لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 13
شکستخستگی
مقدمه
ازسال 1850معلومشدهاستکهفلزتحتتنشتکراریبانوسانی،درتنشیبهمراتبکمترازتنشلازملازمبرایشکستدراثریکمرتبهاعمالبار،خواهدشکست.شکستهاییکهدرشرایطبارگذاریدینامیکرخمیدهندشکستهایخستگینامیدهمیشوند. کهایننامگذاریاحتمالامبتنیبرایندلیلاستکهبهطورکلیمشاهدهمیشودشکستهافقطپسازیکدورهکارزیادرخمیدهند.هیچگونهتغییرواضحیدرساختارفلزیکهبهعلتخستگیمیشکندوجودنداردتابتوانبهعنوانمدرکیبرایشناختدلایلشکستخستگیازآناستفادهکرد. باپیشرفتصنعتوافزایشتعدادوسایلیازقبیلخودرو،هواپیما،کمپرسور،پمپ،توربینوغیرهکهتحتبارگذاریتکراریوارتعاشیهستند،خستگیبیشترمتداولشدهواکنونچنینبرداشتمیشودکهعاملحداقل 90درصدشکستهایناشیازدلایلمکانیکیحینکارخستگیباشد.
تئوریشکست
دلیلعمدهخطرناکبودنشکستخستگیایناستکهبدونآگاهیقبلیوقابلرویتبودنرخمیدهد.خستگیبهصورتشکستیباظاهرترد،بدونهیچگونهتغییرشکلناخالصدرشکستنتیجهمیشود.معمولاسطحشکستدرمقیاسماکروسکوپیبرجهتتنشکششیاصلیعموداست.معمولاسطحشکستخستگیازظاهرسطحشکستتشخیصدادهمیشود،کهازیکناحیههموارحاصلازعملسایشبااشاعهترکدرمقطع (قسمتبالایشکل 1) ویکناحیهناهموارکهدرهنگامعدمتحملبارتوسطمقطع،درقطعهبهصورتنرمشکستهشدهاستتشکیلمیشود.غالباپیشرفتشکستتوسطیکدستهحلقهنشاندادهمیشود،کهازنقطهشروعشکستبهطرفداخلپیشرفتمیکند.شکل 1مشخصهدیگریازخستگیرانیزنشانمیدهدوآناینستکهمعمولاشکستدرنقطهوجودتمرکزتنش،مانندیکگوشهتیزیاشیار،یادریکتمرکزتنشمتالورژیکیمانندناخالصی،رخمیدهد.
سهعاملعمدهبرایوقوعشکستخستگیضروریهستند.اینعواملعبارتنداز:(1)تنشکششیحداکثریبهمقداربسیارزیاد، (2)تغییراتبهحدکافیزیادیانوسانیدرتنشوارده،و(3)زیادبودنچرخههایتنشوارده. علاوهبراینمتغیرهایدیگریمانندتمرکزتنش،خوردگی،دما،باراضافی،ساختارمتالورژیکی،تنشهایباقیماندهوتنشهایمرکبهموجوددارندکهشرایطرابرایایجادخستگیتقویتمیکنند.
چونهنوزمفهومیکلیازعلتبروزخستگیدرفلزاتبهدستنیاوردهایم،لازماستبعضیازاینعواملراازدیدگاهعاساساتجربیموردبحثقراردهیم.بهعلتزیادبودنحجماطلاعاتیازاینقبیل،فقطتشریحنکاتبرجستهممکنخواهدبود.
چرخههایتنش
ابتداتعریفمختصریازانواعکلیتنشهاینوسانیکهباعثیخستگیمیشوند،بیانمیکنیمشکل2 چرخههاینمونهایتنشخستگیرانشانمیدهد.شکل 2(الف) چرخهکاملامعکوستنشسینوسیشکلیرانشانمیدهد. اینچرخهیکحالتآرمانیاستکهتوسطدستگاهخستگیمحورچرخانمورتو.لیدشدهودرعملازچرخشمحوریباسرعتثابتوبدوناضافهباربهدستمیآید.درایننوعچرخهتنش،تنشهایحداقلوحداکثربرابرند. تنشحداقلهمانکمترینتنشجبریدرچرخهاست . تنشکششیمثبتدرنظرگرفتهمیشودوتنشفشاریمنفیاست.
شکل 2(ب) یکچرخهتنشتکراریرانشانمیدهدکهدرآنتنشحداکثروتنشحداقلبرابرنیستند. درایننمودارهردوتنشکششیاند. ولییکچرخهتنشتکراریمیتواندشاملتنشهایحداقلوحداکثرباعلامتمخالفیاهردودرفشارنیزباشد.شکل 2(پ) چرخهتنشمرکبیرانشانمیدهدکهدرقطعهایمانندبالهواپیماودراثرتندبادهاتحتبارهایاضافیدورهایغیرقابلپیشبینیقرارمیگیرد.
