لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 29
خدیجه جمالینیا (پژوهشگر) بخش اول..
مقدمهدر تجارت الکترونیک تبادل اسناد الکترونیکی، امری فراگیر میباشد. این اسناد اغلب حاوی اطلاعات حساسی مانند قراردادهای حقوقی، فناوریهای محرمانه و یا تبادلات مالی میباشند. برای ممانعت از دستبرد سارقان کامپیوتری که در فضای الکترونیکی همواره مترصد دستاندازی و خواندن مستندات میباشند لازم است این اسناد به رمز درآورده شوند. اگر میخواهیم که اسناد ما واقعاً در امان باشند باید آنها را بصورت دیجیتالی امضا کنیم. امضای دیجیتالی تضمینکننده اصالت، کامل بودن و عدم وجود خدشه در داده میباشد.با توجه به سرعت جریان امر تجارت و توسعه روزافزون تجارت الکترونیک در سطح داخلی و بینالمللی آنچه که به عنوان اهم موضوع در مباحث امضای الکترونیکی مطرح است را میتوان به شکل زیر بیان نمود.الف: بررسی اعتبار امضای الکترونیکیب: بررسی امنیت امضا و چگونگی کنترل امن سیستم امضای الکترونیکیج: بررسی چگونگی احراز هویت در فضای سایبر و نقش مراجع گواهی امضای الکترونیکید: بررسی مجریان امضاهای الکترونیکی و آثار عملکرد آنان در اسنادهـ : بررسی اشکال مختلف امضای الکترونیک در اسناد تجاری و آثار هر یک از آنها.آنچه که به عنوان اعتبار از آن نام میبریم در واقع نوعی هویت قانونی است که بوسیله مرجع صلاحیت دار به امضا اعطا شده است. با توجه بهاین که امضا در حیطه کدام کشور اعمال گردد،این مقررات شکل ویژهای به خود میگیرد. برخی از کشورها امضای الکترونیکی مطمئن را به طور مطلق پذیرا شدهاند و به آن قابلیت استناد در محاکم اعطا نمودهاند، ولی در بسیاری از کشورها این اطمینان در قالب نوعی از امضا بیان شده است که غیر قابل جعل و نفوذ میباشد که البته هر کدام از این تعابیر، مزایا و مضرتهای خاص خود را داراست.با توجه به فراگیر بودن دنیای الکترونیک و همگانی بودن تجارت به شکل مزبور استفاده از یک امضای الکترونیکایمن که اشخاص در استفاده از آن دارا بودن قابلیت تعاملایمن را پذیرا باشند، نکته خوبی است اما با توجه به نفوذ پذیری فضای سایبر و سرعت پیشرفت تکنولوژی، این امر جز در یک محیط کاملاً واقعی و امن به وجود نخواهد آمد و احساسایمنی و تلقی کفایت امنیت از سوی استفاده کنندگان کافی براین امر نیست.از سویی اجبار قانونی اشخاص به استفاده از نوع خاصی از امضای الکترونیک که از نظر قانون، قابلیت استناد داشته باشد نیز امری خلاف قاعده است، زیرا با توجه به عام بودن فضای سایبر و استفاده همگانی ازاین تکنولوژی هزینه سنگینی را در استفاده از مورد فوق طلب میکند که جز برخی اشخاص حقوقی عمده از پس آن برنخواهند آمد و از طرفی دایره را به نفع قانون شکنان و هکرهای رایانهای تنگ میکند.سیستم قانونی برخی کشورهای اروپایی مثل اتریش و هلند امضاهای الکترونیکی را با تعریف الگوریتمهای مناسب و پارامترهای ایمن طبقه بندی کردهاند و این امر شرایطی را به وجود میآورد که اگر یک امضا ارزش اثباتی خود را در یک حالت ریاضیاتی و فنی غیر قابل پیش بینی از دست دهد هنوز در سیستم قانونی، دارای اعتبار میباشد واین یک نقطه ضعف بزرگ است. از سویی برخی کشورها مثل آلمان متفاوت عمل کردهاند. بدین ترتیب که نشر الگوریتمهای مناسب و پارامترهای مربوط را به عنوان یک وظیفه به مرجع خاصی واگذار کردهاند. دراین صورت ایمنی از یک حالت مطلق خارج شده و قدری تعدیل میشود، اما حتیاین راه حل نیز به دلیل پرهزینه بودن و متغیر بودن از امنیت مبادلات اشخاص به طور عام حمایت نمیکند.