نوع فایل: word
قابل ویرایش 255 صفحه
چکیده
پایان نامه ای که فراروی شما قرار دارد به بررسی جرایمی که ممکنست جانبازان، ایثارگران و اعضای خانواده های شهدا مرتکب شوند اختصاص یافته است. به این منظور ابتدا به پیشگیری از جرم به معنای وسیع آن شامل اقدام های کیفری و غیرکیفری پرداخته ایم، سپس مفهوم پیشگیری را از طریق : حذف یا محدود کردن عوامل جرم زا، و مدیریت مناسب نسبت به عوامل محیطی و اجتماعی، مطرح نموده ایم. در ادامه پیشگیری از جرم از دیدگاه دین مبین اسلام – قوانین موجود و سایر موارد مربوطه مدنظر قرار گرفته است.
بدیهی است که تعریف بزه و جرم و بزهکاری در رویکردهای مختلف و نیز بررسی انواع آسیب ها و جرایم اجتماعی، مانند سرقت، کلاهبرداری، تخلفات رانندگی و غیره در بخشهای مناسب مورد مداقه و بررسی قرار گرفته اند. ضمن اینکه علاوه بر تعاریف علل و انگیزه های وقوع جرایم و راهکارهای پیشگیری و کاهش آنها نیز در جای مناسب خود بررسی شده است. و البته دیدگاه های جامعه شناسان در خصوص علل تحقیق جرم و عوامل موثر در آن نیز مورد استفاده ما قرار گرفته است.
پیشگیری از جرم علاوه بر اینکه ازمنظر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران لحاظ شده، دیدگاه کنگره های سازمان ملل متحد نیز مدنظر قرار گرفته و در ادامه علل تحقق جرم و نظریه های جامعه شناختی بررسی شده اند.
مطالبی که در رابطه با استخدام جانبازان، احقاقحقوق ایثارگران، کنترل قوانین و مقررات از نظر شورای نگهبان قانون اساسی، مجلس شورای اسلامی، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان عدالت اداری ارائه گردیده و سپس به تعدادی از قوانین مرتبط با بحث از جمله قانون حمایت از حقوق معلولان – لایحه جامع خدمات رسانی به ایثارگران نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
در این مقاله مقایسه ای تطبیقی از ارائه خدمات به ایثارگران در ایران و چند کشور دیگر جهان به عمل آمده و برحسب ضرورت از ابزارهای آماری از جمله جدول ونمودار نیز استفاده شده است.
نهایتاً تسهیلات رفاهی، امور آموزشی – بهداشت و درمان و مسکن ایثارگران، جانبازان، خانواده شهدا مورد بحث قرار گرفته و در انتها نتیجه گیری شامل عوامل اجتماعی و غیره ونیز پیشنهادات مربوطه ارائه شده اند
مقدمه :
وخداوند انسان را آفرید، در حالیکه او را کرامت ذاتی داده بود و او را گرامی داشت و علت آن این بود که خداوند او را برای خود آفریده بود و جهان را برای او .
و فرشتگان و شیطان را امر کرد که بر او سجده کنند و این امر تحقق یافت. و شیطان که سالها عبودیت خداوند را می نمود، به خاطر تمرّد و سرپیچی، تنبیه شد .
از آنجا که یکی از دلایل خلقت انسان آزمون او بود، خداوند او را درمعرض آزمون قرار داد و او را از نزدیک شدن به شجرۀ ممنوعه و تناول از آن منع کرد ، لیکن انسان از امر خداوند سرپیچی کرد و بدین ترتیب اولین بزه و کجروی او آغاز شد و اینچنین بود که انسان به جرم تخطی از دستور رب الارباب خود به دنیای مادی که سراسر سختی و گرفتاری است سقوط کرد آنگاه پسرشان قابیل برادر خود را به قتل رساند . آنچه بطور کلی مطرح است اینکه انسان به خاطر جهالت و اقدامات نابخردانۀ خود برای خود و دیگران زحمات و مشکلاتی عدیده در طول تاریخ ایجاد کرده است و زیاده خواهی های او و رام بودن او در مقابل نفس اماره، ظلم و تعدّی به دیگران را در پی داشته و بعلت واکنش دیگران در مقابل این ظلم و ستم ها و حق کشی ها، جنگ های خونین به وقوع پیوسته است که سبب تخریب منابع مالی و اقتصادی جهان و کشته و زخمی شدن تعداد زیادی از مردم بی گناه جهان شده است، که در تمامی این موارد حاکمان و فرمانروایان و سیستم های حکومتی جبّار و زیاده خواه با اقدام به جرائم متعددی چون قتل و غارت و تجاوز و تصرف عدوانی سرزمینها و اماکن دیگران شده اند و با تخریب آنها سبب فقر و بدبختی ساکنان بومی آن شهرها و کشورها شده اند و به تبع آن سبب اقدام به بزهکاری توسط مردمان آن سرزمین ها ، چون سرقت و خرید و فروش مواد مخدّر و شیوع فحشا و منکرات در این سرزمینها شده اند. و از طرفی در طول تاریخ بشر به فکر مقابله با جرائم و انحرافات بوده و در این زمینه انواع تدابیر پیشگیرانه ازنوع کیفری و غیرکیفری را پیش بینی واجرا کرده است.