خصوصیاتساختاریخستگی
درمطالعاتتغییراتساختاریاصلیدرفلزیکهبهآنتنشچرخهایاعمالمیشود،فرایندخستگیبرایسهولتدرکبهمراحلزیرتقسیمشدهاست:
1. شروعترک : شاملایجاداولیهعیبخستگیکهباعملیاتتابانیدنمناسببرطرفمیشود.
2. رشدترکنوارلغزش :عبارتاستازعمیقشدنترکاولیهرویصفحاتباتنشبرشیزیاد،اینمرحلهغالبارشدترکمرحله 1 نامیدهمیشود.
3. شکستترکرویصفحاتیباتنشکششیزیاد: عبارتاستازرشدیکترکمعیندرجهتعمدبرتنشکششیحداکثر . اینمرحلهمعمولارشدترکمرحله 2 نامیدهمیشود.
4. شکستنرمنهایی: هنگامیرخمیدهدکهطولترکبهاندازهکافیبرسد،طوریکهسطحمقطعباقیماندهنتواندبارواردهراتحملکند.
سهمنسبیهرمرحلهازکلچرخههایمسببشکستبهشرایطآزمایشومادهبستگیدارد. اماکاملامشخصشدهاستکهیکترکخستگیمیتواندقبلازاینکه 10درصدعمرکلنمونهمنقضیشود،شکیلشود.البتهدرتصمیمگیریدرموردزمانیکهیکنوترلغزشعمیقشدهمیتواندترکنامیدهشود،ابهامزیادیوجوددارد . بهطورکلی،سهمبیشتریازکلچرخههایمسببشکستبهاشاعهترکهایمرحله2 درخستگیکمچرخهتعلقداردتاخستگیپرچرخه،درصورتیکهرشدترکدرمرحله 1 برایخستگیپرچرخهوتنشکمن،بیشتراست . اگرتنشکششیزیادباشد،مانندخستگیدرنمونههایباشیارتیز،رشدترکمرحله 1 بههسچوجهقابلمشاهدهنیست.
بررسیساختاریدقیقخستگیاینواقعیترانشانمیدهدکهمعمولاترکهایخستگیدریکسطحآزادشروعمیشوند . درمواردنادریکهترکهایخستگیازقسمتداخلیشروعمیشوند،همیشهمرزی،مانندحدفاصلیکلایهسطحیکربورهشدهوفلزاصلی،بایدوجودداشتهباشد.
خستگیشباهتهاییباجریانمومسانوشکستتحتتغییرشکلتکجهتییاایستادارد. بررسیهایگوفنشاندادهاستکهفلزتحتکرنشچرخهایتوسطلغزشبرصفحاتاتمیمشابهودرهمانجهاتبلورشناسیکرنشتکجهتیتغییرشکلمیدهد. درحالیکهلغزشدرتغییرشکلتکجهتیمعمولادرتمامدانههامنتشرمیشود،درخستگیفقطدربعضیدانههاخطوطلغزشمشاهدهمیشودودردانههایدیگرهیچاثریازلغزشوجودندارد. بهطورکلیخطوطلغزشهنگامچندهزارچرخهاولتنشتشکیلمیشوند.چرخههایپیدرپیخطوطلغزشاضافیتولیدمیکنند،ولیتعدادخطوطلغزشمستقیماباتعدادچرخههایتنشمناسبنیست. لغزشقابلرویتدربسیاریازفلزاتخیلیزودبهمقداراشباعمیرسد،کهاینامربهصورتنواحیپیچیدهایازلغزشسنگینموازیباآنچهبهطورطبیعییکنوارلغزشبود،مشاهدهمیشود. نوترهایلغزشحینخستگیبهمعنایتشکیلترکنخواهدبود.
یکجنبهمهمساختاریکهبهنظرمیرسدمنحصربهتغییرشکلخستگیباشد،تشکیلسطحیازبرآمدگیوشیاراستکهفرورفتگیهاینوارلغزشوبرآمدگیهاینوارلغزشنامیدهمیشود.انجامعملیاتفلزنگاریخیلیدقیقبرقسمتهایمخروطیسطحنمونهنشاندادهاستکهترکهایخستگیدرمکانهایفرورفتگیوبرآمدگیشروعمیشوند.تجربیاتزیادینشانمیدهندکهلغزشمتقاطعدرفرایندایجادب
تحقیق و بررسی در مورد خستگی مواد