حامی فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

حامی فایل

مرجع دانلود فایل ,تحقیق , پروژه , پایان نامه , فایل فلش گوشی

مقاله - بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر

اختصاصی از حامی فایل مقاله - بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مقاله - بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر


مقاله - بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر

عنوان :

 

بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شهر یزد

 

 

 با فرمت word: قابل ویرایش

تعداد صفحات: 90 صفحه

 

 

عنوان                                            صفحه

فصل اول : مبادی تحقیق

  • مقدمه ....................................................................................................................... 1
  • موضوع تحقیق و تبیین آن ........................................................................................ 3
  • بیان مسأله مورد پژوهش (مشکل چیست؟)............................................................... 5
  • انگیزه محقق در انتخاب موضوع................................................................................ 7
  • هدف تحقیق ............................................................................................................. 8
  • ضرورت تحقیق (اهمیت مسأله مورد پژوهش).......................................................... 9
  • واژه ها و اصطلاحات این تحقیق .............................................................................. 11

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش

الف- سابقه نظری تحقیق ............................................................................................... 12

تاریخچه ......................................................................................................................... 21

ب- سابقه عملی تحقیق .................................................................................................. 24

1- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در جهان.................................................... 24

2- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در ایران...................................................... 29

3- بررسی پژوهشهای مشابه موضوع تحقیق در محل تحقیق ......................................... 34

ج- نقد و بررسی پ‍ژوهشهای انجام شده مشابه موضوع تحقیق ...................................... 36

فصل سوم:روش تحقیق (متدلوژی)

الف- فرضیات ................................................................................................................ 37

  • تعریف فرضیه .................................................................................................... 37
  • انواع فرضیه ........................................................................................................ 37
  • فرضیات این تحقیق ............................................................................................ 38
  • سؤالات پژوهشی................................................................................................. 38

ب- جامعه آماری و نمونه گیری .................................................................................... 39

1- تعریف جامعه آماری ................................................................................................ 39

2- جامعه آماری این تحقیق ........................................................................................... 39

3- تعریف نمونه گیری................................................................................................... 39

4- انواع نمونه گیری....................................................................................................... 40

5- نمونه گیری در این تحقیق ........................................................................................ 40

ج- جمع آوری اطلاعات................................................................................................. 43

1- تعریف روش جمع آوری اطلاعات .......................................................................... 43

2- انواع روشهای جمع آوری اطلاعات ......................................................................... 43

3- روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق................................................................. 47

4- تعیین روایی روش جمع آوری اطلاعات .................................................................. 47

5- تعیین پایایی روش جمع آوری اطلاعات.................................................................... 48

د- روش تحقیق ............................................................................................................. 48

1- تعریف روش تحقیق ................................................................................................. 48 

2- انواع و روش های تحقیق ......................................................................................... 49

3- نوع و روش این تحقیق ............................................................................................ 50

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات

الف- تجزیه و تحلیل سؤالات چند جوابی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار ستونی)    51

ب- تجزیه و تحلیل سؤالات تشریحی پرسشنامه (با جدول فراوانی و درصدی).............. 68

ج- تجزیه و تحلیل فرضیات (با جدول فراوانی و درصدی و رسم نمودار دایره ای )...... 71

فصل پنجم: تفسیر نتایج پژوهش

1- نتیجه تحقیق.............................................................................................................. 78

الف- نتایج کلی و فرضیات............................................................................................. 78

ب- نتایج کلی سؤالات تشریحی..................................................................................... 80

2- پیشنهادات و نظرات اصلاحی.................................................................................... 82

الف- پیشنهادات محقق................................................................................................... 82

ب- استنتاج کلی از پیشنهادات پاسخ دهندگان................................................................ 83

3- مقایسه نتایج این تحقیق با پژوهشهای مشابه این موضوع........................................... 84

4- محدودیت ها و مشکلات این تحقیق......................................................................... 86

5- فهرست منابع(کتابنامه)............................................................................................... 87

6- پیوست(ضمائم)

نمونه پرسشنامه

 

 

 

 

 

 

   

 

چکیده :

امروزه در سراسر جهان مسئله فراغت از جایگاه خاص برخوردار است ،‌پیشرفت صنعتی و اقتصادی در سال های اخیر که رفاه و آسایش بیشتری را به ارمغان آورده است و به شمار بیشتری از مردم این امکان را بخشیده است که نسبت به گذشته بخش بیشتری از اوقات خود را به امور معنوی – فرهنگی بپردازند.

