توت فرنگی
توت فرنگی از جنس فراگاریا (Fragaria) و گونه رژا (Resea) بوده که امروزه از گونه‌های شیلنسیس (Chilensis) و ویرجینیا (Virginia) و هیبرید بین این دو یعنی اناناس (ananasae) استفاده زراعی میشود.
عموما گیاهانی علفی با ساقه‌های رونده یا استلون هستند. برگ ها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک د‌ار به رنگ سبز تیره‌اند که در برخی از ارقام شفاف هستند. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفید است که در قسمت تحتانی خود به یک زائد‌ه کوچک متصل است و کاسه گل شامل 5کاسبرگ سبز رنگ است که در قسمت تحتانی تقریبا به یکدیگر جوش خورد‌ه‌اند. تعداد کاسبرگ‌ها در برخی از ارقام زراعتی ممکن است بیش از 5 عد‌د باشد. پرچم‌ها به تعداد 20 عد‌د یا کمی بیشتر یا کمتر است. ماد‌گی به تعداد زیاد و به صورت مارپیچی بر روی نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتاً کشید‌ه‌ای را تشکیل می‌د‌هد. ماد‌گی از فند‌قه‌های جدا از یکدیگر که هر کد‌ام دارای تخمد‌ان با شکل راست و کوتاه است، تشکیل شده است. در هر تخمد‌ان یک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فند‌قه‌ها تولید میشود. گل پس از تلقیح گلبرگ‌ها ریزش کرده و نهنج به تدریج رشد میکند و گوشتی شکل می‌گیرد. میوه به مرور زمان آبد‌ار شده و از حالت اسید‌ی به قند‌ی تبد‌یل میشود. اگر لقاح ناقص باشد، تعداد فند‌قه‌ها محدود است و چه بسا تقارن میوه حفظ نمی‌شود.
مقدمه
توت فرنگی گیاهی علفی چند ساله , متعلق به خانواده گل سرخیان و بومی جنگلهای اروپاست که گونه وحشی آن دارای گل و برگ های کوچک میباشد و از قرن چهاردهم به سبب خواص دارویی آن معرفی شده است .
رقم های موجود از تلاقی بین گونه های مختلف به دست آمده اند .
در صورت کاشت صحیح, اجرای مراقبت های لازم و انتخاب رقم های مناسب میتوان تا بیست تن در هکتار محصول برداشت کرد . نشاء را باید از موسسات مورد اطمینان تهیه و دقت نمود که آلوده به بیماری های گیاهی به ویژه بیماری های ویروسی نباشد .
موقعیت و آب و هوا
به علت زود بار ور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته ها در جایی کاشته شوند که سر مایی دیر رس بهاره به آنها صدمه نزند.
زمین مورد استفاده برای کاشت باید رو به جنوب باشد چون زودتر گرم می شود .
این گیاه به آب فراوان احتیاج دارد مخصوصا در دوره رسیدن میوه , در غیر این صورت میوه ها کوچک باقی میمانند .
ارقام توت فرنگی
ارقام توت فرنگی شامل دو گروه است:
1- ارقام بهاره یعنی بوته‌هایی که در سال یکبار میوه میدهند.مهمترین ارقام بهاره عبارتند از گورلا ، آلیسو ، تیوگو ، رد گانتلت ، اسیتا ، کاتس کیل ، فرسنا.
2- ارقام چهار فصله که در سال بیش از یکبار میوه میدهند، تقسیم می‌گردند. ارقام چهار فصله بسیار قوی‌الرشد و خزنده بوده و از اواخر اردیبهشت تا اواخر تابستان و گاهی اوایل پاییز میوه میدهند. میوه‌ها ریز و به تعداد زیادتری در هر بوته تولید می‌شوند. ارقام چهار فصله مانند: استرا و هومی جنتو میباشد.
شرایط محیطی
به علت زود بارور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته ها در جایی کاشته شوند که سر مایی دیر رس بهاره به آنها صدمه نزند.
