دانلود مقاله درباره وسایل حفاظتی اضافه ولتاژ

اختصاصی از حامی فایل دانلود مقاله درباره وسایل حفاظتی اضافه ولتاژ دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 26

مقاله:

وسایل حفاظتی اضافه ولتاژ

برقگیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گزرا را فراهم می کند. برقیگرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می گیرند انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برقگیر به زمین منتقل می شود .

حفاظت تجهیزات پست

از وسایل حفاظتی محدود کننده ضربه برای حفاظت تجهیزات سیستمهای قدرت در برابر اضافه ولتاژها استفاده می شود یک وسیله حفاظتی محدود کننده ضربه باید اضافه ولتاژهای گزرا یا اضافه ولتاژهای که باعث تخریب تجهیزات شبکه می شوند را محدود و به زمین هدایت کنند و بتواند این کار را بدون اینکه آسیبی ببیند به دفعات تکرار کند. برقگیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گزرا را فراهم می کند. برقیگرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می گیرند انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برقگیر به زمین منتقل می شوند.یک برقگیر خوب باید دارای مشخصات زیر باشد :

1- در ولتاژ نامی شبکه،به منظور کاهش تلفات دارای امپدانس بینهایت باشد2- در اضافه ولتاژ به منظور محدود سازی سطح ولتاژ دارای امپدانس کم باشد3- توانایی دفع یا ذخیره انرژی موج اضافه ولتاژ را بدون اینکه خود صدمه ببیند داشته باشد

پس از حذف عبور اضافه ولتاژ بتواند به شرایط مدار (حالت کار عادی) برگرددانواع برقگیرها:

-1 برقگیر میله ای

-2 برقگیر لوله ای

3 -برقگیر سیلیکون کارباید (SIC)

-4 برقگیر نوع اکسید فلزی (MOV)

معایب برقگیر میله ای:

-1 تداوم عبور جریان به زمین حتی پس از حذف اضافه ولتاژ-2 افت شدید ولتاژ فاز به خاطر اتصال کوتاه شدن فاز در لحظه عبور جریان از برقگیر

-3 دارای تاخیر زمانی متناسب با اضافه ولتاژ

-4 پراکندگی زیاد ولتاژ جرقه

پارامترهای مهم برای انتخاب برقگیر مناسب جهت حفاظت عایقی:

-1 ماکزیمم ولتاژ کار دائم (MCOV)

-2 ولتاژ نامی (Ur)

-3 جریان تخلیه نامی ( 8.20 µsec )

-4 ماکزیمم جریان ضربه قابل تحمل ( 4.10 µsec )

-5 قابلیت تحمل جذب انرژی W

عوامل مهم در آسیب دیدگی برقگیرها:

-1 نفوذ رطوبت و آلودگی

-2 اضافه ولتاژهای گزرا و موقتی

-3 عدم انطباق شرایط بهره برداری با مشخصه برقگیر (طراحی غلط )

-4 عوامل ناشناخته

مزایای برقگیر نوع اکسید فلزی (MOV)

-1 کارایی بهتر نسبت به سایر برقگیرها

-2 پراکندگی کم ولتاژ پسماند همچنین دارای ولتاژ پسماند خیلی کم

-3 دارای تاخیر زمانی خیلی کم

-4 برگشت طبیعی به وضعیت اولیه یا مدار باز

-5 دارای مشخصه ولت-جریان خطی تر از برقگیر SIC

-6 دارای سطح حفاظتی خوب

تحقیق درباره وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها

اختصاصی از حامی فایل تحقیق درباره وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها

موضوع : وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها

کلیات : در رابطه با وسایل اندازه گیری

در کارگاه ماشین های ابزار هر قطعه می بایستی به طور دقیق و به اندازه لازم تراشیده شود و به همین جهت ، یکی از کارهای اساسی در تولید هر قطعه ،‌اندازه گیری می باشد . دقت در اندازه گیری قطعات بسیار مهم و لازم است . زیرا که باید مطمئن شویم قطعات بعد از عملیات تراشکاری به طور مناسب با یک دیکر مونتاژ ( یا بر هم سوار یا منطبق ) خواهند شد . در صورتیکه هنگام اندازه گیری بی احتیاطی شود و به طور صحیح عملیات اندازه یگری صورت نگیرد ،‌وقت و مواد مصرف شده ، هدر رفته و کار انجام شده بی ارزش تلقی می گردد.