در واقع نوع گذراندن اوقات فراغت بازندگی معنوی و فرهنگی هر جامعه بسیار نزدیک است همین امر ارتباط تنگاتنگ جوامع آگاه را برآن داشته تا با اجرای سیاستهای مناسب فرهنگی ،‌ورزشی ،‌اتخاذ روش تشویق آمیز و مانند اینها از هدر رفتن آن جلوگیری کند .

این تحقیق با طرح این سؤال که در دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد اوقات فراغت خود را به انجام چه کارهایی می پردازند ؟ آغاز می شود و با هدف بررسی چگونگی نحوه ی گذراندن اوقات فراغت و نوع فعالیتهای فراغت و کم و کیف پرداختن به هر کدام از فعالیت های فراغت و تعیین علایق دانش آموزان و نیز بررسی میزان دخالت امکانات در نحوه ی گذران اوقات فراغت می باشد.

این تحقیق شامل 7 سؤال پژوهشی که میزان اوقات فراغت ،‌سهم والدین و همسالان‌، تلویزیون ، ‌اینترنت ‌،موسیقی ‌،... ،‌مطالعه ی علمی و غیر علمی و نیز رضایت دانش آموزان از نحوه ی گذران اوقات فراغتشان ،‌خواست و انتظاراتشان از مسؤلان را می سنجد که نتایج بطور کامل در فصل پنجم آمده است .

اطلاعات این تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده است و در قالب جداول فراوانی ،‌درصدها ،‌نمودارها تجزیه و تحلیل شده است .

جامعه آماری نیز 120 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسط ناحیه 2 شهر یزد هستند که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و پایایی تحقیق هم از طریق آلفای کرابناخ (69%)‌سنجیده شد.

 

 

 

1- مقدمه :

در سایه ی تحولات عظیم علمی و فناوری های جدید در جهان امروز پدیده ای بنام اوقات فراغت شکل گرفته است پدیده ای که از یک سو زمینه ای مناسب برای رشد ابعاد مختلف وجود آدمی و رسیدن به کمال و سعادت است و بستری مطلوب برای رشد و شکوفایی استعدادهای نهفته در درون و از سوی دیگر آبستن مشکلات جدی و جدیدی برای نسل امروز و نسل های آینده است که اگر با علم و آگاهی با آن روبرو نشویم و برنامه ای مدون و منظم برای برخورد با آن نداشته باشیم ‌،دچار صدمات و لطمات جبران ناپذیری خواهیم شد .

توجه به این نکته بسیار مهم است که اوقات فراغت بخش جدایی ناپذیر زندگی امروزی است که نحوه ی گذراندن آن هم ممکن است باعث سلامت ،‌رشد و کمال فرد شود و هم موجب کندی ،‌انحراف و انحطاط آدمی گردد بخصوص در دوره ی نوجوانی ،‌اوقات فراغت اهمیت زیادی دارد زیرا نوجوان از یک سو مایل به برقراری ارتباط با دیگران ‌،به ویژه همسالان است ،‌از یکنواختی گریزان است و در کارها و امور زندگی خود تنوع می خواهد و از سوی دیگر هنوز به پختگی کامل نرسیده است اگر نوجوان برای گذراندن اوقات فراغت ،‌درست راهنمایی نشود ممکن است به انجام اموری گرایش پیدا کند که آثار نامطلوبی برای او خواهد داشت .

