این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 201 صفحه می باشد.
پایان نامه برای دریافت درجه لیسانس گرایش روانشناسی عمومی
فهرست
چکیده. ۱
«فصل اول». ۳
بیان مسئله. ۴
موضوع تحقیق :. ۵
ضرورت و اهمیت تحقیق.. ۵
هدف تحقیق :. ۶
تعریف متغیرهای تحقیق.. ۶
«فصل دوم». ۸
مقدمه ای کلی راجع به موسیقی و موسیقی درمانی.. ۹
ـ ادبیات تحقیق.. ۱۲
تاریخچه موسیقی :. ۱۲
تاریخچة پیدایش موسیقی درمانی.. ۱۳
انسان و موسیقی.. ۱۴
موسیقی و درمان.. ۱۵
مقدمه ای بر موسیقی درمانی.. ۱۶
چهار رکن موسیقی.. ۱۸
تعریف موسیقی.. ۲۰
موسیقی درمانی.. ۲۱
روشهای موسیقی درمانی.. ۲۱
موسیقی درمانگ را کیست ؟. ۲۲
شروع به کار انجمن موسیقی درمانی درایران.. ۲۳
استانداردهای موسیقی درمانی.. ۲۴
موسیقی درمانی دستور تجویز شده ای است :. ۲۴
ابزار درمان :. ۳۱
نوع برنامه ها :. ۳۲
طول درمان :. ۳۳
برنامه ها وَ محورهای موسیقی درمانی :. ۳۴
خواندن :. ۳۵
گروههای کر :. ۳۸
نواختن :. ۴۰
ساختن آهنگ :. ۴۵
بحث وگفتگو پیرامون موسیقی :. ۴۷
گوش دادن به موسیقی :. ۴۹
حرکات موزیکال :. ۵۱
گسترش درک فضایی :. ۵۴
کنترل وَ تعادل :. ۵۵
تقویت روحیة اجتماعی :. ۵۶
نمایش موزیکال :. ۵۷
موسیقی توأم با سبک سازی در هیپنوتیزم :. ۵۸
موسیقی بیمارستانی :. ۶۰
موسیقی درمانی کودکان :. ۶۱
موسیقی و نیاز بشری.. ۶۲
تاریخ موسیقی درمانی ، فرهنگهای کهن واولیه :. ۶۵
فرهنگ روم ویونان :. ۶۹
قرون وسطی :. ۷۱
رنسانس :. ۷۳
قرن هفدهم تا نیمة قرن هجدهم :. ۷۴
نیمة قرن هجدهم تا اواسط قرن نوزدهم :. ۷۵
قرن بیستم :. ۷۶
روانشناسی تمهای موسیقی :. ۷۸
تمهای پنجگانه :. ۷۸
تمهای شیدایی :. ۷۹
تمهای حزین :. ۷۹
تم های هیجانی (هیستریکال) :. ۸۱
تم های شاد و فرحبخش :. ۸۲
تم های آرام بخش :. ۸۳
اختراع آلات موسیقی :. ۸۴
موسیقی داروی شفابخش :. ۸۶
زیبا شناختی موسیقی ایرانی و گونه های موسیقی ایران :. ۸۹
موسیقی ایرانی وَ حالت هیستریک… ۹۲
نقش موسیقی در جوامع ایل عشایری ایران :. ۹۴
انقلاب اسلامی و موسیقی ایرانی.. ۹۸
ادبیات ایران وامدار موسیقی عرفانی است.. ۱۰۱
اسلام و موسیقی.. ۱۰۳
بیست و دومین گناه کبیره. ۱۰۷
نگاهی به موسیقی مذهبی امروز. ۱۰۷
موسیقی الکترونیک… ۱۱۲
موسیقی متال.. ۱۱۵
کارکرد موسیقی در پزشکی.. ۱۱۹
کاربرد موسیقی در فیزیوتراپی.. ۱۲۲
کاربرد موسیقی در درمان عقب ماندگان ذهنی :. ۱۲۴
کاربرد موسیقی در درمان ناتوانائیهای یادگیری :. ۱۲۸
کاربرد موسیقی در درمان ناشنوایان :. ۱۳۴
کاربرد موسیقی در درمان نابینایان :. ۱۴۱
کاربرد موسیقی در درمان اختلالات ارتباطی :. ۱۴۵
تأثیر موسیقی بر کودکان روان نژند و دچار اختلالات رفتاری :. ۱۵۰
«پیشینة تحقیق در داخل و خارج کشور». ۱۵۸
تأثیر موسیقی بر مغز انسان.. ۱۵۸
تأثیر موسیقی بر گیاهان .. ۱۵۹