وسایل اندازه گیری طول را می توان به دو دسته تقسیم کرد : مستقیم و غیر مستقیم

وسایل اندازه گیری مستقیم :

وسایل اندازه گیری مستقیم دارای درجه بندی خطی هستند و با قرار دادن آنها در کنار قطعه مورد اندازه گیری ، اندازه قطعه مستقیماً از روی خطوط درجه بندی خوانده می‌شود مانند انواع خط کش های مدرج ،‌کولیس ها ، میکرومترها و … که انواع خط کشهای مدرج را در همین فصل و کولیس و میکرومتر را مستقلا در فصل بعدی مورد بحث قرار خواهیم داد . این وسایل ، به وسایل اندازه گیری متغیر نیز موسوم هستند.

وسایل اندازه گیر غیر مستقیم :

در این وسایل اطلاعات مربوط به اندازه قطعه را به یک مقیاس مدرج منتقل کرده و به این ترتیب اندازه به صورت غیر مستقیم به دست می آید . مانند پرگارها که در همین فصل مورد بحث قرار خواهند گرفت .

1-2- اندازه گیری با خطکش های مدرج

خط کش های فلزی خط کش عموماً با دقت بالاتری نسبت به مترها تهیه می‌شوند دقت خط کشهای فلزی 5/0 یا 1 میلیمتر است جنس این خط کشها به ضخامت آنها بستگی دارد و معمولا با ابعاد و جنس های مختلف ساخته می‌شوند .

خط کشهایی نیز وجود دارند که یک لبه آنها برحسب میلیمتر و لبه دیگر بر حسب اینچ مدرج شده است . خط کش های فلزی در انواع مختلف تولید می‌شوند و در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند در زیر به شرح نمونه هایی از آنها پرداخته می‌شود .

خط کش های تخت :

این خط کشها که تقریباً معمولی ترین خط کش ها است در کارهای فلزکاری برای رسم خط و یا اندازه گیری بکار گرفته می شود جنس این خط کشها از فولادی تهیه شده که در مقابل ضربه و خمش مقاوم هستند .

خط کش قلاب دار :

این خط کش که درشکل زیر مشاهده می کنید به دلیل اینکه قلابی در انتهای آن دارد برای اندازه گیری قسمت داخلی کاسه ساچمه ها ، فلکه ها و طول سوراخ های شیاردار مناسب است . زیرا هنگام اندازه گیری می توان قلاب آن را در پیشانی قطعه قرار داد . استفاده از این ابزار دقت اندازه گیری را بالا می برد . این نوع خط کش ها دارای تقسیمات میلیمتری و اینچی هستند . لازم به توضیح است که قلاب نصب شده می تواند ثابت و یا قابل تنظیم نیز باشد .

خط کش با انتهای مدرج :

این خط کشها تشکیل شده اند از یک دسته آجدار که یک طرف آن مهره محکم کننده و طرف دیگر آن حالت یک بست را دارد که با مهره مذکور ارتباط دارد . روی این مجموعه قطعات کوچکی مطابق شکل زیر سوار می‌شود . این خط کشها برای اندازه گیری جای خارها و سوراخها و یا مکانهائیکه اندازه گیری سطوح آنان به دشواری میسر است می توان استفاده کرد . لازم به توضیح است هر کدام از این قطعات دارای یک طول خاص است .

خط کش کولیسی : این نوع خط کش ها دارای یک خط کش ثابت و یک قسمت کشوی لغزان هستند که توسط یک پیچ می توان کشوی را روی خط کش مدرج محکم نمود . از این نوع خط کشها نساجها برای اندازه گیری تعداد گره های موجود در یک طول مشخص از فرش استفاده می کنند .

