این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 105 صفحه می باشد.
چکیده
مسئله بهداشت روانی وتامین سلامت روانی انسانها،موضوعی مهم وحیاتی است،اماساده نیست .بزرگترین آفت این مسئله ساده انکارونگاه تک بعدی به آن است.تامین بهداشت روانی جامعه مانند هرموضوع فرهنگی،نیازبه نگرشی تعاملی واقداماتی چندجانبه ونظامندومنسجم دارد.
شخصیت مجموعه ای پایدارازویژگیها وگرایشهاست که مشابهت وتفاوتهای رفتارروان شناختی افراد(افکار،احساسات واعمال)راکه دارای تداوم زمانی بود.وممکن است به واسطه فشارهای اجتماعی وزیست شناختی موقعیتهای بلاواسطه شناخته شوندیابه آسانی درک نشوند،مشخص می کند.
باتوجه به اینکه بسیاری ازرفتارهایی که انجام می دهیم برگرفته ازشخصیت ماانسانها است وهمینطور تحقیقات زیادی که روانشناسان درموردشخصیت و ویژگی های آن انجام داده اندبه این نتیجه رسیده اندکه شخصیت از زمان تولدتاخاتمه عمردرحال شکل گرفتن وتکامل است وهیچگاه نمی توان ازآن به عنوان حالتی ثابت وغیرقابل تغییرسخن گفت وهمین طور نقش محیط و وراثت رادرتکوین شخصیت مهم بیان کرده اند وهمین طورازعوامل محیطی نقش خانواده رایاداوری می کنیم که درچگونگی تکوین شخصیت کودک اثرمهمی داردوبعدازخانواده ،مدرسه واجتماع هرکدام نقش خاص خود را دارند.وتحقیقات زیادی رابطه بین ویژگیهای شخصیت وشخصیت سالم باسلامت روان بالارا نشان داده است که دلیلی دیگربرای اثبات این رابطه است وازآنجا که عمده شخصیت انسان درکانون خانواده ودرارتباط باپدرومادر شکل می گیرد.این تحقیق می تواندتلنگوری برپدرومادران وهمچنین کسانی که درشکل گیری شخصیت کودکان نقش دارندباشدتامتوجه اهمیت وتاثیرشخصیت سالم برآینده وسلامت فرزندان باشدواین تحقیق همچنین می تواندمورداستفاده روان پزشکان وروانشناسان عمومی وروانشناسان شخصیت قراربگیردومهمترین فایده این تحقیق آن است که بادریافت نتایج می توانیم درتعلیم وتربیت زمینه هایی رافراهم آورده تادانش آموزان دچارمشکل ومسائل عدیده نگردند.
درپژوهش حاضربه بررسی رابطه ویژگیهای شخصیتی وسلامت روانی دختران وپسران پرداخته شد.نمونه موردپژوهش دانش آموزان مقطع سوم متوسطه بودندکه به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند.
نتیجه نشان بین روان نژندگرایی وسلامت روانی رابطه معناداری وجود ندارد.
واژه های کلیدی: ویژگیهای شخصیتی ، سلامت روانی،
فهرست مطالب
چکیده ز
فصل اول(کلیات پژوهش)۱
مقدمه۲
بیان مسئله۴
ضرورت واهمیت تحقیق۶
اهداف تحقیق۸
فرضیه های تحقیق ۸
متغیرهای تحقیق ۸
تعاریف نظری۸
تعاریف عملیاتی ۹
فصل دوم(پیشینه پژوهش)۱۰
شخصیت ومفهوم آن۱۱
ضرورت مطالعه وشناخت شخصیت ۱۳
نظریه های شخصیت(شخصیت ورویکرد روانکاوی)۱۴
نظریه تحلیلی یونگ۱۵
نظریه پویایی روانی –اجتماعی۱۶
نظریه بودائیسم درباره شخصیت انسان۱۸
