تحقیق درباره تعیین مقادیر مرجع خون شناسی در گروههای مختلف سنی و جنسی در جمعیت عمومی شهرستان مشهد

اختصاصی از حامی فایل تحقیق درباره تعیین مقادیر مرجع خون شناسی در گروههای مختلف سنی و جنسی در جمعیت عمومی شهرستان مشهد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

تعیین مقادیر مرجع خون شناسی در گروههای مختلف سنی و جنسی در جمعیت عمومی شهرستان مشهد

چکیده

زمینه و هدف: مقادیر خون شناسی به طور گسترده ای در بررسی وضعیت سلامتی افراد کاربرد داشته و به استناد این مقادیر می توان بیماریهای مختلف خونی و غیر خونی را مورد ارزیابی و تشخیص قرار داد. این مقادیر خود تحت تأثیر عواملی چون سن، جنس، نژاد، تغذیه و محیط قرار می گیرند. با توجه به اینکه این موارد در جمعیتهای مختلف تفاوتهایی با یکدیگر دارند، این تفاوتها می تواند منجر به اختلافاتی در مقادیر مرجع گردد.

روش تحقیق: در این مطالعه جمعا 1040 نفر فرد به ظاهر سالم از 3 گروه سنی 13-11 سال، 18-14 سال و 55-19 سال به صورت تصادفی از نقاط مختلف شهر مشهد انتخاب شدند. از تمامی آنها تحت شرایط استاندارد خون گیری به عمل آمد و پس از آن مقادیر خون شناسی شامل WBC، RBC، Hb، Hct، شاخصهای گلبول قرمز و شمارش افتراقی لوکوسیتها برای گروههای سنی و جنسی مختلف تعیین گردید.

یافته ها: میزان مرجع شمارش RBC، هموگلوبین و هماتوکریت در بالغین مذکر بیشتر از خانمها بود. شمارش پلاکتی در خانمها نسبت به آقایان بیشتر بود. مقادیر مرجع خون شناسی در بالغین مذکر بصورت زیر بود:

WBC (×103 µl)= 6.45(3.3-9.6), RBC(×106 µl)= 5.43±0.90, Hb(gr/dl)=15.9±1.96, Hct(%)= 47.2±7.2, PLT(×103 µl)= 231(133-329)

نتیجه گیری: در مقادیر مرجع خون شناسی در جمعیت مورد مطالعه در قیاس با دیگر جمعیتها اختلافاتی مشهود بود و بویژه جمعیت مورد مطالعه ما MCV، MCH، MCHC، شمارش لوکوسیتی و پلاکتی پایین تری در قیاس با دیگر جمعیتها داشتند.

کلید واژه ها: مقادیر خون شناسی؛ مقادیر نرمال؛ مقادیر مرجع؛ شمارش کامل سلولی

افق‌دانش؛ مجله دانشکده علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد (دوره13؛ شماره 2؛ تابستان سال 1386)

