لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 87
مقدمه
حدود 60 درصد سطح مزارع جهان را غلات تشکیل می دهد که از این مقدار 33 درصد به کشت گندم اختصاص دارد. گندم اصلی ترین منبع کالری پروتئین انسان است و ویژگی مهم این گیاه، قابل کشت بودن آن در شرایط متنوع آب و هوایی است. در دنیای امروز، گندم نه تنها یک ماده غذایی اساسی و مهم است بلکه از لحاظ سیاسی نیز اهمیتی همپایه نفت و حتی برتر از آن دارد، در واقع باید گفت سلاح گندم از سلاح نظامی قدرتمندتر است (10، 11، 39 و 55).
جمعیت ایران با آهنگ رشد 8/2 درصد، بالغ بر 60 میلیون نفر در سال 1374 هجری شمسی بوده و پیش بینی می شود که با آهنگ رشد جمعیت فعلی، جمعیت کشور در سال 1358 به 85 میلیون نفر برسد، یعنی روزانه نزدیک به 5000 نفر و هر سال 8/1 میلیون نفر بر شمار جمعیت کشور افزوده شود (47). همچنین مصرف سرانه گندم در ایران 186 کیلوگرم و مصرف سرانه انسانی گندم 141 کیلوگرم می باشد. این در حالی است که میانگین مصرف سرانه و سرانه انسانی گندم در جهان به ترتیب 5/104 و 68 کیلوگرم است. بنابراین هر یک از مصارف سرانه و سرانه انسانی گندم در ایران، در حدود دو برابر مصارف جهانی می باشد (10).
روند رو بهن رشد جمعیت و بالا گرفتن مصارف سرانه وئ انسانی، موجب شده که هر سال میزان مصرف گندم زیادتر شده و در تحت شرایط تولید نسبتاً مساوی، پیوسته بر میزان واردات اضافه گردد، بطوریکه در مدت 12 سال 69- 1357 واردات گندم ایران از 3/1 میلیون تن به 5 میلیون تن در سال افزایش یافت، و رتبه ایران از نهمین وارد کننده عمده گندم در جهان به چهارمین وارد کننده تغییر پیدا کرد و حتی در طی چند سال اخیر، ایران جزو اولین وارد کنندگان گندم در جهان محسوب می شود (10).
بطور کلی به منظور افزایش تولید محصولات زراعی در واحد سطح، انجام عملیات به نژادی و به زراعی ضروری است، و هنگامی که این دو روش همراه با یکدیگر بکار گرفته شوند از ثمربخشی بیشتری برخوردار خواهند بود. از جمله عوامل به زراعی، بکارگیری تراکم مطلوب بوته در واحد سطح می باشد. اگر عملکرد دانه مورد نظر باشد، تراکم بوته مناسبی را باید بکار برد. چنانکه تراکم پائین باشد از پتانسیل تولید به نحو بهینه استفاده نمی گردد، و در فراتر از تراکم مطلوب نیز، مواد فتوسنتزی به جای اینکه صرف تولید دانه بیشتر شوند صرف رشد رویشی یا تنفس گیاه می گردند (21).
از صفات بارز غلات از جمله گندم، پنجه زنی می باشد. پنجه زنی در گندم، تحت کنترل ژنتیک و محیط است. یکی از عوامل مؤثر محیطی در پنجه زنی گندم، تراکم بوته در واحد سطح است، بطوریکه با افزایش تراکم بوته، از تعداد پنجه هـای بارور کاسته می شود، هر چند رقمی که بطور ژنتیکی از قدرت پنجه زنی بالایی برخوردار است در تراکمهای بالا نیز پنجه زنی بالایی خواهد داشت، ولی درصد کمی از این پنجه ها، بارور شده و به سنبله منتهی می شود و در این میان، پنجه های غیربارور، اتلاف انرژی شایان توجهی را به گیاه تحمیل می نمایند.
پنجه های زیاد گندم زمانی مفید شناخته می شوند که عوامل جوی مانند سرمای زمستان، تعدادی از ساقه های گندم را از بین برده باشد. در اینصورت، پنجه ها می توانند جای ساقه های از بین رفته را پرکنند. در چنین شرایط خاصی، باید به قدرت پنجه زدن گندم توجه کرد (39 و 55). ولی در شرایط عادی بالاخص شرایط آب و هوایی خوزستان، که گندم بصورت بهاره کشت می گردد، سودمندی صفت پنجه زنی در گندم، مشکوک به نظر می رسد. چونکه تمام پنجه ها تا مرحله گلدهی پیش نمی روند و بعضی از آنها، قبل از گلدهی تلف شده و عده دیگری از آنها نیز ممکن است سنبله های تکامل نیافته ای تولید کنند که دربرگیرنده دانه ای نباشد.
ارقام گندم معرفی شده برای استان خوزستان، با توجه به اینکه عمدتاً از تیپ گندمهای مکزیکی هستند قدرت پنجه زنی بالایی دارند، و با وجود شرایط زودرسی نامطلوب در استان خوزستان، به نظر می رسد پنجه ها نه تنها نمی توانند رشد و نمو خود را تکمیل کنند بلکه مواد فتوسنتزی گیاه را نیز به هدر داده و با سایه اندازی و دیگر انواع رقابت، باعث کاهش عملکرد دانه گندم می شوند. باید به این مشکل عنایت داشت که مزارع بیشتر نقاط خوزستان، همگی یک نقطه ضعف مشترک دارند و آن اینکه، تراکم سنبله بارور در واحد سطح، غالباً زیر تراکم قابل قبول است. توجه به این نکته الزامی است که برای افزایش تعداد سنبله بارور در واحد سطح و رسیدن به تراکم سنبله مطلوب، از این نظر که این سنبله ها به چه نسبتی از ساقه های اصلی و پنجه ها تأمین شوند تفاوت فاحشی وجود دارد.
با توجه به مطالب ذکر شده و تأثیر تراکم بوته بر میزان پنجه زنی و نقشی که هر دو مورد بر عملکرد گندم دارند، اهداف این تحقیق بطور کلی عبارتند از:
- بررسی برخی شاخص های رشد در ارقام و تراکمهای مختلف گندم.
اهمیت اقتصادی و تغذیه ای گندم