نوع فایل: word
قابل ویرایش 160 صفحه
مقدمه:
موضوع این استاندارد، ارائه اطلاعاتی است که آثار تغییر قیمتها را بر اندازه‌گیری بکار رفته در تعیین نتایج عملیات و وضعیت مالی واحد تجاری، منعکس میکند. در بیشتر کشورها، این گونه اطلاعات، مکمل صورتهای مالی اساسی است نه جزیی از آن. این استاندارد در مورد رویه‌های حسابداری و گزارشگری که واحد تجاری در تهیه صورتهای مالی اساسی خود ملزم به رعایت آن است، کاربرد ندارد مگر آنکه صورتهای مزبور بر مبنای تهیه و ارائه شود که آثار تغییر قیمتها را منعکس سازد.
این استاندارد بین‌المللی حسابداری جایگزین استاندارد بین‌المللی حسابداری شماره 6، واکنش حسابداری در برابر تغییر قیمتها، میگردد.
این استاندارد به آن گروه از واحدهای تجاری مربوط میشود که از لحاظ میزان درآمد، سود، داراییها یا اشتغال در محیط اقتصادی که در آن فعالیت می‌کنند، قابل ملاحظه باشند. در مواردی که هم صورتهای مالی شرکت اصلی و هم صورتهای مالی تلفیقی ارائه میشود، تنها لازم است که اطلاعات مورد درخواست این استاندارد بر مبنای صورتهای مالی تلفیقی ارائه گردد.
چنانچه شرکت اصلی صورتهای تلفیقی خود را با رعایت این استاندارد ارائه کند، ارائه اطلاعات مورد درخواست این استاندارد توسط هر یک از شرکتهای فرعی آن که در کشور محل اقامتگاه قانونی شرکت اصلی فعالیت می کن، ضرورت ندارد. در مورد شرکتهای فرعی که در کشوری غیر از کشور محل اقامت شرکت اصلی خود فعالیت می‌کنند؟، ارائه اطلاعات مورد درخواست این استاندارد تنها زمانی ضروری است که ارائه اطلاعات مشابه توسط واحدهای اقتصادی عمده در آن کشور، رویه‌ای پذیرفته شده باشد.
به منظور بالا بردن سودمندی محتوای اطلاعاتی گزارشگری مالی، ارائه اطلاعاتی که آثار تغییر قیمتها را منعکس می‌سازد به سایر واحدهای تجاری نیز توصیه میشود.
توضیحات
با گذشت زمان و تحت تأثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی خاص یا عمومی، قیمتها تغییر میکند. عوامل خاص، مانند تغییرات عرضه و تقاضای یک یا چند قلم کالا و تغییرات تکنولوژی آن، ممکن است افزایش یا کاهش قابل ملاحظه بعضی از قیمتها را بطور مجزا و مستقل از یکدیگر، سبب شوند. از این گذشته، عوامل عمومی نیز ممکن است به تغییر سطح عمومی قیمتها و بنابراین، به تغییر قدرت خرید عمومی پول منجر شود.
در بیشتر کشورها، صورتهای مالی بر اساس اصل بهای تمام شده تاریخی و بدون منظور داشتن تغییرات عمومی قیمتها یا تغییرات قیمت داراییهای خاص موجود در واحد تجاری گزارشگر تهیه میشود، بجز آنکه اموال، ماشین‌آلات و تجهیزت واحد تجاری ممکن است مورد تجدید ارزیابی قرار گرفته یا موجودی کالا یا سایر داراییهای جاری آن به خالص ارزش بازیافتنی کاهش داده شده باشد. اطلاعات مورد درخواست ین استاندار د به گونه‌ای طراحی شده است که آثار تغییر قیمتها را بر نتایج عملیات واحد تجاری به آگاهی استفاده کننده‌گان صورتهای مالی برساند. اما صورتهای مالی، چه بر مبنای اصل بهای تمام شده تاریخی تهیه و ارائه شود چه به روشی که آثار تغییر قیمتها را منعکس سازد، به این منظور تهیه و ارائه نمی‌گردد که ارزش کلیت واحد تجاری را مستقیماً نشان دهد.
