سمینار مقایسه تراکم زادآوری و خصوصیات خاک در روشنه های طبیعی

اختصاصی از حامی فایل سمینار مقایسه تراکم زادآوری و خصوصیات خاک در روشنه های طبیعی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نام محصول: سمینار مقایسه تراکم زادآوری و خصوصیات خاک در روشنه ­های طبیعی و انسان­ساخت در جنگل های توتکی سیاهکل

فرمت : PDF

تعداد صفحات : 29

زبان : فارسی

گروه : علوم و صنایع چوب و کاغذ

سال گردآوری : 94

حجم فایل : 1 مگابایت

چکیده

   با توجه به اهمیت و جایگاه جنگل های شمال کشور برای دستیابی به توسعة پایدار و همچنین حفاظت از اکوسیستم های طبیعی، باید نقش عوامل اکولوژیکی و تاٌثیر آن ها بر زادآوری گونه­ های چوبی بررسی شود. روشنه­ های جنگلی نقش مهمی در تحول و پویایی جنگل های معتدله بر عهده دارند. در همین راستا تحقیق حاضر با هدف بررسی تغییرات خصوصیات خاک و تراکم زادآوری در جنگل های توتکی سیاهکل به روش کتابخانه­ای انجام شد. برای این منظور از گزارشات صورت گرفته در این زمینه استفاده شد. نتیجه بررسی­ها حاکی از این بود که با افزایش اندازه روشنه ­ها، برخی از خصوصیات خاک از جمله کربن و نسبت کربن به نیتروژن بطور قابل ملاحظه­ای کاهش و برخی از عوامل خاکی ازجمله فسفر خاک افزایش می یا­بند. علاوه بر این از نتایج تحقیقات صورت گرفته چنین بر می­آید که تراکم زادآوری نیز رابطه ی تنگاتنگی با اندازه روشنه­ ها دارد. به عبارت دیگر ابعاد روشنه­ ها نیز عامل مهمی در چگونگی تأثیر آنها بر روی زادآوری و خصوصیات خاک می­باشند. البته نتایج ذکر شده قطعی نمی­باشد و در برخی موارد نتایج گزارش شده متناقض با یکدیگر است. اما بطور کلی نتیجه این مطالعه بیانگر این امر است که روشنه ­های ایجاد شده چه بصورت طبیعی و چه انسان­ساخت بطور معنی­داری خصوصیات خاک و تراکم زادآوری گیاهان را تحت تأثیر قرار می­دهند. جنگل های توتکی سیاهکل نیز از این امر مستثنی نبوده و بطور کلی چنین نتیجه ­گیری می­شود که روشنه­ های ایجاد شده بویژه روشنه های طبیعی عامل مثبتی در جهت بهبود زادآوری آنها می­باشند.

کلمات کلیدی: جنگل، روشنه، تاج­ پوشش، تراکم زاد آوری، خصوصیات خاک، خشکه دار، بذر، نهال، تنوع زیستی، توتکی سیاهکل.

 1- مقدمه

   منابع طبیعی تجدید شونده به ویژه جنگل، نقش مهمی در برقراری تعادل اکولوژیک در کره زمین دارند. نگرانی درباره تنگناهای اجتماعی و زیست محیطی مرتبط با پایداری جنگل مانند تغییر تنوع زیستی، سطح شادابی و سلامت، تولید فراورده های چوبی و غیر چوبی جنگل و غیره منجر به توافق و برنامه ریزی به منظور بهبود فعالیت های مدیریتی جنگل شده است (نوری و همکاران، 1387).

   امروزه یکی از چالش های مدیریت جنگل این است که به چه وسیله­ای زادآوری گونه ­ها را به خوبی توسعه دهند تا از جمعیت­های گیاهی نگهداری و حمایت بیشتری صورت گیرد و با حفاظت دقیق و بر اساس موازین علمی خودتنظیمی را در اکوسیستم های جنگلی اجرا نمایند، به این منظور بررسی و شناخت گسترده و مناسب روش های مدیریتی جهت تامین کارایی اکولوژیکی امری ضروری به نظر می­رسد (موسوی و همکاران، 2007).  از زمانی که درختی به تنهایی و یا به صورت گروهی طی مراحل توالی و یا رقابت بین درختان، شروع به خشک شدن می کند، سطوح خالی (روشنه) در تاج پوشش جنگل به وجود می آید. روشنه ها در سطح تاج پوشش جنگل با گسترش مناظر طبیعی، تنوع استقرار گونه ها و تنوع زیستی جنگل را افزایش می دهند و تاثیرات متفاوت آنها (چند اشکوبه و تک اشکوبه) بر کف جنگل را می توان در افزایش تراکم ریشه ها و رطوبت خاک سطحی و چرخه مواد غذایی بیان کرد (مایو، 2002).

