزول این آیه آمده است:
پس از بازگشت رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) از غزوه خیبر،
اسامه بن زید را به همراه جمعی، به‌سوی تعدادی از روستاهای
یهودی‌نشین اطراف فدک فرستاد تا آنان را به اسلام دعوت کند.
مردی یهودی به نام “ مرداس بن نهیک “ که از حضور اسامه آگاهی یافت، نزدیکان و اموال خود
را در کنار کوه جمع نمود و نزد اسامه آمد،
درحالی‌که می‌گفت: “ أشهد أن لا اله اللَّه و ان محمداً رسول اللَّه “، امّا أسامه او را به قتل رساند.
پس از بازگشت نزد رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) رفت و جریان را به حضرت گفت.
رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) به او فرمود: "مردی را کشتی که به لا اله الا اللَّه و انّی رسول اللَّه"
شهادت داد(مجلسی، 1037 ج 22:92). اسامه گفت: ای رسول خدا، او برای نجات از کشتن شهادت داد. “ رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم)
فرمود: آیا دل او را شکافتی تا آگاهی یابی!

همچنین به نقل از ابن عباس، شأن نزول این آیه‌این گونه است: گروهی از صحابه پیامبر (صلی‌الله علیه و آله و سلم)

از راهی می گذشتند که مردی یهودی از بنی سلیم، به صحابه سلام کرد.

آنان با خود گفتند: سلام او برای نجات و پناه بردن بوده است، از این‌ رو قصد کشتن او را نمودهوی را به قتل رساندند و غنایم او را گرفتند

پس‌ازآنکه نزد پیامبر ( صلی‌الله علیه و آله و سلم) آمدند، این آیه نازل شد.

خداوند متعال پیش از این آیه، درباره حفظ جان افراد مؤمن می‌فرماید:
“وَ ماکان لِمُؤْمِن أَنْ یقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاّ خَطَأً و مَنْ یقْتُلْ مُؤْمِناً مُتَعَمِّداً فَجَزاؤُهُ جَهَنَّمُ خالِداً فِیها(نساء: 92 و93)
و هیچ مؤمنی را نَسِزَد که مؤمنی را -جز به اشتباه- بکشد.
و هر کس عمداً مؤمنی را بکشد، کیفرش دوزخ است که در آن ماندگار خواهد بود.

مقاله در مورد ارتداد از دیدگاه مذاهب پنجگانه اسلامی

اختصاصی از حامی فایل مقاله در مورد ارتداد از دیدگاه مذاهب پنجگانه اسلامی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه162

فهرست مطالب

مقدمه   ............................................................................................................1

فصل اول: مفهوم و تاریخچه ارتداد  ..................................................3  

بخش اول:1-1- مفهوم ارتداد   .......................................................................4

1-1-1- ارتداد در لغت    .........................................................................................................4

1-1-2- ارتداد در اصطلاح   ....................................................................................................5

1-1-3- کاربرد واژه ارتداد و مشتقات آن در قرآن   ................................................................7

1-1-4- کاربرد واژه ارتداد در روایات   ..................................................................................8

بخش دوم:1-2- تاریخچه ارتداد   ..................................................................9

1-2-1- ارتداد در آیین یهود   .................................................................................................9

1-2-2- ارتداد در آیین مسیحیت   .........................................................................................11

1-2-3- ارتداد در آیین زرتشت   ...........................................................................................12

1-2-4- ارتداد اعراب پیش از اسلام   ....................................................................................13

بخش سوم:1-3- ارتداد در اسلام و نمونه­هایی از آن .....................................15

فصل دوم: اقسام و شرایط تحقق ارتداد  ..........................................21  

بخش اول:2-1- اقسام ارتداد  .......................................................................22

2-1-1- از دیدگاه فقهای امامیه   ............................................................................................22

2-1-2- از دیدگاه فقهای اهل سنت   .....................................................................................27

بخش دوم:2-2- شرایط تحقق ارتداد   ..........................................................29

فصل سوم: موجبات ارتداد   ............................................................34    

بخش اول:3-1- موجبات ارتداد  ...................................................................35

3 -1-1- انکار اصل دین   ......................................................................................................35

3-1-2- انکار ضروری دین   .................................................................................................36

ج

 

