چکیده
آنچه در عصر حاضر در اقتصاد جهانی کاملا ملموس است ،تغیرات در محیط واحدهای اقتصادی به دنبال تحولات تجاری می باشد . این تغییرات و تحولات موجب پویایی فعالیت سازمانها و به تبع آن باعث بوجود آمدن فضای رقابتی بین واحدهای اقتصادی در تمامی زمینه ها شده است و نقش مدیریت را از نظارت و تصمیم گیری های ساده به استفاده بهینه از منابع وتصمیم گیریهای پیچیده تغییر داده است .در این راستا توجه به برنامه ریزیهای استراتزیک و تحولات ان،برای باقی ماندن سازمانها در عرصه ی رقابت مهم و ضروری به نظر میرسد.استراتزی عبارت از تعیین هدف و یافتن یا پیشبینی کردن راه تحقق ان میباشدو ارایه راهکارهایی که بتواند مدیریت را در این امر هدایت نماید بیش از پیش اهمیت یافته است .تکنیک های نوین حسابداری مدیریت ،مدیران را در رسیدن به هدف هایی همچون ،کاهش هزینه ها ، افزایش کیفیت و تخصیص بهینه منابع یاری رسانده و موجبات باقی ماندن آنها را در فضای رقابتی و تجارتی فراهم می نماید.مقاله حاضر با استفاده از مطالعات کتابخانه ای سعی در بیان میزان تاثیر تکنیک های نوین حسابداری مدیریت در تحولات استراتزیک سازمانها در راستای کیفیت بخشیدن به تصمیمات مدیریت سازمان ها بوده و نشان میدهد استفاده از تکنیک های نوین حسابداری مدیریت تنها یک توصیه نبوده و در عصر حاضر به عنوان ابزار مدیریت در فضای کسب و کار رقابتی یک نیاز اساسی و یک ضرورت حیاتی به شمار میرود
مقدمه
با توجه به پیشرفت روز افزون تجارت،علم ،تکنولوژی و مسئله ی جهانی شدن ،دگرگونی های مستمر و تحولات پرشتابی در عرصه فعالیتهای اقتصادی به وقوع پیوسته است در چنین شرایطی ضرورت تهیه و ارایه اطلاعات مالی مربوط ،قابل اتکا و مقایسه پذیر بیش از هر زمان دیگری احساس میشود .اطلاعاتی که از یک سو بایستی زمینه و امکان تصمیم گیری و قضاوت را برای استفاده کنندگان برون سازمانی فراهم آورد و از سوی دیگر خواستها و نیازهای مدیران را به عنوان استفاده کنندگان درون سازمانی تامین کند. در این راستا حسابداری مالی نیازهای اطلاعاتی مربوط به استفاده کنندگان برون سازمان و حسابداری مدیریت نیازهای اطلاعاتی مربوط به استفاده کنندگان درون سازمان و مدیران را فراهم می کند.آنچه که امروزه همراه با تحولات و پیشرفت های اخیر مهم جلوه می کند باقی ماندن واحدهای اقتصادی در عرصه رقابت و پیشی گرفتن از سایر رقبا درفضای کسب و کار رقابتی است ،این نکته همان چیزی است که ذهن همه ی مدیران واحدهای اقتصادی را مخصوصا در دهه های اخیر به خود مشغول کرده است و مدیران همیشه به دنبال راهها و روشهایی هستند که به این مهم دست یابند . طبیعی است که همواره با تغیرات محیطی ،علم و اطلاعات نیز بایستی خود را با تغییرات روز وقف داده و جوابگوی مسائل و مشکلات به وجود آمده ی ناشی از تغییرات باشد. حسابداری نیز از این قاعده مستثنی نیست .تکنیک های نوین حسابداری مدیریت راهکارهایی را نشان میدهد که موجب کیفیت بخشیدن به تصمیم گیریهای مدیریت شده و با راهنمایی مدیریت در استفاده بهینه از منابع سازمان ضامن بقای واحدهای اقتصادی در عرصه رقابت می باشد . این مقاله به بررسی چگونگی ارتباط بین اطلاعات تکنیک های نوین حسابداری مدیریت وتصمیم گیری های استراتژیک مدیران در راستای افزایش توانمندی و کارایی واحدهای اقتصادی می پردازد.