والدین باید در داخل منزل فضایی بوجود بیاورند که نوجوان بخشی از اوقات خود را در کنار پدر و مادر بگذراند درست است که او به همسالان و دوستان گرایش بیشتری دارد ولی اگر والدین با وی ارتباط عاطفی و اجتماعی مناسب داشته باشند نوجوان با آنان هم صحبت می شود ،‌از گفتگو با آنان لذت می برد و در برقراری ارتباط با دیگران نیز افراط یا تفریط نمی کند از طرف دیگر چون نوجوان در طول روز در مدرسه به سر می برد و در بیرون از مدرسه نیز عمدتا‌ً‌ با دوستان خود ارتباط دارد ،‌نقش مدرسه در راهنمایی او برای گذراندن اوقات فراغت بسیار مؤثر است مدرسه می تواند فعالیت های فرهنگی و تفریحی سالم پیش بینی کند و بطور غیرمستقیم رفتارهای دینی ،‌اجتماعی و فرهنگی مورد انتظار را در دانش آموزان تقویت نماید بویژه در ایام تابستان که دانش آموزان از درس و بحث و تکلیف رسمی فارغ شده اند تنظیم برنامه ی مناسب برای اوقات فراغت آنان لازمه ی رشد و کمال ایشان است والدین و مربیان نباید بطور افراطی در کارهای نوجوان دقیق شوند ،‌ ولی بررسی ،‌قضاوت و داوری درباره ی رفتار او و نحوه ی سپری نمودن اوقات فراغت را همیشه در نظر داشته باشند.


و..........

 


دانلود با لینک مستقیم


مقاله - بررسی میزان و نحوة گذراندن اوقات فراغت دانش آموزان دختر

پروژه‌ی طرح توسعه‌ی روستای طسوج

اختصاصی از حامی فایل پروژه‌ی طرح توسعه‌ی روستای طسوج دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پروژه‌ی طرح توسعه‌ی روستای طسوج


پروژه‌ی طرح توسعه‌ی روستای طسوج

پروژه‌ی طرح توسعه‌ی روستای طسوج به صورت پاورپوینت در 35 اسلاید

موقعیت جغرافیایی:

روستای طسوج با عرض جغرافیایی '16، 29ْ شمالی و طول جغرافیایی '42 و 52ْ جنوبی در جنوب شهر شیراز در ناحیه‌ای دشتی واقع شده.

 

موقعیت نسبی:

از لحاظ موقعیت نسبی روستای طسوج در شمال به روستاهای انجیره و دره عسلو در جنوب به روستاهای شاه شهیدان و کوار در شرق به روستای کهکوه و بورکی و از غرب به قلعه ولی عصر و فتح آباد محدود می‌گردد. این روستا در قسمت جنوب غربی در مسیر جاده ارتباطی شیراز کوار قرار گرفته است.

توپوگرافی:

چنانگه گفته شد دهستان طسوج بین چند کوه محصور است ولی مرکز حوزه در میان زمین‌های زراعی مسطح قرار گرفته و تپه ماهورهایی در سه کیلومتری غرب روستا قرار دارد. به همین دلیل عشایر در اطراف روستا در زمانی که محصولات زراعی برداشت می‌شود تردد می‌کنند.

 


دانلود با لینک مستقیم


پروژه‌ی طرح توسعه‌ی روستای طسوج

پایان نامه ی بررسی نقش رسانه‌های جمعی در الگوپذیری و رفتار کودکان

اختصاصی از حامی فایل پایان نامه ی بررسی نقش رسانه‌های جمعی در الگوپذیری و رفتار کودکان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

پایان نامه ی بررسی نقش رسانه‌های جمعی در الگوپذیری و رفتار کودکان


پایان نامه ی بررسی نقش رسانه‌های جمعی در الگوپذیری و رفتار کودکان

 

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

 

 

 

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 

 

 

 

 

تعداد صفحه:170

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                         صفحه

 

پیشگفتار: 1

 

مقدمه: 3

 

فصل اول : مبانی نظری تحقیق 7

 

بیان مساله واهمیت موضوع تحقیق: 8

 

اهداف تحقیق: 12

 

فرضیات تحقیق: 13

 

روش تحقیق: 13

 

فصل دوم: رسانه چیست و چه توانایی‌هایی دارد؟ 14

 

ارتباط جمعی- تاریخچه رسانه‌های جمعی 15

 

کارکرد رسانه‌های جمعی 21

 

وظیفه رسانه چیست؟ 28

 

قدرت تأثیر رسانه‌های جمعی 29

 