- بحث و نتیجه گیری

از بررسی گزارش های صورت گرفته این چنین برمی­آید که فراوانی تجدید حیات طبیعی درختان در مجاورت روشنه ها بیشتر از مناطق جنگلی است که دارای تاج پوشش بسته­ای­ هستند. در گزارشی مشابه، حسینی کهنوج و همکاران (1392)، بیان داشتند که که تراکم تاج پوشش درختی در رویشگاه جنگلی دارای تأثیر معنی­داری بر روی بذر خاک می­باشد. به طوری که اغلب خصوصیات بذر خاک در منطقه جنگلی با تاج پوشش پیوسته بطور معنی­داری کمتر از منطقه­ی داری روشنه­­های تاجی بود. محققین دیگری نیز اثر تراکم تاج پوشش بر روی زادآوری گیاهان را بررسی کرده­اند و نتایج تقریباً مشابهی را گزارش کرده­اند.

   لسی و همکاران (2000)، بیان داشتند زادآوری در رویشگاه جنگلی اصولاً شامل گونه­های است که تحمل سایه را ندارند و با فضای باز ناشی از تخریب تاج پوشش همبستگی دارند. این محققین همچنین به نتایج متناقضی با این تحقیق دست یافتند بدین صورت که نتایج آنها نشان داد تراکم زادآوری همبستگی مثبتی با تراکم تاج پوشش ندارد. بالا بودن تراکم زادآوری در مجاورت روشنه­ها شاید مربوط به شرایط خاک آن باشد به طوری که در شرایط بسته بودن تاج پوشش جنگل، بذور در معرض لاشبرگ و رطوبت زیاد خاک قرار می­گیرند و شرایط لازم برای جوانه­زنی را پیدا می­کنند اما به دلیل عدم وجود نور موفق به جوانه زنی نمی­شوند و به مرور پوسیده شده و از بین  می­روند.

    از دیگر یافته­های قابل بحث در این مطالعه این بود که  تنوع زادآوری گونه­ها نیز در اثر روشنه­های جنگلی تغییر قابل توجهی می کند. بدین صورت که تحت تأثیر تراکم تاج پوشش گیاهی معمولا تنوع زادآوری گونه­های گیاهی در مناطق مجاور روشنه های ایجاد شده، بیشتر می­باشد. یکی از دلایل این امر ممکن است به علت تغییرات شرایط میکروکلیمایی در اثر ساختار باز پوشش گیاهی باشد. میکروکلیما، خاک و سایر عوامل غیر زنده بطور مستقیم بر روی پوشش گیاهی از قبیل: تراکم و تنوع زادآوری، ساختار پوشش گیاهی، پراکنش پوشش گیاهی، رشد مجدد  و مرگ و میر آنها تاثیر می­گذارد (جلهازن و همکاران،2000؛ هونای و همکاران،2001).

    آگوست و همکاران (2001)، در مطالعه­ای که همزمان در جنگل های معتدله انجام دادند بیان داشتند که ترکیب گونه­ای، تراکم زادآوری و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تاثیر تیپ جنگل، سن توده و درجه تاج پوشش (وضعیت روشنه­ها) تغییر می­یابد.

   گودفروید و همکاران (2006) نیز ترکیب پوشش گیاهی و وضعیت تاج پوشش را عامل مؤثر بر ترکیب زادآوری گونه­ای عنوان کردند.

   از طرفی کمتر بودن زادآوری در شرایط تاج پوشش بسته جنگل  را می­توان به پوسیدگی و از بین رفتن بذور تحت تأثیر رطوبت زیاد و نبود نور کافی در منطقه جنگلی ارتباط داد. همانطور که گفته شد رطوبت نسبی و لاشبرگ خاک در محیط های جنگلی با تاج پوشش متراکم افزایش می­یابد (چن و همکاران، 1995). در نتیجه کمبود نور و لایه ضخیم لاشبرگ عوامل نامطلوب برای جوانه­زنی و استقرار گونه­های گیاهی از بذر خاک موجود در جنگل می­باشند (دولامینک و همکاران، 2005).

   هچنین لازم به ذکر است که باز شدن تاج پوشش جنگل در اثر ایجاد روشنه، آثار قابل توجهی در زادآوری دارد . به عبارت دیگر روشنه­های طبیعی که در نتیجه ی خشکه‌دارهای افتاده ایجاد می شوند، نقش مؤثری در افزایش تجدیدحیات طبیعی در جنگل های مازندران داشته است. بطوریکه توانکار و همکاران (1393) بیان داشتند، در جنگلهای آمیخته راش و ممرز مازندران فراوانی زادآوری در مجاورت خشکه‌دارها بیشتر از فراوانی آن در مجاورت درختان سالم به دست آمده است.  بر اساس تحقیق دیگری مشخص شد که جمع‌آوری و برداشت خشکه‌دارها از سطح جنگلهای شمال تایوان موجب کاهش تجدید حیات طبیعی جنگل شد. از این‌رو برای مدیریت بهتر جنگل پیشنهاد شد که روشنه­های طبیعی ایجاد شده ناشی از خشکه‌دارها در جنگل باقی بمانند (هانگ و همکاران، 2001).