تأثیر موسیقی در هنگام ورزش کردن کودکانمان.. ۱۶۱
موسیقی درمانی قرآنی.. ۱۶۲
تأثیر آموزش موسیقی بر تواناییهای هوشی خردسالان.. ۱۶۳
بررسی تأثیر موسیقی در روحیه نوجوانان از نظر دانش آموزان مدرسه نمونه. ۱۶۵
تأثیر موسیقی موتزارت بر سلامت انسان.. ۱۶۶
تأثیر موسیقی بر روح و روان از دیدگاه استاد نور علی الهی :. ۱۶۹
جایگاه موسیقی در درمان :. ۱۷۹
«فصل سوم». ۱۸۰
مقدمه و توضیح.. ۱۸۰
ابزار جمع آوری اطلاعات.. ۱۸۱
شیوه جمع آوری اطلاعات :. ۱۸۲
«فصل چهارم». ۱۸۳
الف : بخش نظری.. ۱۸۳
ب ) نتیجه گیری.. ۱۸۶
محدودیتها. ۱۹۰
پیشنهادها. ۱۹۱
منابع و مآخذ.. ۱۹۳
منابع و مآخذ
ـ زاده محمدی ، علی . (۱۳۷۴) . آموزش موسیقی و موسیقی درمانی کودکان استثنایی ، تهران کارگاه نشر .
ـ عبداللهی خوروش ، حسین . (۱۳۵۲) . تأثیر موسیقی بر روان و اعصاب .
ـ راهگانی ، روح انگیز . (۱۳۷۷) ، تاریخ موسیقی ایران . انتشارات پیشرو .
ـ اشمیت ژاکلین ، پترز . (۱۳۷۱) . مقدمه ای بر موسیقی درمانی ، (زاده محمدی ، علی ، مترجم ) . تهران : انتشارات روان .
ـ شمس ، بهاءالدین . (۱۳۸۳) ، موسیقی در عهد باستان . انتشارات نور .
ـ تده اندروز . (۱۳۸۲) . موسیقی درمانی برای همه . (آذر عمرانی گرگری ، مترجم) و تهران : انتشارات روان .
ـ زاده محمدی ، علی ، (۱۳۸۴) و مجله هنری موسیقی . قسمت سوم .
ـ نخبه زعیم ، پرینوش . (۱۳۷۵) . بررسی موسیقی درمانی ، پایان نامه کارشناسی ، دانشگاه الزهرا .
ـ ارجی ، مرضیه . (۱۳۸۵) . تأثیر موسیقی بر روی پرخاشگری ، پایان نامه کارشناسی ، دانشگاه آزاد ابهر .
ـ مشرفی ، شیوا ، (۱۳۸۵) . تأثیر موسیقی درمانی در کاهش میزان اضطراب دانش آموزان دختر در مقطع دبیرستان ، دانشگاه آزاد کرج .
ـ توسلی زنجانی ، فاطمه . (۱۳۷۹) ، نقش درمانی موسیقی و اثرات آن بر روان ، پایان نامه کارشناسی ، دانشگاه الزهرا ء .
ـ نصیری ، زهرا . (۱۳۷۹) . موسیقی درمانی ، پایان نامه کارشناسی ، دانشگاه الزهراء .
مقدمه ای کلی راجع به موسیقی و موسیقی درمانی
آنجا که سخن باز می ماند ، موسیقی آغاز می شود . هانریش هانیه اریان و نژاد ها بی شمارند ، اما زبان و روح یکی است ، زبان عشق . موسیقی نوعی زبان عشق است . کاربرد موسیقی برای درک زیبایی و سلامت زندگی اجتناب ناپذیر است .
از بدو خلقت انسان ، نیازهای متنوعی (اعم از جسمی و روانی) با او همراه بوده که برای برآورده ساختن این نیازها سازگاری با محیطش به ابزارهایی نیاز داشته است .
هنر به عنوان یکی از وسایل اولیه سازگاری بشر در خدمت نیازهای کمال جویی و زیبا طلبی و از طرف دیگر ، آرام بخش ناراحتی ها و سختی های زندگی او بوده است . موسیقی شکلی از هنر است که احساس ، عاطفه ، ادراک و شناخت انسان را بدون نیاز به تکلم و زبان منتقل می کند .
