لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه:42
جایگاه «شعر و ادبیات عاشورا» در میان شعر و ادبیات شیعی ، همچون نگینی درخشان در حلقه ادبیات مکتبی است. ورود حماسه کربلا به حیطه شعر وادب، یکی از عوامل ماندگاری و پایایی آن نهضت است؛ چرا که قالب تأثیرگذار و نافذ شعر و مرثیه ، میان دل ها و عاطفه ها از یک سوء و حادثه عاشورا از سوی دیگر پیوند زده و احساس های شیفتگان را به آن ماجرای خونین و حماسی وصل کرده است.
ادبیات عاشورایی ، از غنی ترین ذخیره های فکری و احساسی شیعه است. از سوی دیگر حماسه کربلا هم در زبان شعری شاعران تأثیر نهاده و ادبیات رثایی و سوگ سروده های مذهبی را غنا و اعتلایی ویژه بخشیده است. برخی از شاعران نیز ماندگاری نام خویش را مدیون پرداختن به توصیف و ترسیم قیام مربلایند و گاهی با یک شعر عاشورایی ، شهره و جاوید گشته اند، همچون محتشم کاشانی و ترکیب بند ماندگار او :
باز این چه شورش است که در خلق عالم است ..........
پرداختن به عاشورا با زبان شعر، هم توصیه امامان شیعه بوده است، هم مورد ستایش و تقدیر و تشویق آنان. فضیلت هایی که برای سرودن شعر برای حادثه عاشورا و احیای آن واقعه با زبان شعر بیان شده، انگیزه بسیاری از شاعران شیعی و علاقه مندان به اهل بیت برای سرودن مراثی عاشورا گشته است. امام صادق – علیه السلام – فرموده
است : «ما من احد قال فی الحسین شعراً فبکی و ابکی به الا اوجب الله تعالی له الجنه و غفر له» هیچ کس نیست که درباره حسین – علیه اسلام – شعری بگوید و بگرید یا با آن بگریاند، مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب کند و او را بیامرزد» این ستایش عظیم ، پشتوانه پدید آمدن بخش عظیمی از فرهنگ شعر شیعی در زمینه ادبیات عاشورایی بوده است.
شعر عاشورا، سبک هایی گوناگون دارد. برخی با سرودن سوزناک ترین مرثیه ها، عواطف را برانگیخته و بیشتر به جنبه عاطفی و روحی آن پرداخته اند و مقتل نگاری منظوم کرده اند. برخی هم، به خصوص شاعران متأخر و معاصر ، چه عرب زبان یا فارسب زبان ، نگاهی منتقدانه به برخورد صرفاً سوگوارانه و گریه آمیز با حماسه کربلا داشته اند و بیشتر از زاویه حماسه و انقلاب و شور و ستم ستیزی به آن واقعه نگریسته اند و از عاشورا ، اهرمی برای گسترش بیداری و شور مبارزه با خفقان و بیداد ساخته اند. به عبارت دیگر : برخی در سروده های عاشورایی خویش به بیان «چه شد» ؟ و نقل وقایع پرداخته اند، و گروه دیگر به ترسیم این که «چرا شد»؟ و به فلسفه قیام و درس ها و پیام های آن واقعه پرداخته اند. و هر دو به جای خویش نیکو عمل کرده اند؛ چرا که پرداختن به «چرا » جز با آگاهی از «چگونه» میسر نیست.
شعر عاشورا، در واقع به گونه ای ادعا نامه شیعه علیه همه دستگاه های ستمگر است که در «بنی امیه» تبلور یافته است. شعر عاشورا، نقد حکام غاصب و احیای مفاهیم زنده و زندگی ساز دین و نشر ارزش های ماندگار است که زیر بنای فداکاری و جهاد و جانبازی در راه عقیده به شمار می رود . خط روشن امامان نیز از این رهگذر ، ماندگار و روشن گشته است.
تحقیق شعر و ادبیات عاشورایی