زمین مورد استفاده برای کاشت باید رو به جنوب باشد چون زودتر گرم می شود. توت فرنگی گیاهی است که در خاکهای مختلف تقریباً سازگار است. با این وجود خاکهای عمیق نرم با بافت شنی رسی با مواد غذایی فراوان و زهکشی خوب مناسب را ترجیح می‌د‌هد. این گیاه به آب فراوان احتیاج دارد مخصوصاً در دوره رسیدن میوه ، در غیر این صورت میوه ها کوچک باقی می مانند.
بهترین PH برای توت فرنگی 6 تا 7 است. Ec مناسب آن حدود ۱ دسی زیمنز بر سانتیمتر است. اگر میزان آهک خاک از حد مجاز بیشتر باشد، عارضه کلروز یا زرد شدن برگ‌ها بروز خواهد کرد. از لحاظ آب و هوا در شرایط مرطوب و شرایط نسبتا گرم محصول دهی مناسب خواهد داشت. در شرایط گرم و مرطوب باید آب کافی در اختیار گیاه قرار گیرد و همچنین ارقام مقاوم به گرما انتخاب شود. در ارتفاع 400 تا 800 متری از سطح د‌ریا می‌تواند رشد مناسبی داشته باشد. نیمه مقاوم به سرما است و نیاز سرمایی آن حدود ۲۰۰ تا ۴۰۰ ساعت دمای کمتر از ۷ درجه سانتیگراد می باشد و در زمستان اگر روی آن پوشیده شود تا دمای ۱۸- درجه سانتیگراد را تحمل خواهد کرد
و بدون پوشش کاه و کلش می‌تواند تا 5ـ درجه سانتی گراد را تحمل کند. سطحی بودن ریشه‌ها که معمولاً تا عمق 15 تا 20 سانتی متری خاک توزیع میشود، گیاه را حساس به کم آبی میکند. جهت تولید محصول بهاره باید از ارقامی استفاده شود که طالب روزهای کوتاه و دمای پایین‌تری باشند تا گل انگیزی و محصول دهی آنها بخوبی انجام گیرد.
در ارقام 4 فصله، کوتاهی یا بلند‌ی روز و همچنین پایین و بالا بودن درجه حرارت زیاد مطرح نیست و این گروه از توت فرنگی‌ها معمولاً در شرایط مختلف به راحتی گل میدهند.
زمان کاشت :
توت فرنگی را از اواخر پاییز که در حال نیمه خواب است تا اوایل بهار قبل از بیدار شدن گیاه از خواب میتوان جابجا نمود و در محل دیگری کاشت . بنا براین کاشت پاییزه و بهاره آن امکان پذیر است .
در صورتی که کاشت پاییزه باشد محصول ، تابستان سال آینده به دست می آید و اگر گیاه در بهارو قبل از بیدار شدن از خواب زمستانه کاشته شود گل هایی که چند هفته بعد از کاشت روی بوته ظا هر میشود، بهتر است چیده شوند تا گیاه قوی شود .
این بوته ها در بهار سال بعد داده و در تابستان میتوان از آنها محصول برداشت نمود. جوانه های گل در فصل پاییز به کوتاه شدن طول روز به وجود می آیند ولی به علت سرمای زمستانه، گل ها تا فصل بهار ظاهر نمی شود .
ازدیاد توت فرنگی:
ازدیاد به طریق جنسی و غیر جنسی صورت می‌گیرد.
الف) ازدیاد جنسی: ازدیاد توت فرنگی به وسیله بذر، مخصوص ارقامی است که طبیعتاً تولید ساقه رونده نمی‌کنند و یا ارقامی که ساقه‌های رونده کمی دارند. همچنین جهت تولید ارقام جدید از روش ازدیاد بذری استفاده میشود.