حسابداری مدیریت و اهداف استراتژیک
حسابداری مدیریت عبارت از فرایند تشخیص،اندازه گیری،جمع اوری،تحلیل،تهیه،تفسیر وارزیابی و کنترل فعالیتهای سازمان برای تضمین و اطمینان از استفاده مناسب از سرمایه میباشد
هدف اساسی حسابداری مدیریت کمک به سازمان به منظور به دست آوردن اصول استراتژیک آن سازمان است. فراهم آوردن این اصول نیازهای مشتریان و دیگر سهامداران را برآورده می کند.
استراتژی راهی است که به کمک آن، شرکت خود را از دیگر رقیبان متمایز میسازد و جایگاه خود را پیدا می کند.
امتیازات رقابتی بر روی سه بعد کیفیت، زمان و بهای تمام شده یا هزینه استوار است. مشتریان انتظارات مختلفی از حالات و کیفیت قابل اعتماد به محصول دارند. آنها بهای تمام شده، زمان و چگونگی تحویل محصول یا خدمتشان را در نظر می گیرند.
برای راضی نگه داشتن مشتریان و رقابت با سایر تولید کنندگان باید به صورت همزمان روی سه بعد کیفیت، هزینه و زمان رقابت کرد. این سه عنصر یک مثلث استراتژیک را تشکیل میدهند
کیفیت: تجربه کلی یک مشتری با یک محصول است که خصوصیات فیزیکی و امکانات آن محصول و قابلیت اعتماد به کارایی امکانات آن را در برمیگیرد. کیفیت همچنین شامل خدمات دهی این امکانات مانند خدمات پس از فروش و سطح کارایی خدمات انجام شده به وسیله یک سازمان است.
بهای تمام شده یا هزینه:شامل منابع سازمانهای حمایت کننده آنها مانند عرضه کنندگان و فروشندگان است. بهای تمام شده محصول شامل یک حلقه ارزش یعنی کل تشکیلات از عرضه کننده تا خدمات دهی بعد از فروش و مصرف کنندگان یا کسانی که برای مشتریان ارزش افزوده به وجود میآورند میباشد. با این تعبیر بهای تمام شده مشتریان شامل بهای تمام شده حمایت کننده و مصرف کننده محصول است که این معمولاً بهای تمام شده مالکیت نامیده میشود.
زمان: یعنی مدتی که طول می کشد تا شرکت پس از اعلام نیاز محصول را در دسترس مشتری قرار دهد، یا مدتی که شرکت قادر است محصولاتش را با امکانات جدید یا تکنولوژی نوآوری شده با سرعت توسعه دهد و آن را در سریعترین وقت به بازار عرضه کند. همچنین زمان شامل صرف وقت جهت کامل کردن حلقه فعالیتها نظیر شروع تا پایان تولید میشود.
در حالی که عناصر اصلی استراتژی در گذشته نیز بارها منتشر شده است لیکن استفاده از یک گروه سه تایی برای نشان دادن آنها تازگی دارد.(مدیریت بر مبنای فعالیت نشانه گیری به سمت علتها ،احمد گودرزی،مجله تدبیر شماره 180 ،اردیبهشت86 ص31و32)
طبیعت حسابداری مدیریت
حسابداری مدیریت برای تحکیم نقش فقعالیتهایش در استراتژی سازمان باید به فراهم وردن اطاعات مربوط به سه اصل استراتژیک کیفیت، هزینه و زمان کمک کند. این اطلاعات شامل:
1- جمعاوری اطلاعات از فعالیتهای روزانه مندیران که با اصول استراتژیک سازمان مرتبط است.
