نام محصول: پایان نامه ی مقایسه تأثیر آنتی باکتریال کلر هگزیدین 0/2 %، دهانشویه فلوراید 0/2 % و عصاره های مختلف پلی فنول بر استرپتوکوک موتانس در محیط آزمایشگاهی
فرمت : word
تعداد صفحات : 52
زبان : فارسی
سال گردآوری : 94
تعداد رفرنس : 89
رشته : دندانپزشکی
مقطع : دکتری
مقدمه :
بسیاری از کودکان به علت وجود پوسیدگی های دندانی کنترل نشده، سلامت عمومی و دهانی کافی ندارند. اما ماهیت عدم تهدید کنندگی حیات و همه گیر بودن آن منجر به کاهش توجه به آن شده است (1).
پوسیدگی دندانی، شایع ترین بیماری مزمن دوران کودکی و یک بیماری عفونی ناشی از کلونیزاسیون باکتری ها است که با دکلسیفیکاسیون بخش غیرآلی دندان شروع شده و با تخریب ماتریکس آلی دنبال می شود. همچنین ویژگی های ساختاری دندان و رژیم غذایی فرد نیز، در بروز و میزان پوسیدگی دخیل می باشند. این بیماری، عفونی و قابل انتقال بوده و از فاکتورهای اصلی مؤثر در آن، استرپتوکوک موتانس می باشد ( -32). لاکتوباسیل ها و اکتینومایسس ها نیز می توانند در روند پوسیدگی دخالت داشته باشند (2). فاکتورهای کاریوژنیک استرپتوکوک موتانس شامل چسبندگی به سطوح دندانی، تولید اسید و توانایی ادامه زندگی در محیط اسیدی می باشد (1).
این باکتری ها، با تخمیر کربوهیدرات های موجود در رژیم غذایی به وسیله آنزیم گلیکوزیل ترانسفراز، یک گلوکان چسبنده تولید می کنند که در نهایت منجر به تجمع بیوفیلم یا پلاک و تسهیل در چسبندگی آن ها به سطوح دندان می گردد. در پلاک دندانی که یک توده ژلاتینی از میکروارگانیسم های چسبیده به ساختمان دندان است، توسط باکتری ها اسید تولید می شود که می تواند مواد معدنی دندان را از بین ببرد (4).
بر اساس مطالعات انجام گرفته آلودگی بزاق با استرپتوکوک موتانس با یافته های بالینی پوسیدگی در ارتباط است و سرکوب آن به طور مشخصی سبب کاهش ریسک پیشرفت این بیماری می شود (5).
از آنجایی که پوسیدگی دندانی به خاطر شیوع فراوانش می تواند هزینه های زیادی بر جوامع بشری تحمیل کند (6)؛ روش های پیشگیری متفاوتی برای آن مطرح شده است. با توجه به اینکه بیماری های در ارتباط با پلاک بیشتر تمایل دارند لوکالیزه باقی بمانند تا اینکه تهاجمی باشند، استفاده موضعی از عوامل آنتی میکروبیال در مقایسه با تجویز عوامل سیستمیک موثرتر می باشد (7) افزایش مقاومت میزبان مثل استفاده از دهانشویه سدیم فلوراید و کاهش فلور میکروبی پوسیدگی زا مثل حذف پلاک میکروبی از طریق رعایت بهداشت مکانیکی و شیمیایی را هدف قرار داده است. به هر حال حذف کامل میکرو ارگانیسم های پوسیدگی زا مشکل و تقریبا غیر ممکن است (8).
عمده روش های پیشگیری، از طریق کنترل پلاک با مسواک زدن و نخ دندان صورت می گیرد، ولی استفاده از آنها همیشه و به طور کامل مؤثر نیست. به علاوه مواد آنتی میکروبیال مثل کلر هگزیدین به طور غیر اختصاصی هم سطح باکتری های مفید و هم مضر را کاهش می دهد و عوارض جانبی مثل تغییر رنگ دندان ها و زبان و تحریک مخاط دارند (9).
از جمله روش های دیگر پیشگیری از پوسیدگی استفاده از آنتی بیوتیک هاست (10). Loe و همکاران در طی مطالعه ای نشان دادند، استفاده از دهانشویه های وانکومایسین و تتراسایکلین منجر به کاهش شکل گیری پلاک دندانی می گردد (11). Loesche و همکاران در طی مطالعه خود بیان کردند که استفاده از ژل کانامایسین به صورت دوبار در روز و به مدت یک هفته منجر به کاهش میزان استرپتوکوک موتانس دهانی می گردد (12). اما از آنجایی که استفاده از آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به برهم زدن فلور طبیعی دهان گردد و از طرفی مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کند، استفاده از آنها برای پیشگیری از پوسیدگی دندان توصیه نمی گردد (10).