فصل سوم: جهان جدید تلویزیون 33

 

یک کودک چه وقت استفاده از تلویزیون را شروع می‌کند؟ 34

 

کودک چه مقدار وقت صرف تلویزیون می‌کند؟ 41

 

چه کسانی بیننده پروپا قرص هستند؟ 46

 

توضیحی درباره سایر رسانه‌ها 49

 

استفاده کودکان از رسانه‌ها در سنین مختلف: 50

 

کودکان چه چیزهایی را می‌بینند؟ 52

 

برخی معیارهای پیش بینی سلیقه کودکان در مورد تلویزیون 56

 

کودکان درباره تلویزیون چگونه فکر می‌کنند؟ 60

 

وجهه تلویزیون : 61

 

آیا تلویزیون در نظر کودکان شگفت انگیز است؟ 63

 

بچه‌ها دوست دارند شاهد چه تغییراتی در تلویزیون باشند ؟ 64

 

والدین دوست دارند شاهد چه تغییراتی باشند ؟ 66

 

چرا کودک از تلویزیون استفاده می‌کند؟ 68

 

عملکرد تلویزیون: 75

 

چرا ما دارای رسانه‌های جمعی هستیم ؟ 77

 

نیازهای ویژه کودکان که تلویزیون آنها را برآورده می‌کند ، کدامند ؟ 79

 

محتوای خیال: 81

 

محتوای واقعیت 82

 

تلویزیون به عنوان خیال 83

 

آیا تلویزیون مانعی بر سرا راه مسائل زندگی است؟ 85

 

تلویزیون به عنوان واقعیت 86

 

دو جهان 89

 

اهمیت خیال 91

 

فصل چهارم: یادگیری از تلویزیون 92

 

چگونگی یادگیری از تلویزیون 93

 

موارد یادگیری اتفاقی 95

 

میزان هوش و رفتار کودک در ارتباط با برنامه‌های تلویزیون 100

 

چه آموزشی را باید انتظار داشته باشیم؟ 103

 

تلویزیون در مدرسه 108

 

چگونگی اکتساب در کودکان 113

 

مقایسه 115

 

فصل پنجم: تاثیرات جسمی و روانی تلویزیون بر کودکان 119

 

الگوی تأثیر- رسانه: 120

 

تلویزیون به کودکان چه می‌دهد؟ 120

 

الگوی تأثیر- کودک 127

 

الگوی تأثیر- تعامل 130

 

دیگر ویژگیهای تعامل 133

 

اثرات فیزیکی تلویزیون بر کودکان 135

 

آیا تلویزیون بر بینایی کودکان اثر بدی دارد؟ 136

 

آیا تلویزیون کودکان را خواب آلود و خسته به مدرسه می‌فرستد؟ 137

 

اثرات عاطفی تلویزیون برکودکان 138

 

اثرات شناختی تلویزیون بر کودکان 141

 

آیا تلویزیون حاوی تصویر غیر دقیقی از زندگی بزرگسالان است؟ 141

 

آیا تلویزیون موجب بزرگسالی زود رس میشود ؟ 143

 

اثرات رفتاری 145

 

آیا تلویزیون کودکان را منفعل می‌کند؟ 147

 

آیا خشونت ارائه شده در تلویزیون، آموزش خشونت می‌دهد؟ 153

 

نتیجه گیری : 157

 

پیامدهای منفی تلویزیون: 157

 

فصل ششم: اینترنت رسانه جدید قرن بیستم 160

 

اینترنت چیست؟ 162

 

فواید اینترنت برای کودکان: 163

 

خطرات اینترنت : 164

 

سودجویان از اینترنت برای به دام انداختن کودکان استفاده می‌کنند: 164

 

مطالب نامناسب و غیر مجاز در اینترنت : 164

 

ارتکاب جرایم: بمبها، مواد مخدر، دزدی و شخصیتهای غیر واقعی 164

 

تهاجم به حریم خصوصی : 165

 

چگونگی اجتناب و کاهش خطراتی که کودکان در ایترنت با آن مواجهند: 165

 

نتیجه گیری و آزمون فرضیات: 166

 

منابع مآخذ: 170

 

کودکان ما امروزه در خانه ای پا به دنیا می‌گذارند که تلویزیون در آن به طور میانگین هفت تا هشت ساعت در روز روشن است. حالا دیگر بیش از آنکه از مادربزرگها داستان و از پدربزرگها خاطره بشنویم این تلویزیون است که داستانهای مربوط به انسانها، زندگی و ارزشهای آن را برای ما بیان می‌کند.