نظریه اسلام درباره شخصیت انسان ۲۰
الگوی شخصیت ۲۱
پایداری شخصیت ۲۲
تغییردرشخصیت ۲۳
شخصیت سالم۲۴
ساختارشخصیت ۲۶
همسانی شخصیت ۲۹
تعریف سلامت روانی۳۰
تاریخچه سلامت روانی۳۰
کلیدسلامت روانی ۳۲
چرابایددرموردسلامت روانی بدانیم؟ ۳۲
اعتمادبه نفس،کلیدسلامت روانی ۳۳
نظریه های سلامت روانی۳۴
۱-الگوی گوردون آلپورت۳۴
۲-الگوی کارل راجرز۳۵
۳- الگوی کارل گوستاو یونگ۳۵
۴-الگوی ویکتورفرانکل۳۶
۵- الگوی اریش فروم۳۶
۶-الگوی آبراهام مزلو۳۷
۷-الگوی فریتس پرلز۳۸
تحقیقات انجام شده درزمینه سلامت روان وویژگی های شخصیتی۳۸
فصل(روش تحقیق)۴۲
روش تحقیق۴۳
جمعیت هدف۴۳
روش نمونه برداری وتعدادآنها۴۳
ابزاراندازه گیری ۴۳
روش جمع آوری داده ها۴۹
فصل چهارم(تجزیه وتحلیل آماری) ۵۰
تجزیه وتحلیل آماری۵۱
جدول۱-۴نمرات ویژگی های شخصیت وسلامت روان دانش آموزان دخترمقطع سوم دبیرستان۵۳
جدول شماره ۲-۴محاسبه ضریب همبستگی از راه اعدادخام(دختران)۵۵
جدول ۳-۴ محاسبه ضریب همبستگی پیرسون نمره های سلامت روان ویژگیهای شخصیتی دانش آموزان دخترمقطع سوم دبیرستان ۵۷
جدول ۴-۴ مرات ویژگی های شخصیت وسلامت روان دانش آموزان پسرمقطع سوم دبیرستان ۵۸
جدول ۵-۴ محاسبه ضریب همبستگی ازراه اعدادخام(پسران)۶۰
جدول ۶-۴ محاسبه ضریب همبستگی پیرسون نمره های سلامت روان ویژگیهای شخصیتی دانش آموزانپسرمقطع سوم دبیرستان ۶۲
جدول ۷-۴ محاسبه آزمون معناداربودن ضریب همبستگی ۶۴
جدول۸-۴ محاسبه آزمون معناداربودن ضریب همبستگی۶۶
جدول۹-۴محاسبه آزمون معناداربودن ضریب همبستگی ۶۸
چدول شماره ۱۰-۴ نمرات سلامت روان دانش آموزان دختر وپسرمقطع سوم دبیرستان ۶۹
جدول شماره ۱۱-۴ محاسبه آزمون معناداربودن ضریب همبستگی۷۲
فصل پنجم (بحث ونتیجه گیری)۷۳
بحث ونتیجه گیری۷۴
محدودیتهای تحقیق۷۶
پیشنهادات پژوهش۷۶
منابع ومآخذ ۷۷
پیوست الف- پرسشنامه تست شخصیتی فارسی NEO(کامل)۷۹
پیوست ب- پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ)99
منابع و مأخذ
۱-آزاد حسین.(۱۳۷۵).آسیب شناسی روانی.تهران.انتشارات بعثت.
۲- اتکینسون ،ریچارد اس،اتکینسون،ریتال،هیلگارد ارنست ن،(۱۳۸۲).زمینه روانشناسی.(ترجمه محمدتقی براهنی….ودیگران)؛تهران:رشد.
۳-بنادرخشان،همایون.(۶۱)کلیدسلامت روانی.نشریه :موفقیت
۴-حسینی،ابوالقاسم.(۱۳۷۱).اصول بهداشت روانی.مشهد:انتشارات دانشگاه علوم پزشکی مشهد.
۵-دلاور،علی.(۱۳۸۱).احتمالات وآمارکاربردی در روانشناسی وعلوم تربیتی .تهران:رشد.
۶-ستوده،هدایت الله.(۱۳۸۱).آسیب شناسی اجتماعی (جامعه شناسی انحرافات)(ویرایش ۲).تهران :آوای نور.
۷-سیف ،علی اکبر.(۱۳۸۲).روش تهیه پژوهشنامه در روانشناسی وعلوم تربیتی .تهران :نشردوران.
۸-شعائری نژاد،علی اکبر.(۱۳۷۴).روان شناسی رشد(ویرایش؟).تهران .اطلاعات
۹- شولتس،دو آن.(۱۳۶۹).روانشناسی کمال- الگوهای شخصیت(ترجمه گیتی خوشدل).تهران:نشرنو.
