لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 8
وزارت جهاد کشاورزی
معاونت ترویج و نظام بهره‌برداری
دفتر برنامه‌ریزی و هماهنگی ترویج
مدیریت زراعی خزانه‌های برنج
مقدمه
جمعیت جهان هر روزه در حال زیاد شدن است و این جمعیت نیاز به غذا دارد. افزایش سریع و فراوان تولیدات کشاورزی برای تأمین نیازهای هر جامعه، کاری نیست که بتوان با روش‌های سنتی کشاورزی آن را انجام داد. زیرا با روش‌ها و عملیات سنتی فقط مقدار محدود و کمی محصول تولید می‌شود.
امروزه دستیابی به محصول بیشتر از طریق زیاد کردن زمین‌های زیرکشت امکان‌پذیر نیست. در اغلب کشورهای جهان، افزایش تولیدات کشاورزی از طریق افزایش حاصلخیزی و باروری زمین‌های زیرکشت انجام می‌شود.
در این خصوص، برای بالا بردن توان و ظرفیت تولید، باید از پیشرفت‌‌ها و روش‌های جدید و علمی استفاده کرد. مدیریت صحیح زراعی مزارع برنج از جمله روش‌های اثربخش در افزایش حاصلخیزی اراضی و به دست آوردن محصول بیشتر است. در این میان، مدیریت خزانه برنج اهمیت خاصی دارد که توجه به آن و به کارگیری توصیه‌ها و نکته‌های کارشناسی، باعث موفقیت کشاورزان برنجکار و افزایش تولید خواهد شد.
در این نشریه، توصیه‌ها و نکته‌های علمی درباره پوشش خزانه، کوددهی خزانه، روش مبارزه با علف هرز سوروف و حشرات زیان‌آور توضیح داده شده است.
خزانه برنج
خزانه برنج به قطعه زمین کوچکی اطلاق می‌شود که در داخل زمین اصلی یا خارج از مزرعه قرار دارد. محل خزانه باید در مکانی انتخاب شود که خاک آن به خوبی شخم خورده و دارای هوموس یا کود دامی کاملاً پوسیده باشد. خزانه باید به صورت شمالی جنوبی احداث شود تا هم بیشترین نور خورشید را دریافت کند و هم از وزش بادهای غربی- شرقی مصون بماند. بهتر است که محل خزانه برای سهولت در عملیات آبیاری و مراقبت‌های دیگر، در نزدیکی خانه کشاورز باشد.
آماده‌سازی زمین خزانه
به منظور آماده‌سازی زمین خزانه، ابتدا آن را به عمق 15 تا 20 سانتیمتر به وسیله بیل یا تیلر شخم می‌زنند. سپس روی آن مقداری کود دامی کاملاً پوسیده می‌ریزند. سپس آن را با خاک کاملاً مخلوط کرده و خزانه را غرقاب می‌کنند. بعد از این مرحله، دوباره زمین خزانه را با تیلر شخم می‌زنند و سطح آن را به خوبی صاف می‌کنند. بسترهای خزانه را به روش‌های مختلف احداث می‌کنند. در روش ایستگاهی، معمولاً بسترها را به عرض 2/1-1 متر و طول حدود 10 متر در نظر می‌گیرند. فاصله بین دو بستر نیز حدود 20 سانتیمتر و به صورت جوی در نظر گرفته می‌شود. سطح مورد نیاز خزانه برای کشت یک هکتار زمین اصلی برابر با 250 متر مربع است. برای اینکه بتوان نشاهای سالم و قوی تولید کرد، لازم است که از خزانه مراقبت‌های زراعی لازم به عمل بیاید. این مراقبت‌ها شامل استفاده از پوشش نایلونی، کودپاشی، مبارزه با علف‌های هرز و کنترل حشرات زیان‌آور خزانه است.