تلویزیون، امروزه به عنوان عمومی ترین و پرمخاطب ترین رسانه جمعی، سهم عمده ای در آموزش و تأثیرگذاری مستقیم و غیر مستقیم بر فرهنگ و روح و روان جمعی دارد.

تاثیر پذیری اکثریت خاموش جامعه از تلویزیون و برنامه‌های ماهواره ای تلویزیونی بسیاری از اوقات کشورهای جهان سوم را با بحران فرهنگی روبرو کرده است.

تلویزیون هر روز بر ما تسلط بیشتری می‌یابد و ما بایستی نگران آثار مخرب برنامه‌های تلویزیونی برای کودکان و خانواده‌های خود باشیم. این حق ماست و می‌بایستی عکس العمل نشان دهیم. اگر چه تلویزیون فی نفسه مطرود نیست اما برنامه‌های تلویزیونی در مجموع زیانبار بوده اند. در غرب به نوعی و در شرق به شکلی دیگر خطر برنامه‌های مخرب و منحط تلویزیونی احساس می‌شود.

ما بدبختانه فرزندانمان را با تلویزیون تربیت می‌کنیم وقتی می‌خواهیم آنان را ساکت کنیم برای آنان تلویزیون روشن می‌کنیم و یا آنان را به تماشای برناه‌هایی که خودمان هم نمی دانیم چه هستند دعوت می‌کنیم. خودمان هم متاسفانه عادت کرده ایم به آنچه پخش می‌شود فقط خیره شویم و نگاه کنیم. بشر با تولید نیازمند به شناخت دنیای اطراف خود است و انتقال فرهنگ و روحیه مدنی می‌تواند به صورتی سالم و سازنده انجام گیرد اما به نظر می‌رسد تلویزیون یک مانع اصلی بر سر راه رسیدن به دنیای بهتر است پس ما بایستی از آثار سوء این جعبه جادویی آگاه شویم و در ارتباط با تلویزیون مسؤولیت خود را بپذیریم.

«تلویزیونی که می‌تواند دارای اثرات کاملاً مخرب باشد می‌تواند به صورت ابزار مفیدی نیز در خدمت تعلیم و تربیت درآید تلویزیون می‌تواند چنین باشد ولی خیلی غیر محتمل است که چنین بشود.»

ساخت برنامه‌های با ارزش وقت بیشتر و تخصص بالاتری لازم دارد اما افرادی که بتوانند برای مدت زمان پخش برنامه‌های بد بسازند زیاد هستند و این مسأله را حل می‌کند.

نمی توان کودکان را برای زمانی که در مقابل صفحه تلویزیون صرف می‌کنند سرزنش کرد و اینکه آنها تقصیری ندارند که از طریق تلویزیون اطلاعات دگرگون شده را دریافت می‌دارند.

جان کندری می‌گوید: قرار نیست که تلویزیون از بین برود از سویی خیلی کم احتمال دارد که تلویزیون فضای مناسبی را برای اجتماعی کردن کودکان ایجاد کند.»

در گذشته کودکان ناظر فعالیت بزرگترها بودند و آنچه را خانواده طی یک نسل به آنان آموخته بود الگویی برای نسل آینده می‌شد اما اکنون باید دریابیم که کودکان از محیط اطراف خود چه چیزهایی را فرا


دانلود با لینک مستقیم


پایان نامه ی بررسی نقش رسانه‌های جمعی در الگوپذیری و رفتار کودکان

دانلود مقاله تاریخچه قلیان و چپق در ایران

اختصاصی از حامی فایل دانلود مقاله تاریخچه قلیان و چپق در ایران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود مقاله تاریخچه قلیان و چپق در ایران


دانلود مقاله تاریخچه قلیان و چپق در ایران

تاریخچه قلیان و چپق در ایران

 

 

 

 

 

 

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه:22

چکیده :

در سال 1492 میلادی وقتیکه کاشف بزرگ ، کریستف کلمب، پس از ماهها تلاش و کوشش، در کنار جزیره‌ای که امروز به کوبا مشهور است لنگر انداخت، با جهانی روبرو شد که تازگی‌های فراوانی برای او داشت. او و همراهانش در این جزیره ناشناس دیدنیهای جدیدی مشاهده کردند. آنها «دیدند بومیها لوله ای از برگ خشک گیاهی که به هم پیچیده اند در دست دارند، شبیه به لوله آتش بازی که اطفال در عید بازی می کنند. یک سر آنرا آتش زده، و سر دیگر را می مکند، و دود آنرا با هوا استنشاق می کنند. این استنشاق دود، یک نوع مستی و رخوت ایجاد می کرد، و انسان خستگی را حس نمی نمود. این لوله‌ها را بومیان تاباکوس می نامیدند».به این ترتیب دریانوردان اسپانی اولین بار توتون را شناخته و به تقلید از بومیان بکشیدن آن پرداختند. کریستف کلمب هرگز فکر نمی کرد، این لوله های شبیه به اسباب بازی کودکان، روزی هم‌نشین و همدم گروه بسیار زیادی از مردم جهان خواهد گردید.

کریستف کلمب نمی توانست ، در مغز خود مجسم سازد، که قرنها بعد، این هدیه دنیای جدید، پول و سلامت مردم متمدن را بصورت دود به آسمان خواهد فرستاد. و باز او فکر نمی کرد که، قرنها پس از او نهضتی عظیم برای جلوگیری از استعمال این هیولای سیاه برپا خواهد گردید. و این لوله شبه به اسباب بازی کودکان «میخ تابوت»لقب خواهد گرفت.

گفتیم که برای اولین بار اسپانیولی‌ها، در جزیره کوبا با توتون و تنباکو آشنا شدند. بومیان امریکا، با این گیاه بومی سرزمین خود از دیر باز آشنا بودند، و از آن بعنوان وسیله دود کردن استفاده می کردند . طرز استفاده آنها از توتون بدین قرار بود که، مقداری از آن را در برگ های ذرت می ریختند و نوعی سیگار، شبیه به سیگار برگ می ساختند.

روش دیگری نیز برای کشیدن توتون به کار می بردند، و آن بدین طریق بوده که، مقداری توتون در نی یا استخوان ریخته آن را آتش می‌زدند و می‌کشیدند، و این روشی است که بعدها سبب ایجاد پیپ در غرب و چپق در شرق گردید.

در اعیاد و یا مراسم دیگر نیز، بومیان بوته های تنباکو را، با برگ و ساقه روی هم انباشته و آتش می زدند، و در اطراف آن بدست افشانی می پرداختند.

احتمالاً تنباکو بعنوان دارو نیز مورد مصرف داشته است. بومیان آمریکا، زهری نیز از تنباکو می گرفتند که نوک نیزه های خود را با آن زهر آلود می ساختند. این ارمغان دنیای جدید در قرن 16 به اسپانیا برده شد و پس از آن در سایر کشورهای اروپا پراکنده گردید. در سال 1586 سر والتر رالی مشهور به «پدر آمریکای انگلیس»در زمان سلطنت الیزابت اول، کشیدن پیپ را که در آمریکا با آن آشنا شده بود به انگلستان آورد، و دود کشی با سرعت سرسام آوری در انگلستان و سایر نقاط جهان در قرن 16 رواج یافت. حیرت آور آنکه سر والتر رالی، آنچنان به کشیدن پیپ معتاد شد، که هنگامی که در سال 1618 او را به جرم خیانت و شرکت در توطئه اعدام می‌کردند، پیپ در گوش دهان داشت.

کشیدن توتون مانند همه چیز جدید دیگر، با مخالفت شدید عده‌ای روبرو گردید. در رأس مخالفین دودکشی در اروپا، کشیشان قرار داشتند که دودکشان را به بی‌دینی و زندقه متهم ساختند. اما این تهمت نتوانست از توسعه دودکشی جلوگیری کند. به زودی دودکشی چون مرضی همه‌گیر از اروپا به آسیا و آفریقا سرایت کرد، و در قرن 17 میلادی کشیدن توتون در سراسر مشرق گسترش یافت .اما در شرق نیز دودکشی مواجه با مخالفتهای شدید شد.