چاره‌اندیشی در برابر تغییر قیمتها
برای انعکاس آثار تغییر قیمتها، گزارشات مالی به چند روش تهیه میشود که یکی از آنها، ارائه ارزش جاری به جای بهای تمام شده تاریخی و شناسایی تغییرات قیمت داراییهای خاص است. در روش سوم، مزیتهای هر دو روش یاد شده با هم ترکیب میشود.
زیربنای این تدابیر، نحوه برخورد اساسی با تعیین سود است. یکی، شناسایی سود پس از حفظ قدرت خرید عمومی حقوق صاحبان سهام است؛ دیگری، شناسایی سود پس از در نظر گرفتن ظرفیت عملیاتی واحد تجاری است که در این برخورد، تعدیلات بابت تغییرات عمومی قیمتها نیز ممکن است ملحوظ شود یا نشود.
روش «قدرت خرید عمومی پول»
این روش مستلزم ارائه مجدد برخی یا تمامی اقلام صورتهای مالی به دلیل تغییرات سطح عمومی قیمتهاست. پیشنهادهای ارائه شده در این باره همه بر این نکته تأکید دارند که این گونه ارائه مجدد اقلام اگر چه به معنای تغییر واحد اندازه‌گیری است اما مبانی اساسی اندازه‌گیری را تغییر نمی‌دهد. در این روش، سود واحد تجاری معمولاً آثار تغییر سطح عمومی قیمتها را بر استهلاک، بهای تمام شده کالای فروش رفته و خالص اقلام پولی با استفاده از شاخص مناسبی نشان می دهد و پس از حفظ قدرت خردی عمومی حقوق صاحبان سهام، گزارش می شود.
روش «ارزش جاری»
روش ارزش جاری به گونه‌های مختلف دیده میشود که مبنای اساسی اندازه‌گیری در همه آنها، ارزش جایگزینی است. اما اگر ارزش جایگزینی هم بیشتر از خالص ارزش بازیافتنی و هم بیشتر از ارزش فعلی بشد، از این دو آنکه بیشتر است معمولاً به عنوان مبنای اندازه‌گیری بکار می‌رود.
ارزش جایگزینی هر دارایی مشخصی معمولاً از طریق مخارج تحصیل یک دارایی مشابه، چه نوچه کار کرده، یا مخارج تحصیل دارایی دیگری با همان ظرفیت کاری یا سرویس‌دهی بدست می‌آید. خالص ارزش بازیافتنی معمولاً همان خالص قیمت فروش دارایی است. ارزش فعلی، معرف برآورد خالص دریافتهای آتی مرتبط با دارایی است که به نحو مناسبی تنزیل شده باشد.
برای تعیین ارزشهای جاری اقلام اغلب از شاخصهای خاص استفاده میشود؛ به ویژه در مواردی که اقلام مورد نظر به تازگی مبادله نشده باشند، فهرست قیمت آنها در دسترس نباشد یا استفاده از فهرست قیمت، عملی نباشد.
روشهای ارزش جاری عموماً مستلزم شناسایی آثار تغییر قیمتهای خاص مربوط به واحد تجاری بر استهلاک و بهای تمام شده کالای فروش رفته است. بیشتر این روشها همچنین، مستلزم نوعی از تعدیلات است که در همه آنها، آثار متقابل تغییر قیمتها و نحوه تأمین مالی توسط واحد تجاری نیز شناسایی میشود. بندهای 17-15 زیر نشان می دهد که نظرهای متفاوتی درباره شکل مطلوب این گونه تعدیلات وجود دارد.
برخی از روشهای ارزش جاری مستلزم نوعی تعدیل است که آثار تغییر قیمتها را بر خالص تمامی اقلام پولی، از جمله بدهیهای بلند مدت، منعکس سازد و نشان دهد که با سیر صعودی قیمتها، داشتن مازاد داراییهای پولی سبب زیان و داشتن مازاد بدهیی پولی سبب سود میگردد و این رابطه در صورت سیر نزولی قیمتها، معکوس خواهد بود. در سایر روشها، تعدیل مزبور تنها به آن گروه از داراییها و بدهیهای پولی منحصر میشود که جزء سرمایه در گردش واحد تجاری باشند. در هر دو نوع این تعدیلات، بدین نکته توجه میشود که نه تنها داراییهای غیرپولی بلکه اقلام پولی نیز اجزای مهم تشکیل دهنده ظرفیت عملیاتی واحد تجاری می‌باشند. یکی از وجوه مشترک و عادی روشهای ارزش جاری به شرح بالا، شناسایی سود پس از در نظر گرفتن ظرفیت عملیاتی واحد تجاری است.