بشر پس از گذر از دوران های مختلف از نظر حقوقی، قضایی، تجربه و آزمون مکاتب مختلف جزایی، امروزه بیشتر به فکر اتخاذ تدابیر پیشگیری غیرکیفری است. هرچند هنوز پاداش های کیفری نظام های حقوقی از انواع مجازاتها و تدابیر تنبیهی پُر و آکنده می باشد، لذا به سخن یکی از جرم شناسان در مورد پیشگیری تعریفی داشته که «پیشگیری به معنای پیشدستی کردن و به جلوی چیزی رفتن ونیز آگاه کردن و هشدار دادن است
با توجه به اینکه موضوع این پایان نامه، تدابیر پیشگرانه وحمایتی در قلمرو جرائم جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا است، ما برآنیم که ابتدا در فصل اول بخش اول بطور عام مسأله پیشگیری و انواع آنرا از دیدگاههای مختلف بررسی نموده و رویکردهای مختلف را در آن مطرح کرده ایم و در فصل دوم ، بخش اول تعریف بزهکاری جرم و انواع آن را و رویکردهای مختلف در مورد علل بزهکاری مطرح شده است، آنگاه عوامل مؤثر در کژ رفتاری ها و جرائم اجتماعی مطرح شده و سپس به تبیین جامعه شناختی جرائم پرداخته ایم. و در بخش دوم ؛ انواع جرائم اجتماعی مانند سرقت، مواد مخدر، خودکشی، و. . . مطرح شده و علل انگیزه های روانی و عاطفی و علل اجتماعی و اقتصادی وقوع این جرائم بررسی شده و راهکارهای کاهش و پیشگیری از این جرائم مطرح شده است و در بخش دوم، فصل دوم : به بررسی و تحلیل جرائم در حوزۀ جانبازان، ایثارگران و خانواده های شهدا پرداخته شده است که بر اساس آمار ارائه شده توسط سازمان زندانهای کشور و خراسان رضوی این موضوع بررسی شده است.
آنچه در مقدمه لازم به ذکر است این است که جرم یک پدیدۀ اجتماعی و طبیعی است که تنها در بین افراد اجتماع اتفاق می افتد و جرم در حالت انزوا و انفراد مفهومی ندارد، پس باید جرم در کل جامعه بررسی گردد ولی چون موضوع پایان نامه اختصاصاً مربوط به حوزۀ خاصی است، در پایان نامه این مطلب پرداخته شده است، اما بررسی و نتایج حاصله آن بیانگر این مطلب است که خوشبختانه درصد وقوع جرائم در این حوزه نسبت به جمعیت کل کشور و استان خراسان رضوی، بسیار ناچیز است ولی چون این طیف از جامعه از ارزش بسیار والایی در نزد مردم مؤمن و مسلمان ایران اسلامی دارند، وقوع این جرائم حتی در سطح بسیار ناچیز هم، قابل تأمل است و لذا، ما برآنیم که ضمن شناسایی علل و عوامل تحقق این جرائم در اجتماع ابتدا راهکارهای پیشگیری از آن را در جامعه و بطور اخّص در این قشر گرانقدر ارائه نمائیم تا سرحد امکان آمار وقوع آن را سیر نزولی دهیم و در فصل دوم، بخش دوم تدابیر حمایتی در جلوگیری از ارتکاب جرائم در حوزۀ جانبازان وایثارگران و خانواده شهدا مطرح شده است. روش بکاررفته دراین پایان نامهپژوهشپیمایشاست که بیش تر از آمار سازمان زندانها جمع آوری اطلاعات آنی کتابخانه ای و بهره گیری از آمارها و منابع و اسناد بوده است.