خط کش قابل انعطاف :

این خط کشها از فولاد فنر ساخته شده و کاملا انعطاف پذیر هستند به طوری که می توانند کاملا فرم گرفته و روی سطوح منحنی بنشینند زیرا که طول قوسها را نمی توان با خط کشهای معمولی اندازه گیری کرد . بنابراین توسط این خط کشها می‌توانند به راحتی قوسهای قطعات را اندازه گرفت .

خط کش پایه دار : از یک خط کش فلزی که پایه آن از چدن تشکیل شده است و زیر سطح آن سنگ زده می شود و خط کش در شیار جانبی آن قرار گرفته و به وسیله پیچ در آن محکم می شود مورد استفاده خط کش پایه دار اندازه گیری ارتفاع و عمق قطعات است .

خط کش با انتهای شیب دار (‌لب بریده) :

این خط کش برای اندازه گیری قطعاتی که دارای گوشه های گرد می باشند در این صورت برای اندازه گیری طول قطعه نمی توان از خط کش تخت استفاده کرد چون اگر پیشانی خط کش به پیشانی پله مماس شود ،‌ لبه خط کش روی قطعه قرار نگرفته است این نوع خط کش همانطور که اسمشان معلوم است ابتدای لبه آنها بریده شده است بنابراین نوع خط کشها وسیله مناسبی برای اندازه گیری طولی هستند .

خط کش تلسکوپی :

خط کش تلسکوپی از چند قطعه استوانه ای تشکیل شده است که قطرهای مختلفی دارند و به راحتی می توانند در داخل یکدیگر جمع شوند . یک سر این خط کش دارای قلابی برای اتصال سر خط کش به لبه کار است .

خط کش عمق سنج :

خط کش عمق سنج برای اندازه گیری عمق سوراخها ،‌خزینه ها و شیارها طراحی شده است که دارای خط کش مدرج بوده و از طرفی چون هنگام اندازه گیری خط کش آن موازی با سوراخ قطعه کار قرار می گیرد در نتیجه خطای اندازه گیری نسبتاً کم خواهد بود . این وسیله تشکیل شده است از یک بدنه شیاردار که جنس آن از فولاد آبکاری شده می باشد و یک خط کش از جنس فولاد سخت . معمولاً خط کش را داخل شیار ( کشویی ) پایه قرار داده و به وسیله یک پیچ سراج دار در هر فاصله که لازم باشد بوسیله دست محکم می کنند .

انواع مختلف عمق سنج :

عمق سنج خط کش دار : که شکل و طرز کار آن در صفحه بالا تشریح شد .

عمق سنج میله دار ساده : شکل و طرز کار آن مثل عمق سنج خط کش دار می باشد ولی چون میله و پایه هیچکدام مدرج نیستند بعد از اندازه گیری ارتفاع سوراخ و یاشیار ، می بایستی طول میله را تا کف پایه به وسیله خط کش اندازه گیری کرد که این اندازه همان اندازه ارتفاع شیار یا سوراخ می باشد . با توجه به اینکه طول میله دوباره باید اندازه گیری شود به علت خطای اندازه گیری مجددی که خواهد داشت ، دقت آن کمتر از عمق سنج خط کش دار

عمق سنج میله ای فنر دار : شکل و طرز کار آن مثل عمق سنج میله دار ساده می باشد با این تفاوت که میله آن توسط فنری که در آن تعبیه شده ، به طورخودکار به طرف پایین هدایت می‌شود . به این صورت که با بازکردن پیچ مخصوص قفل ، میله به طور خودکار در داخل سوراخ و یا خزینه کار فرو برده می شود . پس از اینکه پیشانی میله به ته کار مماس شد،‌پیچ قفل را دوباره

تحقیق درباره وسایل شیفت فاز الکترومکانیکی

اختصاصی از حامی فایل تحقیق درباره وسایل شیفت فاز الکترومکانیکی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 44

وسایل شیفت فاز الکترومکانیکی

علاوه بر شیفت دهنده های فاز الکترونیکی، وسایل الکترومکانیکی برای تغییر فاز در رادارهای آرایه فازی، مخصوصاً در مدلهای اولیه به کار گرفته شده بودند. گرچه شیفت دهنده های الکترومکانیکی در حال حاضر کاربرد وسیعی ندارند، برای بازگویی تنوع وسایلی که در آنتن های آرایه ای به کار گرفته می شوند این نوع شیفت دهنده ها در این مبحث تشریح می شوند.