۱۰-شاملو،سعید.(۱۳۸۳).بهداشت روانی(ویرایش ۲).تهران:رشد.
۱۱-صادقی ،منصوره السادات ،مظاهری،محمدعلی.(۱۳۸۴).اثر روزه داری برسلامت روان.مجله روانشناسی ،ش ۶،ص ۲۹۲ .
۱۲-کریمی،یوسف.(۱۳۷۹).روانشناسی شخصیت .تهران:موسسه نشرویرایش.
۱۳-گروه مطالعات روانشناختی (۱۳۷۶).به نقل ازگلدبرگ(۱۹۷۲)وهیلر(۱۹۷۹).
۱۴- گروسی،محمد.(؟).ارزیابی شخصیت .انتشارات ،
۱۵-میلانی فر،بهروز.(۱۳۷۳).بهداشت روانی .انتشارات رشد.
۱۶-مهرابی،نادر.(۱۳۸۳).بررسی میزان سلامت روانی وتنیدگی درمعتادان،قاچاقچیان موادمخدروافرادعادی،مجله روانشناسی،ش ۲،ص۱۷۳٫
۱۷-محی الدین ،ملک.(۱۳۸۲).بررسی نقش ویژگیهای شخصیتی(درونگرایی ،برونگرایی،هیجان طلبی)دروابستگی به نیکوتین .پایان نامه کارشناسی.
۱۸-هاشم زاده،ایرج،اورنگی،مریم،وبهره دار،محمدجعفر.(۱۳۷۸).بررسی میزان استرس شغلی ورابطه آن باسلامت روان درکارکنان بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی شیراز،چهارمین گنگره سراسری استرس بیمارستان حافظ شیراز.
۱۹-یوسفی،فائق،ویوسفی ،محمدحسین.(۱۳۷۸).بررسی سلامت روانی دانش آموزان دبیرستان شهرسنندج وعوامل مرتبط باآن .دانشگاه علوم پزشکی کردستان.
مقدمه
شخصیت(Personality)شامل کل وجود فرداست و وضع عمومی بدن ،مهارتها،رغبت ها،امیدها،وضع ظاهر،احساسات وهیجانها،عادتها،هوش،خصوصیات اخلاقی،فعالیت ،معتقدات وافکار فردرادربرمی گیرد.شخصیت شامل آنچه فردامروزه هست وآنچه امیدواراست بشود می باشد.پس هرصفتی که فردرا ازافراددیگرمتمایزمی کندجنبه ای ازشخصیت اوراتشکیل می دهدکه ممکن است این صفت ازصفتهای بدنی باشدمانند نیرو،چاقی،لاغری،زیبایی،زشتی،و….. یاذهنی مانندهوش،استعداد،نوع افکار وعقایدو…. یاهیجانی وعاطفی مانندترسویی وبی باکی،عصبانیت وآرام بودن ،ویااخلاقی مانندراستگویی ،دروغگویی ،سهل انگاری وهمچنین ممکن است این صفت ،موروثی باشدمانندقد،رنگ پوست،رنگ موی سر،یااکتسابی مانندگرایش هاومعتقدات دینی وسیاسی وبنابراین ،می توان گفت :شخصت هرفردکل خصایص بدنی،ذهنی وعاطفی و اجتماعی واخلاقی – اعم ازموروثی و اکتسابی – هستندکه او رابطور آشکار ازدیگران مشخص می کند.
شخصیت ایستا(static)نیست بلکه پویا(dynamic)یاپیوسته درحال تغییراست.وقتی ازشخصیت فردسخن می گوییم به یکتاوبی نظیربودن اوتوجه داریم زیرا دوفردهم شخصیت نمی توان یافت.درواقع،شخصیت فردهمان است که باضمیر«من»یاکلمه«خود»(self) ازآن تعبیرمی کندومنظورشناخت شخصیت فرد،شناخت ترکیب وسازمان رفتاراوبه صورت تمامی وکلّیت است(شعائری نژاد،۱۳۷۴).