2- افزایش توانایی مدیران برای تاثیرگذاری در تمام عملیات اقتصادی انجام شده به منظور کسب اصول استراتژیک سازمان یا به عبارت دیگر افزایش میزان تاثیرگذاری مدیران در مجموعه عملیات مرتبط با مشتریان، عرضه کنندگان و فروشندگان در جهت استراتژیهای سازمان
3- فراهم اوردن دیدگاهی وسیع از استراتژیها و فعالیتهای سازمان است.(انصاریان مهدی، مجله حسابرس شماره 20،تابستان 82،ص18)
ضرورت استفاده از تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت در راستای تحولات استراتژیک
با توجه به تعریف و کارکردهای حسابداری مدیریت مساله این است چرا استفاده از تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت ضرور ی است؟برای پاسخ دادن به این سوال به بعضی از اطلاعات و ملاکهای رایج حسابداری مدیریت اشاره می کنیم.هزینه های تولید محصول، منابع مورد استفاده در عملیات،اخنلاف بین هزینه های واقعی و بودجه شده،تخصیص هزینه های عمومی بین محصولات،و..حال سوال اینجاست ایا اطلاعات و ملاکهای رایج ذکر شده برای تصمیم گیری در عرصه رقابت مربوط،،مناسب و کافی میباشد؟ با اندکی تامل میتوان دریافت که جواب منفی است چرا که اطلاعات یا روشهای حسابداری مدیریت که در بالا ذکر شده اند زمانی به مدیریت هزینه،بهبود کیفیت و کاهش زمان کمک میکنند که با تصمیم گیری مرتبط باشند.یک روش یا سیستم حسابداری مدیریت در صورتی مفید ، مناسب،کافی و فرایند گراست که بتواند به سوالات زیر پاسخ دهد:
چه چیزی باعث یا عامل ایجاد هزینه میشود؟چه چیزی باعث خرابی میشود و چگونه میتوان منشاء خرابی را حذف نمود؟چه تصمیماتی باعث تغییر در بودجه میشود؟چرا ظرفیت بکار گرفته نشده وجود دارد؟چه اقدامی جهت کاهش هزینه ها میتوان انجام داد؟چه عملیاتی زمان دستیابی بموقع به بازار را افزایش میدهد.(انصاریان مهدی،مجله حسابرس شماره 20،تابستان 82،ص22)
تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت به این سوالات پاسخ داده و موجب کیفیت بخشیدن به تصمیمات مدیریت میشود و در اصل نیازهای مثلث استراتزیک را که ضامن بقای واحد اقتصادی در عرصه کسب و کار رقابتی است را مرتفع میکند.برخی از این تکنیکهای نوین عبارتند از :هزینه یابی بر مبنای هدف،هزینه یابی بر مبنای فعالیت، سیستم تولید بموقع، مدیریت جامع کیفیت و هزینه یابی کایزن
مدیریت هزینه و تکنیکهای نوین هزینه یابی
امروزه موضوع مدیریت هزینه بیش از هر مقوله ای ذهن مدیران سازمان ها و بنگاهها را به خود مشغول نموده و بخش قابل ملاحظه ای از نوشته های مدیریتی و حسابداری مدیریت بدان اختصاص یافته است.
در یک تعریف ساده و اجمالی، مدیریت هزینه عبارت است از مجموعهی اقداماتی که مدیریت برای تامینن رضایتمندی مشتریان، همراه با کنترل و کاهش مستمر هزینه ( بهای تمام شده) انجام می دهد. بدین ترتیب نکتهی حایز اهمیت این است که کاهش هزینه نباید به قیمت کاهش رضایت مندی مشتریان باشد.
مدیریت هزینه مستلزم به کارگیری ابزارها و فنونی است که در حووزهی حسابداری مدیریت ابداع شده است و در سازمانهای موفق و اصطلاحاً کلاس جهانی به وسعت استفاده میشود. از جملهی این ابزارها و فنون می توان به هزینهیابی مبتنی بر فعالیتف و هزینهیابی هدف، اشاره نمود. (فخاریان،ابوالقاسم،هزینه یابی هدف،ابزار مدیریت هزینه،مجله حسابدار ،تیر83 ،شماره 159ص43)
هزینه یابی هدف
هزینه یابی هدف عبارت است از فرایند مدیریت استراتژیک هزینه به منظور کاهش مجموع هزینه ها در مراحل طراحی و برنامه ریزی محصول هزینهیابی هدف کاهش هزینهها را با متمرکز کردن تلاشهای تمامی دوایر مربوط به یک شرکت.
شش اصل عمده در هزینهیابی هدف که گویای تفکری در مورد مدیریت هزینه است و کاملاً با نگرشهای سنتی مدیریت هزینه در برنامه ریزی سود تفاوت دارد، عبارتند از:
هزینهیابی مبتنی بر قیمت. تمرکز بر مشتری، تمرکز بر طراحی محصولات و فرایندهای تولید عملکرد متقابل واحدها ،کاهش هزینه چرخه عمر محصول و زنجیره ارزش. (خوش طینت ،محسن هزینه یابی هدف، شناخت و ضرورت و بکارگیری، مجله حسابرس ،شماره 16ص46)
رقابت شدید و فشارهای وارده از طرف مشتریان برای کاهش قیمتها، بسیاری از شرکت ها را وادار ساخته است تا به منظور ادامه بقا، بهای تمام شده خود را کاهش دهند. بیشتر این شرکت ها متوجه این موضوع شدهاند که غالب هزینه ها در زمان شروع فعالیتهای تولیدی ایجاد می شوند و در نتیجه این هزینهها باید قبل از قرار گرفتن محصول در مرحله تولید کاهش یابند و به طور مشخص، زمانی که کالا و یا محصول در مرحله طراحی و برنامه ریزی قرار دارد این عمل صورت پذیرد. هزینه یابی هدف به عنوان یکی از روشهای موثر و ثابت شده برای کاهش بهای تمام شده محصولاتت در چرخه تولید، شناخته شده است، بدون آنکه کاهشی در کیفیت یا کارایی محصول به وجود اورد و یا افزایشی در زمان مورد نیاز برای طراحی و توسعه محصول ایجاد نماید.