3-1-2-1- نقش علم در ارتداد   ............................................................................................43

بخش دوم:3-2- حکم سبّ   .........................................................................49

3-2-1- حکم سب پیامبر اسلام(ص)   ..................................................................................49

3-2-2- حکم سبّ دیگر پیامبران   ........................................................................................52

3-2-3- حکم سبّ امامان معصوم(ع)   ..................................................................................53

3-2-4- رابطه سبّ و ارتداد   ................................................................................................54

فصل چهارم: راههای اثبات ارتداد و آثار آن   ..................................57

بخش اول:4-1- راههای اثبات ارتداد   ..........................................................58

4-1-1- ملاک ثابت شدن اسلام   ...........................................................................................58

4-1-2- چگونگی ثابت شدن ارتداد   .....................................................................................62

4-1-2-1- علم قاضی   ..........................................................................................................62

4-1-2-2- بینه   .....................................................................................................................62

4-1-2-3- اقرار   ...................................................................................................................65

بخش دوم:4-2- آثار ارتداد   ........................................................................66

فصل پنجم: احکام ارتداد   ..............................................................69

بخش اول:5-1- حکم قتل از دیدگاه مذاهب   ..............................................70

5-1-1- ماهیت جرم ارتداد    ................................................................................................70

5-1-2- حکم قتل از دیدگاه امامیه   ......................................................................................71

5-1-2-1- مرد مرتد به ارتداد فطری   ..................................................................................71

5-1-2-2- زن مرتد به ارتداد فطری   ...................................................................................72     

5-1-2-3- مرد مرتد به ارتداد ملّی   .....................................................................................72

5-1-2-4- زن مرتد به ارتداد ملّی   ......................................................................................73

5-1-3- حکم قتل از نظر مذاهب اربعه   ..............................................................................74

5-1-4- دلایل قایلان به وجوب قتل مرتد   ..........................................................................78

5-1-4-1- متولی اجرای حکم قتل    ...................................................................................80

5-1-5- دلایل قایلان به پذیرش توبه مرتد فطری   ..............................................................82

د

 

بخش دوم:5-2- سایر احکام ارتداد از دیدگاه امامیه   ..................................86     

5-2-1– احکام مرتد فطری   .................................................................................................86

5-2-2- احکام مرتد ملی   .....................................................................................................91

بخش سوم:5-3- سایر احکام ارتداد از دیدگاه مذاهب چهارگانه ...................96

5-3-1- از دیدگاه حنفیه   ......................................................................................................96

5-3-2- از دیدگاه مالکیه   ....................................................................................................101

5-3-3- از دیدگاه شافعیه   ...................................................................................................105

5-3-4- از دیدگاه حنبلیه  .....................................................................................................108

جمع­بندی بین نظریات    ..............................................................................113

فصل ششم: رابطه ارتداد با آزادی   ................................................116

بخش اول:6-1- ماهیت و حد و مرز آزادی   ...............................................117  بخش دوم:6-2- آزادی عقیده و بیان   .........................................................120

6-2-1- آزادی­عقیده   ...........................................................................................................120

6-2-2- آزادی بیان   .............................................................................................................123

6-2-2-1- رابطه ارتداد با حقوق خداوند   ..........................................................................123

6-2-2-2- رابطه ارتداد با حقوق جامعه و شهروندان   ........................................................124

نتیجه­گیری    ................................................................................................128

فهرست منابع و مآخذ  .................................................................................131

   

   

ه

 

چکیده

واژه "ارتداد" در لغت به معنای"رجوع و بازگشت" و در اصطلاح فقیهان به معنای "اختیار کفر بعد از اسلام آوردن" است.

در فقه امامیه ارتداد بر دو قسم "فطری" و "ملّی" است؛ ولی در فقه مذاهب چهارگانه، تنها یک قسم و با احکامی همانند مرتد ملّی مطرح می­باشد. با وجود اتّفاق نظر در معنای مرتد ملّی، فقهای امامیه در تعریف مرتد فطری اختلاف نظر دارند. در این نوشتار، ضمن بیان اختلاف مذکور، به بررسی روایات دالّ بر این تقسیم و سپس احکام ارتداد از دیدگاه مذاهب پنجگانه پرداخته شده است. مهمترین تفاوت ارتداد فطری با ملّی، حکم قتل و عدم پذیرش توبه مرتد فطری است که در این تحقیق به مستندات آن پرداخته می­شود.

