لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 22
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع تحقیق : مدیریت پایدار و یکپارچة روستایی
با تاکید بر روابط متقابل شهر و روستا در ایران
استاد مربوطه : سرکار خانم دکتر کریمیان
گردآورنده : علی ریکی
شماره شناسایی : 38600700
پاییز 1388
مدیریت پایدار و یکپارچة روستایی
با تاکید بر روابط متقابل شهر و روستا در ایران
چکیده
در سالهای اخیر مناطق شهری و روستایی کشور به میزان قابل توجهی متاثر از پدیده های نوین جهانی از تغییرات فراوانی برخوردار شده و کارکردهای جدیدی برای شهرها و روستاها بوجود آمده است. تغییرات منطقه ای در شرایط کنونی به منطق جدیدی از توسعه وابسته است. در این منطق ، تصویر جدید مناطق عمدتاً آمیزه ای از پیوندها و گره ها است. در منطق شبکه ها ، همکاری و رقابت دو عنصر کلیدی میان شهرها و روستاها است که موجب شکل گیری نوع جدیدی از سلسله مراتب شهری می گردد. مهمترین مشکل نظامهای شهری مبتنی بر منطق شبکه ای پیچیدگی روابط آنان با حومه ها و نواحی روستایی است.در حال حاضر اقتصاد جهانی نقش جدیدی را برای شهرها در توسعة منطقه ای به عنوان موتورهای رشد توسعة اجتماعی و اقتصادی بوجود آورده است. بر طبق قاعدة مرکزیت ، چنین روندی نه تنها به عدم توازن میان مناطق بلکه موجب تشدید نابرابریها در درون مناطق نیز می شود. رفع چنین مشکلی نیازمند اتخاذ مدیریتی پایدار و یکپارچه با ملحوظ نمودن شهرها و نواحی روستایی در درون یک ساختار ناحیه ای پیوسته است.اگر چه در این ساختار شهرها نیز از روستاها متأثر شده و پیامدهای متفاوتی حاصل از این روابط در فضاهای شهری شکل می گیرد با این حال آثار متعدد اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهرها بر روستاها از عمق و پیچیدگی بیشتری برخوردار است. تجلی چنین آثاری که گاه با عناوین پیامدهای ارگانیک و غیر ارگانیک تفسیر می شود مبین نقش دوگانة اثر بخشی تعامل شهر و روستا در ابعاد منطقه ای است. روابط ارگانیک که عمدتاً با آثار مثبت اقتصادی، اجتماعی و محیطی همراه است در شکوفایی و رونق روستاها و شهرها مؤثر بوده و روابط غیر ارگانیک در بروز آشفتگی های شهری و روستایی مؤثرند. شناخت آثار ارگانیک و عوامل مؤثر بر آن در جهت سامان بخشی روابط متقابل روستا و شهر از طریق اعمال مدیریت یکپارچه ، چالش مهم برنامه ریزان کشور در سالهای اخیر بوده است. بنظر می رسد که در دوره های مختلف تاریخی روابط متقابل شهر و روستا در ایران به دلیل فقدان نظام مدیریتی یکپارچه و منسجم از حاکمیت روابط دو سویه به سمت روابط یکسویه به نفع جامعة شهری تغییر ماهیت داده است. این روابط عمدتاً به نفع جامعة شهری بوده و جوامع روستایی کمتر از منافع آن برخوردار شده اند. گرایش به بهره برداری بهینه از فرصتهای حاصل از روابط متقابل شهر و روستا به نفع جامعة روستایی و کاهش تهدیدهای فراروی حاصل از روابط غیر ارگانیک در حال حاضر مهمترین چالش مدیران روستایی کشور در بعد محلی است. بدین ترتیب بنظر می رسد جهت کاهش آثار غیرارگانیک شهرها بر نواحی روستایی کشور و تضمین منافع اقتصادی، اجتماعی و محیطی هر یک، تأکید بر رویکرد مدیریت پایدار و یکپارچة روستایی امری اجتناب ناپذیر تلقی می گردد. در این معنا پاسخگویی مستدل به مضامینی چون مبانی و اصول مدیریت یکپارچه و پایدار روستایی در یک ساختار ناحیه ای چیست؟ آثار ارگانیک و غیر ارگانیک حاصل از روابط متقابل شهر وروستا در عرصه های روستایی کشور کدام است؟ و نیز سازمان یابی کارکردی عناصر شهری و روستایی کشور در جهت حصول به تعادلهای مکانی و فضایی با رویکرد مدیریت محلی ، یکپارچه وپایدار چگونه محقق می گردد از مهمترین سئوالات تحقیق در تدوین مقاله پیش رو بوده است.
