یکى از مراکز مهم باستان شناسى، نیمه فلات شرقى ایران است. این منطقه شامل استان هاى خراسان، کرمان، سیستان و بلوچستان، جنوب کشور افغانستان و بخش غربى کشور پاکستان است.
طى حفارى هاى انجام شده در بلوچستان، تعدادى ابزار و اشیاى مربوط به دوران پارینه سنگى قدیم از نوع ساطورهاى یک لبه پخ و دو لبه پخ به دست آمد. کشف این نمونه ها گویاى آن بود که این بخش از بلوچستان از دوران پارینه سنگى قدیم پیلستوسن میانه و جدید، مسکونى بود. به این ترتیب معلوم شد که زمان استفاده از ابزارهاى به دست آمده به صد هزار سال پیش مى رسد. از محوطه هاى تاریخى به محوطه باستانى «بمپور»، محوطه باستانى «خوراک» و محوطه باستانى «دامن» است. شهر سوخته نیز به علت وسعت و موقعیت ویژه خود، همواره مورد توجه بوده است. فعالیت باستان شناسى شهر سوخته از سال ۱۹۶۰ میلادى آغاز شد. کشفیات شهر سوخته نشان داد این محوطه باستانى دوران مفرغ را به صورت مهمترین مرکز اجتماعى و سیاسى، اقتصادى، تجارى، صنعتى، ادارى و فرهنگى تمام منطقه را طى هزاره هاى سوم و دوم پیش از میلاد خاورمیانه در آورده است.
تپه هاى شهر سوخته شناخته شده ترین و بزرگ ترین شهر دوران آغاز تاریخ و مهمترین مرکز اسناد استقرار و در حقیقت مرکز اجتماعى _ سیاسى و فرهنگى تمام منطقه جنوب شرق ایران طى هزاره هاى چهارم تا دوم پیش از میلاد است.در بقایاى این شهر، لوله هاى سفالى براى انتقال آب و یا دفع فاضلاب یافت شده است. خانه هاى منظم در اولین فصل کاوش این شهرى بیانگر وجود نوعى برنامه ریزى شهرى در این شهر است.
این شهر که حدود ۴۵۰۰ سال پیش به اوج رسید در همین سال ها دچار یک بحران عمیق سیاسى و اجتماعى شد و سپس در اثر جابه جایى بستر و دلتاى رود هیرمند از بین رفت.
گفته مى شود شهر سوخته ۳۲۰۰ سال پیش از میلاد بنیانگذارى شده و ۲۱۰۰ سال پیش از میلاد از بین رفته است. این شهر در حیات ۱۱۰۰ ساله خود چهار دوره تمدنى و استقرار داشته و سه بار دچار آتش سوزى شده که در آخرین دفعه به طور کامل مى سوزد. هنوز هیچ کس از نام حقیقى این شهر خبر ندارد و تنها در صورتى که باستان شناسان به بایگانى این شهر کهن دست پیدا کنند از روى کتیبه ها شاید بتوان به نام حقیقى آن پى برد.
بلوچستان دردوران ماقبل تاریخ
شروع دوران تمدن ماقبل تاریخ بلوچستان در عهد دوم است که حدود 5000 سال پیش از میلاد مىباشد. اساس زندگى انسان در این دوران استقرار در مراکز مجتمع به نام روستاها است. با استقرار انسان در این دوره در روستاها، خشتهایى از خاک رس که شکل هندسى منظمى نداشتند ساخته شد. این اختراع در وضع بناها و ساختمانها تحولى بزرگ بوجود آورد و بعدها منتهى به ساخت آجر شد که منظمتر و داراى رنگ قرمز بود و در تزئین بناها از آنها استفاده مىشد. در کتاب تاریخ پیشرفت علمى و فرهنگى بشر آمده است: «بلوچستان فن قالب زنىآجر را ازسومر اخذ کرده است و شروع این کار مطابق با ابتداى شروع کار پادشاهى سومر مىباشد. و این بیان کننده وجود روابط تجارى میان این دو خطه است».
عصر مس:
در این دوران از فلز و بخصوص از مس چکش کارى شده و همچنین از منگنز استفاده مىکردند و از آن اشیایى مانند درفش و سنجاق درست مىکردند. ولى هنوز ذوب فلزات را نمىدانستند. ولى پس از فراگیرى ذوب فلز، آثارى از کوره هاى ذوب فلز در بلوچستان، سیستان و دشت قزوین دیده شده که از قدیمىترین کوره هاى ذوب فلز در جهان هستند. در کتاب ایران در سپیده دم تاریخ آمده است: «ظروف سفالین رنگین نقشدار که در سراسر ایران پیدا شده اند از برجسته ترین خدمات انسان عصر مس به تمدن بشرى هستند. جانشین بىواسطه سفالهاى رنگین ایران در اوایل دوره سنگ، مس به شمار مىرود. ظروف یاد شده در شوش و نواحى دیگر ایران و از جمله در بلوچستان در شرق ایران پیدا شده اند».
شامل 58 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق فرهنگ وموقعیت های جغرافیائی بلوچستان