با آن که قیام صفاریان و جنگ های یعقوب و عمرو، بغداد را از نزدیک مورد تهدید قرار میداد، شورش صاحب الزنج هم موجب تزلزل اجتماعی قدرت خلفا میشد؛
قیام علویان زیدی در طبرستان و گیلان منجر به ایجاد دولتی انقلابی و پر تحرک در آن نواحی شد که هدف های شیعی و زیدی را دنبال میکردند.
از نظر خلفای عباسی این قیام، پیش از واقعه یعقوب لیث صفاری و صاحب الزنج اساس خلافت را تهدید مینمود. زیرا قیام علویان در واقع قیام بر ضد مسوده - آل عباس - و متضمن بیرون آوردن علم های سفید - شعار مخالفان عباسیان - و در حقیقت اعلام مخالفت با اساس خلافت آن ها بود.
خلافت عباسی و مخالفان سرسختش
البته کج مآبی ها و بد سیرتی های خلفایی همچون متوکل، در این سال ها موجب سرخوردگی عامه مسلمین از دستگاه خلافت عباسیان شده بود.
به علاوه، غلبه امیران ترک و حکام اطراف، به تدریج از خلافت بغداد جز شبح بی جانی باقی نگذاشته بود.
به همین سبب قیام علویان زیدی در سرزمین طبرستان و گیلان، همچون قیام ابومسلم مروزیدر خراسان، نشانههایی از تلاش مسلمین برای تبدیل خلافت و روی کار آوردن آل ابی طالب، به جای آل عباس جلوه میکرد.
از همین رو، هم طاهریان و هم صفاریان، مبارزه خود را با این علویان نشانهای از خوش خدمتی خویش به آل عباس جلوه میدادند.
چنان که سامانیان هم، در دفع آن چه نزد خلیفه بغداد فتنه و خروج مخالفان خلافت تلقی میشد، مجاهدت خود را به مثابه سعی در تقویت و تحکیم اساس خلافت عباسی، و مبارزه با آن چه که بنیاد مذهب عامه اهل سنت را تهدید میکرد، وانمود میساختند.
و این همه، نشان داد که به وجود آمدن دولت علویان در طبرستان بیشتر از تمام حوادث تکان دهنده دیگر آن ایام در نزد خلفای بغداد مایه تهدید بود.
خلافت عباسی و مخالفان سرسختش
حکومت یکصد و هفتاد سالة علویان
دستگاه خلافت و قیام حسن بن زید
سید محمد بن ابراهیم علوی
بیعت با سید محمد ابراهیم علوی
حسن بن زید
منازعات با طاهریان بر سر ری
علویان طبرستان قدرتی دربرابر خلافت عباسی
منازعات علویان طبرستان با همسایگانشان
ابوالحسن احمد بن محمد
محمد بن زید
منازعات داعی کبیر
پایان کار داعی کبیر
ابو محمد حسن بن علی داعی
روی کار آمدن ناصر کبیر
فرصتی دوباره برای علویان
پایان کار ناصر کبیر
ابوالحسین احمد
گرایش به مذهب امامیه
حسن بن قاسم
حکومت حسن بن قاسم در طبرستان
بیرون راندن عمال سامانی از ری توسط داعی
ابوالقاسم جعفر
ابوالقاسم جعفر و حسن بن قاسم درگیلان
ابو عبدالله محمد
ابوالحسن احمد هارونی
ابوطالب یحیی
امیرکا
شامل 25 صفحه فایل word
دانلود مقاله علویان