دریافت : 27/3/1386 اصلاح نهایی: 27/9/1386 پذیرش :2/10/1386

مقدمه

مقادیر خون شناسی به طور گسترده ای در بررسی وضعیت سلامتی افراد کاربرد داشته و به استناد این مقادیر می توان بیماریهای مختلف خونی و غیر خونی را مورد ارزیابی و تشخیص قرار داد. حتی در برخی از بیماریها مانند کم خونی ها از این مقادیر علاوه بر جنبه تشخیصی، به عنوان یک پایه درمانی نیز استفاده می گردد (1). نتایج آزمایشگاهی اهمیت بالینی کمی دارند مگر اینکه با ارائه مقادیری وضعیت طبیعی و بیماری توصیف گردند. بنابراین مقادیر مرجع از این نظر مهم بوده که ارائه دهنده نتایج یک جمعیت به ظاهر سالم می باشند. مقادیر بدست آمده در افراد سالم و بیمار می تواند هم پوشانی قابل توجه با یکدیگر داشته باشند. بنابراین با وجودی که این مقادیر یک راهنما برای پزشک می باشد، اما نباید به عنوان یک شاخص مطلق سلامتی در نظر گرفته شوند (2). مقادیر خون شناسی خود تحت تاثیر عواملی چون سن، جنس، نژاد، نوع تغذیه، محیط، بویژه ارتفاع از سطح دریا، زمان و روش انجام آزمایش قرار دارد، با توجه به اینکه این موارد در جمعیتهای مختلف تفاوتهایی با یکدیگر دارند. این تفاوتها می تواند منجر به اختلافاتی در مقادیر مرجع گردند (1). معمولا مقادیر مرجع ارائه شده در کتابها از جمعیتهای آمریکایی و اروپایی استخراج می گردد. در این مطالعه ما بر آن شدیم تا مقادیر مرجع را در جمعیت مشهد به دست آورده و جهت تصمیم گیریهای دقیق تشخیصی و درمانی در اختیار همکاران قرار دهیم. باید توجه داشت که با توجه به میزان بالای مهاجرت به مشهد این مقادیر می تواند گویای مقادیر مرجع در جمعیت کشور نیز باشد.

روش تحقیق

جمعیت مورد مطالعه شامل 1040 نفر فرد به ظاهر سالم ساکن مشهد بودند که از 3 گروه سنی 13-11 سال (300 نفر)، 18-14 سال (400 نفر) و بالغین 19-15 سال (190 نفر مرد و 150 نفر زن) انتخاب گردیدند. افرادی سالم تلقی شدند که فاقد مواردی چون چاقی، افزایش فشار خون، حاملگی، شرایط خاص شغلی و محیطی و یا اضطراب یا تمرین شدید عضلانی بوده و سابقه بیماریهای حاد یا مزمن قبلی نیز نداشتند. با توجه به اینکه در بسیاری از روشهای آماری 40 نمونه و ترجیحاً بیشتر از 120 نمونه جهت بدست آوردن مقادیر مرجع در یک جامعه پیشنهاد گردیده است (3و1) جهت افزایش هرچه بیشتر دقت کار تعداد نمونه بیشتری برای هر گروه سنی انتخاب گردید. از آنجایی که هیچ اختلاف مهمی بین دو جنس تا زمان بلوغ در مقادیر خون شناسی دیده نمی شود (5و4)، دراین مطالعه این گروه سنی را فقط افراد مذکر انتخاب نموده، ولی در گروه بالغین (55-19سال) هر دو جنس به طور مجزا مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت انتخاب افراد روش مستقیم را که مورد تأیید فدراسیون شیمی بالینی (IFCC) است برگزیدیم (3).

در این روش افراد با مشخصات خاص از نظر سنی و جنسی از بین جمعیت هدف مورد بررسی بصورت تصادفی انتخاب گردید. برای گروههای سنی 13-11 سال و 18-14 سال از بین مدارس راهنمایی و دبیرستان موجود در تمامی مناطق مختلف شهری مشهد تعدادی از مدارس به صورت تصادفی انتخاب و بر اساس تعداد دانش آموزان هر مدرسه و با توجه به معیارهای ذکر شده، تعدادی از دانش آموزان را به صورت اتفاقی جهت نمونه گیری انتخاب نمودیم. در گروه سنی بالغین نیز از افرادی که به مراکز استخدامی و پایگاههای انتقال خون مناطق مختلف مشهد مراجعه نموده و شرایط خاص مورد نظر ما را داشتند، تعدادی بصورت تصادفی انتخاب گردیدند. تمامی نمونه گیریها در صبح، در وضعیت نشسته و تحت دیگر شرایط استاندارد توصیه شده از خون سیاهرگی انجام پذیرفت (6).

