مشخصات این فایل
عنوان: ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان یک پایگاه آماری منسجم و یکپارچه الگوی قابل محاسبه تعادل عمومی
فرمت فایل : word( قابل ویرایش)
تعداد صفحات: 32
این مقاله درمورد ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان یک پایگاه آماری منسجم و یکپارچه الگوی قابل محاسبه تعادل عمومی می باشد.
خلاصه آنچه در مقاله ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان یک پایگاه آماری منسجم و یکپارچه الگوی قابل محاسبه تعادل عمومی می خوانید :
- خواص ماتریس حسابداری و تفکیک پنج حساب اصلی جامعه براساس واحدهای مشخص آماری
هم متخصصین آماری و هم پژوهشگران این واقعیت را پذیرفته اند که سازماندهی حسابهای اصلی جامعه در چهارچوب ماتریس حسابداری را می توان بر مبنای واحدهای مشخص آماری هر حساب و با توجه به بنیه های آماری هر کشوربه تفضیلی ترین شکل ممکن طبقه بندی نمود.
[Robinson and Others, 1999, Kuning and Ruijter, 1988 and Keuning, 1996]
حسابهای ملی سازمان ملل متحد [SNA, 1993]. نظام حسابداری اروپا و حسابهای منطقه ای اجتماعی [Leadership Group SAM, 2003] حداقل ماتریس حسابداری خواص زیر را در خصوص سازماندهی حسابها در قالب ماتریس حسابداری توصیه می نمایند. این خواص عبارتند از:
یک: ارائه تصویر کلی اقتصاد که در آن روابط متقابل و منطقی انواع حسابها به خوبی نشان داده می شود.
دو: هر یک از درایه های جدول 1 را می توان با واحدهای مشخص آماری به چند زیر ماتریس طبقه بندی نمود.
سه: در هر حساب می توان از انواع طبقه بندی با واحدهای متفاوت آماری به منظور طبقه بندی تفصیلی هر حساب استفاده نمود. به عنوان نمونه، در حساب تولید از طبقه بندی های CPC برای کالاها و خدمات و ISIC برای بخش استفاده میشوند.
چهار: برای الگوسازی بسیار مناسب می باشد.
پنج: انعطاف پذیری لازم را تبیین ساختار اقتصادی در کلان، متوسط و تفصیلی را دارد.
شش: روابط متقابل بازارهای مختلف اقتصادی به خوبی نشان داده می شود.
هفت: اقلام پس ماند که در واقع به عنوان پل ارتباطی از یک حساب به حساب دیگر عمل می کنند، قابل شناسایی می باشند. به عنوان نمونه، ارزش افزوده، به ویژه مازاد عملیاتی به عنوان پل ارتباطی بین حساب تولید و حساب نهادهای جامعه محسوب می شود.
با توجه به 7 خواص فوق، معمولاً در طبقه بندی حسابهای اصلی ماتریس حسابداری اجتماعی (همانند جدول 1) از پنج نوع مقیاس طبقه بندی استفاده میشود. این معیارها عبارتند از گروههای کالاها و خدمات (طبقه بندی براساس CPC)، گروه فعالیت (طبقه بندی براساس ISIC)، رده بندی های عوامل اولیه (به عنوان نمونه واحد آماری نفر در خصوص طبقه بندی نیروی کار)، واحد آماری نهاد برای بخشهای نهادی و برای حساب مالی از واحد آماری انواع دارایی استفاده می گردد. نظاممند کردن آمار و اطلاعات بر مبنای پنج معیار فوق در تفکیک تفصیلی هر یک از حسابهای اصلی، حداقل می تواند نشان دهد که چه کسی چه وظیفهای در هر یک از حساب ها و زیر حسابها دارد.
به عنوان نمونه تفکیک تفصیلی ارزش افزوده نشان خواهد داد که اولاً تقاضا برای بازار نیروی کار چگونه می باشد. ثانیاً نیروی کار پس انداز و مصرف نمی کند، ثالثاً به عنوان پل ارتباطی بین فعالیتهای تولیدی و نهادها عمل می کند. در راستای مشاهدات فوق، می توان ساختار جدول 1 را به چند زیر حساب طبقه بندی نمود.
جدول 2، ساختار ماتریس حسابداری اجتماعی با حسابهای تفکیک شده را نشان میدهد. جدول مذکور در واقع یک جدول تقریباً گسترش یافته جدول 1 است. بر مبنای ساختار جدول 2 به ماکت نهایی و تفصیلی ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 طراحی و در ضمیمه گزارش می باشد.