و

 

مقدمه

یکی از مسائل مهم و چالش برانگیزی که در اسلام مطرح گشته, مسأله ارتداد و احکام مرتد است که بیشتر در باب حدود به آن پرداخته می­شود.

در این باب، مجازاتهای شدیدی؛ همچون قتل، حبس و مصادره اموال مرتد، با شرایط و خصوصیّات گوناگون، مورد بحث و بررسی قرار می­گیرد. اجماع فقیهان بر برخی از این مجازاتها در کتب شیعه و سنی فراوان نقل شده است[1].

با وجود طرح موضوع ارتداد در قرآن، هیچ یک از مجازاتهای دنیوی آن مورد اشاره قرار نگرفته و این مهم به عهده روایات منقول از ائمه اطهار(ع) سپرده شده است.

این موضوع که به عنوان یک مسأله اعتقادی، سیاسی و اجتماعی از دیرباز در محافل دینی مطرح بوده، با توجه به رخدادهای بحران­خیز کنونی در صحنه جهانی و پیدایش شگردها و جریانهای جدید در صحنه بین­المللی از طرف دشمنان اسلام و بی­دینان برای مقابله با دین و مقدسات اسلامی لازم است که از زوایای مختلف و با حسّاسیّت بیشتری مورد نقد و بررسی محافل مختلف علمی، فرهنگی و سیاسی قرار گیرد.

اهمیت و ضرورت تحقیق

مطرح شدن این مقوله در سطح محافل فرهنگی و سیاسی و نیز موضع­گیری منفی بنگاههای استکباری، صلیبی و صهیونی در قبال آن و شبهاتی که از سوی دانشمندان غربی در خصوص تعارض آن با حقوق بشر و آزادی عقیده و بیان مطرح شده می­طلبد که عالمان و اندیشمندان اسلامی به مقابله علمی با آن پرداخته و به تناسب تخصص و دانش خویش با تبیین و روشنگری، غبار ابهام و ناشناختگی را از این حکم اسلامی بزدایند و تلاشها و شیطنتهای بدخواهان اسلام را با شکست مواجه سازند.

این ادّعای تعارض که روشنفکران مسلمان ناآگاه از متون دینی را با نگاهی سطحی به آیه     «لا اکراه فی الدین[2]»  و "احتیاط در حفظ دماء" به همفکری و همنوایی فرا می­خواند، پژوهشگر متعهد را در راستای پاسخگویی به این شبهه وادار می­سازد که با بررسی دقیق موضوع از نظر منابع اسلامی و با نگاهی فقهی، ابهامات موجود را روشن ساخته و با اثبات اصل موضوع و تعیین حدود و ثغور  آن، جوابی درخور ارائه دهد.

موضوع ارتداد جنبه­های سیاسی، اجتماعی, فقهی و کلامی دارد که مناسب است هر یک به گونه­ای مستقل مورد بررسی قرار گیرد و اهالی قلم و اندیشه پیرامون ابعاد مختلف آن با دقت و موشکافی خاص به تحقیق و تفحص بپردازند. در این پژوهش، نویسنده بیشتر همّت خود را متوجه حکم فقهی ارتداد کرده و به طور مختصر بحثی کلامی نیز در پایان رساله آورده است.

سوالات و فرضیات تحقیق

 برای رسیدن به هدف تحقیق، پاسخ به پرسشهای ذیل ضروری است:

- اقسام ارتداد و احکام آنها چیست؟

- آیا موضوع ارتداد با صرف تغییر عقیده محقق می­شود یا عناوین دیگری نیز در آن دخالت دارد؟

- آیا توبه مرتد در سقوط مجازاتهای او مؤثر است یا خیر؟

- اگر انکار ضروری دین را از موجبات ارتداد بدانیم؛ اولاًً، تعریف دقیق آن چیست؟  ثانیاً، آیا مستقلاً تأثیرگذار در وقوع ارتداد است یا در صورتی که مستلزم انکار خدا و پیامبر باشد، موجب ارتداد می­شود؟

- انکار یکی از احکام ضروری از روی شبهه چه حکمی دارد؟

اینها نمونه­هایی از پرسشهایی است که می­توان بر اساس آنها محور و فضای کلی سخن در این تحقیق را به دست آورد. بررسی همه جانبه احکام مرتد، پیشینه تاریخی، نظریات فقهی و مستندات آن در راستای یافتن پاسخ پرسشهای مورد اشاره راهی است که در این تحقیق پیموده ­شده است.

و آنچه به عنوان فرضیه، در راستای تأمین هدف تحقیق، به نظر می­رسد، چنین است:

در فقه امامیه ارتداد بر دو قسم "فطری" و "ملّی" است؛ ولی در فقه مذاهب چهارگانه، تنها یک قسم و با احکامی همانند مرتد ملّی مطرح می­باشد.

در صورتی که شخص در مجامع عمومی، خروج از عقیده­ای را که با اطلاع کامل از اصول و مبانی و محتوای آن عقیده برای خود انتخاب کرده، اظهار کند، باعث ایجاد فتنه و اغتشاش در جامعه می­شود، پس مجازاتهایی همچون؛ قتل و حبس برای این شخص مانعی ندارد.

ارتداد صرف تغییر عقیده نیست؛ بلکه در تحقق آن عناوینی همچون عناد و توطئه علیه اسلام و تظاهر بر عقیده­ای که بر هم زننده امنیت و استقلال جامعه است و حفظ جانها و اموال مردم وابسته به آن است، دخالت دارد.

موقعیت و وجاهت مرتد در جامعه اسلامی تا پیش از توبه، همانند قبل از ارتداد، محفوظ و محترم نیست.

منظور از ضروری دین در شریعت اسلام، احکام و دستوراتی است که اجماع فقها(شیعه و سنی) به وجوب و یا حرمت آن حاکم است، مثل وجوب نماز، قصاص، حد شرب و بسیاری احکام دیگر. همه فقیهان معتقدند که اگر کسی یکی از احکام ضروری اسلام را نپذیرد، کافر است.در صورتی که مستلزم تکذیب پیامبر و رسالت وی باشد، به ارتداد می انجامد.

به نظر فقیهان اگر کسی از روی شبهه، حکمی را انکار کرد، مرتد نیست؛ بلکه باید ثابت شود که از روی علم و آگاهی و عناد منکر شده است و تا این مطلب احراز نشود، حکم به ارتداد او صحیح نیست.

روش تحقیق

در این تحقیق از روش کتابخانه­ای و به شیوه توصیفی و تحلیلی استفاده شده و با فیش­برداری و جمع­آوری مطالب مورد نیاز از کتب فقهی با تعیین سرفصلهای کلّی موضوع و جمع­بندی و ارتباط آنها با یکدیگر به تشریح موضوع در شش فصل پرداخته شده است. فصل اول به کلیاتی در باره مفهوم ارتداد و پیشینه تاریخی آن و فصل دوم به اقسام و شرایط تحقق ارتداد اختصاص دارد. در فصل سوم، موجبات و آثار ارتداد، در فصل چهارم، راههای اثبات ارتداد، در فصل پنجم، احکام ارتداد از دیدگاه فقه مذاهب پنج­گانه اسلامی و در فصل ششم، رابطه ارتداد با آزادی عقیده و بیان  مورد بررسی قرار گرفته است.

این پژوهش اولین و آخرین تحقیق در این زمینه نخواهد بود؛ زیرا دانش­پژوهان و محققانی در ارتباط با ارتداد و مسائل پیرامون آن بحث کرده و خواهند کرد. نظر به اینکه در تحلیل چنین مباحث مهمی امکان خطا و لغزش وجود دارد، نویسنده خود را از چنین امری مبرّا نمی­داند و انتظار دارد اساتید محترم به دیده اغماض در آن بنگرند و با تأکید روی نقاط مثبت، سبب­ساز دلگرمی اینجانب در تحقیقات آتی شوند. و من­ الله التوفیق.