روانپزشکان فردی راازنظر روانی سالم می دانندکه تعادل بین رفتارها وکنترل او درمواجه بامشکلات اجتماعی وجود داشته باشد.از این دیدگاه انسان ورفتارهای اودرمجموع یک سیستم درنظرگرفته می شود.که براساس کیفیات تاثیروتأثر متقابل عمل می کنند.بااین دید سیستمیک ملاحظه می شودکه چگونه عوامل متنوع زیستی انسان برعوامل روانی اجتماعی اوتاثیرگذاشته وبالعکس ازآن اثرمی پذیرد. به عبارت دیگر دربهداشت وتعادل روانی انسان به تنهایی مطرح نیست بلکه آنچه موردبحث قرارمی گیرد پدیده هایی است که دراطراف اووجود داردوبرجمع سیستم ونظام اوتاثیرمی گذارندوازآن متأثرمی شوند.پس ازدیدروانپزشکی سلامتی عبارت است ازتعادل درفعالیت های زیستی،روانی،واجتماعی افراد که انسان ازاین تعادل سیستمیک وساختار های سالم خودبرای سرکوب کردن وتحت کنترل درآوردن بیماری استفاده می کند.روانکاوان وطرفداران فرضیه های روانکاوی (روان تحلیلی)ازشخصیت ایده آل صحبت می کنندو«من[۱]» رامیانجی بین خواسته های «نهاد[۲]» وکنترل و مؤاخذه «فوق من[۳]» می دانندوبهنجاری رامیانجیگری صحیح ومنطقی بین دوقدرت«نهاد»و«ابرمن»می دانند- روانکاوان به مراحل مختلف رشد روانی وعملکردصحیح وخالی ازتعارض الگو،استفاده ازمکانیسم های دفاعی سازنده درضربه ها وفشارهای شدید را دلیل برسلامت وتعادل روان می دانند.کارهای اریکسن[۴] وهارتمن[۵]نیزبه منظورتأیید این نظریه است(میلانی فر،۱۳۷۶).
بیان مسئله
ازدیرباز مفهوم شخصیت موردتوجه حکما ودانشمندان بوده است وبخصوص ارتباط آن باموضوعات اخلاقی ،رفتاری ،اجتماعی ازمباحث مهم واساسی به شمارمی رود.
درباره شخصیت و ویژگیهای آن نظریه ها ودیدگاههای بسیارمختلف وهمچنین تعاریف بسیاری برای آن ارائه شده است.
رایج ترین برداشت وتعریفی که محققان وروان شناسان داشته اندعبارت است ازمجموعه ویژگیهای جسمانی ،روانی ،رفتاری که هرکدام را ازافراد دیگرمتمایزومنحصربه فردمی کند(کریمی ،۱۳۷۴).
یکی از ابتدایی ترین اموری که درجهت رشد وتوسعه هرعملی انجام می پذیردطبقه بندی کردن آن است وشخصیت نیزازاین قاعده مستثنی نبوده است .روان شناسان طبقه بندی های مختلفی درمورد شخصیت داشته اند وبرای هرطبقه نیزویژگیها وخصوصیات خاصی درنظرگرفته اند وانواع مختلف شخصیت را ارائه داده اند.
تامین سلامتی افرادجامعه یکی ازمهمترین مسائل اساسی درهرکشوری محسوب می شودکه بایدآن راازدیدگاه سه بعدی جسمی ،روانی واجتماعی نگریست(شاملو،۱۳۷۲).
بعدروانی بهداشت دربسیاری ازکشورهای درحال توسعه بنابه دلایل مختلف موردتوجه کافی قرارنگرفته است.سازمان بهداشت (۱۹۹۳)معتقداست درکشورهای درحال توسعه حجم مشکلات رفتاری و روانی رو به فزونی است وبی توجهی به آن درابعادفردی وخانوادگی واجتماعی اثرات سوء وغیرقابل جبرانی به جای می گذارد(حسینی،۱۳۷۱).
درگذشته فرد درانجام وظیفه خودبا آهنگی یکنواخت اعمال تکراری وساعت هاکارمداوم درگیربود.امروزه هرفردفعالی با«شوک آینده»روبروست.این شوک درتمام سطوح قابل لمس است.براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ،اختلالهای روانی،اختلالهای جدی وشایع هستندکه درسرتاسر دنیامشاهده می شودو دو پنجم ازتمامی ناتوانی ها به علت اختلالهای روانی،روانی اجتماعی وعصبی بود.واین مواردیک پنجم ازکل مراجعین به مرکزبهداشت عمومی راتشکیل می دهند.(آزاد،۱۳۷۵).
