فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:31
فهرست مطالب:
عناوین صفحات
چکیده : 2
مقدمه : 3
مسأله تحقیق: 7
اهمیت و ضرورت مسأله تحقیق: 8
اهداف تحقیق: 11
پیشینه تحقیق: 12
روش تحقیق: 15
جامعه آماری: 16
روش نمونه گیری : 18
فرضیه های تحقیق: 19
چارچوب نظری تحقیق 19
نتیجه گیری : 24
فهرست کتب و پایان نامه ها 29
چکیده :
یکی از مهمترین حوزه های جامعه شناسی مطالعه خانواده و ازدواج است. ازدواج نهادی است که از طریق آن مرد و زن با هم پیمان زناشویی می بندند. اما این پیوند ممکن است به دلایلی منجر به شکست شود و یا با فوت یکی از زوجین از هم گسیخته گردد.
جدایی زن و مرد از یکدیگر ، مشکلات زیادی را بر سر راه فرد طلاق گرفته و یا همسر از دست داده قرار می دهد. چنانچه زندگی زناشویی جدیدی آغاز گردد ، تا حدودی شرایط زندگی افراد یاد شده ، تغییر خواهد کرد.
اما آمار بیانگر آن است که بخش وسیعی از زنان یاد شده که گاه جوان نیز هستند، تا پایان عمر، تنها می مانند که این امر می تواند تبعات فردی و اجتماعی عمیقی بر جای بگذارد. با توجه به آنکه زنان نیمی از افراد جامعه ی انسانی را تشکیل می دهند و بعنوان مادر و اولین مربی، تربیت نسل را بعهده دارند، توجه به سلامت جسمی، روانی و اجتماعی آنان، موجب سلامت نسل و جامعه خواهد بود.
تعداد زنان مجردی که به علت فوت همسر تنها مانده اند، 6 برابربیشتر از مردان و تعداد زنان مطلقه ،2 برابر بیشتر از آنان است. این حقیقت تلخ، به دنبال خود آسیبهای عمیق فردی،اجتماعی،اقتصادی و طیف وسیعی از آثار و تبعات منفی داشته است.
در این تحقیق هدفم شناخت ویژگی های زنان و مردانی است که بعد از طلاق و فوت همسر مجددا ازدواج می کنند و یا از ازدواج مجدد احتراز می نمایند. شناخت فراوانی ازدواج مجدد، ابعاد جنسیتی آن، عوامل و موانع اجتماعی – فرهنگی موثر بر آن و چالش ها و چشم اندازهای ازدواج مجدد در این تحقیق مورد توجه بوده است.
این تحقیق به روش پیمایشی در حوزه شهری کرج در تابستان 85 انجام گرفته است و در آن ویژگیهای 265 زن و مرد، مورد بررسی واقع شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، بهره گیری از پرسشنامه بسته محقق ساخته، با نحوه اجرای مستقیم بوده است. ضناً از فنون تکمیلی همچون مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، استخراج مقالات و تحقیقات صورت گرفته در این زمینه و همچنین فیلمهای ساخته شده در حوزه بررسی های اعتقادی، حقوقی، فرهنگی و اجتماعی ازدواج مجدد، مدد گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده های این پژوهش در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss تحت برنامه excel صورت گرفته است.
نتایج این تحقیق بیانگر وجود ارتباط معنادار میان عوامل فرهنگی نظیر: سن، تحصیلات، مدت زندگی با همسر اول، تعداد فرزندان ازدواج اول، نحوه زندگی فرزندان ازدواج اول، سن در زمان فوت همسر و طلاق و تعداد سالهای گذشتن از فوت همسر و طلاق، با ازدواج مجدد زنان است.
این بررسی نشان می دهد که ازدواج مجدد امری جنسیتی است و عوامل فرهنگی از مهمترین عوامل موثر در تبیین جنسیتی بودن ازدواج مجدد است.همچنین در این بررسی، وجود ارتباط معنادار میان احتراز از ازدواج مجدد و داشتن روابط فرازناشویی نظیر ازدواج موقت و روابط آزاد، مورد تأئید قرار گرفت.این پژوهش بیانگر آن است که نسبت ازدواجهای مجدد مردان مطلق ایرانی به مردان غربی 6 درصد بیشتر و نسبت ازدواجهای مجدد زنان ایرانی نسبت به زنان غربی 25 درصد کمتر است.
مقدمه :
در بین تمامی نهادها، سازمانها و تاسیسات اجتماعی، خانواده نقش و اهمیتی خاص و بسزا دارد. تمامی آنان که در باب سازمان جامعه اندیشیده اند، برخانواده و اهمیت حیاتی آن برای جامعه تاکید ورزیده اند (ساروخانی ، 1375: 11 ). مطالعة خانواده و ازدواج یکی از مهمترین حوزه های جامعه شناسی است. معمولا در تمام جوامع هرکس در زمینه ای خانوادگی پرورش می یابد ودرهر جامعه اکثریت عظیم بزرگسال متأهل هستند یا بوده اند. ( گیدنز، 1376 : 423 ).
نخستین وظیفة آداب و تقالید اجتماعی که سازندة قوانین اخلاقی هر اجتماع است،آن است که روابط میان دو جنس مرد و زن را بر پایه های متین استوار سازد. چه این روابط پیوسته منشأ نزاع و تجاوز و انحطاط به شمار می رود. اساسی ترین عمل تنظیم این روابط همان ازدواج است ( ویل دورانت ، 1378:47 ).
