صور خیال در شعر نو در آثار نیما یوشیج ، سهراب سپهری ، مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو
189 صفحه
چکیده:
شعر و ادب پارسی از دیرباز با صور خیال در آمیخته و آشنا بوده است. صور خیال از تشبیه و استعاره و مجاز و کنایه بیش از هزار سال است که شاعران فارسی زبان را در شعر با خود آشنا و مأنوس ساخته است. در همۀ سبکهای شعر کهن بسامد بالای کاربرد صور خیال را می توان مشاهده نمود.
طرح شعر نو با ظهور در عرصۀ شعر، در انداخته شد. در شعر نو شاعر مقید به رعایت اوزان عروضی نیست امّا کاربرد صور خیال در شعر نو، همانند شعر کهن ادامه داشته و دارد منتها شاعران نوپرداز از "وجه شبه" های نو در کار تشبیه و استعاره بهره می گیرندو بدین جهت تشبیهات و استعارات آنان نو، شگفت و تازه است. همۀ شاعران معاصر از اقسام تشبیه و استعاره در پردازش شعر، سود جسته اند و همۀ انواع تشبیه و استعاره را می توان در آثار نوپردازان با حوصله و پژوهش بازیافت. افزون بر این اقسام کنایه و مجاز را نیز در دفترهای شعر معاصر بادقت می توان پژوهش نمود و پیدا کرد. آنچه مهم است بافت و نوع پردازش و روایت شاعر معاصر از صورت خیال است. شاعران نیمایی نگرشی نو به جهان و طبیعت و مسائل فرهنگی و اجتماعی دارند و از عناصر بلاغی در وادی شعر بگونه ای خاص بهره می گیرند و هرکدام سبک خاصی دارند. این پژوهش به کاربرد صور خیال در شعر معاصر اختصاص دارد و نگارنده در این راستا دفترهای شعر اغلب نوپردازان و شاعران نیمایی را مطالعه و فیش برداری نموده و نمونه های زیبا و دلچسبی از اقسام تشبیه و استعاره و کنایه و مجاز بازیافته که ارائه آنها با ذکر نکات بلاغی هرکدام زینت بخش این پایان نامه است.
واژگان کلیدی: شعر نو، صور بلاغی، تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه، صنایع
صور خیال در شعر نو در آثار نیما یوشیج، سهراب سپهری، مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو