فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل 1- مقدمه (مروری بر پلی استر) 7
1-11- اثر مواد متورمکننده: 13
1-18- الیاف کوتاه پلیاستر: 17
فصل 2- کاربرد شفاف کننده های نوری در فرمولاسیون مواد شوینده 18
2-2- انواع درخشان کننده های نوری و سنتز آنها 19
2-3- بهینه سازی مقدار اپتیکال برایتنر در پودر 20
2-3-1- اپتیکال برایتنر مصرفی در پودر 20
2-3-2- آزمایشات شستشو و بررسی نتایج 22
فصل 3- ارائه روشی جایگزین برای فرآیند شستشوی احیایی پارچه پلی استر رنگرزی شده 24
3-2-3- سنتز سطح فعال ( 12-4- 12) و 14 -4-14)) 26
3-2-4- رنگرزی پارچه پلی استر با مواد رنگزای دیسپرس 27
3-2-5- اندازه گیری طول موج بیشینه مواد رنگزای دیسپرس 28
3-2-7- شستشو با سطح فعالهای کاتیونی 30
3-3-4- اندازه گیری ثبات رنگ 36
3-5- حذف فرآیند شستشوی احیایی در رنگرزی پارچه پلی استر با مواد رنگزای دیسپرس 38
3-9- رنگرزی پلی استر با ماده رنگزای دیسپرس 41
3-10-1- اندازه گیری طول موج بیشینه ماده رنگزای دیسپرس و محاسبه میزان رمق کشی 42
3-10-2- عملیات شستشوی احیایی 43
3-10-3- عملیات شستشو با سطح فعال کاتیونی 43
مواد سفید کننده (یا شفاف کننده) فلوئورسان مواد رنگزای فلوئورسان بی رنگ هستند و هر چند اغلب از آنها به نام مواد رنگبر نوری یاد می گردد ولی هرگز خواص آنها با خواص مواد رنگبر معمولی قابل مقایسه نیست و تنها در این خصوصیت مشترک هستند که هر دوی آنها سفیدی ماده ای را که روی آن بکار برده می شوند زیاد می نمایند. مواد سفید کننده فلوئورسان بصورت رنگ مورد استفاده قرار می گیرند و خواص ثباتی این سفیدی بر اصول رنگی ارزیابی می شود. وقتی که این مواد با شوینده ها بکار روند خواص ویژه ای را طلب می نمایند. یعنی علاوه بر خواص رنگی، توانایی پراکندگی و سازگاری (Dispersibility & Compatibility) با مواد شوینده و همچنین مقاومت در برابر درجه حرارت و تصفیه آنها مورد نظر است1.
مواد سفید کننده فلوئورسان مختلفی بسته به ساختمان مولکولی و دمای کاربردشان برای الیاف گوناگون از قبیل پنبه، پلی استر و پلی آمیدها بکار می روند. در نتیجه یکی از مهمترین موادی هستند که باید به شوینده ها (پودرهای رختشویی و صابونها) افزوده شوند.
عملکرد سفید کنندگی و درخشان کنندگی به تهیه منسوجاتی که سفیدی آنها از لحاظ تجاری مهم می باشد، باز می گردد. سفید سازی در کارخانه های تولید کاغذ و پارچه با حذف ناخالصی رنگی یا تبدیل آن به مواد بی رنگ انجام می پذیرد. در سفید سازی شیمیایی ناخالصی ها به مواد بی رنگ اکسید و یا احیاء می شوند. در سفید سازی فیزیکی یک ماده رنگی مکملی وارد می شود که باعث می گردد رنگ ناخواسته بصورت نامریی ظاهر شود. با بکارگیری این رنگهای مکمل، نور زرد جذب شده و در نتیجه محصول بصورت سفید در می آید2.
واژه درخشان کننده های نوری (Optical brighteners) به معرفهای سفید کننده فلوئورسانی (Agents Whitening Fluorescent) (FWAs) یا معرفهای درخشان کننده فلوئورسانی (Fluorescent Brightening Agents) (FBAs) گفته می شود. با بکارگیری درخشان کننده های نوری، تعادل نوری با رنگ زرد مشاهده می شود. رنگ زرد در اثر جذب طول موج کوتاه نور (بنفش تا آبی) حاصل می گردد. در اثر وجود درخشان کننده های نوری این جذب نور جبران و رنگ سفید بطور کامل ظاهر می شود. این نور اضافی در اثر نشر فلوئورسان ماده درخشان کننده ایجاد می شود. درخشان کننده های نوری قسمت نامریی طیف ماورآئ بنفش را جذب می کنند و این انرژی را به قسمت مریی طیف طول موج کوتاهتر تبدیل می کنند یعنی به نور آبی تا بنفش. بنابراین درخشان کننده های نوری بر اساس افزایش نور عمل می کنند و با حذف رنگهای ناخواسته باعث سفید شدن می شوند.
دو خاصیت برای درخشان کننده های نوری اجتناب ناپذیر است: اولاً از لحاظ نوری باید بی رنگ باشند و ثانیاً نباید در ناحیة مریی جذب داشته باشند. بکارگیری درخشان کننده های نوری با جبران نور جذب شده باعث ایجاد سفیدی می شود همچنین استفاده مقدار بیشتری از آنها منجر به تبدیل بیشتر تابش نور UV به نور مریی می گردد و در نهایت باعث درخشندگی بیشتر می شود.
تعداد زیادی از ترکیبات شیمیایی به عنوان ماده فلوئورسانس در مقالات بررسی شده اند و از سال 1950 تحقیقات وسیعی روی بعضی از ترکیبات فلوئورسان انجام گرفته که تأثیر سفید کنندگی مناسبی دارند؛ در هر صورت فقط تعداد کمی از اینگونه مواد از لحاظ عملی قابل کاربرد هستند. به طور کلی مواد درخشان کننده نوری از مواد آروماتیک و هتروسیکلیک تشکیل شده اند؛ بعضی از آنها حاوی سیستم های حلقه ای هستند. نکته مهم در ساختمان شیمیایی اینگونه مواد وجود پیوندهای دوگانه کونژوگه می باشد. اغلب آنها مشتقات استیلبن، 4 و َ4 دی آمینو استیلبن، بی فنیل، ترکیبات هتروسیکلهای 5 عضوی مثل تری آزولها، اکسازولها، ایمیدازولها و یا هتروسیکلهای 6 عضوی مثل کومارینها، نفتال ایمید، تری آزین و... می باشند3.
128- پروژه آماده: بررسی روش ها و فرآیندهای رنگبری و رنگرزی در پارچه های پلی استر - 54 صفحه فایل ورد (word)