پاورپوینت؛ مسجد جامع اصفهان

اختصاصی از حامی فایل پاورپوینت؛ مسجد جامع اصفهان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

موضوع تحقیق :  مسجد جامع اصفهان 

فایل پاورپونت

در 26اسلاید

قیمت :2500  تومان

مقاله درباره مسجد جامع زنجان

اختصاصی از حامی فایل مقاله درباره مسجد جامع زنجان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

مقاله:

مسجد جامع زنجان

فهرست:

تاریخچه شهر زنجان

جاذبه های تاریخی زنجان

معماری مسجد جامع زنجان

ریزش مرگبار سقف کتابخانه مسجد جامع زنجان هنگام تعمیرات   

مجموعه تاریخی مسجد جامع زنجان بنایی ارزشمند از معماران ایرانی

تاریخچه شهر زنجان

 تاریخ بنای شهر زنجان را با سلطنت اردشیر بابکان دانسته اند و در آن زمان، آن را شهین، یعنی منسوب به شاه می نامیده اند. این نام طی قرون و اعصار به زنگان و سپس به زنجان تبدیل شده است. در قرون چهارم و پنجم هجری قمری، زنجان به علت داشتن چراگاههای وسیع،  مورد توجه قبیله های ترک نژاد  قرار گرفت و قبیله های گوناگون ترک در زنجان  و نواحی مختلف آن، به ویژه در چمن سلطانیه، مسکن گزیدند. درحمله مغول، شهر زنجان و آبادی های اطراف آن آسیب فراوان دید. سپس ایلخانان مغول به این شهر توجه فراوان نشان دادند، مخصوصاً سلطان محمد خدابنده در توسعه این ناحیه کوشید. این شهر در سده های بعد نیز شاهد حوادث و رویدادهای اجتماعی، سیاسی و مذهبی نظیر شورش علی محمد باب، مبارزات ملوک الطوایفی، نهضت مشروطیت، تاخت و تاز فئودالها، درگیری دموکرات های آذربایجان و .... بوده است. 

جاذبه های تاریخی زنجان

جاذبه های تاریخی و معماری همواره نقش بسیار مهمی را در جذب گردشگر ایفا می کنند و استان زنجان نیز با توجه به پیشینه و فراز و نشیب های تاریخی خود از جاذبه ها و مکان های تاریخی و دیدنی ارزشمندی برخوردار است. با این که تاریخ این منطقه فراز و فرود های بسیار به خود دیده و گاهی شعله های خشم و جنگ، برگ های زیادی از تاریخ منطقه و حتی گاه تمام آن را در کام خود فرو برده است ولی به جهت عمق غنای هویت و فرهنگ این منطقه، هنوز نیز استان زنجان امانت دار میراث فرهنگی ارزشمند و قابل ملآحظه ای است که تاریخ و هویت این سرزمین را به نمایش می گذارد. کاخ هاى با ارزش و قدیمی، مدرسه هاى تاریخى، مسجدهایی با معماری کم نظیر، بازارهاى قدیمى، بقعه امام زاده ها، زیارتگاه ها و بناهاى تاریخى و مذهبى با معماری های ارزشمند؛ بخشی از این میراث شایان توجه هستند.

برخى از بناهاى موجود در استان زنجان، هم چون بنای بزرگ و تاریخی سلطانیه؛ دارای ارزش هاى درجه یک جهانگردى بوده و شهرت جهانی دارند. این بنا که یکى از بزرگ ترین و باشکوه ترین بناهاى اسلامى محسوب می شود؛ در خاور استان زنجان واقع شده است. این بنا در دوران برپایی، بلندترین بناى جهان بوده و هم اکنون سومین بناى بزرگ تاریخى جهان و نخستین بناى بزرگ تاریخى ایران به شمار مى آید. بقعه زیباى ملا حسن کاشى در فاصله 5/2 کیلومترى جنوب شهر سلطانیه و با زیبایی تمام در میان دشت وسیعی قرار گرفته است. این بنا از نماى بیرونى داراى طرح هشت ضلعى است که در نماى داخلى و با ترکیب و تلفیق ایوان هاى جانبى به مربع تبدیل شده است. بقعه قیدار نبى در قیدار نیز از دیگر بناهاى قابل توجه استان به شمار مى آید که گنبد آن به سبکى خاص و از نوع گنبدهاى زنگوله اى است. در کنار درب ورودى در ضلع جنوبى بقعه دو برج دیده مى شود که بر یک پایه ساخته شده اند و