فهرست مطالب:
بخش اول : تدابیر عام حمایتی و پیشگیری در قلمرو جرائمجانبازان ،ایثارگران و
خانواده شهدا
فصل اول : تدابیر عام پیشگیری
مبحث اول : مفهوم پیشگیری
گفتار اول : مفهوم موسع پیشگیری
الف – تدابیر دفاع فردی
ب – تدابیر و اقدامات دفاع جمعی
گفتار دوم : مفهوم مضیق پیشگیری
مبحث دوم : انواع روشهای پیشگیری
گفتار اول : پیشگیری کیفری
الف – پیشگیری عام
ب – پیشگیری خاص
گفتار دوم : پیشگیری غیر کیفری
مبحث سوم : پیشگیری اجتماعی – وضعی
گفتار اول : پیشگیری اجتماعی
الف – مراقبت مبتنی بر منطقه همسایگی « مراقبت محله ای »
ب – شیوه های مبتنی بر نهاد اجتماعی
گفتار دوم : پیشگیری وضعی
گفتار سوم : پیشگیری از جرم از دیدگاه اسلام
مبحث چهارم : پیشگیری از جرم از دیدگاه قوانین
گفتار اول : پیشگیری ار جرم و قانون اساسی
گفتار دوم : کنگره های پیشگیری از جرم سازمان ملل متحد
الف – کنگره اول تا چهارم
ب – کنگره پنجم تا هفتم
ج – کنگره هشتم تا دهم
گفتا ر سوم : پیشگیری از جرم و قوانین عادی
گفتار چهارم : پیشگیری از بزهکاری
الف – استراتژی های خانواده گرا
ب – استراتژی های جامعه گرا
ج- استراتژی های پایشی
فصل دوم : تدابیر عام حمایتی
مبحث اول : تعریف بزهکاری
گفتار اول : تعریف بزه دررویکردهای مختلف
الف – رویکرد حقوقی جرم
ب – رویکرد جامعه شناختی
ج – رویکرد جرم شناسی
گفتار دوم : رویکردها درمورد علل بزهکاری
الف – رویکرد شکل ظاهری
ب – رویکرد ساختار زیستی
ج – رویکرد روانشناختی
د – رویکرد وضعیت اقتصادی
ﻫ - رویکرد کنترل اجتماعی
و – رویکرد پیوند افتراقی
ز – رویکرد التقاطی
مبحث دوم : علل تحقق جرم
گفتار اول : طبقه بندی جامعه شناسان از جرائم
الف – جرائم خیابانی
ب – جرائم یقه سفیدان (جرائم شغلی و صنفی)
ج – جرائم یارانه ای
د – جرائم سازمان یافته
ﻫ - جرائم سیاسی
گفتار دوم : عوامل موثر درکژرفتاریهای اجتماعی و جرم
الف – فقدان خانواده
ب – خشونت در خانواده
ج – حاشیه نشینی و جرم
د – جرائم خاص زنان
مبحث سوم : تبیین جامعه شناختی کژرفتاریهای اجتماعی و جرم
گفتار اول : نظریه های مربوط به دیدگاه کارکردی
الف – نظریه آنومی (بی هنجاری)
ب – نظریه فشار ساختاری
ج – نظریه پیوند اجتماعی
گفتار دوم : نظریه های مربوط به دیدگاه تضاد
گفتار سوم: نظریه های مربوط به کنش متقابل گرایی
الف – نظریه خرده فرهنگی
ب – نظریه انتقال فرهنگی
مبحث چهارم : انواع تدابیر قانونی حمایتی از معلولین عام
گفتار اول : قانون جامع حمایت از حقوق معلولان
گفتار دوم : جنبه های حمایتی از معلولین عام
بخش دوم : تدابیرخاص حمایتی - پیشگیری در قلمروجرائم جانبازان ، ایثارگران و خانواده شهدا
فصل اول : تدابیر خاص پیشگیری
مبحث اول : سرقت
گفتار اول : تعریف سرقت
گفتار دوم : علل سرقت
الف – فقر مالی
ب – فقر فرهنگی
ج – نابرابری های اجتماعی
د – شهرنشینی و زاغه نشینی
ﻫ - از هم پاشیدگی خانواده
و – معاشرت با دوستان ناباب
ز – بیکاری
ح – مهاجرت
گفتار سوم : سرقت در حوزه جانبازان ، ایثارگران و خانواده شهدا
الف – ارائه جامعه آماری مجرمین حوزه جانبازان، ایثارگران و خانواده شهدا
ب – بررسی و تحلیل جرم سرقت در حوزه خانواده شهدا
ج – راه های پیشنهادی بررسی کاهش جرم سرقت در جامعه (بطور عام)
مبحث دوم : خرید و فروش مواد مخدر و اعتیاد به آن
گفتار اول : سیر تاریخی مواد مخدر و اعتیاد
الف – سیر تاریخی