واژگان کلیدی: مدیریت پایدار ، مدیریت یکپارچه ، روابط متقابل روستا-شهر
مقدمه
بدنبال جداسازی کارکردهای فضایی شهر و روستا که الگوی سنتی غالب چند دهه برنامه ریزی در کشورهای در حال توسعه بود و نیز پیامدهای نا مطلوب آن که در آشفتگی های ناحیه ای تجلی یافت تأکید وسیعی به یکپارچه سازی سیاستها از طریق اعمال روشهای هدفمند و نظام مند اقتصادی، اجتماعی و محیطی صورت پذیرفت. جابجایی بی برنامة مردم، کالاها، سرمایه ها، اطلاعات، فن آوری، خدمات و تولیدات و توزیع نا متوازن آن در مناطق مختلف به همراه جهت گیری های یک سویه که عمدتاً منافع شهرها را تضمین می نمود همانطور که شکل(1) نشان می دهد بر روند بی برنامة کاهش جمعیت روستایی و افزایش جمعیت شهری در جهان افزوده است. در حالیکه در سال 1950 کمتر از یک سوم جمعیت جهان در شهرها زندگی می کردند ، پیش بینی می شود که در سال 2030 بیش از دو سوم جمعیت جهان در شهرها زندگی کنند.
جای هیچ شک و تردیدی نیست که بزرگترین چالش هزارة سوم میلادی ، کاهش فقر و نابرابری در سطوح منطقه ای است .آنچه در دهکدة جهانی یافت می شود آن است که به ازاء هر 1000 نفر سکنة روستایی جهان 206 نفر بی سواد، 130 نفر با سوء تغذیه ، 165 نفر با درآمد کمتر از یک دلار در روز و 426 نفر تنها با درآمد ناپایدار حاصل از کشاورزی ارتزاق می نمایند(Magel,2004:1).
و اما در یک جهان متوازن تاکید برعدالت و رفع فقر تؤامان شهری و روستایی و نیز ایجاد فرصتهای شغلی و آموزشی امری اجتناب ناپذیر تلقی می شود. همة ما باید بپذیریم که در نهایت بایستی به آن چیزی که به اصطلاح، تقسیم یا کشمکش شهر و روستا نامیده می شود غلبه نمائیم. بدین ترتیب برنامه ریزان تقویت مناسبات شهر و روستا را در جهت کاهش فقر نواحی روستایی و حصول به توسعة متوازن و پایدار را بیش از گذشته مورد توجه قرار داده اند.
برنامه ریزی فضایی با رویکردی یکپارچه به توسعة سرزمین ، شناخت ابعاد منطقه ای و زیر مجموعه های آن یعنی نواحی شهری و روستایی را بطور توأمان مورد عنایت قرار داده و به مناسبات روستا و شهر در جهت تحقق اهداف توسعه پایدار تأکید می کند. در این رویکرد نواحی شهری و روستایی بعنوان قلمروهایی وابسته به هم موجب تنوع روابط گردیده و پیامدهای کمی و کیفی متعددی در شهر و روستا بوجود می آورند. در بعد کمی حجم و شدت جریانهای فضایی و در بعد کیفی سطح ابداعات، نوآوریها، تغییرات ارزشی و نگرشی هویت می یابند.
در دهه های گذشته در کشور ما نیز اگر چه شهرها از روستاها متأثر شده و پیامدهای متفاوتی حاصل از این روابط در فضاهای شهری شکل گرفته است با این حال آثار متعدد اقتصادی، اجتماعی و محیطی شهرها بر روستاهای کشور از عمق و پیچیدگی بیشتری برخوردار است. تجلی چنین آثاری که گاه با عناوین پیامدهای ارگانیک و غیر ارگانیک تفسیر می شود مبین نقش دوگانة اثر بخشی تعامل شهر و روستا در ابعاد منطقه ای است. روابط ارگانیک که عمدتاً با آثار مثبت اقتصادی، اجتماعی و محیطی همراه است در شکوفایی و رونق و روابط غیر ارگانیک در بروز آشفتگی های شهری و روستایی مؤثرند. بدین ترتیب بنظر می رسد جهت کاهش
تحقیق در مورد مدیریت پایدار و یکپارچة روستایی