استفاده بشر از موسیقی ، امری آسان و قابل دسترس بوده است ، چون ریتم و ملودی ، به عنوان دو رکن اساسی موسیقی ، در سرشت انسان وجود داشته و آواگرایی ها و حرکات رتیک نیز نیازی به تکلم نداشته است . از این رو در بیشتر قبایل ابتدایی مراسم وآیین های مختلف موسیقیهایی که وسیله ای برای ابراز همبستگی و از بین بردن ترسها و غم ها و ایجاد آرامش و شادی و اراده در بین افراد قبیله بوده برگزار می شده است .
موسیقی زبان آرزوها ، انتظارها و عواطف بشری است و هر قوم و ملتی بر حسب ویژگی های عاطفی و فرهنگی خود ، موسیقی خاصی دارد . با درک موسیقی ، عواطف زیبا ، همدردی و تفاهم هم بیشتر قلبی میسر خواهد شد .
نغمه های موسیقی برحسب ترکیب فواصل و ریتم دارای ارتعاشات خاصی هستند که با تحریک ارتعاشات سلول های عصبی احساس و انگیزه ای را تقویت ، تضعیف و یا منتقل می سازند ، اگر چه فواید درمان با موسیقی از دوران های قبل مطرح بوده است ، اما تا قبل از اینکه در قرن اخیر به عنوان یک رشته تخصصی شناخته شود خوب معرفی نشده است (سایت اینترنتی) .
موسیقی شفابخش است و هریک از ما می توانیم از آن برای تقویت جسم و روح و جان استفاده کنیم . تأثیر موسیقی و صوت بر هر یک از ما متفاوت است ، ولی بهر حال روی همه ما اثر می گذارد . تأثیر موسیقی و صوت بر هر یک از ما متفاوت است ، ولی بهر حال روی ما اثر می گذارد . برای درمان با موسیقی ، خودمان باید در این امر مشارکت کنیم ، که این امر مستلزم چیزی فراتر از گوش دادن حرف به موسیقی با پر کردن وقت اضافی زندگی است . (ند ، اندروز ، ص ۱۸) .
موسیقی باید بتواند زبان و روح ملی را تقویت کند . موسیقی در حیات و زندگی فردی از همان آغاز کودکی و زندگی شیر خوارگی و گهواره ای با نوای لالایی مادر آغاز می شود و سیر خود را در مراحل مختلف عصر ادامه می دهد . موسیقی ایران ، تاریخی بس طولانی دارد زمان حضرت زرتشت موسیقی با سرود و آهنگ همراه بوده است که هدف از این موسیقی انتقال گفتار نیک ، پندار نیک و کردار نیک بوده است .
بطور کلی موسیقی قدیم ایران ریشه ای بسیار عمیق در فرهنگ تستی ایران داشته است . (نخبه زعیم ، پرینوش)
ادبیات تحقیق
تاریخچه موسیقی :
نخستین نشانه های مشخصی توسعه و رونق موسیقی را در حدود بین النهرین و نزد اقوام سومری ، آشوری و بابلی یافته اند . و قدمت آن به بیش از سه هزار سال پیش از میلاد میرسد بعد از آن نوبت به چین و مصر رسید که در حدود هزار سال پیش از میلاد موسیقی داشتند ، کره نیز برخلاف ژاپن از مراکز قدیمی موسیقی و نخستین بار امپراطور قومی قریب پنج هزار سال پیش از میلاد موسیقی چین را تدوین کرد و در مغرب زمین یونان بیش از قوم بوده و از حدود ۸۰۰ سال پیش از میلاد موسیقی در آنجا رواج داشت قدمت موسیقی در ایتالیا به ۳۰۰ سال پیش از میلاد می رسد و اقوام سفید پوست که در آسیای غربی ، آفریقای شمالی ، اروپای شرقی هستند تمدن قدیم را بوجود آوردند و در جامعه های شکارچی و کشاورزی نمایش بدون موسیقی وجود ندارد .