اگرنیازهای زیستی و ورانی فردبه طورخود به خودارضاء می شدزندگی واقعاً آسان بود ولی چنان که می دانیم موانع زیادی،خواه محیطی وخواه درونی وجود داردکه مخل ارضای نیازهاهستند.این موانع موجب فشارروانی درفرد می گردند(آزاد،۱۳۷۵).
آنچه مسلم است اول بایددرنظرگرفت که زندگی آدمی ازبدوتولد تامرگ مجموعه مبارزات باطبیعت است منتهی درهرمرحله ای ودرهرموردی به نحو مخصوص انجام می گیرد.بشردرطول زندگی بارویدادهای زیادی برخوردمی کندکه باعث بروز برخی مسائل روانی وجسمی می گرددوبدین سبب است که بهداشت روانی جامعه راتهدیدمی کندالبته هرچنداین عوامل چاشنی زندگی است ولی هیچ کس نمی تواندبدون آن زندگی کند.پس مسأله اصلی تحقیق حاضراین است که آیابین ویژگیهای شخصیتی وسلامت روانی رابطه وجود دارد؟
ضرورت واهمیت تحقیق
مسئله بهداشت روانی وتامین سلامت روانی انسانها،موضوعی مهم وحیاتی است،اماساده نیست .بزرگترین آفت این مسئله ساده انکارونگاه تک بعدی به آن است.تامین بهداشت روانی جامعه مانند هرموضوع فرهنگی،نیازبه نگرشی تعاملی واقداماتی چندجانبه ونظامندومنسجم دارد.
….انسانهای به ظاهرسالم امروز ،به راحتی ممکن است واردمرزناسلامتی شوند.بسیاری ازانسانها باکمک های مختصرراهنمایی ومشاوره ویاحمایت های مالی – اجتماعی وبهبود شرایط زندگی وبهره مندی ازشادابی فرهنگی ،می توانندسالم بمانندوسالم زندگی کنند(اصلانی،۱۳۸۲).
باتوجه به اینکه بسیاری ازرفتارهایی که انجام می دهیم برگرفته ازشخصیت ماانسانها است وهمینطور تحقیقات زیادی که روانشناسان درموردشخصیت و ویژگی های آن انجام داده اندبه این نتیجه رسیده اندکه شخصیت از زمان تولدتاخاتمه عمردرحال شکل گرفتن وتکامل است وهیچگاه نمی توان ازآن به عنوان حالتی ثابت وغیرقابل تغییرسخن گفت وهمین طور نقش محیط و وراثت رادرتکوین شخصیت مهم بیان کرده اند وهمین طورازعوامل محیطی نقش خانواده رایاداوری می کنیم که درچگونگی تکوین شخصیت کودک اثرمهمی داردوبعدازخانواده ،مدرسه واجتماع هرکدام نقش خاص خود را دارند.وتحقیقات زیادی رابطه بین ویژگیهای شخصیت وشخصیت سالم باسلامت روان بالارا نشان داده است که دلیلی دیگربرای اثبات این رابطه است وازآنجا که عمده شخصیت انسان درکانون خانواده ودرارتباط باپدرومادر شکل می گیرد.این تحقیق می تواندتلنگوری برپدرومادران وهمچنین کسانی که درشکل گیری شخصیت کودکان نقش دارندباشدتامتوجه اهمیت وتاثیرشخصیت سالم برآینده وسلامت فرزندان باشدواین تحقیق همچنین می تواندمورداستفاده روان پزشکان وروانشناسان عمومی وروانشناسان شخصیت قراربگیردومهمترین فایده این تحقیق آن است که بادریافت نتایج می توانیم درتعلیم وتربیت زمینه هایی رافراهم آورده تادانش آموزان دچارمشکل ومسائل عدیده نگردند.
اهداف تحقیق
ازاهداف مهم این پژوهش می توان به مواردزیراشاره کرد:
۱- تعیین رابطه ویژگیهای شخصیت وسلامت روان
۲- تعیین سلامت روان دردختران وپسران ومقایسه آن دربین دوجنس
فرضیه های تحقیق
۱- بین روانژندگرایی وسلامت روانی رابطه وجود دارد.
۲- بین برونگرایی وسلامت روانی رابطه وجود دارد.
۳- بین دلپذیربودن وسلامت روانی رابطه وجود دارد.
۴- بین سلامت روانی دختران وپسران تفاوت وجود دارد.
پایان نامه بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی و سلامت روان در بین دانش آموزان