بنا بر یک نظر دیگر، نیازی نیست که آن میزان از افزایش در ارزش جایگزینی داراییها که از محل استقراض، تأمین مالی شده است در صورت سود و زیان شناسایی گردد. در روشهای مبتنی بر این نظر، سود واحد تجاری پس از در نظر گرفتن آن بخش از ظرفیت عملیاتی واحد تجاری که از محل حقوق صاحبان سهام تأمین شده است، گزارش می شود. برای دستیابی به این منظور می‌توان، مثلاً، مجموع تعدیلات مربوط به استهلاک، بهای تمام شده کالای فروش رفته و در صورتی که روش مور د استفاده چنین اقتضا کند، بخش پولی سرمایه در گردش را به نسبت مبالغ تأمین مالی از طریق استقراض به مجموع حقوق صاحبان سهام کاهش داد.
حقوق صاحبان سهام در برخی از روشهای ارزش جاری، بر اساس شاخص عمومی قیمتها تعدیل میشود بدین ترتیب، در مواردی که افزایش ارزش جایگزینی داراییها طی دوره، کمتر از کاهش قدرت خرید عمومی حقوق صاحبان سهام طی همان دوره باشد، معلوم میگردد که حقوق صاحبان سهام بر حسب قدرت خرید عمومی پول به چه میزانی حفظ شده است. این محاسبات گاه صرفاً به صورت یادداشت ارائه میشود تا مقایسه میان خالص داراییها بر حسب قدرت خرید عمومی پول و خالص داراییها بر حسب ارزشهای جاری میسر گردد. در روشهای دیگری که شناسایی سود به حفظ حقوق صاحبان سهام بر حسب قدرت خرید عمومی پول موکول میشود، تفاوت بین دو رقم یاد شده خالص داراییها به عنوان سود یا زیان در حقوق صاحبان سهام منظور میشود.
وضعیت کنونی
اگر چه گاه اطلاعات مالی با استفاده از روشهای گوناگون توصیف شده در بالا برای انعکاس آثار تغییر قیمتها تهیه میشود، اما هنوز درباره نحوه گزارشگری آن، به شکل صورتهای مالی اساسی یا به شکل صورتهای مالی مکمل، توافق جهانی حاصل نشده است. از اینرو، به عقده کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری، تجارب بیشتری لازم است تا بتوان واحدهای تجاری که صورتهای مالی اساسی خود را بر مبنای بهای تمام شده تاریخی ارائه می‌کنند به همراه آن، اطلاعات مکملی که آثار تغییر قیمتها را نشان می دهد نیز ارائه نمایند، روند تکاملی در این زمینه تسریع خواهد شد.
پیشنهادهای گوناگونی درباره اقلامی که باید رد این گونه اطلاعات منظور شود، ارائه شده است که دامنه این پیشنهادها از افشای تعداد اندکی از اقلام صورت سود و زیان شروع و به افشای گسترده اقلام صورت سود و زبان و ترازنامه ختم میشود. شایسته است حداقل اقلامی که باید در آن اطلاعات آورده شود، با توافق جهانی تعیین گردد.