بنابراین به نظر میرسد مناسب ترین راهحل، ایجاد و تاسیس دفاتر گواهی امضای الکترونیکی و ساماندهی مراجع گواهی امضا میباشد به شکلی که با آسانترین روش و کمترین هزینه امکان مبادلات ایمن را در سطح فضای مجازی برای عامه مردم فراهم نموده و در عین حال مجری سیستمهای برتر امضا نیز باشند.در این تحقیق پس از مرور اجمالی بر اسناد الکترونیکی و بررسی وابستگی غیر قابل انکار آنها به امضای الکترونیک و نقش مراجع صدور گواهی در اعتبار بخشی به اسناد، به معرفی انواع امضا و بررسی نوع تاثیر هر کدام در اسناد به کاوشی در سیستم حقوقی امضای الکترونیک پرداخته و اشکالاتی که یک مبادله امن تجاری اسناد را مورد خدشه قرار میدهد و اعتبار حقوقی آنها را از بین میبرد، مورد بررسی قرار میدهیم و در این مسیر بررسی اجمالی بر قانون کشورهایی که در این مورد پیشرو بودهاند، خواهیم داشت.فصل اول: اسناددر تجارت الکترونیک و به تبع آن مبادلات اسناد و دادههای تجاری اشخاص باید مطمئن باشند که انتقالها، ایمن و قابل اثبات و مشروع هستند. تنها با این دلگرمیاشخاص میتوانند در تجارت الکترونیکی فعالیت کنند، زیرا عدم وجود هر یک از خصیصههای فوق در انتقال دادهها میتواند آسیبهای عمدهای به اشخاص حقیقی یا حقوقی وارد کند. مفاهیمیکه در ذیل بررسی میشود هر کدام در تجارت جهانی حقیقی همتاهایی دارند، اما در دنیای الکترونیکی باید دقیقتر مورد ارزیابی واقع شوند.گفتار اول: مفهوم سند و اسناد الکترونیکیدر دنیای تجارت الکترونیکی اسناد الکترونیکی از جایگاه ویژهای برخوردارند و بدون وجود آنها تجارت در دنیای مجازی هیچ مفهومینخواهد داشت و از طرفی بهاین دلیل که امضای الکترونیکی را تنها میتوان بر روی مدارک الکترونیکی- و نه کاغذی- انجام داد، ضرورت دارد که مفهوم اسناد الکترونیکی بررسی شود.قانون تجارت الکترونیک تعریفی از مدرک الکترونیکی به دست نمیدهد و تنها در بند«الف» ماده۲ در تعریف داده پیام چنین مقرر میدارد: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری و یا فناوری جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش میشود. باید افزود که ق.ت.ا همواره از ایمنی و اطمینان سیستمهای اطلاعاتی و رایانهای سخن به میان میآورد.این تصریح فی نفسه دارای اهمیت است. زیرا بدونایمنی و اطمینان، داده پیام و امضای الکترونیکی از هر نظر فاقد اعتبار خواهد بود. بنابراین، چنانچه قانون مذکور نیز به حق تصریح دارد، قابلیت پذیرش اسناد الکترونیکی نیازمند وجود رکن اساسی اطمینان و ایمنی میباشد. به همین دلیل است که ق.ت.