مسجد جامع اصفهان 18 ص

اختصاصی از حامی فایل مسجد جامع اصفهان 18 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 18

دانشگاه آزاد اسلامی – واحد سما نیشابور

عنوان :

مسجد جامع اصفهان

استاد ارجمند :

سرکار خانم عماری

تهیه و تنظیم :

سید علیرضا مهدی زاده

زمستان 86

مسجد جامع اصفهان

مسجد جامع اصفهان خرقه‌ای است هزارگون به ارث رسیده از گذشتگان که در طول 12 قرن هر وارثی نقشی بر اندام آن انداخته، از معماری ساده قرن دوم ه.ق تا آجرکاری‌های سلجوقی و نقوش کاشی‌کاری صفوی به قول دکتر «حسین یقینی» پژوهشگر تاریخ و معماری آلبومی از هنر معماری ایرانی.

انعقاد نطفه اصفهان بزرگ را باید همزمان با بنیاد مسجد جامع اصفهان در محل فعلی آن در سال 156 ه.ق دانست. بنای اولیه مسجد را طایفه بنی تمیم روی تپه یهودیه بنا کردند و بعدها ثروتمندان زمین‌های اطراف منتهی‌الیه شمال غربی مسجد را به آن اضافه کرده و کم کم بنای فعلی مسجد جامع امروزین را شکل دادند.

گرچه اعتقادی میان مردم اصفهان رواج دارد که معتقدند مسجد جامع اصفهان در محلی بنا شده که پیش از اسلام آتشکده بوده است اما این نظریه همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده در حالی که علت این ادعا را وجود یک «پی» دوره ساسانی در زمین محل گنبد خواجه نظام الملک می‌دانند اما دکتر «یقینی» با قاطعیت می‌گوید که بر اساس شواهد تاریخی این جا زمین بکری بوده که از ابتدا برای ساخت مسجد اختصاص داده شده است.

به هر روی مسجد ساده‌ای که قبیله بنی تمیم بنا کردند کم کم با گسترش جمعیت اصفهان در قرن سوم هجری و نیاز به فضایی وسیع‌تر در زمان خلیفه عباسی «المستعصم» در سال 226 ه. وارد دومین مرحله تحول اساسی خود شد، مسجد اولیه تخریب و مسجدی عظیم با وسعتی چند برابر مسجد اولیه جایگزین آن شد که به شکل مساجد جامع سایر شهرهای اسلامی همزمان خود بود شبستان این مسجد و جبهه جنوبی به سمت قبله دارای شش دهانه، شمال چهار دهانه و شرق و غرب دو دهانه داشت و دیواری خشتی مسجد را در برگرفته بود. نمای خارجی مسجد نیز با طاقه‌هایی از کاهگل سرخ رنگ تزئین شده بود.

مرحله سوم تحولات مسجد جامع اصفهان را باید در قرن چهاردهم ه.ق و اوج جنبش‌های ملی و تشیع و به دنبال آن ظهور سلسله آل بویه مشاهده کرد.

انتخاب اصفهان به عنوان یکی از مراکز عمده فرمانروایی این خاندان مسجد جامع را دور از تحولات نگه نمی‌دارد و در این مرحله علاوه بر الحاقاتی که در جهت توسعه مسجد صورت می‌گیرد یک مرمت کلی نیز در آن انجام می‌شود که با کم کردن از فضای باز صحن مسجد یک دهانه با ستون‌های آجری نقش هندسی به شبستان‌های سرپوشیده دور آن اضافه می‌شود ولی این قدم در طرح اساسی مسجد جامع تغییر عمده‌ای وارد نمی‌سازد..

اما شاید بزرگ‌ترین تحولاتی که به نوعی به مسجد جامع امروزین منجر شده است را باید در مرحله چهارم تغییرات یا به نوعی در دوره سلسله سلجوقیان دنبال کرد. مسجد بزرگ‌ترین تغییرات را از نقطه نظر کالبد داخلی و خارجی در قرون پنج و شش ه.ق به خود دید و بزرگ‌ترین تحول معماری ایران اسلامی در این دوره تاریخی ایجاد شد، درآمدن از پوسته مسجد ساده شبستانی به شکل مساجد چهار ایوانی که ویژه مساجد ایرانی است احتمالا از قرن پنج ه.ق به بعد و با مسجد جامع اصفهان آغاز شد. با ساختن گنبد خواجه نظام‌الملک در جنوب و گنبد تاج‌الملک در شمال مسجد و ایجاد چهار ایوان، مسجد از حالت شبستانی ساده درآمد. از این پس معماری مساجد چهار ایوانی ویژگی‌ بارز معماری مساجد ایران می‌شود.