استفاده از پوشش نایلونی برای خزانه
اکثر ارقام برنج نسبت به سرما حساس هستند، به نحوی که سرما موجب از بین رفتن نشاها در خزانه و حتی در زمین اصلی می‌شود. برای جلوگیری از خسارت‌های سرما در اوایل بهار و کمک به زود رس کردن نشاها، بعد از بذرپاشی، روی بستر خزانه را با نایلون میپوشانند. روش کار به این ترتیب است. که روی بستر خزانه، کمان‌های چوبی، فلزی یا فایبرگلاس به فاصله‌های تقریباً 50 سانتیمتر از هم قرار داده و روی کمانها را با نایلون میپوشانند. مقدار نایلون مورد نیاز برای 100 مترمربع خزانه، 55 متر نایلون با عرض 4 متر (به صورت دولا) است. این نایلون را به ازای هر دو بستر کنار هم، حدود 11 متر برش داده و روی کمانها می‌کشند.
هوادهی خزانه
پس از قرار دادن پوشش نایلونی، باید دقت شود که در زمان‌های مناسب عمل هوادهی خزانه به خوبی انجام شود. در غیر این صورت، اثرات نامطلوب و بدی بر روی نشاها به وجود خواهد آمد.
تهویه یا هوادهی را به صورت زیر انجام می‌دهند:
تا مرحله دو برگه شدن نشاها، نیازی به هوادهی نیست. پس از این مرحله، هوادهی در روزهای آفتابی و گرم انجام می‌شود. برای این کار، ابتدا و انتهای پلاستیک روی بستر را باز می‌کنند.
در روزهای اول، هوادهی به مدت یک تا دو ساعت در روز انجام می‌شود. بتدریج با گرم‌تر شدن هوا، مدت هوادهی چهار تا پنج ساعت انجام می‌شود. بعد از مرحله 4-3 برگه شدن نشاها، روزها پلاستیک را برداشته و شب‌ها دوباره پلاستیک را روی خزانه می‌کشند. حدود یک هفته قبل از انتقال نشاها به زمین اصلی، پوشش نایلونی را به طور کامل از روی خزانه جمع می‌کنند.
کودپاشی خزانه
در زراعت برنج، کودپاشی با استفاده از کودهای شیمیایی، بویژه کود اوره به دو صورت زیرانجام می‌گیرد:
الف- کود پایه که قبل از بذرپاشی در خزانه مصرف می‌شود:
زمان استفاده از کود پایه در خزانه، معمولاً بعد از تهیه جوی و پشته و قبل از بذرپاشی است. مصرف کود به ازای هر متر مربع خزانه، 15گرم اوره به اضافه 10 گرم کود سوپر فسفات تریپل است. اگر کود از نوع فسفات آمونیم باشد، مقدار کود اوره 12-10 گرم به ازای هر متر مربع خزانه مصرف می‌شود. علاوه بر این، در طی چند سال گذشته مصرف کد پتاسه نیز توصیه شده است. برای این منظور، می‌توان مقدار 15 گرم کود پتاسه را به ازای هر متر مربع خزانه استفاده کرد.
ب- کود سرک که بعد از بذرپاشی در خزانه مصرف می‌شود:
کود سرک معمولاً بین 15 تا 20 روز پس از بذرپاشی خزانه مصرف می‌شود. هدف از مصرف کود سرک، رشد کافی نشاها و راحتی در کندن آنها است. زمان مصرف کود سرک، یک هفته قبل از انتقال نشاها به زمین اصلی و به مقدار پنج گرم برای هر متر مربع زمین خزانه است.
مبارزه با علف‌های هرز خزانه
علف‌های هرز موجود در خزانه با نشاهای برنج رقابت می‌کنند. این علف‌ها با جذب آب و مواد غذایی و همچنین نور و اشغال فضا، موجب ضعیف شدن نشاها می‌شوند. به علاوه، علف‌های هرز موجود در خزانه، همراه نشاهای برنج به زمین اصلی راه یافته و باعث مشکلات بیشتر در مزرعه می‌شوند. زیرا در این مرحله، علف کش‌ها روی آنها بی‌اثر بوده و باید حتماً با دست و جین شوند. در نتیجه هزینه کارگری افزایش می‌یابد و سود کمتری به کشاورز می‌رسد.
مدیریت زراعی خزانه‌های برنج