ب) ازدیاد غیر جنسی: در ازدیاد غیر جنسی که تقسیم بوته خواند‌ه میشود، بوته‌هایی را که خوب رشد کرده و قوی هستند، پس از خارج کردن از زمین به چند بوته کوچکتر که هر کد‌ام دارای مقد‌اری ریشه باشند تقسیم کرده و سپس آنها را در محل اصلی نشا می‌کنند. در این روش باید از بوته‌های سالم پایه‌های مادری استفاده شود. روش ازدیاد از طریق ساقه‌های رونده بد‌ین صورت است که پس از ریشه‌د‌ار شدن، ساقه‌های رونده را در تابستان از بوته مادری جدا و در محل سایه نشا می‌کنند و سپس در فصل پاییز بوته‌های انتخابی را به زمین اصلی انتقال میدهند
مشخصات بوته مناسب برای کاشت:
گیاهی که برای کاشت انتخاب می شود باید عاری از هر نوع مرض و دارایی ریشه های قویی و سالم باشد و ( رنگ ریشه ها روشن باش . )
ریشه توت فرنگی افشان ، ظریف و سطحی است و بیشتر در عمق 20 تا 30 سانتی متر خاک فعالیت می کند .
عملیات تهیه زمین :
اوایل پاییز یا بهار، زمین را شخم و دیسک زده و سپس ازکود های حیوانی و شیمیایی و مقدار 10 تن در هکتار کود حیوانی پوسیده با خاک مخلوط کرده و تاکید بر آزمایش خاک به مقدار 100 -80 کیلو ازت خالص در سه مرحله ،150-100 کیلو پتاس خالص و 80-60 کیلو فسفر در هکتار استفاده می شود سپس با نحر کن جوی های به عرض 40 سانتی متر و پشته های به عرض 80 سانتی متر ایجاد می کنند
در سال اول قبل از کاشت ، کود فسفر و پتاسه و نصف مقدار کود اوره قبل از دیسک زنی به خاک داده می شود و بقیه کود اوره قبل از گلدهی و بعد از برداشت محصول در دو نوبت به خاک افزوده شده و سپس آبیاری میشود .
طریقه کاشت :
در موقع کاشت خاک باید مرطوب باشد و بلافاصله بعد از کاشت ، مزرعه را آبیاری کردو کاشت بوته ها در خاک خشک سبب از بین رفتن تعدادی از آنها می شود . هنگام کاشت باید تمام برگ های پیر بوته های توت فرنگی را قطع کرد و ریشه ها را از هم جدا نمود ، سپس اقدام به کاشت کرد . اگر گیاهی زیاد عمق کم کاشته شود بوته به علت خشکی زیاد صدمه می بیند.
معمولا بوته ها را به فاصله 40 سانتی متر از یکدیگر در روی پشته ها می کارند و به طور تقریبی تراکم بوته در هکتار طبق روش بالا حدود
31250 بوته برآورده می شود .
داشت :
مراقبت های لازم بعد از کاشت :
1- پوشاندن خاک به وسیله کاه یا خاک اره موجب می شود که میوه با خاک به طور مستقیم تماس نداشته باشد و رطوبت خاک نیز به خوبی حفظ شود .
2- آبیاری حداقل هفته ای یک بار و به طریق جوی پشته ای صورت گیرد .
3- کنترل به موقع بیماری ها،آفات و علف های هرز
4- قطع ساقه های رونده در زمان فصل رشت برای جلوگیری از ظریف شدن بوته های مادری .