اصفهان از این زمان در فاصله قرون 7 تا 11 ه.ق که توسط صفویان به پایتختی برگزیده می‌شود دچار نوسانات شدید اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌شود و به تبع آن تغییراتی در دوره ایلخانان، آل مظفر، تیموریان و ترکمنان آق قویونلو و... در مسجد جامع به وجود می‌آید که این تغییرات بیشتر در سطوح خارجی به خصوص نماهای داخلی مسجد، ایوان‌ها و تغییراتی در استخوان‌بندی بخش‌هایی از مسجد است.

تغییرات مسجد جامع از زمان سلجوقیه به بعد

جالب‌ترین آثار مسجد جامع در طی 60 سال حکومت سلجوقیان در فضای 22 هزار متر مربعی مسجد به وجود می‌اید در زمان سلطنت چهار پادشاه سلجوقی، ملکشاه، برکیارق، محمدبن ملکشاه و محمودبن محمد بن ملکشاه.

از آثار این دوره می‌توان به ایجاد گنبد خواجه نظام الملک در جنوب مسجد توسط خود او و کتبیه‌ کوفی آن به نام پادشاه وقت اشاره کرد، همچنین گنبد شمالی (تاج الملک) که نزد مردم به گنبد خاکی شهرت دارد و به دستور ترکان خاتون ملکه سلجوقی بنا شد، این گنبد از نظر معماری و هنری زیباترین اثر معماری جهان نام گرفته است.

در همین جا ذکر این نکته جالب است که مسجد جامع اصفهان تنها مسجدی است که دو گنبدخانه دارد و نمونه آن را ما در هیچ مسجدی سراغ نداریم.

بخش دیگر مسجد جامع که در دوره سلجوقی ساخته شده چهلستون (ستون‌های آجری) و شبستان‌های شمال و جنوب مسجد با طاقنماهای آجری متنوع است که در حال حاضر جلب توجه می‌کند. در دو ضلع شرقی و غربی مسجد نیز آثاری وجود داشته شامل صومعه و کتابخانه‌ که در آتش‌سوزی سال 514 یا 515 ه.ق از بین رفته است. در زمان سلطان محمود سلجوقی اسماعیلیان به مسجد حمله می‌کنند و کتابخانه نفیس آن را آتش می‌زنند گفته می‌شود فهرست کتاب‌های کتابخانه در سه جلد قطور تنظیم شده بوده است. کتیبه‌ای در شمال شرق مسجد و اطراف قدیمی‌ترین سردر از این حریق حکایت می‌کند.

ضلع جنوبی مسجد

گنبد خواجه نظام‌الملک از جمله مهم‌ترین و شاخص‌ترین‌ بنای ضلع جنوبی مسجد و از زیباترین آثار دوره سلجوقی با تزیینات گچی و آجری است که از سال 465 تا 485 (اوایل قرن ششم) اساس ساختمان آن بنا شد سقف آن مقرنس است و در اواخر قرن نهم هجری به امر حسن بیک آق قویونلو از نو ساخته شده

دانلود پاورپوینت مسجد جامع اصفهان

اختصاصی از حامی فایل دانلود پاورپوینت مسجد جامع اصفهان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دسته بندی : پاورپوینت 

نوع فایل:  ppt _ pptx ( قابلیت ویرایش متن )

فروشگاه فایل » مرجع فایل

---

 قسمتی از اسلاید متن ppt : 