یکی از اولین و ساده ترین شیفت دهنده های فاز الکترومکانیکی، یک خط انتقال است که طولش به صورت مکانیکی و توسط یک بخش تلسکوپی تغییر می کند. این وسیله، خط کشنده نامیده می شود. بخش تلسکوپی ممکن است به شکل U باشد، و. طول خط توسط روشی شبیه به ساز بادی تغییر می کند. خط کشنده (linestretcher) اغلب در کابل کواکسیال به کار گرفته می شود. یک خط کشنده مکانیکی شیفت فاز بیشتری را نسبت به خط کشنده متداول در شیفت دهنده فاز خط مارپیچ می دهد. سرعت فاز در یک خط انتقال مارپیچ به میزان قابل توجهی کمتر از سرعت نور است. به این دلیل یک حرکت مکانیکی مطلوب، تغییر فاز بیشتری را نسبت به یک خط کشنده در خط انتقال متداول تولید می کند. بنابراین یک شیفت دهنده فاز کوتاهتر، مخصوصاً در باندهای فرکانسی VHF و UHF مفید می باشد. کاهش در طول ابعاد معادل با ضریب پایانی از مارپیج می باشد، که این ضریب برابر با نسبت محیط به ارتفاع حلقه می باشد.

ضرایب پایانی مارپیچ در طرحهای عملی بین 10 تا 20 می باشند. نه کابل کواکسیال و نه خط کشنده مارپیچی، هیچ کدام برای فرکانسهای بالاتر مایکروویو مناسب نمی باشند. یک وسیله موجبری متناسب برای فرکانسهای بالا، متناظر با خط کشنده است، که این خط کشنده همانند T جادوئی عمل می کند. یک تغییر در طول خط، یا یک تغییر متناظر در فاز، در T جادوئی و توسط مدارات کوتاه قابل تنظیم در بازوهایی که روی یک خط قرار دارند، تولید می شود. استفاده از مدارات کوتاه قابل تنظیم در هایبرید شکاف کوتاه تا حدی برای آرایش مکانیکی مناسب تر است. شیفت دهنده فاز الکترومکانیکی دیگری که در آرایه رادار به کار گرفته شده است، شیفت دهنده فاز مکانیکی بازوی چرخان می باشد. این شیفت دهنده شامل تعدادی خط انتقال هم مرکز می باشد. هر خط، یک میان موج سه پهلو همراه با یک رسانای عایق بندی شده می باشد.

یک بازوی محرک تماس را با هر تجمع دایروی حاصل می کند. بازوها به منظور تولید یک تغییر پیوسته و یکنواخت از فاز در عرض المانهای آرایه می چرخند. زمانی که فاز در یک سر خط هم مرکز افزایش می یابد، در سر دیگر خط فاز کاهش می یابد. در نتیجه یک خط میتواند توسط دو المان، تغییر فاز لازم را ایجاد کند، که این دو المان می توانند در دو طرف مرکز آرایه جای گیرند. تعداد حلقه های هم مرکز، برای یک آرایه خطی (1+N) المانه مورد نیاز است. چندین روش برای تولید شیفت فاز وجود دارد که خواص پلاریزاسیون دایروی را به کار می گیرند. یکی از اولین وسایلی که پلاریزاسیون دایروی را به کار گرفت، انتشار امواج در گرداگرد موجبر، یا به عبارتی شیفت دهنده فاز Fox بوده. شیفت دهنده فاز موجبر چرخان در جنگ جهانی دوم و توسط آزمایشگاههای تلفن بل و در رادارهای مروری FH MUSA یا MK8 مورد استفاده قرار می گرفت. این اولین رادار US برای استفاده دد آنتن آرایه فازی با شیفت دهنده فاز و به منظور هدایت بیم بود. این آرایه S-band که دارای 42 المان بود 9 درجه را در عرض 10 ثانیه مرور کرد. وسایل منسوبی که تغییر فاز را توسط چرخش نسبی از دیپلهای متقاطع به دست می آوردند، در یک هدایت دایروی یا کویتی توسط کومر توصیف شده‌اند. یک شکل متفاوت از هدایت مکانیکی بیم در یک ارایه با المانهای آنتن مارپیچی استفاده میشود.