یک مقایسه اجمالی سازماندهی حسابهای جداول 1و2 نشان می دهد که:
- حساب تولید به دو زیر حساب: کالاها و خدمات (گروههای کالاها و خدمات) و رشته فعالیتها تفکیک شده اند. هر یک از دو زیر حساب مذکور خود می تواند به چندین زیر حساب دیگر طبقه بندی گردند.
به عنوان نمونه در ماکت ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 مشاهده می گردد که حساب کالاها و خدمات بر مبنای معیار طبقه بندی (CPC) به 22 گروه کالاها و خدمات و براساس طبقه بندی (ISI) به 21 رشته فعالیت تفکیک شده اند (7).
تفکیک حساب تولید به زیر حساب کالاها و خدمات حداقل دارای چهار مزیت اساسی زیر می باشد.
مزیت یک: تبیین تصویر دقیقتر ساختار اقتضاد در جدول سنتی داده- ستانده، معمولاً فرض می شود که هر بخش یا رشته فعالیت معمولاً یک کالای اساسی تولید می کند و بدین ترتیب کالاهای فرعی تولید شده توسط رشته فعالیتها در این جداول اساساً نادیده گرفته می شوند. با تفکیک حساب تولید به دو زیر حساب کالاها و خدمات و رشته فعالیت این نارسایی برطرف می گردد. زیرا که در ماتریس جذب نشان داده می شود که هر رشته فعالیت در فرایند تولید خود از چند نوع کالا استفاده می کند و ماتریس بیان می کند که هر رشته فعالیت چند نوع کالا را تولید می کند.
مزیت دو: تسریع در سازماندهی آمار و اطلاع. با منظور کردن ماتریس جذب، هماهنگی لازم با آمار و اطلاع هزینه خانوارها و صادرات و واردات ایجاد می گردد. زیرا که اقلام مصرف خانوارها و صادرات معمولاً به صورت کالایی می باشد.
مزیت سه: در تحلیلهای قیمت و به ویژه در تئوریهای تجارت بینالمللی بسیار مناسب می باشد.
مزیت چهار: بازار تقاضای واسطه محصولات (ماتریس جذب) و بازار عرضه محصولات (ماتریس ساخت) و تعامل منطقی بین آن دو به خوبی مشخص می گردد.
حساب عوامل تولید به سه رده مشخص زیر تفکیک شده است: درآمد نیروی کار، درآمد مختلط و سایر مازاد عملیاتی (درآمد سرمایه بدون درآمد مختلط). به منظور تبیین ابعاد اجتماعی، قومی، مذهبی، رنگ پوست (تبعیض نژادی و همچنین تحلیل بازار تقاضای داخلی نیروی کار، می توان درآمد نیروی کار را برحسب معیارهایی نظیر جغرافیایی (شهری و روستایی)، مالکیت (عمومی، خصوصی)، رنگ (سیاه و سفید)، جنس (زن-مرد)، سواد، دارایی (مالکیت زمین نیروی کار برحسب هکتار و نیروی کار بدون زمین) و مذهب به تفصیلی ترین شکل ممکن طبقه بندی نمود (Pyatt, 1991). بکارگیری این نوع معیارها اساساً برای نیروی کاری است که دارای کارفرما می باشد.
برای درآمد نیروی کار بدون کارفرما (خویش فرمایان و کارکنان فامیلی) از درآمد مختلط استفاده می شود. درآمد مختلط در واقع درآمد نیروی کاری است که بدون کارفرما بوده و در نظامهای حسابداری موجود مانند حسابهای ملی و جدول داده- ستانده در مازاد عملیاتی منظور می گردد.
مازاد عملیاتی بدون درآمد مختلط منحصراً به درآمد سرمایه است. در ماتریس تفصیلی سال 1380، از دو معیار جغرافیایی و مالکیت برای طبقه بندی درآمد نیروی کار استفاده شده است. بنابراین درآمد نیروی کار در ماتریس تفصیلی به چهار رده مشخص طبقه بندی شده است نیروی کار شهری بخش عمومی، نیروی کار شهری بخش خصوصی، نیروی کار روستایی بخش عمومی و نیروی کار روستایی بخش خصوصی.
- حساب نهادها: در خصوص طبقه بندی حساب نهادها مشاهده می گردد که در مقایسه با ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1375، طبقه بندی حساب نهادها در ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 به واقعیت نزدیکتر است. زیرا که اولاً شرکتها به حساب معیار مالکیت به شرکتهای دولتی و شرکتهای خصوصی تفکیک گردید و در ثانی یک سطر و ستون مستقل بنام صندوق ذخیره ارزی در ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380 منظور گردید.