در این جامعه ها بر خلاف موسیقی ما به ریتم بیشترین اهمیت می دهند و این ریتم یا وزن بطور محسوسی پیچیده تر و با معنی تر از سمفونیهای ولاست در جامعه هایی که اقتصاد غیر تولیدی دارند موسیقی بر پایه های ملودی و ریتم ساخته می شود این عقیده دموکریت دانشمند یونانی که انسان خواسته است آواز پرندگان را تقلید کند و به این دلیل به موسیقی پرداخته است فقط تا اندازه ای درست است گیسوی انسان قدیمی ترین ابزار موسیقی است در جامعه های ابتدایی آوازها همیشه تکصدا هستند کهنترین نوع ، اپرا است که سرپرست گروه میخواند و دیگران پس از کمی آنرا تکرار می کنند . (نخبه زعیم ، پرینوش ، ۱۳۷۶)
تاریخچة پیدایش موسیقی درمانی
تاریخچه استفاده از موسیقی به عنوان روشی برای درمان به زمان ارسطو و افلاطون باز می گردد ، از آن زمان به بعد رگه هایی از استفاده از استفاده از اصوات و آهنگها برای درمان بیماریهای مختلف بکار رفته است . اما در قرن بیستم فکر رسمی استفاده از موسیقی برای درمان مصدومین جنگ جهانی اول آغاز شد و هر چند استفاده از موسیقی برای درمان مصدومین جنگ جهانی اول آغاز شد و هر چند استفاده از این روش درمانی با مشکلاتی همراه بود که با قدمهایی که برداشته شد بتدریج این شاخه درمانی تکامل یافت و انجمنهای متعددی تشکیل گردید . بطوری که در سال ۱۹۴۴ اولین برنامه آموزش موسیقی درمانی در جهان در دانشگاه میشیگان آغاز شد .
در سال ۱۹۵۰ انجمن موسیقی درمانی آغاز به کار کرد . در سال ۱۹۷۱ انجمن موسیقی درمانی آمریکا یا AAMT آغاز به کار کرد . در سال ۱۹۸۵ فدراسیون جهانی موسیقی درمانی در سطح بین المللی به ثبت رسیده انجمن موسیقی درمانی ایرانی با اهداف بالا بردن سطح آگاهی افراد از فرآیند موسیقی درمانی و فواید آن و بالا بردن امکانات تخصصی برای استفاده از این شیوه درمانی فعالیت خود را آغاز کرده است :
انسان و موسیقی
ادیان و نژادها بی شمارند ، اما زبان و روح یکی است ، زبان عشق . موسیقی نوعی زبان عشق است .
از بدو خلقت انسان ، نیازهای متنوعی (اعم از جسمی و روانی) با او همراه بوده که برای برآورده ساختن این نیازها سازگاری با محیطش به ابزارهایی نیاز داشته است .
هنر بعنوان یکی از وسایل اولیه سازگاری بشردرخدمت نیازهای کمال جویی و زیبا طلبی و از طرف دیگر آرامبخش ناراحتی ها و سختی های زندگی او بوده است . موسیقی شکلی از هنر است که احساس ، عاطفه ، ادراک ، و شناخت انسان را بدون نیاز به تکلم و زبان منتقل می کند .
استفاده بشر از موسیقی ، در سرشت انسان وجود داشته و از طرفی آواگری ها و حرکات رتیمیک نیز نیازی به تکلم نداشته است . از این رو در بیشتر قبایل ابتدایی مراسم و آیین های مختلف موسیقیایی که وسیله ای برای ابراز همبستگی جمعی و از بین بردن ترسها و غمها و ایجاد آرامش و شادی و اراده در بین افراد قبیله بوده برگزار می شده است .
موسیقی زبان آرزوها ، انتظارها و عواطف بشری است و هر قوم و ملتی بر حسب ویژگی های عاطفی و فرهنگی خود موسیقی خاصی دارد . بادرک موسیقی ، عواطف زیبا ، همدردی و تفاهم بیشتر قلبی میسر خواهد شد . (سایت اینترنتی)
موسیقی و درمان
از ابتدای تاریخ ، بشر از موسیقی برای شفای بیماران استفاده می کرده است ، برای مثال ؛ ریتم طبل ها در مراسم شفابخش جادوگران و درمان گران نقش مهمی داشته است .
ارسطو می گوید : از موسیقی می توان در بسیاری از شئون زندگی ، تربیت ، سرگرمی ، درمان ، اوقات فراقت و تعدیل احساسات و عواطف استفاده کرد . فارابی موسیقی رابا سه خاصیت مطرح می ساخت :
احساس انگیز ، نشاط انگیز ، خیال انگیز و یا تحت شرایطی هر سه خصوصیت را دارا می باشد .
امروزه از تأثیر و فواید موسیقی در مراحل مختلف رشد و زندگی انسان (از دوره جنینی تا سالمندی) گیاهان و جانوران سخن به میان می آید ، و از تغییرات آن بر روی سیستمهای حسی ، حرکتی ، هیجانی ـ عاطفی ـ ترشح غدد ، هوشیاری و آگاهی و شناخت فرد بحث می شود . (سایت اینترنتی)
مقدمه ای بر موسیقی درمانی
شاید تاکنون مطالبی در روزنامه ها ، مجلات ، محل کارتان یا در بین مردم درباره «موسیقی درمانی» خوانده یا شنیده باشید . موسیقی درمانی یک رشته جدیدی است و فقط بمدت پنجاه سال است که بعنوان یک تخصص کلاسیک و حرفه ای توسعه پیدا کرده است .