ب – تعریف اعتیاد
گفتار دوم : مواد مخدر از دیدگاه جرم شناسی
گفتار سوم : جرم اعتیاد و خرید و فروش مواد مخدر در حوزه جانبازان، ایثارگران
و خانواده شهدا
گفتار چهارم : راههای درمان و پیشگیری اعتیاد
مبحث سوم: خودکشی
گفتار اول : تعریف خودکشی
گفتار دوم : انواع خودکشی
الف – خودکشی دگرخواهانه
ب – خودکشی خودخواهانه
ج – خودکشی ناشی از بی هنجاری
د – خودکشی جبری
گفتار سوم : علل و انگیزه های خودکشی
الف – خودکشی ناشی از جنون و اختلال روانی
ب – عوامل اجتماعی
ج – شرایط اقتصادی
گفتا ر چهارم : خودکشی در ایران
گفتار پنجم : بررسی خودکشی موفق درحوزه جانبازان
مبحث چهارم : سایر جرائم در حوزه جانبازان ، ایثار گران و خانواده شهدا
گفتاراول : کلاهبرداری
گفتار دوم : جرم صدور چک بی محل
گفتار سوم : ضرب و جرح
گفتار چهارم : قتل
گفتارپنجم: جعل عنوان و اسناد
گفتار ششم : آدم ربایی
فصل دوم : تدابیر خاص حمایتی
مبحث اول : امکان اعاده به خدمت جانبازان
گفتار اول: استخدام جانبازان
گفتار دوم : احقاق حقوق ایثارگران
الف – مجلس شورای اسلامی
ب – شورای نگهبان
ج – دیوان عدالت اداری
د – سازمان بازرسی کل کشور
گفتار سوم: سازمانهای حمایتی رزمندگان در جهان
الف – سازمانهای حمایتی در روسیه
ب – امکانات کمیته جانبازان آلمان
ج – بیمه جانبازان در کره جنوبی
د – حمایت از مصدومان جنگی در آمریکا
گفتار چهارم : مقایسه تطبیقی ارائه خدمات به ایثارگران در ایران و سایر کشورها
الف – تسهیلات رفاهی
ب – حقوق و مزایا
ج – امور آموزشی
د – بهداشت و درمان
ﻫ - مسکن
گفتار پنجم: نمونه هایی ازتعاریف واژه معلولین در دیگر کشورها
مبحث دوم: وضعیت معلولین و جانبازان در ایران
گفتار اول : لایحه حمایت از اشتغال معلولین و جانبازان
گفتار دوم : انتظارات برآورده نشده جانبازان و ایثارگران
گفتار سوم : لایحه جامع خدمات رسانی به ایثارگران
مبحث سوم: اقدامات دولت در رسیدگی به خانواده شهدا
گفتار اول : تاسیس بنیاد
گفتار دوم : کمک به جانبازان بر حج استحبابی ترجیح دارد
گفتار سوم : جانبازان و حقوق شهروندی
مبحث چهارم : بنیاد شهید و اتخاذ تدابیر پیشگیری
گفتار اول : اهداف بنیاد شهید 2
گفتار دوم : حمایت خاص در جهت پیشگیری از آسیب پذیری
نتیجه گیری
منابع و مأخذ
منابع ومأخذ:
الف) منابع فارسی.
کتاب ها :
1- آذرخش ، حسنعلی ؛ «آفت زدگی» ، تهران : انتشارات عطایی ، 1334.
2- آرون ، ریمون ؛ «سیر مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی» ، ترجمه باقر پرهام ، تهران : انتشارات آموزشی انقلاب اسلامی.
3-آقا بخشی ، «اعتیاد و آسیب شناسیخانواده» ، تهران : انتشارات دانش آفرین ، 1379.
4- اگ برن و نیم کوف ؛ «زمینه جامعه شناسی اقتباس» ، ترجمه امیرحسین آریان پور، تهران : انتشارات امیرکبیر، 1357.
5- دانش ، تاج زمان ؛ «مجرم کیست ، جرم شناسی چیست» ، نشر مؤسسه کیهان ، 1372 .
6- دانش ، تاج زمان ،«اطفال و جوانان بزهکار» ، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا ، 1374 .
7- رابرتسون ، یان ؛ «درآمدی بر جامعه» ،ترجمه حسین بهراون ، انتشارات آستان قدس ، 1372.
8- رفیع پور ، «آشفتگیاجتماعی» ،تهران : انتشارات سروش ، 1378.
9- رزاقی ، سید علی ؛ «کتاب سال سازمان امور جانبازان» ، چاپ اوّل ، انتشارات ابیانه ، 1381 .
10- سادات مشکانی ، زهرا ؛« بهداشت عمومی» ، جلد سوم.