تعداد اسلاید : 24 صفحه

مسجد جامع اصفهان مسجد جامع اصفهان موزه معمارى ایران آلبومى از هنر معمارى ایرانى.مسجد جامع اصفهان خرقه‌اى است هزارگون به ارث رسیده از گذشتگان که در طول 12 قرن هر وارثى نقشى بر اندام آن انداخته، از معمارى ساده قرن دوم ه.ق تا آجرکارى‌هاى سلجوقى و نقوش کاشى‌کارى صفوى.مسجد جامع اصفهان (مسجد آدینه, مسجد عتیق) موزه هنر ایران و یکی از افتخارات معماری این سرزمین است اثری که نشانه دوازده سده تحول در فرهنگ اسلامی ایران را در خود گرد آورده است.
طرح نخستین مسجد به گونه بومسلمی(شبستان ستوندار) بوده که در سال ۱۵۶ هجری ساخته شده و کاوش ها موقعیت آن را روشن ساخته اند.
این بنا ترکیبی از سکه های معماری و تزئین کاری ایران در گذر زمان است از قدیمی ترین مساجد ایران است که بر روی ویرانه های مسجد قدیمی تری ساخته شده که اعراب ساکن حومه اصفهان در قرن دوم هجری ساخته بودند نمای کلی مسجد سر در ورودی: دارای نه در و سر در می باشد که قدیمی ترین سر در مربوط به دوره سلجوقی ودارای کتیبه ی آجری بسال ۵۱۵ ه.
ق و حکایت آتش سوزی مسجد در این دوره در ضلع شمالی مسجد می باشد .
سر در کتیبه دار مربوط به سردر جنوب غربی مسجد دارای کتیبه ای به خط جعفر امامی بسال ۹۹۹ه ق می باشد .
سردر ضلع جنوب شرقی که در حال حاضر اصلی ترین سر در نیز می باشد دارای کتیبه ای از زمان فتحعلی شاه قاجار بسال ۱۲۱۸ ه ق می باشد   این مسجد دارای بناهای متعددی است از جمله: صحن چهار ایوانی، شبستانها، مدرسه مظفری، صفه های کوچک دوره دیلمی، گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک، محراب اولجایتو، چهار ایوان معروف صاحب، استاد، شاگرد، درویش   ایوان ایوان شمالی: ایوان شمالی بنام صفه درویش خوانده می شود سرچشمه آن به دوره سلجوقی  میرسد و در طی دوره صفویه نیز بازسازی و مرمت هایی در آن صورت گرفته است.
تزئین آن از آجر کاری و گچبری است.
صفه درویش دقیقا در مقابل ایوان جنوبی مسجد که به صفه صاحب معروف است قراردارد قاب پیرامون این ایوان با کاشیکاری های مربوط به دوره صفویه تزئین شده است.
ایوان مزبور از سه ایوان دیگر کوتاهتر و عریض تر است.
ایوان جنوبی: گنبدی در پشت ایوان جنوبی  معروف به صفه صاحب .این گنبد در زمان ملکشاه سلجوقی به دستور وزیرش نظام الملک ساخته شد .این بنای گنبد دار در زمانی که ساخته شد مستقل و چهار طرف آن آزاد بود  لیکن جزیی از بنای کلی مسجد جامع شد.
گنبد نظام الملک هنگامی که مسجد هنوز به شکل دوره عباسیان بود بدان اضافه شد و برای اینکار لازم آمد تا 24 ستون حذف شوند. به موجب حفریات اخیر باستان شناسی معلوم شده است که در پیرامون این فضا یک دهلیز وجود داشت که آنرا ار مابقی بنا جدا میکرد ومحتملا گنبد را بصورت مقصوره با نمازخانه ای برای اشراف و حکام و امیران که به دلایل امنیتی مایل بودند مجزا از توده مردم نماز بگزارند.تشکیل میداد.گنبد نظام الملک 15 متر قطر دارد.
  ایوان شرقی: از بین ایوان های شرقی و غربی آنکه در مشرق واقع شده و به نام صفه شاگرد شهرت دارد به خصوص در قاب پیرامون این ایوان با کاشیکاری های اصیل دوره سلجوقی تزئین گردیده است. و ایوان غربی که به نام صفه استاد است از تزئین آجری همین دوره بر خوردار است و دارای کتیبه های متعدد به خط بنایی و ثلث می باشد  

  متن بالا فقط تکه هایی از محتوی متن پاورپوینت میباشد که به صورت نمونه در این صفحه درج شدهاست.شما بعد از پرداخت آنلاین فایل را فورا دانلود نمایید 

---

  لطفا به نکات زیر در هنگام خرید دانلود پاورپوینت:  توجه فرمایید.

