چکیده
مرزهای جنوبی ما بخصوص مناطق دریایی به علت ارتباط با آب های آزاد و پایگاه های ثابت و متحرک دشمن از جمله کانون های پرخطر و تنش خیز نسبت به امنیت کشور و بویژه زیرساخت های دریایی محسوب می گردند . سیاست های تنش زای برخی کشورها در منطقه که در واقع بهانه هایی برای فعالیت نیروهای بیگانه در منطقه را فراهم می سازد مزید بر علت و بر درجه تهدیدات موثر است . لذا در تعیین خط مبدأ تهدیدات می باید آخرین حد فعالیتهای دریایی یعنی خط مرزی ساحلی را در نظر گرفت . با توجه به احتمالات بسیار گسترده ای که در خصوص امنیت و چگونگی تهاجم قابل تصور است ، در صورت تعیین مشخصات دقیق تری از نوع و ابزار تهاجم ، حفظ امنیت وکاهش آسیب پذیری بنادر و زیر ساخت های دریایی ، از طریق اجرای روش های جدید و فناوری های پیشرفته ایمن سازی آنها در برابر تهدیدات بر اساس اصول امنیتی اجتناب ناپذیر است . این مقاله با هدف بررسی نقش و کارکردهای سامانه اطلاعات جغرافیایی در امنیت مرزهای دریایی با طرح این سوال که ((آیا سامانه اطلاعات جغرافیایی میتواند در امنیت مرزهای دریایی نقش آفرین باشد ؟)) با اشاره به مصادیق امنیت و اشاره به مزیت های مهم فنآوری مرتبط با سامانه اطلاعات جغرافیایی در امنیت مرزهای دریایی پرداخته و بصورت نمونه روند پیاده سازی و کارکرد این سامانه در کشور آمریکا و کارکرد آن در جنگ خلیج فارس را مورد مطالعه و تطبیق قرار داده و نقش آن را در امنیت مرزهای دریایی ارائه نموده است. روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار گرداوری اطلاعات از طریق جمع آوری کتابخانه ای و بررسی اسنادی و پرسشنامه ای و مصاحبه با صاحب نظران و کارشناسان مرزهای امنیت دریایی و متخصصان سامانه جغرافیایی بوده و سعی شده به چند نمونه از کارکردهای امنیتی سامانه در بعضی از کشورها و جنگ ها اشاره و در پایان نیز مزیت های آن ارایه شده است. جامعه آماری با توجه به محدود بودن متخصصین تعداد 50 نفر از صاحب نظران و کارشناسان امنیتی مرزهای دریایی و متخصصان سامانه جغرافیایی بوده به منظور نمونه‌گیری، پس از برآورد آماری و مشخص شدن جامعه آماری، با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری تصادفی تعداد 30 نفر از آنان که در دسترس بوده بعنوان حجم نمونه انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌های مورد نیاز پرسشنامه ای با 22 سوال شامل نقش های (1-سنجش از دور صحیح و مدیریت نیروهای عمل کننده2- مدیریت اطلاعات، نمایش اطلاعات، تبادل اطلاعات و به کارگیری بهینه اطلاعات نظامی 3- جهت یابی، ردیابی، و هدایت انواع سلاح ها، به ویژه موشک ها 4- تهیه ی نقشه و تعیین موقعیت جغرافیایی نیروهای عمل کننده 5- ترکیب، تلفیق، پیش بینی و پردازش اطلاعات) با طیف پنج گزینه ای لیکرت تهیه و از طریق نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. جهت سنجش از نظر روایی محتوایی و انطباق سؤال‌های پرسشنامه، موضوع و اهداف پژوهش مورد تایید متخصصان واقع و برای تعیین پایایی پرسشنامه از فرمول آلفای کرونباخ اجرا که مورد تأیید قرار گرفت. در نهایت یافته‌های پژوهش نیز نشان می دهد که سامانه اطلاعات جغرافیایی قادر است در امنیت مرزهای دریایی نقش مهمی ایفا و توان نیروهای امنیتی - دفاعی را تا حد زیادی ارتقا بخشد.
تحقیق درباره بررسی نقش سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)در امنیت مرزهای دریایی