هزینهیابی هدف با سیستم هزینهیابی تاریخی که هزینهاضافی را در نظر می گیرد کاملاً متفاوت است. برخلاف انکه بهای فروش محصول منتج از بهای تمام شده پیش بینی شده است، بهای تمام شده هدف منتج از قیمت فروش هدف و سود مورد انتظار است. علاوه بر آن با به کارگیری سیستم بهای تمام شده هدف، بهای تمام شده هدف قبل از اینکه محصول طراحی گردد، تعیین میشود. معادله بهای تمام شده هدف به صورت زیر است:
سود هدف – فروش هدف = بهای هدف
در محاسبه قیمت آینده فروش محصول مورد نظر باید به عوامل مختلفی توجه کرد که عبارت است از کارآیی محصول تولیدی، مقدار فروش پیش بینی شده و کیفیت محصول، به عنوان مثال استراتژی تعیین قیمت توسط مدیریت ممکن است بر اساس اینکه سهم بازار فروش اضافه و یا ثابت نگاه داشته شود مورد توجه قرار گیرد.
به محض آنکه بهای تمام شده هدف محاسبه شد باید قبل از شروع طراحی به بخشهای مونتاژ نهایی، مونتاژ اولیه و قطعات توجه شود. بعد از اینکه محصول طراحی شدف بهای تمام شده پیش بینی شده با بهای تمام شده هدف مقایسه میشود و اگر بهای تمام شده پیش بینی شده بیش از بهای تمام شده هدف باشد، بخش مهندسی قیمت به منظور کمک به شرکت جهت تحقق هدف مورد نظر به کار گرفته میشود. مهندسی قیمت عملیاتی است که گروه ادغام شده چند منظوره به منظور کاهش قیمت در زمان طراحی و در مرحله تولید آزمایشی انجام می دهد بدون آنکه اثری در کیفیت محصول و کارآیی آن ایجاد کند. این عملیات از طریق تعیین مناسب رین تعداد مراحل تولید، تعیین مناسبترین مواد اولیه و ماشینآلات مورد نیاز صورت میپذیرد.
بهای تمام شده پیش بینی شده در مدت زمانی که محصول در مراحل تولید قرار دارد با بهای تمام شده هدف مقایسه میشود. موقعی که محصول به مرحله تولید رسید به جای کاهش بهای تمام شده، موضوع نگهداری و حفظ بهای تمام شده به عنوان یک هدف مورد نظر قرار می گیرد.(افخمی،سعید،هزینه یابی هدف،مجله حسابدار،آبان81،شماره16ص26،27)
هزینه یابی هدف در مقایسه با ارزش سنتی مدیریت هزینه
بسیاری از شرکت ها در برنامهریزی سود از رویکرد سنتی استفاده می کنند که همان رویکرد بهای تمام شده به علاوه درصدی سود است. در این رویکرد ابتدا هزینههای اولیه تولید را برآورد و سپس حاشیه سو را برای به دست اوردن قیمت بازار به آن اضافه می کنند و اگر بازار این قیمت ا نپذیرفت شرکت دریافتن راههایی برای کاهش هزینه تلاش می کند؛ در صورتی که هزینهیابی هدف با قیمت بازار و حاشیه سودی که برای محصول برنامه ریزی شده است و با برقراری هزینههای مجاز محصول شروع میشود و طراحی مراحل عملیات و تولید، پس از آنکه هزینه کاهش یافت، آغاز میشود. (خوش طینت ،محسن هزینه یابی هدف، شناخت و ضرورت و بکارگیری، مجله حسابرس ،شماره 16ص47)
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 14 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تکنیکهای نوین حسابداری مدیریت و تحولات استراتژیک