سلطان مراد خان چهارم، به فتوای ملایان، هزاران بیگناه را به جرم کشیدن توتون به دیار نیستی فرستاد. دودکشان در سلک مرتدین به حساب آمدند، و در ریختن خون آنها مباح گردید. در مدت سلطنت سلطان مراد خان (1033 ـ 1048) با قساوت هرچه بیشتر، دود کشان امپراتوری اسلامی به زیر تیغ جلاد رفتند. اما نتیجه ای حاصل نشد. پس از مرگ او کشیدن چپق با شدت هرچه تمام‌تر توسعه یافت و تجارت پر سود توتون رونق گرفت. باین ترتیب مبارزه خونین به سود توتون خاتمه یافت. دولت عثمانی ناچار کشیدن توتون را آزاد کرد و بر تجارت آن مالیات بست.

در روسیه نیز وضع به همین منوال بود و مدتی دودکشی با مخالفت روبرو شد.

توتون و تنباکو در ایران

تاریخ قطعی ورود تنباکو به ایران را نمی توان تعیین کرد. ولی بی شک توتون و تنباکو همراه با دست اندازی پرتقالی‌ها به خلیج فارس (913 هجری قمری) به ایران وارد گردیده است. اما طرز استفاده توتون و تنباکو در ایران تغییر یافت و ایرانیان لوازمی برابر ذوق خود برای دودکشی ایجاد کردند.

وسیله‌ای که اروپاییان برای دود کردن به کار می‌بردند، عبارت بود از پیپهای کوچکی که از فلز یا سفال یک پارچه ساخته می‌شد.

در ایران این پیپها اقتباس شد و به صورت چپقهای دسته بلند درآمد. چنانکه در ویژگیهای زندگی ایرانی گفتیم، این وسیله کشیدن توتون نیز با ذوق و هنر ایرانی در هم آمیخت، و پیپ ساده تبدیل به چپق گردید، و در تزیین آن سلیقه خاص ایرانی به کار رفت و چپق های ایرانی با انواع مختلف تزیینات آراسته گردید.

علاوه بر چپق که تقلیدی از پیپ فرنگی بود، وسیله دیگری برای دود کردن تنباکو به ننام قلیان توسط ایرانیان اختراع و ایجاد گردید.

قدیم‌ترین ذکری که از قلیان در ادبیات فارسی شده، این رباعی‌ها از اهلی شیرازی است که در سال 942 هجری قمری در گذشته است.

«قلیان ز لب تو بهره ور می گردد»         «نی در دهن تو نیشکر می گردد»

«بر گرد رخ تو دود تنباکو نیست »          «ابریست که بر گرد قمر می گردد.»

بنابراین می توان گفت که در سال 942، یعنی 29 سال پس از ورود پرتقالی‌ها به خلیج فارس، قلیان کشیدن در ایران رواج یافته است.

شعرای دیگر قرن دهم هجری نیز اشعاری درباره قلیان دارند.

«قلیان که بر دست چو گل جای نمود» «هر دو بر او شمع نهد سر به سجود»

«گلزار دماغ شعله آشامان را» «سرچشمه آتش است و فواره دود» میر الهی

«کمتر باشد مرا غم تنهایی» «مأیوس شدم به عالم تنهایی»

«صحبت به کسی گو، که اگر نیست چه باک» «قلیان کافیست همدم تنهایی» باسطی

«من و صد آه و افغان و، نی صد بوسه بر لعلش» «هزاران پیچ و تابم داد از این قلیان کشیدنها»

«با قرچلمی(1) چو نافه آهو کو» «چون فاخته تا چند زنم کو کو کو»

«در محشر اگر آتش دوزخ بینم» «فریاد برآورم که تنباکو کو» باقر کاشی

اولین تصویری که از قلیان به وسیله هنرمندان ایرانی کشیده شده، احتمالاً ‌تصویر نشمی کماندار کار رضا عباسی، نقاش مشهور دربار شاه عباس بزرگ است، که تا اواخر نیمه اول قرن یازدهم هجری زنده بوده است.