بطور خلاصه در موسیقی درمانی با استفاده از موسیقی ، که یک رسانه هنری خلاق است ، به افرادی دارای مشکلات گوناگون ، به منظور دستیابی به بهداشت روانی و جسمی آنان کمک می شود .
موسیقی درمانی در درمان افرادی که ناتوانی های مختلف از جمله عقب ماندگی ذهنی ، تأخیر یافتگی رشدی ، معلولیت جسمی ، بیماری روانی و …… داشته اند ، بطور موفقیت آمیزی جواب داده است .
موسیقی درمانگر ، اهداف و مقاصد را بر اساس نیازهای خاص درمانجو دنبال می کند . فنون مختلفی برای پیشبرد اهداف استفاده می شود . برای مثال ، آواز خواندن می تواند به افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند تا حافظه دراز مدتشان را به کار اندازد ، نواختن آلات موسیقی با همسالان یا درمانگر می تواند مهارتهای میان فردی را افزایش دهد و کارکردهای اجتماعی را بهبود بخشد .
از همه مهمتر اینکه افراد احساساتشان را در روشی مطمئن و لذت بخش بوسیله نواختن موسیقی ، گوش کردن به موسیقی و رقصیدن به همراه موسیقی بیان می کنند .
البته موسیقی درمانی فقط در خدمت افرادی که دارای انواع مختلف ناتوانی ها هستند به کار برده نمی شود بلکه در شرایط مختلف پزشکی نیز سودمند است . از جمله کاهش فشار روانی یا درد زایمان ، توانبخشی بیماران سکته ای و مبتلایان به بیماری پایانه ۱ . مسأله عمده که در اینجا برای درمانگر مطرح است کاهش درد و تحمل آن در شیوه درمان است و یا کمک به بیمار برای دستیابی به کارکردهای بهینه .
موسیقی درمانی رشد فزاینده ای در کشورهای مختلف جهان و در عرض سالهای اخیر داشته است و کارهای درمانی متعددی توسط موسیقی درمانگران صورت پذیرفته است و این امر تأکید گردیده که اساساً موسیقی در درمان اشخاص مبتلا به وضعیت های مختلف پزشکی کارآیی بسیاری دارد . (سایت اینترنتی)
چهار رکن موسیقی
موسیقی دارای چهار رکن است .
ریتم یا ضرب یا ملودی یا هماهنگی و لحن ، تیر یا رنگ آمیزی اینها ابزار یا مواد و مصالح کار هر مضف می شود . اغلب مورخان در این نکته هم عقیده هستندکه در هر جا هنر موسیقی به منشاء ظهور رسیدابتدا با ریتم یا ضرب شروع شده تأثیر زدن یک ضرب مهیج و شهوت انگیز به قدری سریع و آنی است که به حکم غریزه به ما ثابت می شود که ضرب اولین چیزی بوده است که بشر در موسیقی ابتکار کرده است و اگر ما به قوای غریزی خود آگاه باشیم می توانیم موسیقی قبایل وحشی را برای اثبات همین موضوع مورد توجه قرار دهیم .
موسیقی قبایل وحش تا همین امروز چیزی جزء ضرب نیست . ارتباط زیادی که بین آثار خبری و حرکات بدنی موجود است خود دلیلی قانع کننده ای است برای اینکه ریتم و ضرب نخستین ابتکار بشر در موسیقی بوده است . ۱ (نخبه زعیم ، پرینوش ، ۱۳۷۶)
تعریف موسیقی
موسیقی عبارت است از اثبات و آهنگهایی که در روان آدمی تحرکی ایجاد کرده که به واسطه آن احساس شادی ، یا اندوه می کند و به عبارتی دیگر موسیقی فن ایجاد آهنگهایی است که به صورت موقت و مصنوعی می تواند شادی و اندوه را تولید کند این آهنگها به دو بخش تقسیم می شوند : آهنگهای طبیعی همانند نغمه و جویبار و آبشار ، صدای وزش ملایم باد در میان شاخ و برگ درختان ، نوای پرندگان .
آهنگهای غیر طبیعی : همانند آنچه که توسط بشر ساخته می شود و دارای زیر وبم و ارتعاشات گوناگون است .۲ (زاده محمدی ، علی ، ۱۳۷۱)