بیم پلاریزه خطی توسط یک صفحه آرایه دو بعدی تشعشع میشود. یک درجه چرخش مکانیکی متناظر است با تغییر فاز یک درجه الکتریکی. وسایل شیفت فاز اضافی، مورد نیاز نیستند. یک ارایه از المانهای مارپیچ یک آنتن مروری ساده را می سازد. این آنتن عمدتاً در کاربردهایی که المان باند عریض مورد نیاز است و قدرت هم زیاد بالا نیست، مفید می باشد. تمامی مجموعه ها شامل سردکنهای مارپیچی و شبکه های تغذیه، و نه اتصال چرخان می توانند توسط تکنیک های مدار چاپی تولید شود. المانهای سردکن مارپیچی برای شیفتهای فاز در آرایه مورد استفاده واقع می شوند. تغییر در فاز در موجبر فرستنده ممکن است توسط تغییر مکانیکی ابعاد موجبر حاصل شود. یک وسیله مشابه که برای رادارهای عملی مورد استفاده قرار گرفته بود، مرورگر Eagle یا delta-a بود. عبارت اخیر توصیفی است از این واقعیت که سرعت انتشار و درنتیجه سرعت فاز، از یک سیگنال که در موجبر منتشر می شود، وابسته به پهنای موجبر یا بعد a موجبر می باشد. این تکنیک شیفت فاز برای رادار :GCA ground control approach) شیوه کنترل زمینی) با مرور مکانیکی بیم ها در زوایای سمت و ارتفاع مورد استفاده قرار می گرفت.

شیفت دهنده های فاز مکانیکی، البته مانند وسایل الکترونیکی سریع نیستند و قادر به انتخاب یک مقدار تصادفی از فاز هم نیستند. بنابراین، این موضوع امکان پذیر است که با چندین وسیله الکترومکانیکی مرور بیم را روی سطح پوشش خود بیم با آهنگ ده بار در ثانیه (زمان سوئیچ 1/0 ثانیه) که به اندازه کافی برای بسیاری از کاربردها سریع می باشد، انجام دهیم.

4-3- آرایه های مرور فرکانس FREQUENCY - SCAN ARRAYS

تغییر در فرکانس سیگنال الکترومغناطیس و در امتداد خط انتقال تغییری را در فاز ایجاد می کنند. همانند مطلبی که در رابطه (15-3) ارائه شد. این موضوع یک وسیله نسبتاً ساده برای ایجاد شیفت فاز الکترونیکی، فراهم می کند. گرچه

مقاله درمورد اجزای مدار و وسایل آزمایش

اختصاصی از حامی فایل مقاله درمورد اجزای مدار و وسایل آزمایش دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 27

آزمایش ١

اجزای مدار و وسایل آزمایش

آزمایش اجزای مدار و وسایل آزمایش

هدف :

آشنایی با اجزای غیر فعال مدار و وسایل مورد استفاده در آزمایشگاه مدار الکتریکی ١

وسایل آزمایش :

اسیلوسکوپ ، مولد سیگنال ٢عـدد ، مقاومت چهار عدد (یک کیلو اهمی) ، خازن (یک میکرو فارادی ) ، خازن الکتریکی دو عدد ، مـالـتیمتر دیجیتالی ، برد بورد ، سیمهای مفتولی نازک و سیمهای رابط