شرایط عمومی مناسب جهت کشت و پرورش
▪ درجه حرارت مطلوب در شبانه روز ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد
▪ رطوبت نسبی بالای ۴۰ درصد
▪ خاکهای شنی یا رسی شنی با زهکشی مناسب
▪ اسیدیته یا PH خاک در حد 6 تا ۷
▪ فاصله بوته ها حدود ۴۰ سانتیمتر بصورت جوی و پشته ای
▪ تراکم بوته حدود ۶ بوته در متر مربع
▪ مقاوم به آفات و بیماریها می باشد
▪ استفاده از مالچ (خاکپوش) روی بستر کشت جهت جلوگیری از توسعه آفات و بیماریها و علفهای هرز
▪ حذف دستکها (رانرها) جهت تقویت میوه دهی بوته ها
▪ استفاده از کودهای کامل (عناصر میکرووماکرو) در تغذیه گیاه
▪ انجام آبیاری مناسب (آبیاری قطره ای به منظور کاهش آلودگیها در گلخانه)
▪ دارا بودن نیاز نوری بالاتر نسبت به سایر محصولات سبزی و صیفی گلخانه ای
▪ در روزهایی که بیشتر از ۱۳ ساعت نور به آن تابیده شود به جای گلدهی، ساقه خزنده می دهد و باردهی آن کاهش می یابد.
آفات مهم توت فرنگی : شته، کنه، سرخرطومی جوانه، زنجره، سن، تریپس، طوقه بر و ...
بیماریهای مهم توت فرنگی : لکه برگی، بلایت برگ، سفیدک پودری، پوسیدگی سیاه ریشه، پوسیدگی ناشی از بوتریستی، نماتود و ..
پیش رس کردن توت فرنگی
توت فرنگی طبیعتاً از میوه‌های نوبرانه و از اولین میوه‌هایی است که در بهار به بازار عرضه میشود. در حالت معمولی و در مناطق معتد‌ل زمان برداشت میوه در اواخر اردیبهشت ماه تا اوایل تیر است ولی امروزه با فن آوری‌های خاصی میتوان زمان رسیدن میوه را به جلو اند‌اخت. به عبارت دیگر میتوان با استفاده از وسائل و امکانات امروزی، اقدام به پیش رس کردن و تولید توت فرنگی خارج از فصل کرد و عرضه توت فرنگی را تا مدت طولانی تری اد‌امه داد . البته هزینه‌های اضافی که برای پیش رس کردن ایجاد میشود، به علت قیمت بیشتری که محصول نوبرانه دارد، جبران خواهد شد.
شرایط محیطی برای پیش رس کردن توت فرنگی در گلخانه
مطمئن ترین وسیله برای پیش رس کردن، استفاده از گلخانه است. مشکل استفاده از گلخانه در درجه اول هزینه سنگین احد‌اث گلخانه و نیاز به تخصص و تجربه کافی برای کشت توت فرنگی در گلخانه است. برای این منظور میتوان نشای توت فرنگی را ابتد‌ا اواسط تیرماه تا اوایل شهریور در خزانه کشت کرد و 5تا7کیلوگرم در هر صد‌متر مربع از کودهای کامل ازت ـ فسفر ـ پتاس به نسبت 17 ـ12ـ 12به عنوان کود پایه به زمین خزانه داد. پس از تولید ریشه‌های قوی در نشا، بوته‌ها شروع به ایجاد ساقه‌های رونده می‌کنند. با سرد شدن هوا، بوته‌ها تحت تاثیر نور و درجه حرارت پائین قرار گرفته و گل در آنها تشکیل میشود.
در آبان و آذر بوته‌ها را به گلخانه حمل کرده و در بستر کاشت به فاصله 25 تا 30 سانتی متر کشت می‌کنند.
در گلخانه نیز مقدار3تا5 کیلوگرم کود کامل شیمیایی در 100 متر مربع به بستر داده میشود.
درجه حرارت گلخانه را ابتد‌ا روی8تا12 درجه سانتی گراد تنظیم کرده و با افزایش شدت نور درجه حرارت را نیز زیاد می‌کنند و به 15 تا 20 درجه سانتی گراد می‌رسانند. البته میتوان درجه حرارت را به 8درجه سانتی گراد کاهش داد. بلافاصله پس از کاشت باید به اند‌ازه کافی آبیاری کرد.