• در این مطلب، متن اسلاید های اولیه قرار داده شده است.
• به علت اینکه امکان درج تصاویر استفاده شده در پاورپوینت وجود ندارد،در صورتی که مایل به دریافت  تصاویری از ان قبل از خرید هستید، می توانید با پشتیبانی تماس حاصل فرمایید
• پس از پرداخت هزینه ،ارسال آنی پاورپوینت خرید شده ، به ادرس ایمیل شما و لینک دانلود فایل برای شما نمایش داده خواهد شد
• در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون بالا ،دلیل آن کپی کردن این مطالب از داخل اسلاید ها میباشد ودر فایل اصلی این پاورپوینت،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
• در صورتی که اسلاید ها داری جدول و یا عکس باشند در متون پاورپوینت قرار نخواهند گرفت.
  
• هدف اصلی فروشگاه فایل، مرجع فایل کمک به سیستم آموزشی و یادگیری و علم آموزی اطلاعات برای هموطنان عزیز میباشد .
• بانک ها از جمله بانک ملی اجازه خرید اینترنتی با مبلغ کمتر از 5000 تومان را نمی دهند، پس تحقیق ها و مقاله ها و ...  قیمت 5000 تومان به بالا میباشد.درصورتی که نیاز به تخفیف داشتید با پشتیبانی فروشگاه درارتباط باشید.

---

دانلود فایل   پرداخت آنلاین 

مقاله معماری مسجد جامع

اختصاصی از حامی فایل مقاله معماری مسجد جامع دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 50 صفحه می باشد.

مقدمه:

هنگامی که از مراکز مذهبی سخن می گوییم ذهن ما توجه به مقابر و زیارتگاه ها و مساجد می شود صحیح هم این است تقریباً در هر مرحله از مناطق شهری یا روستایی یک مسجد در بسیاری از روستاها تکیه و سقاخانه ها وجود دارد. عمده ترین دلیل این موضوع آن است که شیعیان ایران توجه و اراده خاصی به ائمه اطهار و فرزندان ایشان داشته و دارند، تکیه و مساجد شهرها و روستا بیشترین آثار بر جای مانده از معماری دوران اسلامی هستند و به دلیل توجه مردم و تقدسی این بناها از آسیب های جوی در امان ماند. و هر بار مردم مشتاقانه برای مرمت و بازسازی آن می کوشند مساجد از اماکن مذهبی هستند که تاریخ آغاز بنای آنها را مربوط به پذیرش تشیع و عمومی شدن آن در بین ایرانیان اولین مسجد در زمان پیامبر اکرم(ص) در شهر مدینه و به دست انصار ساخته شد.

این مسجد به شکل مربع و مصالح آن از خشت و سنگ لاشه بود حتی سربنای آن و ستون های آن از درخت نخل بود.

مسجد جامع بابل

مسجد جامع بابل: مسجد اولین پدیده معماری اسلامی که با ظهور اسلام ظهور یافته بودند مساجد هستند برای ادای فریضه واجب نماز که انجام آن به طور گروهی و اجتماعی توجه شده است. این مسجد را ابتدا مازیار بن قارن در سال 1023 هـ. ق بنا کرد و در دروه صفویان این مسجد نوسازی شد و در دوران فتحعلی شاه بر اثر زلزله خراب شد و به فرمان این پادشاه در سال1225 هـ. ق به مباشرت میرزا محمد شفیع صدراعظم توسط میرمحمد حسین متولی آن دوباره بنا شد. (نقشه شماره2)

مشخصات معماری

مسجد جامع امروزی دارای دو سردر ورودی شرقی و غربی است که در شرقی آن تمام اوقات بسته است و کاربردی ندارد و از شبستان های آن قسمت کاربرد چندانی ندارند و به جای نباری مسجد استفاده می کنند (عکس شماره1و2) سردر غربی که به دو سرپوشیده و هشتی مانندی ختم می شود و بالای سر در غربی آیات و عباراتی برگرفته از قسمت های کاشی نوشته شده است.

کتیبه سردر مسجد جامع که با خط بسیار خوش ثلث و بافت کاشی نوشته است که ابیات بر آن حک شده است و کتیبه آن از دیوار جنوبی شروع می شود و سپس بر دیوارهای غربی و شمالی سردر می رسد.