تئوری آزمایش :

در آزمـایشـهـای مــربـوط به مدارهای الکتریکی ١، اجـزای غیر فعال مدار ، شامل مقاومت ، خازن و سلف و اجزای فعال شامل منابع ولتاژ مستقیم و متناوب و نیز وسایل اندازه گیری مثل ولتمتر، آمپـرمتـر و اهـم متر و مالتیمتر و همچنین اسیلوسکوپ ، مولد سیگنال ، واتمتر، کنتور برق ، کرونومتر، برد بورد و وسایل مختلف دیگری استفاده میشود.

با برخی اجزا و وسایل و کاربرد آنها از قبل (از آزمایشگاه فیزیک) آشناییت داریم.

از جمله ضمن آشنایی با اصول کار اسیلوسکــوپ و مولد سیگنال موارد زیر را مورد بررسی قرار می دهیم :

ایجاد و مشاهدۀ امواج سینوسی ، مربعی و مثلثی

اندازه گیری ولتاژ پیک تو پیک ، ماکزیمم و مؤثر

ایجاد موج مربعی توسط دستگاه اسیلوسکوپ

تعین بسامد و زنان تناوب امواج مشاهده شده روی صفحه اسیلوسکوپ

آشنایی با اختلاف فاز

برهم نهی یا ترکیب امواج سینوسی

ایجاد و مشاهدۀ اشکال لیساژو

تعین بسامد مجهول یک موج سینوسی با معلوم بودن بسامد موج سینوسی دیگر و داشتن شکل لیساژو

گرفتن امواج با دامنه ها و بسامدهای مختلف از مولد سیگنال و دادن آن به اسیلوسکوپ همچنین با ساختمان و طرز کار گالوانومتـر(میلی آمپرسنج حساس) واساس کار وسایل اندازه گیری جریان و نیز با روش استفاده از مالتیمتر دیجیتالی و آوومتر آشنایی پیدا کردیم.همچنیـن از مولدهای جایان مستقیم و متناوب استفاده شده است.

مقاومت :

عنصری است که انرژی الکتریکی را به صورت حرارت مصرف یا تلف می کند. رابطۀ بین ولتاژ و جــریان یک مقـاومت ایده آل از قانون اهم پیروی می کند.مقاومتها ممکن است ثابت یا متغیر ساخته شوند.مقاومتهای متغیر دارای سه سر هستند.که دو سر ابتدایی و انتهایی آنها ثابت و سر میانی دارای اتصالی لغزنده است ،در این نوع مقاومت ، مقاومتهای مختلف از دو سری که شامل یک سر ثابت و یک سر لغزنده است،حاصل می شود. رئوستا وپتانسیومتر گونه های از مقاومتهای متغیراند. مقاومتهای ثـــابت دارای دو سر هستـنــد و ممکـــن است دارای مقادیر استاندارد یا غیر استاندارد باشند. مقـــاومت غیر استاندارد می تواند بر حسب نیاز هر مقداری داشته باشد، مثل یک مقاومت فلزی . مقاومتهای استاندارد فقط مقادیر خاصی دارند.مقاومتهای با توان حرارتی کم را اغلب از مواد کــــربنی می سازند که از جملۀ ارزانترین و پر مصرف ترین آنهاست و مقدار مقاومت آنها به وسیله کد رنگی مشخص می شود.

تحقیق درباره وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها

اختصاصی از حامی فایل تحقیق درباره وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 7

موضوع : وسایل اندازه گیری انواع سطوح و شیب ها

کلیات : در رابطه با وسایل اندازه گیری

در کارگاه ماشین های ابزار هر قطعه می بایستی به طور دقیق و به اندازه لازم تراشیده شود و به همین جهت ، یکی از کارهای اساسی در تولید هر قطعه ،‌اندازه گیری می باشد . دقت در اندازه گیری قطعات بسیار مهم و لازم است . زیرا که باید مطمئن شویم قطعات بعد از عملیات تراشکاری به طور مناسب با یک دیکر مونتاژ ( یا بر هم سوار یا منطبق ) خواهند شد . در صورتیکه هنگام اندازه گیری بی احتیاطی شود و به طور صحیح عملیات اندازه یگری صورت نگیرد ،‌وقت و مواد مصرف شده ، هدر رفته و کار انجام شده بی ارزش تلقی می گردد.