ا از موجودیت کامل و بدون تغییر داده پیام به مفهوم عدم خدشه به تمامیت داده پیام در جریان اعمال تصدی سیستم از قبیل ارسال، ذخیره یا نمایش اطلاعات، سخن به میان میآورد. بند«هـ» ماده۲ یا در بندهای «ح»و«ط» به ترتیب سیستمهای اطلاعاتی ایمن و رویه ایمن را تعریف میکنند. اما میتوان گفت که اسناد الکترونیکی دادههاییهستند که در مواردی مثل اسناد تجاری خاص با فرمتهای ویژه و در موارد دیگر بدون توجه به فرمت و قالب آنها و فقط با توجه به محتوای سند در شکل الکترونیکی بوسیله دستگاههای پردازشگر مثل رایانه بوجود آمدهاند، پیش نویس لایحه اصلاح قانون تجارت در بخش اسناد الکترونیکی، اسناد الکترونیکی تجاری را به دو نوع اسناد الکترونیکی اصل و جایگزین تقسیم میکند که منظور از سند اصل را، همان سند اصیل پردازش شده در دستگاه و سند جایگزین را رونوشت مصدق آن میداند.البته اسناد الکترونیکی در فضای مجازی مسائل زیادی را به خود اختصاص میدهند که امضای الکترونیکی فقط مشکل امنیتی و اسناد آنها را به اشخاص، حل کرده است. حائز اهمیت است که اسناد نیازمند ثبت و ذخیره برای مراجعه جهت توجیه یا استناد به عنوان ادله میباشند و میدانیم که هیچ مدرکی را نمیتوان بر یک دستگاه پردازشگر برای مدت طولانی بدون تغییر نگهداری نمود. زیرا جریان پیشرفت تکنولوژی و به روز رسانی سخت افزار و نرمافزارهای پشتیبانیکننده از اسناد، موجب میشود که اسناد، غیر قابل دسترس و ناخوانا گردند واین معضلی است که امروزه حقوق با آن دست به گریبان است. زیرا برای این که اسناد برای همیشه در دسترس باشند، باید آنها را نیز به همراه آلات وابسته به آن به روزرسانی کرد و این امر موجب میشود که اسناد قابلیت حقوقی خود را از دست بدهند، زیرا چنین سندی دیگر یک سند اصل نیست واین مشکل اهل فن و حقوقدانان را واداشته تا وارد یک مسئله جدید تحت عنوان آرشیوهای الکترونیکی شوند.قابلیت نگهداری و ثبت اسناد تجاری الکترونیکیبه همان دلایلی که اسناد تجاری در دنیای تجارت حقیقی نگهداری و ثبت میشوند، لازم است در مورد اسناد تجاری الکترونیکی نیز این امر انجام گیرد. در حقیقت عوامل غیر قابل پیش بینی و منافع طرفین معاملات و اشخاص ثالثایجاب میکند که آرشیوی در این مورد وجود داشته باشد. اسناد با ارزش قانونی ذخیره میشوند بدین منظور که احتمالاً در آینده به دلالت آنها نیاز شود.به طورکلی در آرشیو اسناد چهار نکته اساسی وجود دارد:۱- ایجاد امضا:بدین منظور که امضا بوسیله دارنده قانونی کلید (امضاکننده) به وجود آمده است. در ثانی پس از امضا، سند برای طرف مقابل ارسال و توسط وی دریافت شده است.۲- اثبات امضای اولیه:بدین معنا که امضا در زمان تولید یک امضای قانونی بوده و به جهات خاصی مثلاً ابطال یا تعلیق کلید از اعتبار نیفتاده است.۳- ذخیره سازی:بدین معنا که اسناد باید در موقعیت و مکان مناسب به منظور حفظ قابلیت قانونی آنها نگهداری شوند.۴- ترافع:اگر در مورد اسناد فوقالذکر ترافعی حاصل شد، باید هویت امضاکننده و صحت امضای وی مجدداً بررسی گردد.به منظور رسیدن به نکته چهارم است که آرشیو امضاهای الکترونیکی معنا مییابد و اهمیت حفظ امضاهای الکترونیکی در آرشیوها مشخص میشود. یکی از خصوصیات اسناد تجاری الکترونیکی قابلیت حفظ آنها با حجم اندک و برای یک دوره طولانی است و در این مورد امضاهای الکترونیکی نقش مهمی ایفا میکنند که در بررسی ذیل بدان میپردازیم.