ازدواج عامل پیدایی خانواده است و خانواده از دیدگاهی یک نشان یا نماد اجتماعی شمرده می شود و برآیند یا انعکاسی از کل جامعه است ( ساروخانی،1375 : 134 ). پدیده ای مطلق و فارغ از بستر زمان ومکان نیست. در هر زمان و در هر جامعه چهره ای خاص دارد و با جامعه نیز دگرگون می شود (ساروخانی، 1375: 22 ). ازدواج یک نماد اجتماعی است، زیرا با توجه به ساخت جامعه شکل می گیرد و در خود بیماریها، نابسامانیها و به طورکلی ویژگیهای کل جامعه را منعکس می‌کند(ساروخانی، 1375 : 74 ). نهاد اجتماعی بسیار فراگیری است با وجود این مانند سایر جنبه های زندگی اجتماعی تفاوتهای زیادی درالگوی خانواده و ازدواج درمیان فرهنگهای گوناگون وجود دارد.( گیدنز، 1376: 424).
آلن ژیرار می گوید: در بین تمام مراسم، آداب و حوادث اساسی حیات انسانی، ازدواج از اهمیت بسزا برخوردار است. هم از نظرگاه فرد، هم از دیدگاه زیستی و هم از منظر اجتماعی. هیچ نهادی نیست که همانند آن جهانی و از نظر غایت ثابت و پایدار باشد. از این رو هیچ نهادی همانند آن تحت تاثیر دگرگونیهای اجتماعی قرار نمی‌گیرد.( ساروخانی، 1375 : 11).
ازدواج عملی است که پیوندبین دو جنس مخالف را بر پایة روابط پایای جنسی، موجب می شود( ساروخانی ، 1375 : 23 ). و یا اتحاد یک جفت زن و مرد، برای بهبود و پیشرفت نسل آینده ( ویل دورانت ، 1378 : 47 ). ازدواج عرف یا نهادی است که از آن طریق و براساس آن مرد و زن برای شرکت دایم در زندگی به هم می پیوندند. ازدواج خود مبنای خانواده است و تحت شرایط آن ، مرد و زن در اجتماع به طور قانونی می توانند فرزند یا فرزندانی داشته باشند ( شیخی، 1368 : 107 )
ازدواج علاوه برآن‌که برطرف‌کنندة نیازهای مربوط به تولیدمثل،تجدیدنسل‌و… می باشد، بسیاری از نیازهای ثانویه، عاطفی، فرهنگی و اقتصادی را نیز برطرف می کند. ( شیخی، 1371 : 161 ). ازدواج ارتباطی را می رساند که در مقایسه با دیگر ارتباطات انسانی هر یک بعدی از ابعاد حیات را می پوشانند و حال آنکه زوجیت دارای ابعاد زیستی، اقتصادی، عاطفی و نیز روانی و اجتماعی است. ( ساروخانی، 1375 : 24 )
در انگاره های جمعیت شناسی مربوط به ادوار گذشته، یاخته های زناشویی به مراتب بیش از زمان حاضر بواسطة مرگ افراد متلاشی می شدند و ازدواج مجدد کاملاً رواج داشت. اگر یکی از زوجین می مرد، همسر بازمانده سریعاً به ازدواج مجدد دست می زد، زیرا چنین اقدامی برای حفظ موجودیت خانوار، ضروری بود ( سگالن، 1370 : 43 ). امروزه که به مسالة فرزندان ،پس از جدایی زن و شوهر می اندیشیم،می توانیم به این موضوع نیز بپردازیم که مرگ یکی از والدین و ازدواج مجدد بازمانده چه تاثیری بر ذهن کودکان باقی می‌گذاشت. ( سگالن ، 1370 : 43 )
گسیختگی زناشویی تقریباً همیشه از لحاظ عاطفی دردناک است و ممکن است دشواریهای مالی برای یک یا هر دو طرف ایجاد کند ( گیدنز، 1376 : 439 ) میلیونها زن و مرد روزگار ما به محض آنکه بتوانند به سختی، خود را از لابلای ویرانه های زندگی زناشویی شان بیرون بکشند، گرفتار رنج و درد شدید می شوند و خود را به خاطر این شکست ملامت می کنند و باردیگر به غلط، تقصیر و گناه این شکست را به گردن خود می اندازند. اگر تنها پای اقلیت کوچکی در میان بود، شاید این پاشیدگی بازتابی از شکستهای فردی می بود. اما وقتی که طلاق، جدایی و دیگر انواع مصائب خانوادگی به یکباره میلیونها خانواده را در بسیاری از کشورها در کام خود می کشد، بسیار نامعقول است اگر صرفاً عوامل فردی را علت آن بدانیم. ( تافلر، 1374 : 288 )
پس از جنگ جهانی دوم، بحران شدیدی که در اثر نابودی میلیونها مرد در اروپا و بخصوص آلمان و اتریش و لهستان پدید آمد و موج فساد و انحطاط و بیماریهای روانی و پریشانی بسیاری که زنان بی شوهر و اطفال بی پدر را رنج می داد،همه مسائلی بسیار جدی بود که در روح و اخلاق جامعة اروپایی آثار عمیق و انحرافی شدیدی بجا گذاشت(شریعتی، 1374 : 49 ). در سال 1958 ، جبهة آزادیبخش ملی الجزایر، به همة اعضای خود توصیه کرد که مجاهدان به خانواده های برادران شهیدشان بیندیشند و با زنانی که همسرانشان را از دست داده اند ازدواج کنند تا شهادت مایة پریشانی اطفال و بدبختی زنان نگردد و خانواده یک شهید به دامن فقر و فساد نیفتد.(شریعتی ، 1374 : 49 )
روش تحقیق تحلیل جنسیتی ازدواج مجدد