صحن و حیاط مسجد جامع

یکی از عناصر مهم معماری مسجد صحن و حیاط است که به دلیل پیروی از طرح و نقشه اولین مسجد جهان مسجد النبی طرح مربع یا مربع مستطیل که مسجد جامع دارای حیاط مربع مستطیل است و فضای آزاد و روحانی را برای واردین به مسجد ایجاد می‌کند. که در واقع شکل و فرم و عناصر تزئینی ابتدا در همین صحن و حیاط به نمایش درمی آید و ما هنگام ورود به مسجد بسیاری از عناصر معماری و تزئینات وابسته به معماری را یکجا مشاهده می کنیم در بیشتر مسجد سعی می شود حضور آب در وسط حیاط که مظهر پاکیزگی و نظافت است قرار بگیرد. اما در مسجد جامع یا در مساجد دیگر بابل حوض آب وجود ندارد ولی به جای حوض از شیرهای آب که در قسمت شبستان سردر ورودی آن قرار دارد استفاده می کنند. (عکس شماره3)

صحن مسجد جامع که به عتیقی بار فروش معروف است 396 متر مربع است در ازای حیاط مسجد جامع شرقی و غربی است و در طرفی شمال و جنوبی آن ساختمان است. از ساختمان نمای حیاط برای قرائت قرآن کریم و مراسم های ماه مبارک رمضان و ماه محرم استفاده می کنند و یک از این قسمت ها را اختصاص دادند به آبدارخانه برای پذیرایی مردم در مراسم ها و از قسمت هایی از این ساختمان که به خیابان راه دارد مغازه‌های زیادی احداث شد که به نظر می رسد از این مسجد به جای استفاده از اماکن مذهبی و فرهنگی بیشتر با کارهای اقتصادی روی می آورند. (عکس شماره4و5)

اما از سمت ساختمان جنوبی این مسجد بیشتر با خواندن نماز جماعت اختصاص دارد،  این قسمت را با پرده ای نصب کردند برای قسمت زنانه و زنان در آن نماز می خواندند و دارای سقف آجر نما و هلال های بسیار زیبایی در آن قرار دارد. (عکس شماره6و7)

در طول مسجد و در وسط بنا متصل به دو دیوار دو جزر راست و در فاصله ای از این دو جرز دو ستون آجری است و قسمتی از این مکان را برای گرفتن وضو و دستشویی شیرهای آبی قرار دارد. (عکس شماره8و9)

ایوان بدون تردید زیباترین و عالی ترین ایوان ها در مساجد و بناهای اسلامی ایران مشاهده می شوند و ایوان تقریباً بلند و متناسب با بنا ساخته شد ایوان که جلو آن را پنجره های آلومینیوم گذاشته اند میان دو جرز قرار می گیرد و پشت ایوان به طرف جنوب گنبدی مسجد و محراب آن است. (عکس شماره10)

گنبد مسجد جامع

گنبدها یکی از علایم معماری اسلامی هستند که متنوع ترین آنها در مساجد کار گرفته شد.

گنبدهای اصلی این مسجد پشت ایوان و در دو طرف آن هشت گنبد کوچک و یک گنبد اصلی که در چهار طرف این بنا قرار گرفته اند که سه طرف هر یک از این گنبدها طاق های جناغی است که بر ستون ها و جرزهای آن متکی است. (عکس شماره11)

شبستان مسجد جامع

هر مسجد دارای شبستان است این شبستان ها که در چهار طرف مسجد و این موضوع بستگی به اعتبار و نماز گذاران آن مسجد دارد. شبستان که فضای سرپوشیده دارد و دارای ستون های یک شکل و موازی و به صورت آجر نما به صحن مسجد راه دارند سقف شبستان ها به صورت قوس شکل هست و این قوس ها به صورت عرق چین ظاهر شدند جلوه خاصی به خود نمایان کردند و سنگ مرمر به ابعاد55*65 در شبستان مسجد جامع به خط نستعلیق وجود دارد شبستان مسجد جامع امروزه بیشتر کاربردهای انباری گرفته است. از بعضی از شبستان های داخل مسجد به جای کتابخانه و در بعضی از قسمت ها از جاکفشی استفاده می کند و از شبستان های حیاط آن از دو قسمت برای گرفتن وضو استفاده می کنند. (عکس شماره12)

محراب مسجد جامع

محراب که نشان دهنده قبله مسلمین است و در واقع نقطه عطف مسجد است زیرا فسلفه ایجاد مسجد علاوه بر ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی آن ادای فریضه واجب نماز است که هر مسلمان ملزم برای آن است هر مسجد عناصر تشکیل دهنده خود مثل صحن و مناره و گنبد را نداشته باشد حتماً باید محراب را دارا باشد مسجد جامع دارای5 محراب است و این محراب با کاشی کاری ها متنوع و زیبایی خاصی به خود اختصاص داده است و محراب مسجد در ضلع جنوبی آن قرار دارد محرابکاشی کاری مسجد جامع با تناسباتی و به کارگیری کاشی های ایوان محراب و یک تکه نمونه های بسیار عالی در معماری ایران هستند. (عکس شماره13)