قلیان وسیله‌ای کاملاً جدید و ابتکاری بود، و اروپاییان از آن هیچ گونه اطلاعی نداشتند. این بی‌اطلاعی را می‌توان از شرحی که تاورنیه و شاردن از قلیان داده اند درک کرد.

تاورنیه می نویسد: «ایرانیان تنباکو را با دستگاهی کاملاً اختصاصی می‌کشند. در کوزه گلی دهان گشادی به قطر سه انگشت، تنه قلیانی از چوب یا نقره که سوراخی در وسط دارد قرار می دهند، و بر سر آن مقدار تنباکوی نم‌دار با کمی آتش می گذارند، و در زیر قلیان سوراخ ممتدی است که، در حالی که نفس را بالا می کشند، دود تنباکو با شدت از امتداد سوراخ پایین آمده و داخل آب که به رنگهای مختلف میآمیزد(2) داخل می‌شود. این کوزه مرتباً تا نصفه آب دارد. دود که در آب است به سطح می آید و هنگامیکه نفس را بالا می کشند، از نی قلیان دود به دهان وارد می‌شود. به واسطه آبی که به قلیان می ریزند دود تنباکو تصفیه می شود و کمتر ضرر می رساند. والا با این همه قلیان که می‌کشند، مقاومت برای آنها غیر ممکن است. ایرانیان زن و مرد، به طوری از جوانی عادت به کشیدن تنباکو کرده اند، که کاسبی که باید روزی پنج شاهی خرج کند، سه شاهی آن را به مصرف تنباکو می‌رسانند. می‌گویند اگر تنباکو نمی داشتیم چطور ممکن بود کیف و دماغ داشته باشیم.»

«ایرانیان چنان به تنباکو عادت کرده اند که محال است بتوانند از آن صرف نظر کنند. اول چیزی که در سر سفره می‌آورند قلیان است و قهوه، که عیش خود را با آن شروع می کنند.

در ماه رمضان و ایام صوم بزرگ، اول چیزی که برای افطار حاضر می کنند قلیان است، و بعضی‌ها خود اقرار دارند که استعمال این قدر دود برای آنها مضر است اما می‌گویند چه کنیم عادت شده است.»

تاورنیه نوشته است که شاه صفی خود چپق می کشید و درباره حاکم قم و خشم شاه صفی، و مجازات او می نویسد«پسر آن خان که جوان متشخصی بود و از مقربین پادشاه، همیشه در حضور بود، و چپق و توتون شاه را بایستی با دست خود به او بدهد، و این از مشاغل خیلی محترم دربار ایران است.» این نوشته تاورنیه می‌رساند که از این زمان سمت مخصوصی به نام قلیان دار یا چپق دار در دربار ایران به وجود آمده است.

شاردن در این باره می نویسد:«توتون از ایران به هند صادر می گردد.» «طرز تهیه توتون در ایران برای ممالک ما (اروپا) مجهول می باشد. و دود کردن این نبات، در ایران و هندوستان اصول کاملاً خاصی دارد. هوای این سرزمین (ایران) بسیار گرمتر و خشک‌تر از اروپا و ترکیه است، و افکار و اندیشه های دقیق تر می باشد. لذا اگر بنا بود که مثل ما تدخین کنند، تنباکو آنها را سرگیجه می‌آورد. چون ایرانیان مدام دود می کنند، دود را از تنگ آبی عبور می دهند. اینگونه چپق‌ها را قلیان می‌نامند. چنانکه ملاحظه می‌فرمائید بالای بطری (کوزه قلیان) سر چپق (قلیان) که سفالی یا فلزی است، به وسیله لوله‌ای که منتهی‌الیه آن داخل آب شده تعبیه گشته است. در زیر کوزه قلیان چهارپایه‌ای وجود دارد که شبیه زیری بعضی شمعدانها است.

و...

NikoFile


دانلود با لینک مستقیم


دانلود مقاله تاریخچه قلیان و چپق در ایران