نوع فایل: word
قابل ویرایش 90 صفحه
جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی
مقدمه:
انسان دارای حسی است به نام بینایی، که این عمل را جز چشمهای او چیز دیگر میسر نمی گردند. جهان هستی را بوسیلة این دو عضو کوچک پیچیده و حساس می توانیم ببینیم جهانی که تمام اجزا و اشیای آن مشخصه ای به نام رنگ دارند.
هنگامیکه چشمان، بسته‌اند، جز سیاهی و تاریکی چیزی وجود ندارد ولی به محض گشودن آنها دنیا پراز رنگهای مختلف تصویر وارونه پردة حساس اتاق تاریک چشمانمان می گردد و عمل دیدن انجام می پذیرد در واقع اگر رنگهای مختلف تصویر نداشت. چرا که همانگونه که صدا اعصاب شنوایی را تحریک میکند و عمل شنیدن بوقوع می پیوندد و به دنبال آن عکس العمل در فرد بوجود می آید، رنگ نیز پس از تأثیر و تحریک اعصاب گیرنده خود موجب دیدن و مهمتر از آن سبب ایجاد دخالت انگیختگی در فرد میشود.
روانشناسی و فیزیولوژی رنگها و نحوه تأثیر آنها در حالتهای رفتاری و روانی افراد از مباحث بسیار مهمی اند که در زمینه رنگها قابل طرح و بررسی اند.
هر رنگی به مقتضای خاصیت خود به نوعی در روان انسان اثر می گذارد. که بی ربط به رفتارهای اجتماعی روانی او نیست. انتخاب رنگ اتاق، کتاب، میز، لباس و … همیشه موردتوجه آدمی بوده و کسی می خواهد رنگ دیوارهای اتاقش کرم باشد یا دیگری سبز کم رنگ و …
اینها همه گویایی تأثیر رنگ در انسان اند. بطوریکه هر فردی بنا به مسایل درونی خود به رنگی انس دارد و آن را می پسندد.
بیان مسئله:
پدیده رنگ از جمله پدیده های طبیعی است که شناخت آن تاریخی بس کهن داشته و در طول تاریخ تکامل بشر مطرح بوده است، این شناخت در جهت کاربرد رنگ برای زیبا جلوه دادن هر چه بیشتر و بهتر نمودن محیط زندگی است، از این رو مطالعات و پژوهشهای بسیاری از گذشته تا حال در مورد رنگ صورت گرفته و در دو قرن اخیر شناخت علمی نسبت به آن افزایش یافته است.
با شناخت علمی پدیده رنگ، مساله ترجیح رنگها بر یکدیگر مطرح گردید، پژوهشهای صورت گرفته دربارة ترجیح رنگها، از نظر روان شناسی جنبة علمی داشته و با دیدگاههایی چون نظریه های زیباشناسان که ترجیح رنگها را جزء ذاتی آنها دانسته و اساساً امری ذهنی تلقی می کنند توافق نظر ندارند و با تأکید بر ذهنیت این امر، تحقیق در این زمینه را بی مورد می دانند.
آنچه مسلم است عوامل در ارتباط با ترجیح رنگ مطرح می گردد که به طور اختصار میتوان به این گونه بیان کرد:
1- عوامل فیزیکی، شامل عواملی است که به فیزیک نو مربوط بوده و در رویت رنگها و ترجیح رنگی بر رنگ دیگر مؤثر هستند. برای نمونه میتوان از طول موج و تواتر آنها نام برد.
2- عوامل فیزیولوژیکی، این دسته از عوامل شامل فیزیولوژی چشم گیرنده های نور، تارها و سیستم عصبی هستند.
3- عوامل فرهنگی- اجتماعی، از جمله این عوامل میتوان از ارزشهای فرهنگی، طبقه اجتماعی، پدیده های جمعی مانند مد، نامگذاری رنگها در فرهنگهای مختلف و نمادگرایی نام برد.
4- عوامل فردی که میتوان از حالات و واکنش های هیجانی، خصایص و ویژگیهای و شخصیتی فرد نام برد که با ساختار شخصیتی فرد در ارتباط هستند.
با توجه به این که، هر فرد دارای صفات، خصوصیات رفتاری و ویژگی های شخصیتی منحصر به فرد است و با داشتن زندگی اجتماعی و گروهی با بسیاری دیگر از افراد، همنوائی دارد. انسان جهت داشتن رفتاری نسبتاً ثابت در پیرامون تعامل های خود، نیاز به تماس و برخوردهایی با محیط داخلی و خارجی خود دارد. فرد با اعمال محرکهائی از خارج متاثر گشته و نسبت به آن واکنش نشان میدهد و به همین ترتیب در اثر کنش و واکنش هائی که در درون فرد، متشکل از یادگیریهای گذشته، نگرش و منطق و استدلالی که از آن بهره مند است، مجموعه ای پویا ونسبتاً ثابت از رفتار پدید می آید که بدان شخصیت فرد اطلاق می گردد.
در پژوهش حاضر، موضوع مورد بررسی در ارتباط با ترجیح رنگ وخصوصیات شخصیتی افراد است که با پرسشنامه شخصیتی(جهت سنجش بعد درون گرا -برون گرا) و سوالهایی در مورد ترجیح رنگ است که تشکیل مرحله ای از مراحل پژوهش را می دهند.