الف: نگهداری اسناد الکترونیکی اصیلاولین بار موسسه استاندارد سازی اتحادیه اروپا دست به یک بررسی گسترده در مورد فعالیتهای امضای الکترونیکی زد و اولین نتیجه این فعالیتها یک گزارش کارشناسی در مورد استاندارد سازی امضاها در آینده بود. این گزارش تصدیق میکند که آرشیوهای ایمن نقش بسیار مهمی در پشتیبانی امضای الکترونیکی بازی میکنند. چنانچه ممکن است مدتها بعد از ایجاد امضا برای گواهی یا تعیین هویت به آنها نیاز شود. بنابراین فقط کافی نیست که یک سند در زمان حاضر قابل دسترسی و استناد باشد، بلکه باید برای سالهای آینده ذخیره شود و قابل استناد گردد. به منظور قابلیت استناد آن باید گواهینامهای که امضاکننده از آن استفاده کرده است در زمان ایجاد امضا معتبر بوده باشد. هر چند که ممکن است مدتی از آن زمان باطل شده یا معلق شده باشد. زمان ایجاد امضا که بوسیله مهرهای زمان نگار ثبت شدهاند ارزش بسیار مهمیدر بایگانی دادهها ایفا میکنند. زیرا بوسیله این زمان بسیاری از مسایل حقوقی اثبات میشود. مثل اهلیت اشخاص در زمان امضای سند و یا اعتبار کلید خصوصی در همان زمان و... تمام اشخاصی که به این آرشیو مراجعه میکنند با مراجعه به مهرهای زمان که بر اسناد الصاق شده است ازاین مورد اطمینان حاصل میکنند.در کنار اسناد الکترونیکی، امضاهای الکترونیکی نیز نگهداری میشوند، زیرا برای تطبیق اسنادی مطابق با اسناد ذخیره شده در آرشیو دادههای دیجیتالی امضا قطعاً لازم است. اما این تنها شرط ممکن نیست، زیرا به هر حال دادههای الکترونیکی تحت تاثیر گذر ایام و تغییرات فرمتهای برنامهها و بسیاری عوامل دیگر قابلیت خود را از دست داده و از بین میروند. بدین منظور این دادهها همواره باید به روزرسانی شوند. به روزرسانی این دادهها باید همراه با راهحلهایی باشد که مشکلات حقوقی در پینداشته باشد. مثلاً اگر امضاکننده برای بازسازی امضا و سند سابق خویش سالها بعد با یک کلید خصوصی که به روز رسانی شده امضا و سند را به روز رسانی کند این یک مثال غیر قابل قبول در دنیای حقوق است، زیرا این یک سند جدید است که با تغییر در دادههای سند سابقایجاد شده است.حتی توافقات طرفین مبادله نیز نمیتواند سند و امضای سابق را بدین شکل تغییر دهد. به هر حال این وظیفه علم حقوق نیست که راهحلی برای این مشکلات پیدا کند، اما قطعاً این راه حلها نباید به گونهای باشند که معضلات حقوقی ایجاد کنند. زیرا اولین وظیفه هر علم توسعه آرامش و آسایش انسانهاست. اما میتوان گفت که سرویس دهندگان آرشیوهای الکترونیکی در نگهداری اسناد و امضاهای الکترونیکی وظایف و تعهدات خاصی دارند و از آنجا که نگهداری این امور مهم بدانها واگذار شده است، باید مسئولیت هرگونه آسیب و صدمه ناشی از فعالیت و سیستم آرشیو را به اسناد، امضاها، اشخاص حقیقی و حقوقی که به آنها اعتماد نمودهاند بپذیرند. در حقیقت این آرشیوها در حفظ و نگهداری دادهها تعهد دارند و برای تضمین این امر نیاز به بیمههای قوی دارند. در حال حاضر شاید بهترین راه برای حفظ امنیت دادهها در بلند مدت تولید امضاهایی با قابلیت ماندگاری طولانی باشد.ب: نگهداری اسناد الکترونیکی جایگزین
تحقیق و بررسی در مورد ماهیت حقوقی اسناد تجاری