فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:30
فهرست
مقدمه 1
آماده سازی زمین 3
کشت با حداقل خاکورزی 3
زمان مناسب کاشت کلزا 4
تراکم بذر و فاصله ردیف های کاشت کلزا 5
کنترل علفهای هرز 7
مبارزه با آفات و بیماریها 7
فعالیت های بهنژادی 9
تجربه های بدست آمده در کشورهای اروپایی 12
برداشت کلزا 16
توصیههای برداشت با کمباین 18
خشک کردن دانه کلزا 19
ذخیره کردن دانه کلزا 22
منابع مورد استفاده 27
منابع مورد استفاده
1. اعضای هیات علمی بخش تحقیقات دانههای روغنی، 1382. زراعت کلزا، دفتر برنامهریزی رسانههای ترویجی.
2. یوسف عرشی، راهنمای تولید کلزا، کمیته دانههای روغنی، انتشارات شابک.
3. چاکرالحسینی، محمدرضا و محتشم محمدی، 1380، بررسی اثرات ازت و فسفر و پتاسیم بر عملکرد دانه کلزا در شرایط دیم نیمه گرمسیری، انتشارات ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران.
4. عبدالرشید، م. احمدی و ف. جاوید فر، 1380، نتایج تحقیقات بهنژادی کلزا، انتشارات مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم.
5. محمدی، محتشم و محمدرضا چاکرالحسینی، 1380، بررسی اثرات فاصله ردیف های کاشت و میزان بذر بر عملکرد کلزا در شرایط دیم نیمه گرمسیری، انتشارات ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران.
6. محمدی، محتشم و محمدرضا چاکرالحسینی، 1380، بررسی اثرات فاصله ردیف های کاشت و میزان بذر بر عملکرد کلزا در شرایط دیم نیمه گرمسیری، انتشارات ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران.
7. محمدی، محتشم، 1380، بررسی و مقایسه ی عملکرد رقم های کلزا در شرایط دیم نیمه گرمسیری، انتشارات ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران.
مقدمه
کلزا با نام علمی Brassica napus با کمتر از 2% اسید اروسیک در روغن و کمتر از 30 میکرومول گلوکوزینولات در کنجاله نوع خاصی از کلزای روغنی میباشد که به کانولا معروف است. این دو خصوصیت دانه، روغن کلزا راب را تغذیه انسان و کنجاله را به عنوان منبع پروتئین بالا برای تغذیه دام مناسب کرده است.
کلزا در طی قرن سیزدهم در اروپا کشت میشد، اما احتمالاً کشت آن در آسیا به هزاران سال قبل برمیگردد. این گیاه در آسیا همیشه برای تغذیه انسان و در اروپا به عنوان منبعی برای روغن چراغ و روغن نرم کننده استفاده میشده است. در طول جنگ جهانی دوم، کانادا هزاران هکتار از اراضی خود را برای رفع نیاز نرمکنندههای ناوگان دریایی به کشت این گیاه اختصاص داد، ولی با جایگزینی موتور دیزل به جای موتور بخار این میزان کاهش یافت.
در سال 1957 رقم اسپان (Span) اولین واریته با اسید اروسیک کم و سه سال بعد رقم تاور (Tower) با مقدرا اندک اسید اروسیک و گلوکوزینولات به عنوان اولین واریتههای کانولا معرفی شدند. نام کانولا در سال 1978 توسط انجمن روغنگیری غرب کانادا به ثبت رسیده و امروزه برای توصیف کلزایی که دارای مقادیر اندک اسیداروسیک و گلوکوزینولات است، استفاده میشود. در سال 1985 در ایالات متحده مصرف کلزای روغنی حاوی کمتر از 2% اسیداروسیک بدون ضرر تشخیص داده شد. یک سال بعد انجمن پزشکی قلب آمریکا، از مردم این کشور قاطعانه درخواست کرد که مقدار اسیدهای چرب اشباع را در تغذیه روزانه خود کاهش دهند. روغن کلزای حاوی 6 درصد اسید چرب اشباع است که پایینترین میزان در بین روغنهای گیاهی تجارتی میباشد.
دانه با کیفیت کانولا در سه گونه جنس براسیکا اصلاح شده است. کلزا (Brassica napus) که کلزای آرژانتینی یا سوئدی نیز نامیده میشود، اولین و مهمترین کانولای مورد کشت است. شلغم روغنی (B. rapa) که کلزای لهستانی نیز نامیده میشود، دارای ارقام با کیفیت کانولا میباشد که در سطوح فراوان سازگار شده و کشت میشوند. همچنین در خردل هندی (B. juncea) لاینهای باکیفیت کانولا شناسایی شدهاند، اما هیچ واریتهای تاکنون معرفی نشده است. اکثر واریتههای زمستانه کلزا که در ایالات متحده اصلاح شدهاند، از گونه B. napus میباشند.
تولید کلزا در سطوح فراوان مطلوب میباشد. ایلات متحده هر ساله مقادیر چشمگیری محصول کلزا را وارد میکند، بنابراین بازار مناسبی برای روغن و کنجاله محسوب میشود. تولید کلزا به راحتی با ابزار مورد استفاده برای دانهریزها امکانپذیر میباشد.
هر دو نوع «کلزای» زمستانه و بهاره اصلاح شده مورد کشت قرار میگیرند. در شرایط مطلوب پتانسیل عملکرد تیپ زمستانه 30-20 درصد بیشتر از تیپ بهاره است. در مناطقی که تیپهای زمستانه حدود یک ماه زودتر از تیپ بهاره گل میدهد، اما به علت گرمای تابستان فقط یک هفته زودتر برداشت میشود. این حالت منجر به کاهش دوره پرشدن دانه شده و پتانسیل عملکرد تیپ بهاره کلزا را در مناطق سرد کاهش میدهد. واریتههای کلزا در کشت بهاره فشار مضاعفی را از جانب علفهای هرز بهاره و حشرات مضر تحمل میکنند. به همین دلیل تولید کشت تیپهای بهاره در اکثر نقاط توصیه نمیشود و در ایران بر حسب اقلیمهای مختلف تیپهای بهاره و زمستانه جهت کشت پاییزه توصیه میشوند.
آماده سازی زمین
به علت اینکه کلزا یک گیاه بذرریز میباشد، شرایط نامناسب خاک و کلوخه بودن بستر بذر باعث کاهش سطح سبز میگردد.
تهیه بستر مناسب بذر به عنوان یکی از شرایط اصلی در موفقیت زراعت کلزا است. بستر نرم و یکنواخت و دارای قابلیت نفوذ هوا، برای جوانه زدن سریع و رشد گیاهک اولیه ضروری است. برای تأمین شرایط فوق ،شخم با گاوآهن یا پنجه غازی و خرد کردن کلوخه ها بارتیواتور توصیه می شود. همچنین دو بار دیسک عمود بر هم ضروری به نظر میرسد. پس از شخم و قبل از رتیواتور کودهای موردنیاز در سطح مزرعه پخش می شود. در صورت نیاز سموم علف کش قبل از کاشت را می توان با استفاده مجدد از رتیواتور در زمین شخم خورده دارای رطوبت مناسب، مصرف نمود.
تحقیق کشت کلزا در مناطق دیم گرمسیری