در آبیاری توت فرنگی گلخانه‌ای باید دقت شود که زمین به طور یکنواخت مرطوب شود. به منظور جلوگیری از خطر پوسیدگی میوه در اثر رطوبت زیاد، باید گلخانه را به موقع تهویه کرد و به وسیله حرارت خشک رطوبت زیاد‌ی را کاهش داد. برای انجام عمل گرد‌ه افشانی و تلقیح بهتر گل‌های توت‌فرنگی در گلخانه، میتوان برای هر 1000 متر مربع سطح زیر کشت، یک کند‌وی زنبور عسل در گلخانه قرار داد.
آفات و بیماری های توت فرنگی و مبارزه با آفات توت فرنگی با تشکر ا زداود شاه اسماعیلی
الف-بیماری های قارچی
سفیدک پودری
عامل بیماری :Sphaerotheca macularis
این بیماری باعث کاهش رشد بوته ها ، میزان محصول وهمچنین کیفیت میوه می شود.عامل بیماری کلیه اندام های هوایی ازقبیل برگ گل ودم میوه رادر برگرفته که در صورت الودگی میوه وگل خسارت شدید است.درجه حرارت مناسب گسترش بیماری16الی27درجه سانتیگراد بوده ودرشرایط رطوبت نسبی بالا حتی دربرگ های خشک فعالیت عامل بیماری زیاداست.
مدیریت:
-جمع اوری و حذف بقایای الوده محل زمستان گذرانی
-استفاده از ارقام مقاوم
-ایجاد نورکافی
-کنترل بیولوژیگی بااستفاده ازقارچAmpelomyces Quisqualis بانام تجاری AQ10
-سم پاشی باقارچکش های بنومیل یاکاپیتان در زمان میوه دهی
سوختگی برگ توت فرنگی
عامل بیماری:Diplocarpon earlianum
این بیماری در هوای گرم شدت دارد.خیس بودن سطح برگ به مدت بیش از12ساعت وهمچنین درجه حرارت 27الی30درجه سانتیگراد زمینه رابرای بیماری مستعد می کند.علائم درابتدا به صورت لکه های مجزا بی شکل ودراندازه های مختلف است.درسطح فوقانی برگ لکه ها به رنگ صورتی تاقرمز است که در صورت شدت الودگی گیاه سوخته به نظر می رسد.لکه ها 6الی 15روز پس از الودگی ظاهر می شوند.
مدیریت:
-استفاده ازارقام مقاوم
-جمع اوری بقایای گیاهی الوده
-تهویه مناسب و نورکافی
-استفاده از نشاءهای سالم
-کنترل علف های هرز
-کنترل شیمیایی باسموم مناسب ازقبیل تیوفانات متیل
سوختگی برگ وپوسیدگی میوه
عامل بیماری:Phomopsis obsurans
یکی از بیماری های مهم اندام های هوایی است.لکه های اولیه برروی پهنک برگ کروی شکل ودارای حاشیه قرمز رنگ است.لکه ها درکنار رگبرگ هابه صورت V شکل است که قسمت پهن ان به طرف لبه برگ میباشد.لکه های صورتی رنگ وابسوخته برروی میوه ظاهرشده که به مروربزرگ وبه رنگ قهوه ای تاقهوه ای تیره در مرکزباحاشیه قهوه ای روشن در می ایند.قسمت وسط بافت الوده به تدریج سخت می شود.
مدیریت:
-استفاده از نشاءهای عاری از بیماری
-کاشت درخاک دارای زهکش وتهویه مناسب
-حذف علف های هرز
-استفاده از قارچکش های کاپیتان یاایپرودیون
لکه برگی معمولی
عامل بیماری:Mycosphaerella fragariae
علائم درابتدابه صورت لکه های کوچک کروی به رنگ ارغوانی تا قرمزودرسطح فوقانی برگ تشکیل می شود.ناحیه مرکزی لکه ها به تدریج به رنگ خاکستری تاسیاه درامده درحالی که کناره ها صورتی رنگ باقی می ماند.درصورت بالابودن رطوبت ودرجه حرارت لکه های زرد رنگ بدون حاشیه به وجود می ایند.بیشترین درصد الودگی درصورت وجود دمای 27الی33درجه سانتی گرادومدت زمان خیس بودن سطح برگ به مدت 4الی6ساعت است.