فهرست مطالب:
اهداف صورتهای مالی و اطلاعات حسابداری
اهداف گزارشگری مالی
تاریخچه حسابداری برای ارزشهای جاری
1-5 پول، ابزار اندازه‌گیری و سنجش
2-5- تاریخچه حسابداری ارزشهای جاری
3-5- تاریخچه حسابداری تغییر قیمتها در انگلستان
4-5- حسابداری تغییر سطح قیمتها در ایالات متحده امریکا
5-5- حسابداری تغییر قیمتها در استرالیا و کانادا
6-5- هدفهای حسابداری در بکارگیری شیوه‌ها و تدابیر جایگزین
تدابیر حسابداری
سود، تعریف و مفاهیم
سود حسابداری
تاریخچه و مفهوم اقتصادی سود
1-9- سود لذت روحی
مفهوم حفظ یا نگهداشت سرمایه
انواع مفاهیم نگهداشت سرمایه
1-11- مفهوم نگهداشت سرمایه فیزیکی
2-11- رابطه نگهداشت سرمایه و بازده سرمایه و برگشت سرمایه
ارزش گذاری در حسابداری
تجزیه و تحلیل روشها و تدابیر حسابداری در شرایط تورمی
1-13- حسابداری قیمتهای تاریخی تعدیل شده با استفاده از شاخص عمومی قیمتها (HC/CD)
1-1-13- اقلام پولی و اقلام غیرپولی
2-1-13- تعدیل و ارائه مجدد بر حسب واحد پول ثابت
2-3- قیمت گذاری مستقیم
طبقه‌بندی اقلام پولی و غیر پولی
6-13- حسابداری تجدید ارزیابی داراییهای ثابت (Revalution of Accounting)
1-6-13- تجدید ارزیابی داراییهای، تعریف، اهداف
6-6-13- استهلاک، فروش و کنارگذاری داراییهای تجدید ارزیابی شده
ارزیابی تدابیر حسابداری و تجزیه و تحلیل تطبیقی
مقدمه
حسابداری قدرت خردی جاری (CURRENT PURCHASIN POWER ACCUNTING )
1-2- روش مورد عمل
2-2- سود یا زیان اقلام پولی- در عمل
3-2- سود یا زیان اقلام پولی- از نقطه نظر تئوری
الف- زیان اقلام پولی
ب- سود اقلام پولی
مشکلات نظام حسابداری قدرت خرید جاری
الف- مبتنی بر شاخص قیمت خرده فروشی
ب- اشتباه نسبت به ماهیت سود حسابداری قدرت خرید جاری
ج- مشکلات مفهومی
ماهیت صورت مکمل
حسابداری بهای تمم شده جاری بر اساس گزارش آقای سندیلند
1-4- مفاهیم بنیادی
سود تحقق یافته
د- تفکیک سود عملیاتی
2-4- روش مورد عمل
4-4- مقایسه حسابداری قدرت خرید جاری و بهای تمام شده جاری
الف- حسابداری قدرت خرید جاری (CCP)
ب- حسابداری بهای تمام شده جاری
حسابداری بهای تمام شده جاری (منتهی به پیش نویس استاندارد شماره 18 در انگلستان)
1-5- مفاهیم بنیادی
2-5- روش مورد عمل
1-6- آثار تجدید ارزیابی
2-6- مکانیزمها و روشهای ارزیابی
تجزیه و تحلیل آماری، نتیجه گیری و پیشنهاد
جامعه آماری
نحوه جمع‌آوری اطلاعات
شرکت سهامی عام اول
ترازنامه
29/12/1382
شرکت سهامی عام اول
ترازنامه
29/12/1382
شرکت سهامی عام اول
صورتحساب سود و زیان و صورت سود (زیان) انباشته
برای سال منتهی به 29/12/82
شرکت سهامی عام اول
ترازنامه
29/12/1383
ضمائم و پیوستها
1-4- مفاهیم بنیادی
سود تحقق یافته
د- تفکیک سود عملیاتی
2-4- روش مورد عمل
4-4- مقایسه حسابداری قدرت خرید جاری و بهای تمام شده جاری
الف- حسابداری قدرت خرید جاری (CCP)
ب- حسابداری بهای تمام شده جاری
حسابداری بهای تمام شده جاری (منتهی به پیش نویس استاندارد شماره 18 در انگلستان)
1-5- مفاهیم بنیادی
2-5- روش مورد عمل
1-6- آثار تجدید ارزیابی
2-6- مکانیزمها و روشهای ارزیابی
تجزیه و تحلیل آماری، نتیجه گیری و پیشنهاد
جامعه آماری
نحوه جمع‌آوری اطلاعات
شرکت سهامی عام اول
ترازنامه
29/12/1382
شرکت سهامی عام اول
ترازنامه
29/12/1382
شرکت سهامی عام اول
صورتحساب سود و زیان و صورت سود (زیان) انباشته
برای سال منتهی به 29/12/82
شرکت سهامی عام اول
ترازنامه
29/12/1383
پروژه(حسابداری مدیریت) بررسی اثرات تجدید ارزیابی و نحوه عمل و کاربرد آن در شرکتهای تولیدی و صنعتی. doc
