اصطلاح توسعه پایدار یا پایا (Sustainable development) در اوایل سالهای دهه ۱۹۷۰ درباره محیط و توسعه بکار رفت. توسعه پایدار فرآیندی است برای بدست آوردن پایداری در هر فعالیتی که نیاز به منابع و جایگزینی سریع و یکپارچه آن وجود دارد. توسعه پایدار در کنار رشد اقتصادی و توسعه بشری در یک جامعه یا یک اقتصاد توسعه یافته، سعی در تحصیل توسعه مستمر، ورای توسعه اقتصادی دارد.[۱] توسعه پایدار عنصر سازمان دهنده‌ای است که موجب پایداری منابع تجدیدناپذیر می‌شود، منابع محدودی که برای زندگی نسل آینده بر روی کره زمین ضروری است. توسعه پایدار فرآیندی است که آینده‌ای مطلوب را برای جوامع بشری متصور می‌شود که در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع، بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظام‌های حیاتی، نیازهای انسان را برطرف می‌سازد. توسعه پایدار راه حلهایی را برای الگوهای فانی ساختاری، اجتماعی و اقتصادی توسعه ارائه می دهد تا بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی، تخریب سامانه‌های زیستی، آلودگی، تغییرات آب و هوایی، افزایش بی‌رویه جمعیت، بی عدالتی و پایین آمدن کیفیت زندگی انسانهای حال و آینده جلوگیری کند. توسعه پایدار فرآیندی است در استفاده از منابع، هدایت سرمایه‌گذاری‌ها، جهت گیری توسعه فناوری و تغییرات نهادی، با نیازهای حال و آینده سازگار باشد. توسعه پایدار که از دهه۱۹۹۰ بر آن تأکید شد جنبه‌ای از توسعه انسانی و در ارتباط با محیط زیست و نسل‌های آینده است. هدف توسعه انسانی پرورش قابلیت‌های انسانی محسوب می‌شود. توسعه پایدار به عنوان یک فرآیند در حالی که لازمه بهبود و پیشرفت است، اساس بهبود وضعیت و رفع کاستی‌های اجتماعی و فرهنگی جوامع پیشرفته را فراهم می آورد، و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع و بویژه کشورهای در حال توسعه باشد. توسعه پایدار سعی دارد به پنج نیاز اساسی زیر پاسخ گوید: تلفیق حفاظت و توسعه، تأمین نیازهای اولیه زیستی انسان، دست‌یابی به عدالت اجتماعی، خودمختاری و تنوع فرهنگی و حفظ یگانگی اکولوژیکی. تعریف
واژه sustain به معنی پایدار می‌باشد و همچنین در فارسی به معنای حیات، زنده نگهداشتن، استمرار و آنچه که می‌تواند در آینده تداوم داشته باشد, است. یک ﺍیده و ﺍصطلاح بسیار گسترده، که معانی متفاوت و بسیاری دﺍرد، در نتیجه فرﺍوﺍنی ﺍین معانی، صاحبنظران وﺍکنش های فراوان و متفاوتی را در این حیطه ارائه کرده اند. مفهوم توسعه پایدﺍر، یک نوع تلاش برﺍی ترکیب مفاهیمِ در حال رشدِ حوزهﺍی ﺍز موضوعات محیطی در کنار موضوعات ﺍجتماعی-ﺍقتصادی می باشد. توسعه پایدﺍر یک تغییر مهم در فهم رﺍبطه ﺍنسان و طبیعت و ﺍنسان‌ها با یکدیگر است. ﺍین مسـاله با دیدگاه دو قرن گذشته ﺍنسان که بر پایه جدﺍیی موضوعات محیطی و ﺍجتماعی و ﺍقتصادی شکل گرفته بود در تضاد ﺍست. در دو قرن گذشته، این تصور حاکم بود که محیط به طور عمده به عنوﺍن یک عامل خارجی و تنها برﺍی ﺍستفاده و ﺍستثمار ﺍنسان در نظر گرفته می شد. در ﺍین دیدگاه، ﺍرتباط ﺍنسان و محیط، به صورت غلبه ﺍنسان بر طبیعت بوده و بر این باور استوار بود که دﺍنش و فن ﺁوری بشر می توﺍند بر تمام موﺍنع محیطی و طبیعی برتری یابد. ﺍین دیدگاه مرتبط با توسعه سرمایه دﺍری و ﺍنقلاب صنعتی و علم مدرن می باشد. همان‌طور که بیکن یکی ﺍز پایه گذﺍرﺍن علم مدرن، ﺁن رﺍ مطرح می کند: جهان برﺍی بشر ساخته می شود و نه بشر برﺍی جهان. دیدگاه مدیریت محیطی بر پایه مدیریت منابع طبیعی بود که تصدیق می‌کرد، بشر نیاز به منابع طبیعی دﺍرد و ﺍین منابع می بایست به جای ﺍستفاده سریع و بدون برنامه، به درستی مدیریت شوند تا حدﺍکثر ﺍستفاده از آنها طی سالیان طوﻻنی میسر گردد. همچنین علم ﺍقتصاد بر موضوع ﺍرتباط ﺍنسان و رشد ﺍقتصادی تاکید دارد، که در نتیجه ﺁگاهی و استفاده از ﺁن، موجب ﺍفزﺍیش تولیدﺍت، به عنوﺍن یک ﺍولویت، مطرح می‌گردد. ﺍین نگرش، کلیدی بود برﺍی ﺍیجاد رفاه در زندگی بشر چون ﺍز طریق رشد ﺍقتصادی، فقر و تهیدستی می توﺍنست از میان برود. مفهوم توسعه پایدﺍر، حاصل رشد و ﺁگاهی ﺍز پیوندهای جهانی، مابین مشکلات محیطی در حال رشد، موضوعات ﺍجتماعی، ﺍقتصادی، فقر و نابرﺍبری و نگرﺍنی‌ها درباره یک ﺁینده سالم برﺍی بشر است. توسعه پایدﺍر، مسائل محیطی، ﺍجتماعی و ﺍقتصادی رﺍ به هم پیوند می دهد. توسعه پایدﺍر، در کمیسیون ﺍسترﺍتژی حفاظت جهان که توسط ﺍتحادیه بین ﺍلمللی برﺍی حفاظت طبیعت در سال ۱۹۸۰ میلادی تشکیل شده بود، مدون گردید. به علاوه، با ﺍین موضوع توسط کمیته جهانی توسعه و محیط عناوین ﺁینده مشترک ما، در سال ۱۹۸۷ میلادی و حفظ زمین در سال ۱۹۹۱ میلادی، نیز مطرح گشته ﺍست. در سال ۱۹۷۸ میلادی، کمیته جهانی توسعه و محیطیا همان کمیسیون بروندلند تعریف جامع ﺍز توسعه پایدﺍر ﺍرﺍئه می دهند که بنا بر آن بشریت توﺍنایی توسعه پایدﺍر را دﺍرد اگر بتواند تضمین کند نیازهای حال رﺍ بدون به خطر ﺍفتادن توﺍنایی نسل‌های ﺁینده برﺍی تامین نیازهایشان، فرﺍهم می آورد.ﺍز زمان کنفرﺍنس سازمان ملل با عنوﺍن توسعه و محیط که در سال ۱۹۹۲ میلادی در ریو برگزﺍر شد، عنوﺍن «توسعه»، به یکی ﺍز حساس ترین و مهم ترین کلمات در مباحثات تبدیل شده ﺍست. در سال ۱۹۹۲ در «کنفرانس زمین» توسعه پایدار چنین تعریف شد: رفع نیازهای نسل حاضر بدون مصالحه با نسل‌های آینده در راستای تامین نیازهایشان. کمیسیون جهانی محیط زیست، توسعه پایدار را این گونه تعریف می کند: «توسعه پایدار فرایند تغییری است در استفاده از منابع، هدایت سرمایه‌گذاری‌ها، سمت گیری توسعه تکنولوژی و تغییری نهادی است که با نیازهای حال و آینده سازگار باشد.» کمیسیون «بروندلند» درباره توسعه پایدار می‌گوید: «توسعه پایدار به عنوان یک فرآیند، لازمه بهبود و پیشرفت وضعیت و از میان بردن کاستی‌های اجتماعی و فرهنگی جوامع پیشرفته‌است و باید موتور محرکه پیشرفت متعادل، متناسب و هماهنگ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تمامی جوامع، به ویژه کشورهای در حال توسعه باشد.» (عباسپور، ۱۳۸۶: ۱۰۰۸( توسعه پایدار توسعه‌ای است که بتواند نیازهای فعلی سازمان را بدون خدشه‌دار کردن به توانایی های نسل آینده در برآورد ساختن نیازهایشان پاسخ پاسخ گوید. در این تعریف حق هر نسل در برخورداری از همان مقدار سرمایه طبیعی که در اختیار دیگر نسل‌ها قرار داشته به رسمیت شناخته شده و استفاده از سرمایه طبیعی در حد بهره آن مجاز شمرده شده‌است. توسعه پایدار چشم اندازی مهم و جدید در مدیریت و سیاستگذاری عمومی است که بطور گسترده‌ای خارج از ایالات متحده ظهور یافته‌است. این مفهوم تلاش می‌کند تا به نحو روشن تری نتایج آینده رفتارهای کنونی را مورد توجه قرار دهد. توسعه پایدار زمینه‌های مختلفی را مورد توجه قرار می‌دهد: تأثیر گازهای گلخانه‌ای، تغییرات آب و هوائی، تخریب لایه ازن، تخریب زمین، کاهش منابع غیر تجدید پذیر، آلودگی هوای شهرها.)Rao، ۲۰۰۰: ۸۱( پایداری وضعیتی است که در آن مطلوبیت و امکانات موجود در طول زمان کاهش نمی‌یابد و به توانائی اکوسیستم‌ها برای تداوم کارکرد در آینده نامحدود مربوط می‌شود بدون آنکه به تحلیل منابع و یا استفاده بیش از حد منابع منجر شود. «پایداری، شرایطی است که در آن سیستم‌های اجتماعی و طبیعی در کنار هم و به شکل نامحسوس کار می‌کنند
شامل 12 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلودد مقاله توسعه پایدار در مدیریت شهری
