وقتی نام دهخدا به میان می آید همه "لغت نامه" حجیم دهخدا را به خاطر می آورند و یا اگر کمی تا قسمتی اهل مطالعه باشند "امثال و حکم" او را ، که هر دو(و صد البته بیش و پیش از همه لغت نامه) در عرصه فرهنگ ستاره های درخشانی هستند . دهخدا با صرف 45 تا 50 سال از عمر خویش برای تدوین لغت نامه کاری سترگ و حقی بزرگ بر گردن زبان فارسی نهاد، کاری که می توان آن را با سرودن شاهنامه توسط فردوسی مقایسه کرد. ولی آیا در سیمای استادعلی اکبر دهخدا که سنین پرشور و فعال خود را در روزها و سالهای پرشور انقلاب مشروطه سپری کرده است تنها همین یک چهره ادیب و محقق را می توان یافت؟ در سالهای اخیر دهخدای اهل سیاست رفته رفته در سایه دهخدای صاحب لغت نامه رنگ می بازد و به فراموشی سپرده می شود.
دهخدا در جایگاه روزنامه نگار:
مطبوعات و جراید روزانه و هفتگی را یکی از ارکان مردم سالاری می دانند چرا که حکومت های استبدادی بر نادانی و ناآگاهی مردم بسیار تاکید دارند زیرا این ناآگاهی ضامن بقای رژیم های استبدادی است. ولی نظام مردم سالار چون برخواسته از مردم و برای مردم است چیزی برای پنهان کردن ندارد و چون مردم صاحبان این حکومت هستند دانستن حق آنان تلقی می شود. سلسله قاجار هم متکی بر دیکتاتوری بود و وضع به همین منوال بود:" قدیمی ترین و اولین روزنامه یومیه که در کشور ما به وجود آمده روزنامه "خلاصه الحوادث" است که همه روزه به استثنای روزهای یکشنبه و جمعه روی یک ورق طبع و توزیع می شده است. انتشار این روزنامه در زمان مظفرالدین شاه بوده و شماره اول آن در روز دوشنبه 14 جمادی الاخر 1316(ق) منتشر گردید.(1)
دوره مظفرالدین شاه ادامه استبداد یکپارچه ناصرالدین شاه بود اگر چه ظاهر مجلل آن را نداشت و روزنامه ای که در دوره استبداد اجازه چاپ می یابد جز انتشار اخباری که اطلاع رسانی مفیدی را در برندارد ، نخواهد بود؛ روزنامه خلاصه الحوادث نیز به اخباری نظیر " خداوند به فلان شاهزاده خانم پسری عنایت فرموده" خلاصه می شد.
ولی نهضت مشروطه بر این خام خیالی ها خط بطلان کشید " با آغاز مشروطه نویسندگان فرصت آن را یافتند که آزادانه و آشکار به وسیله قلم به پیکار با استبداد برخیزند. اما آزادی خواهان وضع نامطلوبی داشتند زیرا دستگاههای چاپ و کاغذ و همه گونه ابزار کار در دست دولتیان و مستبدان بود. آزادی گفتار و انتشار جراید و تحریر تضمین نبود و تاسیس روزنامه تابع مقررات سختی بود و احتیاج به درخواست و موافقت وزیر انطباعات و صدور فرمان شاهی بود. پس از اعلان مشروطیت و آزادی مطبوعات شماره روزنامه ها روی به فزونی نهاد و دهها روزنامه در تهران و رشت و تبریز و دیگر شهرستان های ایران انتشار یافت..."(2) صبح صادق، حبل المتین، صوراسرافیل، روح القدس، مساوات، ترقی و تمدن و دهها روزنامه دیگر در این شرایط سربرآوردند" نه ماه پس از آنکه کشور ایران جزء دولت های مشروطه قرار گرفت... علامه علی اکبردهخدا با عنوان نویسنده و سردبیر و میرزا جهانگیرخان شیرازی با عنوان گرداننده امور و میرزا قاسم خان صوراسرافیل با عنوان صاحب سرمایه و مدیر به تاسیس( هفته نامه صور اسرافیل) مبادرت ورزیدند"(3) این روزنامه در محل کتابخانه تربیت واقع در خیابان ناصری تهران آغاز به انتشار کرد.
شامل 12 صفحه Word
دانلود تحقیق سیمای سیاسی دهخدا