با منظور کردن صندوق ذخیره ارزی، درآمدهای دولت از دو منبع کلی خواهد بود. یکی از طریق دریافت انواع مالیاتها و دیگری دریافت درآمدهای نفت در قالب صندوق ذخیره ارزی.
در ماتریس تفصیلی ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1380، خانوارها بر مبنای معیار جغرافیایی به خانوارهای شهری و خانوارهای روستایی تفکیک گردند. همانند معیارهای بر شمرده در درآمد نیروی کار، خانوارها را می توان به تفصیلی ترین شکل ممکن طبقه بندی نمود. هدف از طبقه بندی تفصیلی خانوارها عبارتند از: بررسی ابعاد اجتماعی توزیع درآمد نهادی، بررسی فقر و فقر زدایی و همچنین تبیین بازار عرضه داخلی نیروی کار در اقتصاد.
با توجه به مشاهده فوق، تفسیر و سازگار سطر و ستون جدول 2 را می توان به صورت زیر تشریح نمود: سطر و ستون 1، جدول مورد بررسی، حساب کالاها و خدمات را نشان می دهند. جمع اقلام سطری وستونی بترتیب کل تقاضا و عرضه کالاها و خدمات در اقتصاد را آشکار می کند. بخشی از کل تقاضا به عنوان واسطه کالاها و خدمات در فرایند تولید رشته فعالیتها مورد استفاده قرار می گیرد. (ماتریس جذب) و باقی مانده تقاضا جذب تقاضای نهایی می شود. قسمتی از تقاضای نهایی به صورت مصرف نهایی می باشد که یا توسط گروههای اقتصادی و اجتماعی خانوارها و یا توسط دولت مصرف می شوند. همانطوریکه از جدول مشاهده می گردد، شرکتها (چه خصوصی و یا دولتی) مصرف نمی کنند، بلکه و طبقه آنها پس انداز و سرمایهگذاری است. بخش دیگر از تقاضا سرمایه است که در دو حساب مستقل: حساب سرمایه نهادی و حساب تشکیل سرمایه ثابت (رشته فعالیتها) نشان داده شده است.
در حساب سرمایه، فقط شرکتها (خصوصی و یا دولتی) موجود انبار (کالاهای مواد خام، نیمه ساخته و ساخته شده) را به عنوان احتیاط نگهداری می کنند. بخش دیگر تشکیل سرمایه ثابت سات که به صورت ماتریس تشکیل سرمایه ثابت می باشد. یعنی اینکه بخشهای اقتصادی به منظور ایجاد ظرفیت تولیدی خود از چند نوع کالاهای سرمایه ای استفاده می کنند. باقی مانده تقاضای نهایی به صورت صادرات کالاها و خدمات است که به خارج صادر می گردد. ستون 1 جدول مذکور نشان می دهد که کل تقاضا چگونه و از کجا تأمین می گردد. بخش اعظم از کل نقاط توسط فعالیتهای داخلی در قالب ماتریس ساخت عرضه می گردد و باقی مانده واردات کالاها و خدمات است که از دنیای خارج تأمین می گردد. زیرا که فرض این است که بخشهای داخلی خود کفا نیستند.
سطر و ستون 2، به ترتیب میزان تولید داخلی کالا و خدمات مصرف آنها را آشکار می کند. ستون 2، نشان می دهد که از کل تولید داخلی، قسمتی از آن به عنوان کالاها و خدمات واسطه در فرایند تولید رشته فعالیتها مورد استفاده قرار گرفته است. قسمت دیگر به صورت ارزش افزوده و مصرف سرمایه (استهلاک) است.
...
بخشی از فهرست مطالب مقاله ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان یک پایگاه آماری منسجم و یکپارچه الگوی قابل محاسبه تعادل عمومی
1- مقدمه
2- تعریف ماتریس حسابداری اجتماعی
3- انواع حسابهای اصلی ماتریس حسابداری اجتماعی و تعامل منطقی آنها در قالب یک ماتریس حسابداری
4- خواص ماتریس حسابداری و تفکیک پنج حساب اصلی جامعه براساس واحدهای مشخص آماری
یادداشتها:
منابع فارسی
مقاله ماتریس حسابداری اجتماعی به عنوان یک پایگاه آماری منسجم و یکپارچه الگوی قابل محاسبه تعادل عمومی