مناره مسجد جامع

مناره ها بنایی هستند در قالب لب برج مانند و باریک که معمولاً در کنار مساجد و بقاع متبرکه برای گرفتن اذان ساخته می شوند در گذشته مناره ها نقش میل راهنما را در کنار جاده ها و ابتدا شهرها و کنار مساجد ایفا می کردند، مناره مسجد جامع درکتیبه شرقی آن و در سردر ورودی مسجد قرار دارد. این مناره به صورت منفرد و مصالح آن از خشت بوده است. (عکس شماره14)

کاشی کاری مسجد جامع:

به طورکلی نقش کاشی در ایران بسیار مهم و اساسی بوده است زیرا تقریباً غالب بناهایی که از شاهکارهای معماری ایران محسوب می شود بخش عمده زیبایی و شکوه خود را از کاشی کاری های مسجد جای گرفته اند.

این کاشی کاری به صورت خشت و معرق کار شده و یکی از ویژگی های تزئینات معماری ایران کاشی کاری است که در نهایت استادی و تلفیق رنگ ها با هم در دیوارهای جانبی و ایوان ها خودنمایی می کند. کاشی کاری را محراب های مسجد جامع هم جلوه ای خاص با خود نمایان کرد، اشعاری با خط خوش ثلث روی قسمت های کاشی نوشته شده که شامل کتیبه سردر غربی مسجد جامع با خشت کاشی کاری. محمد مهدی1230 هـ. ق (عکس شماره15)

در حال حاضر هم به صورت نمای آجری کارها در دیوارها و قسمت هایی از شبستان انجام دادند که با اعتراض مردم و میراث فرهنگی به صورت نصفه کاره رها شد و اگر بخواهند از این نما استفاده کنند به نظر می رسد که بافت قدیمی این مسجد از بین می‌رود. (عکس شماره16و17)

سیدالعلماء روبروی مسجد جامع بابل

سیدالعلماء بار فروش از علماء معاصر دوره محمدشاه و ناصرالدین شاه است و من شاگرد ملامحمد شریف بن آملی ملقب به شریف الدین است او در سال 1187 هـ. ق متولد و در سال1270 هـ.ق درگذشت و مقبره اش در انتهای بازار مسجد جامع قرار دارد. (عکس شماره18)

مقبره سیدالعلماء بنایی است شامل یک حیاط و یک پیش صحنه و صحن پنج ضلعی متصل به همین پیش صحن داخل هر یک از اضلاع بزرگ دو طرف غربی و شرقی یک صحنه کوچ عمیق است. دیوار مقابل درب ورودی دو اطاق ها و طاقچه و یک محراب است.

مقبره سیدالعلماء در قسمت بالای صحن اصلی است سنگ مرمری زردرنگ و بدون هیچگونه نوشته ای و تزئینی آن را پوشانده است. اخیراً دکان های شیرینی فروشی و بلورفروشی  راهی به این حیاط مقبره پیدا کردند لوازم و وسایل زیادی خود را در ایوان‌های حیاط چیده اند که این امر در مساجد بابل یک امر طبیعی شد.

همانطور که توضیح دادم در تمام مساجد بابل به خاطر اینکه بار فروش نام گرفت مغازه و بازارهای زیادی در نزدیکی مسجد هست. اگر به همین صورت پیش رود تمام اراضی این منطقه را تصرف خواهند کرد.

در درب ورودی مسجد جامع بازار سرپوشیده ای قرار دارد که سال های زیادی قدمت دارد این بازار در تمام روز هفته برقرار است و حدوداً از ساعت6 صبح شروع و تا عصر خاتمه می یابد و کالاهایی که معمولاً در این بازار عرضه می شود عبارتند از: سبزی، میوه، تره بار، لبنیات و مواد غذایی که میزبان این بازار عمدتاً افراد شهری هستند. (عکس شماره19)

1-3- شناخت تاریخچه، علل پیدایش، چگونگی توسعه شهر و روند رشد آن در ادوار گذشته