خون بیماران به نسبت مناسب با ماده ضد انعقاد اتیلن دی آمین تترا استیک اسید- تری پتاس (EDTA-K3) مخلوط شد و ظرف مدت کمتر از 3 ساعت از انجام نمونه گیری مورد آزمایش قرار گرفت. شمارش کامل سلولی، شاخصهای گلبول قرمز و شمارش افتراقی گلبولهای سفید، توسط شمارش گر سلولی H1 انجام پذیرفت. جهت اطمینان از صحت و دقت جوابها این دستگاه ابتدا با روشهای مرجع کالیبره گردید و در طی انجام آزمایشها به طور مرتب تحت برنامه های کنترل کیفی منظم قرار داشت. در صورتیکه روی جواب برخی از مقادیر توسط این دستگاه، همانند شمارش پلاکتی اطمینان کافی نداشتیم یا از طرف دستگاه اخطاری وجود داشت، نمونه مورد نظر با کشیدن اسمیر خون محیطی مورد بررسی دقیق قرار می گرفت. همین طور شمارش افتراقی سلولهای سفید خون بسته به مورد بر اساس اخطار بعمل آمده توسط اسمیر خون محیطی کنترل گردید. تمامی متغیرها در رایانه ثبت شد و پس از آن میانگین و انحراف معیار هر یک از متغیرها (Mean±1.96SD) برای گروههای سنی و جنسی مختلف محاسبه گردید. این میزان در حقیقیت میزان مرجع بوده که 95% جمعیت طبیعی را پوشش می دهد (3و1). با توجه به توزیع نرمال متغیرها جهت تجزیه و تحلیل آماری از روشهای پارامتریک استفاده گردید و 05/0>Pمعنی دار تلقی گردید.

یافته ها

اطلاعات مربوط به شمارش گلبولهای قرمز RBC))، میزان هموگلوبین (Hb)، هماتوکریت(Hct)، شاخصهای گلبولهای قرمز شاملMCV، MCH ،MCHC، اختلاف اندازه گلبولهای قرمز (RDW) و اختلاف در میزان هموگلوبین گلبولهای قرمز (HDW) به صورت Mean±1.96SD (محدوده اطمینان 95%) به تفکیک سن و جنس در جدول 1 نمایش داده شده است.

جدول 1: مقادیر مرجع گلبولهای قرمز و شاخص های آن، هموگلوبین، هماتوکریت، HDW، RDW، به تفکیک سن وجنس،مشهد، بیمارستان امام رضا(ع)

Age (yr)

شاخص

13-11

(300=N)

18-14

(400=N)

55-19M:

(190=N)

55-19F:

)150= (N

RBC (×106/μl)

98/0±3/5

78/0±67/5

90/0±43/5

78/0±8/4

Hb (g/dl)

96/1± 2/14

2/2±8/15

96/1±9/15

94/1±8/13

HCT (%)

8/5±42

6/5±9/45

2/7±2/47

4/6±43

MCV (fl)

9/9±1/80

8±4/81

8/7±85

8/9±7/86

MCH (pg)

9/4±4/28

31±8/27

9/2±7/28

9/2±28

MCHC (gr/dl)

7/2±3/34

5/1±3/34

4/3±7/33

3/3±3/32

HDW (gr/dl)

………..

………..

49/0±5/2

72/0±4/2

RDW (%)

………..

………..

3/1±8/12

1/2±2/13

اطلاعات مربوط به شمارش گلبولهای سفید شامل شمارش افتراقی سلولهای نوتروفیل، لنفوسیت، مونوسیت، ائوزینوفیل، بازوفیل و سلولهای بزرگ رنگ نشده همچنین شاخص لوبولاریته سلول و شاخص آنزیم میلوپراکسیداز در محدود ±1.96SD به تفکیک سن و جنس در جدول 2 نمایش داده شده است.