11- ستوده ، هدایت اللّه ؛ «آسیب شناسی اجتماعی» ، انتشارات آوای نور ، 1382.
13- سمیعی ، (ح) ؛ «حقوق جزا وجرم شناسی» ، تهران : انتشارات سمت، 1333.
14-کلدین برگ ، آیو ؛« روان شناسی اجتماعی »، ترجمه علی محّمد کاروان ، نشر اندیشه ، 1342.
15- کوئن،بروس،«در آمدی به جامعه شناسی»، ترجمه محسن ثروتی ، تهران : نشر فرهنگ عام، 1370.
16- کی نیا ، مهدی ؛ «علوم جنایی» ، جلد سوم ، جامعه شناسی جنایی
17- گسن ، ریموند ؛ «جرم شناسی کاربردی» ، ترجمه کی نیا ، مهدی ، چاپ اوّل ، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی ، 1370.
18- گسن ، ریموند ؛ «مقدمه ای بر جرم شناسی» ، ترجمه کی نیا ،مهدی ، تهران : نشر موًلف ، 1370.
19- گسن ، ریموند ؛ «روابط میان پیشگیری وضعی و کنترل بزهکاری» ، ترجمه نجفی ابرند آبادی ، تهران : دانشگاه شهید بهشتی ، مجله تحقیقات حقوقی ، شماره 19 و20 .
20- گلدوزیان ، ایرج ، «حقوق جزای اختصاصی» ، چاپ سوم ، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی ، 1372 .
21- مان ، زمان ؛ «اصول روان شناسی» ، ترجمه صناعی ، محمود ، نشر اندیشه ، 1355 .
22- مجلسی ، علامه محّمد باقر ؛ «بحارالاًنوار» ، جلد 17 ، تهران : انتشارات معارف اسلامی. مجموعه مقالات پیشگیری از جرم ، معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه ی قضائیه چاپ اوّل ،مرکز مطبوعات و انتشارات ، زمستان 1382 .
- مظلومان ، رضا ؛ «جامعه شناسی کیفری» ، چاپ سوم، انتشارات اقبال ، 1345 .
24- مؤسسه ی تنظیم و نشر «آثار ایثار و شهادت در مکتب امام خمینی ( س )» با همکاری بنیاد شهید انقلاب اسلامی ، چاپ اوّل ، ناشر ، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)،خرداد 1375 .
25-علوی، سید امین و مجید رشید کابلی ،«کتاب اشتغال معلولین» ،چاپ اوّل ناشر،مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1373.
26-فردرو،محسن،رضا یعقوبی واصغر رضوانی،«مجموعه مصوبات تسهیلاتی وحمایتی از ایثار گران»،جلد 1 ،چاپ اوّل ،ناشر ،قلم نفیس ،1383 .
27-فیض اسلام ،علینقی ،«ترجمه وشرح نهج البلاغه (علی علیه السلام )» ،تهران : انتشارات اسلامیه .
28- قرآن کریم، سوره کهف، آیه 110.
29- قربان حسینی ،علی اصغر، «جرم شناسی وجرم یابی سرقت» ،تهران : نشر جهاد دانشگاهی، 1371.
ب) سایر منابع :
پایان نامه ها :
1- بزرگ نیا ،دلاور ،«سیاست جنایی ایران در قانون اساسی مشروطه جمهوری اسلامی ایران» ، پایان نامه، کار شناسی ارشد حقوق جزا وجرم شناسی ،دانشگاه شهید بهشتی 72-1371 .
2- حسین پور، مجید ،«بررسی تحلیل آمار اقدام به خودکشی» ،پایان نامه ، تهران :انستیتو روان پزشکی ایران ، 1358 .
3- حیدری ،صنوبر؛ «خود کشی وبررسی آن درایران» ، پایان نامه دکتری روانپزشکی ،دانشگاه علوم پزشکیایران 1367.
4 – خالقی ، سمیرا ؛«سنجش وارزیابی انواع روش های پیشگیری از جرم» ، پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا وجرم شناسی ، 1379 .
5- رنجبر ،فرحدخت ،«مطا لعهصفاتمشخصهافراد اقدام کننده به خود کشی» در یکی از بیمارستان های آموزشی تهران : پایان نامه کار شناسی ارشد ،روانپرستاری ، دانشکده پرستاریو مامایی علوم پزشکی ایران ، تهران ، 1367
- عالمی ،زهرا ،«پیشگیری از جرم در سیاست جنایی و گرای
پروژه بررسی تدابیر پیشگیری و حمایتی در قلمروجرائمجانبازان ایثارگران و خانواده شهدا. doc