از دیگر عوامل آنتی میکروبیال، دهانشویه سدیم فلوراید می باشد که به دلیل خصوصیات کاریوستاتیک و رمینرالیزاسیون آن به طور گسترده در پیشگیری و درمان پوسیدگی کاربرد دارد (13). فلوراید با ممانعت از متابولیسم کربوهیدرات ها، از تولید اسید توسط باکتری ها جلوگیری می کند. بنابراین باکتری های تولید کننده اسید از جمله استرپتوکوک موتانس، به فلوراید آسیب پذیرتر می شوند (14). دهانشویه فلوراید که اولین بار در دهه 1950 معرفی شد و اثر ضد پوسیدگی آن در تعدادی از تحقیقات کلینیکی مطالعه شده است، سبب 35 درصد کاهش پوسیدگی به دنبال استفاده هفتگی یا روزانه می شود (15).
پلی فنول ها یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده گیاهان بوده که در تمام سبزیجات، گل ها و میوه ها وجود دارد و فعالیت های بیولوژیک وسیعی دارند (16). چندین هزار پلی فنول گیاهی شناخته شده که ساختار مولکولی همه دارای حداقل یک حلقه آروماتیک با یک یا چند گروه هیدروکسیل به علاوه جایگزین های دیگر است (17). ویژگی های بیولوژیک پلی فنول ها شامل تاثیرات آنتی اکسیدان (18) ضد سرطان (19) و ضد التهابی است (20). پیشرفت علم و تحقیقات، فعالیت بالقوه آنها در پیشگیری از بیماری های دهان و دندان از جمله پیشگیری از پوسیدگی دندانی را مورد تاکید قرار داده است. مطالعات نشان داده اند که ویژگی ضد پوسیدگی و آنتی باکتریال آنها به دلیل تاثیر بر استرپتوکوک هاست: از جمله 1- تاثیر مستقیم علیه استرپتوکوک و ممانعت از پرولیفراسیون آنها 2- تداخل با پروتئین های غشای میکروبی که مانع اتصال سلول های باکتری به سطح دندان می گردد. 3- مهار گلیکوزیل ترانسفراز و آمیلاز باکتری (17)
ضرورت انجام تحقیق:
پوسیدگی دندانی یک بیماری مزمن شایع و حاصل تداخل عوامل متعدد بوده که از فاکتورهای اصلی مؤثر استرپتوکوک موتانس می باشد. از جمله عوامل آنتی میکروبیال، دهانشویه سدیم فلوراید می باشد که به دلیل خصوصیات کاریوستاتیک و رمینرالیزاسیون آن به طور گسترده در پیشگیری و درمان پوسیدگی کاربرد دارد ولی کاربرد آن در کودکان زیر شش سال با محدودیت هایی روبروست. از جمله اینکه در صورت بلع، عوارض نامطلوبی چون مسمومیت و فلوروزیس رخ می دهد.
از جمله روش های دیگر پیشگیری از پوسیدگی، استفاده از آنتی بیوتیک ها و دهانشویه کلرهگزیدین می باشد؛ که هر چند با موفقیت همراه بوده است ولی در اثر استفاده طولانی مدت، منجر به برهم زدن فلور میکروبی دهان می گردد و از طرفی مقاومت دارویی ایجاد می کند که استفاده از آنها برای پیشگیری از پوسیدگی دندان توصیه نمی گردد.
بنابراین روش های نوین پیشگیری از پوسیدگی بر استفاده از مواد طبیعی ایمن تر از جمله پروبیوتیک ها و پلی فنول برای کودکان خردسال با خاصیت مهارکنندگی استرپتوکوک موتانس متمرکز شده اند. گزارش شده پلی فنول ها به خصوص flavonoid ها مانند cathechin از اتصال استرپتوکوک های دهانی به سطح دندان جلوگیری می کند که این امر به دلیل دناتوره کردن فیبریل ها و فیمبریای باکتری توسط این ماده می باشد. اما مطالعات بیشتری جهت بررسی تاثیر پلی فنول بر پوسیدگی نیاز است و شواهد هنوز کافی نمی باشد. ضروری است تا مشخص شود، کدامیک از صدها پلی فنول موجود و با چه غلظتی بیشترین تاثیر را در پیشگیری از پوسیدگی دارد و کاربرد کدام نوع مقرون به صرفه تر است.
با توجه به مطالب فوق و بی خطر بودن پلی فنولها و عوارض جانبی بسیار کم آن و امکان مصرف آن در کودکان کوچکتر بر آن شدیم تا این مطالعه را انجام دهیم؛ تا در صورت امکان بتوان از آنها به عنوان دهانشویه طبیعی استفاده کنیم.