بر اساس پرسشنامه یاد شده و سوال بیان شده در مورد ترجیح رنگ، اساساً رابطه بین شخصیت و رنگ بررسی و به سوال زیر پاسخ داده می شود که:
1- آیا بین ترجیح رنگ و شخصیت افراد رابطه وجود دارد؟
فهرست مطالب:
فصل اول
طرح تحقیق
کلیات
مقدمه
بیان موضوع
بیان مسئله
اهداف تحقیق
فرضیه های تحقیق
ضرورت تحقیق
متغیرهای تحقیق
تعریف عملیاتی
فصل دوم
ادبیات (پیشینه) تحقیق
تاریخچه نظری (تعاریف و معانی، سابقه تاریخی، انواع، نظریات، عوامل مؤثر نتایج- پیامدها، راههای کنترل و درمان …)
پیشینه عملی تحقیق (خلاصه گزارش تحقیق های انجام شده در این زمینه در ایران و خارج از ایران و نقد و بررسی نتایج این تحقیق ها)
فصل سوم
طرح پژوهش
بیان نوع و روش تحقیق
تعریف جامعه آماری تحقیق
تعریف گروه نمونه گیری
ابزار تحقیق
روش جمع آوری داده ها
روش آماری تحقیق
فصل چهارم
بیان و تحلیل داده ها
استخراج داده های خام
طبقه بندی و تشکیل جداول
محاسبه شاخص های آماری و رسم نمودارها
اجرای آزمون آماری مناسب برای داده ها
تفسیر نتیجه آزمون
بررسی وضعیت فرضیه های تحقیق
فصل پنجم
خلاصه ، بحث و نتیجه گیری
خلاصه تحقیق
محدودیتها و مشکلات تحقیق
پیشنهادات
تحلیل و نتایج کلی تحقیق
فهرست منابع و مآخذ
ضمائم تحقیق
پرسشنامه آیزینک
منابع و مأخذ:
(کتب و مقالات):
1- آلبرز، جوزف: تاثیر متقابل رنگها، عربعلی شروه، نشر نی، تهران 1368
2- آیسنک، هـ . جی: واقعیت و خیال در روان شناسی، محمدنقی براهنی، نشر روز، تهران 1365.
3- آیزینک، هانس: تعبیر و رویا و سه مقالة دیگر، محمدنقی براهنی، انتشارات پیام، تهران 1352.
4- آیزینک، هانس: هوده و بیهوده در روان شناسی، ژیلا صدیقی (پایان نامه) دانشگاه تهران، 48-1347.
5- اتکینسون، ریتا. ل، زمینه روان شناسی، محمدنقی براهنی و همکاران، انتشارات رشد، تهران 1367، ج 1.
اتکنیسون، ریچارد، س
هیلگارد، ارنست
6- اتکنسیون، ریتا، ل: زمینه روان شناسی، محمدنقی براهنی و همکاران، انتشارات رشد، تهران 1368، ج 2.
اتکنیسون، ریچارد، س
هیلگارد، ارنست
7- ایتن، یوهانس: عناصر رنگ، حسن ملجائی، انتشارات پارت، تهران 1367.
8- ایتن، یوهانس: کتاب رنگ، محمدحسین حلیمی، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران 1369
9- بست، جان، روشهای تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، حسن پاشا شریفی، نرگس طالقانی، انتشارات رشد، تهران 1371.
10- پژوهی پاد، مجید: نمادها و علائم تصویری (پایان نامه)، مجتمع دانشگاهی هنر، تهران، 1367-68.
11- داعی، صفر: روشهای تحقیق و آمار در روان شناسی و علوم انسانی، انتشارات پیوند، تهران 1366.
12- سیاسی، علی اکبر: نظریه های شخصیت یا مکاتب روان شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران 1370.
13- شاملو، سعید: مکتب ها و نظریه ها در روان شناسی شخصیت، انتشارات رشد، تهران، 1370.
14- طباطبایی، غلامرضا: فصلی در نور و رنگ، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران 1366.
15- فراری، آنا اولیوریو: نقاشی کودکان و مفاهیم آن، عبدالرضا صرافان، ناشر مترجم، تهران 1368.
16- کپس، جئورگی: زبان تصویر، فیروزه مهاجر، انتشارات سروش، تهران 1368.
17- کلاین برگ، اتو: روان شناسی اجتماعی، علی محمد کاردان، موسسه انتشارات فرانکلین، تهران 1342، ج 1.
18- لوچر، ماکس: روان شناسی رنگها، ویدا ابی زاده، ناشر جمال الحق، تهران 1370.
19- لوچر، ماکس: روان شناسی و رنگها، منیر روانی پور، سازمان انتشارات فتحی، تهران 1368.
20- مان، نرمان، ل. اصول روان شناسی، محمود ساعتچی، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1366، ج 1.
21- مای لی، ر: ساخت، پدید آئی و تحول شخصیت، محمود منصور، انتشارت دانشگاه تهران، تهران 1368.
22- مکتبهای روان شناسی و نقد آن، انتشارات سمت، تهران 1369، ج 1.
23- منصور، محمود: لغت نامه روان شناسی، نشر ژرف، تهران 1365.
دادستان، پریرخ راد، مینا
24- موسوی، بهروز: نور و رنگ (جزوة درسی) دانشکدة هنرهای تزئینی، تهران 1354.
25- هومن، حیدرعلی: پایه های پژوهش در علوم رفتاری، نشر سلسله، تهران 1366.
26- www.CNN.com
27- www.mariaclaudiactortes.com
28- www.psychology.com
پایان نامه ی بررسی رابطه رنگ با تیپ شخصیتی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی. doc