وسایل اندازه گیری طول را می توان به دو دسته تقسیم کرد : مستقیم و غیر مستقیم

وسایل اندازه گیری مستقیم :

وسایل اندازه گیری مستقیم دارای درجه بندی خطی هستند و با قرار دادن آنها در کنار قطعه مورد اندازه گیری ، اندازه قطعه مستقیماً از روی خطوط درجه بندی خوانده می‌شود مانند انواع خط کش های مدرج ،‌کولیس ها ، میکرومترها و … که انواع خط کشهای مدرج را در همین فصل و کولیس و میکرومتر را مستقلا در فصل بعدی مورد بحث قرار خواهیم داد . این وسایل ، به وسایل اندازه گیری متغیر نیز موسوم هستند.

وسایل اندازه گیر غیر مستقیم :

در این وسایل اطلاعات مربوط به اندازه قطعه را به یک مقیاس مدرج منتقل کرده و به این ترتیب اندازه به صورت غیر مستقیم به دست می آید . مانند پرگارها که در همین فصل مورد بحث قرار خواهند گرفت .

1-2- اندازه گیری با خطکش های مدرج

خط کش های فلزی خط کش عموماً با دقت بالاتری نسبت به مترها تهیه می‌شوند دقت خط کشهای فلزی 5/0 یا 1 میلیمتر است جنس این خط کشها به ضخامت آنها بستگی دارد و معمولا با ابعاد و جنس های مختلف ساخته می‌شوند .

خط کشهایی نیز وجود دارند که یک لبه آنها برحسب میلیمتر و لبه دیگر بر حسب اینچ مدرج شده است . خط کش های فلزی در انواع مختلف تولید می‌شوند و در صنایع مورد استفاده قرار می گیرند در زیر به شرح نمونه هایی از آنها پرداخته می‌شود .

خط کش های تخت :

این خط کشها که تقریباً معمولی ترین خط کش ها است در کارهای فلزکاری برای رسم خط و یا اندازه گیری بکار گرفته می شود جنس این خط کشها از فولادی تهیه شده که در مقابل ضربه و خمش مقاوم هستند .

خط کش قلاب دار :

این خط کش که درشکل زیر مشاهده می کنید به دلیل اینکه قلابی در انتهای آن دارد برای اندازه گیری قسمت داخلی کاسه ساچمه ها ، فلکه ها و طول سوراخ های شیاردار مناسب است . زیرا هنگام اندازه گیری می توان قلاب آن را در پیشانی قطعه قرار داد . استفاده از این ابزار دقت اندازه گیری را بالا می برد . این نوع خط کش ها دارای تقسیمات میلیمتری و اینچی هستند . لازم به توضیح است که قلاب نصب شده می تواند ثابت و یا قابل تنظیم نیز باشد .

خط کش با انتهای مدرج :

این خط کشها تشکیل شده اند از یک دسته آجدار که یک طرف آن مهره محکم کننده و طرف دیگر آن حالت یک بست را دارد که با مهره مذکور ارتباط دارد . روی این مجموعه قطعات کوچکی مطابق شکل زیر سوار می‌شود . این خط کشها برای اندازه گیری جای خارها و سوراخها و یا مکانهائیکه اندازه گیری سطوح آنان به دشواری میسر است می توان استفاده کرد . لازم به توضیح است هر کدام از این قطعات دارای یک طول خاص است .

خط کش کولیسی : این نوع خط کش ها دارای یک خط کش ثابت و یک قسمت کشوی لغزان هستند که توسط یک پیچ می توان کشوی را روی خط کش مدرج محکم نمود . از این نوع خط کشها نساجها برای اندازه گیری تعداد گره های موجود در یک طول مشخص از فرش استفاده می کنند .