فصل اول:

مفهوم و تاریخچه

 ارتداد

   

بخش اول

1-1- مفهوم ارتداد

1-1-1- ارتداد در لغت

ارتداد از ماده "ردّ " مشتق شده و به معنای "رجوع و برگشت"[3] و نیز "دگرگونی"[4] است . در معنای واژه "ردّ " چنین گفته­اند:

«الردّ صرف الشئ و الردّ مصدر رددت الشئ[5]؛ ردّ عبارت است از برگرداندن یک چیز،  و ردّ مصدر "رددت الشئ" می­باشد.»

وقتی می­گویند: " ردّه الی منزله[6] "؛ یعنی او را به خانه­اش برگرداند. و یا وقتی می­گویند: " ردّ علیه جوابا[7]ً "؛ یعنی پاسخی را به او برگرداند. در معنای "ارتداد" نیز نوشته­اند:

«ارتداد به معنای بازگشت است و واژه مرتد از همین مادّه می باشد و "ردّ " اسم (مصدر) ارتداد است[8].»

لغوی دیگر در تعریف ارتداد می­گوید:

«و قد ارتدّ و ارتدّ عنه تحوّل[9]؛ (وقتی گفته می­شود؛) مرتد شده و از آن برگشته است؛ یعنی دگرگون شد.»

 سپس می­نویسد:

«از همین قبیل است بازگشت از اسلام و اگر کسی از اسلام برگردد به او گفته می شود که از دین خود مرتد شده است[10].»

در مفردات راغب آمده است:

«ارتداد والردّه، الرجوع فی الطریق الذی جاء منه لکن الردّه تختص بالکفر و الارتداد یستعمل فیه و فی غیره[11]؛ ارتداد و رده  بازگشت در راهی است که از آن آمده است؛ اما رده اختصاص به کفر دارد و ارتداد هم در مورد کفر و هم در مورد غیر کفر استعمال می شود.»

بنابراین مرتد را از آن جهت مرتد می­گویند که خود را به کفر خویش بر می­گرداند[12].

1-1-2- ارتداد در اصطلاح

در اصطلاح فقهای شیعه و اهل سنت ارتداد عبارت است از اینکه کسی از اسلام خارج شود و کفر را برگزیند[13]. از جمله اینکه شیخ طوسی می­گوید:

 

مقاله راههای اثبات هلال در فقه مذاهب خمسه با تکیه بر نجوم جدید

اختصاصی از حامی فایل مقاله راههای اثبات هلال در فقه مذاهب خمسه با تکیه بر نجوم جدید دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 212 صفحه می باشد.

چکیده

بحث ثبوت هلال ماه از مباحثی است که همه انسانها به نوعی به آن نیاز دارند. شریعت مقدس اسلام نیز برخی از اعمال و عبادات را معلّق به ثبوت هلال ، نموده است.

مهمترین عامل تعیین کننده در رؤیت هلال و آغاز ماههای قمری، افق است ، هر نقطه ای روی کره زمین افق مخصوص به خودش را دارد.بر این اساس معیار متخصصین دینی و فقهای عظام در رؤیت هلال بر اساس افق مشخص می شود.

بیشتر فقها ، رؤیت هلال ماه را در هر شهری ، تنها برای مردمان همان شهر و ساکنان روستاها و شهرهای نزدیک به آن معتبر     می دانند.

دیدن هلال و ثابت شدن ماه در سرزمینی برای دیگر سرزمینها کافی است و می توان با دیدن هلال و ثابت شدن ماه در هر سرزمینی از کره زمین روزه گرفت، یا روزه گشاد.

شماری از باورمندان این دیدگاه می گویند: ماه اگر در سرزمینی ثابت شد، سرزمینهای را در بر   می گیرد که در شب، سرزمینی که در افق آن هلال دیده شده ، یکسان باشند،هر چند این یکسانی در پاره ای از شب باشد.

برخی از مجتهدین ،‌حکم حاکم را نیز برای پذیرش دیده شدن هلال  کافی می دانند. هر چند که حاکم شخصاً ‌ندیده باشد و از راههای دیگر برایش یقین به رؤیت هلال حاصل شده باشد. .البته از نظر منجمین و به تبع آن برخی نرم افزارها پیشرفته نجومی هم که از لحاظ صحت و دقت تجربه شده باشد و اصطلاحاً اطمینان به رؤیت یا عدم رؤیت هلال ایجاد کند از نظر برخی  مراجع برای اثبات رؤیت یا عدم رؤیت هلال کافی است.