مدیریت:
-ایجادشرایط مطلوب درگلخانه شامل نوردهی مناسب تهویه خوب
-ارقام مقاوم
-رعایت بهداشت زراعی
-استفاده ازقارچکش های مناسب مانندکلروتالونیل دراوایل رشدوتکرار سم پاشی به فاصله 10الی 14روز
انتراکنوز
عامل بیماری:Colletotrichum spp
دوفرم مهم بیماری پوسیدگی طوقه وپوسیدگی میوه می باشند.لکه های اولیه به صورت نقاط کوچک وقهوه ای رنگ روی ساقه رونده ودمبرگ ظاهر می شوند.الودگی در مواردی باعث ایجادشکاف درساقه شده ودرصورت الوده شدن دمبرگ وساقه رونده کل گیاه خشک می شود.لکه های روی میوه به حالت ابسوخته وسفیدرنگ بوده که پس از گسترش به رنگ خاکستری روشن تاقهوه ای تغییرمی یابند.میوه های الوده به حالت خشک ومومیایی درامده به صورت اویزان برروی بوته باقی می مانند.
مدیریت:
-استفاده ازبوته های سالم
-استفاده ازمالچ پلاستیکی دربین ردیف ها
- جمع اوری وازبین بردن میوه های الوده
-کنترل شیمیایی بااستفاده ازقارچکش ها حفاظتی اززمان گل تابرداشت میوه با سمومی مانندکاپیتان
کپک یاپوسیدگی خاکستری
عامل بیماری:Botrytis cinerea
یکی ازبیماری های مهم توت فرنگی بخصوص درشرایط گرم ومرطوب است.عامل بیماری گل ومیوه را الوده می کند.الودگی درقسمت انتهایی میوه شروع شده وبه سایربخش ها گسترش می یابد.بافت گیاه درناحیه الوده نرم وابکی خواهدبود.میوه روی بوته به حالت خشک ومومیایی باقی می ماند.گسترش بیماری دردرجه حرارت 20الی 30درجه سانتی گرادورطوبت نسبی بالا می باشد.بررسی نشان داده که الودگی میوه در مرحله گلدهی بوده ولی علائم درزمان تشکیل میوه ظاهر می شود.
مدیریت:
-رعایت فاصله کاشت مناسب
-دقت درزمان ومیزان کوددهی
-پوشاندن بین ردیف ها بامالچ جهت عدم تماس میوه باخاک
-نوردهی وزهکش مناسب
-برداشت به موقع
-جمع اوری بوته های الوده وازبین بردن ان ها
-کنترل شیمیایی باسموم مناسب مانند کاپیتان وتیرام
پوسیدگی چرمی
عامل بیماری:Phytophthora cactorum
بالابودن رطوبت درزمان برداشت موجب بروز الودگی تاسطح50 درصدمی گردد.قارچ عامل بیماری خاکزی بوده که درحالت معمول میوه را الوده می کند ولی گاهی الودگی گل وپوسیدگی طوقه نیز گزارش شده است.درمیوه نارس وسبزنواحی الوده شده به صورت قهوه ای تیره ویاسبزبا حاشیه قهوه ای دیده می شود.
مدیریت :
-کاشت نشاءدرخاک دارای زهکش مناسب
-استفاده از مالچ پلاستیکی دربین ردیف ها وبوته ها
-کنترل بیولوژیکی به وسیله باکتریSerratia plymuthica قبل از کاشت
-استفاده ازقارچکش های ریدومیل یا الیت
پوسیدگی ابکی میوه
عامل بیماری:Rhizopus stolonifer
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 37 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کاشت ، داشت و برداشت توت فرنگی