خط کش قابل انعطاف :

این خط کشها از فولاد فنر ساخته شده و کاملا انعطاف پذیر هستند به طوری که می توانند کاملا فرم گرفته و روی سطوح منحنی بنشینند زیرا که طول قوسها را نمی توان با خط کشهای معمولی اندازه گیری کرد . بنابراین توسط این خط کشها می‌توانند به راحتی قوسهای قطعات را اندازه گرفت .

خط کش پایه دار : از یک خط کش فلزی که پایه آن از چدن تشکیل شده است و زیر سطح آن سنگ زده می شود و خط کش در شیار جانبی آن قرار گرفته و به وسیله پیچ در آن محکم می شود مورد استفاده خط کش پایه دار اندازه گیری ارتفاع و عمق قطعات است .

خط کش با انتهای شیب دار (‌لب بریده) :

این خط کش برای اندازه گیری قطعاتی که دارای گوشه های گرد می باشند در این صورت برای اندازه گیری طول قطعه نمی توان از خط کش تخت استفاده کرد چون اگر پیشانی خط کش به پیشانی پله مماس شود ،‌ لبه خط کش روی قطعه قرار نگرفته است این نوع خط کش همانطور که اسمشان معلوم است ابتدای لبه آنها بریده شده است بنابراین نوع خط کشها وسیله مناسبی برای اندازه گیری طولی هستند .

خط کش تلسکوپی :

خط کش تلسکوپی از چند قطعه استوانه ای تشکیل شده است که قطرهای مختلفی دارند و به راحتی می توانند در داخل یکدیگر جمع شوند . یک سر این خط کش دارای قلابی برای اتصال سر خط کش به لبه کار است .

خط کش عمق سنج :

خط کش عمق سنج برای اندازه گیری عمق سوراخها ،‌خزینه ها و شیارها طراحی شده است که دارای خط کش مدرج بوده و از طرفی چون هنگام اندازه گیری خط کش آن موازی با سوراخ قطعه کار قرار می گیرد در نتیجه خطای اندازه گیری نسبتاً کم خواهد بود . این وسیله تشکیل شده است از یک بدنه شیاردار که جنس آن از فولاد آبکاری شده می باشد و یک خط کش از جنس فولاد سخت . معمولاً خط کش را داخل شیار ( کشویی ) پایه قرار داده و به وسیله یک پیچ سراج دار در هر فاصله که لازم باشد بوسیله دست محکم می کنند .

انواع مختلف عمق سنج :

عمق سنج خط کش دار : که شکل و طرز کار آن در صفحه بالا تشریح شد .

عمق سنج میله دار ساده : شکل و طرز کار آن مثل عمق سنج خط کش دار می باشد ولی چون میله و پایه هیچکدام مدرج نیستند بعد از اندازه گیری ارتفاع سوراخ و یاشیار ، می بایستی طول میله را تا کف پایه به وسیله خط کش اندازه گیری کرد که این اندازه همان اندازه ارتفاع شیار یا سوراخ می باشد . با توجه به اینکه طول میله دوباره باید اندازه گیری شود به علت خطای اندازه گیری مجددی که خواهد داشت ، دقت آن کمتر از عمق سنج خط کش دار

عمق سنج میله ای فنر دار : شکل و طرز کار آن مثل عمق سنج میله دار ساده می باشد با این تفاوت که میله آن توسط فنری که در آن تعبیه شده ، به طورخودکار به طرف پایین هدایت می‌شود . به این صورت که با بازکردن پیچ مخصوص قفل ، میله به طور خودکار در داخل سوراخ و یا خزینه کار فرو برده می شود . پس از اینکه پیشانی میله به ته کار مماس شد،‌پیچ قفل را دوباره محکم کرده تا میله در محل خود محکم شود و چون میله آن مانندعمق سنج میله دار ساده و مدرج