جدول 2: مقادیر مرجع شمارش کل و افتراقی لوکوسیتها و شاخص میلوپراکسیداز به تفکیک سن و جنس در مقایسه با افراد بالغ مذکر در دیگر مطالعات با استفاده از دستگاه H1 ، مشهد، بیمارستان امام رضا (ع)

Age (yr)

شاخص

13-11

(300=N)

18-14

(400-N)

55-19M:

(190=N)

55- 19F:

(150=N)

* بالغین

WBC (103/µl)

(9/11-9/4)4/8

(4/9-3/4)85/6

(6/9-3/3)45/6

(5/9-5/3)5/6

(2/8-4/4)7/6

Neut (%)

(5/65-8/31)65/48

(0/70-0/31)5/50

(6/70-0/37)8/53

(7/67-0/40)85/53

(1/73-5/45)8/58

Lym (%)

(7/57-6/25)7/41

(4/57-3/21)4/39

(0/47-5/16)8/31

(6/47-9/20)3/34

(2/44-3/18)3/31

Mono (%)

(9/10-4/0)7/5

(0/10-2/0)1/5

(8/9-0/3)4/6

(9-4/2)7/5

(5/8-6/2)5/5

Eos (%)

(4/8-0/0)2/4

(9/7-0/0)45/3

(2/7-0/0)6/3

(5/6-0/0)25/3

(4/4-0)9/1

Baso (%)

(1/1-0/0)55/0

(4/0-0/0)4/0

(8/1-1/0)95/0

(4/1-0/0)7/0

(2/1-2/0)7/0

LUC (%)

………..

………..

(0/4-0/1)5/2

(8/4-0/0)4/2

(9/4-0)8/1

LI

………..

………..

(3/2-2/1)75/1

(3/2-0/1)65/1

………..

MPXI

………..

………..

8/7±68/5-

2/8±2/4-

………..

* Wintrob’s clinical hematology, 10th ed, Lipincott Williams and Wilkins, 1999: 2738-2744.

اطلاعات مربوط به شمارش پلاکت، متوسط حجم پلاکتی، اختلاف اندازه پلاکت، پلاکتوکریت در محدوده Mean ± 1.96 SD در گروه سنی بالغین به تفکیک سن و جنس در جدول 3 نمایش داده شده است.

جدول 3: میزان مرجع شمارش پلاکتی، MPV ، PDW و PCT در گروه بالغین، مشهد، بیمارستان امام رضا (ع) در قیاس با بالغین مذکر در دیگر منابع با استفاده از دستگاه H1

Age (yr)

شاخص

55-19M:

(190=N)

55-19F:

(150=N)

* بالغین

PLT(103/ml)

(329-133) 231

(377-124) 5/250

(422-147) 285

MPV (fl)

(8/9-7/6) 25/8

(0/10-0/6) 0/8

(2/10-6/7) 9/8

PDW (%)

(56-45) 5/50

(59-43) 0/51

………..

PCT (%)

(27/0-11/0) 19/0

(3/0-1/0) 2/0

………..

* Wintrob’s clinical hematology, 10th ed, Lipincott Williams and Wilkins, 1999: 2738-2744.

بحث

مقادیر خون شناسی تحت تاثیر عوامل مختلفی از قبیل سن، جنس، شغل، ساختمان بدنی، نژاد، محیط، حالت فیزیولوژیک بدن در زمان انجام نمونه گیری، نوع رژیم غذایی، روش و زمان انجام نمونه گیری، همچنین روش انتقال نمونه و تغییرات در روش انجام آزمایش قرار دارد. با توجه به این شرایط انجام نمونه گیری باید استاندارد شده و نمونه ها ترجیحاً در صبح و در یک زمان گرفته شوند (6 و1). در این مطالعه همانطور که ذکر گردید ما شرایط لازم برای انتخاب فرد، انجام نمونه گیری، انتقال نمونه و انجام آزمایش شرایط استانداردی بود. با توجه به اینکه اطمینان از طبیعی بودن تمامی جمعیت انتخابی مشکل می باشد. اکنون اصطلاحات جدیدتر میزان مرجعو فواصل مرجع جایگزین اصطلاح قدیمی تر مقادیر طبیعی گردیده است. در این مطالعه ما نیز از اصطلاح مقادیر مرجع استفاده نمودیم (7و3و1).

شمارش گلبولهای قرمز توسط شمارش گر سلولی H1 بر اساس پراکندگی نور لیزر توسط گلبولهای قرمز بوده که روشی دقیق برای شمارش RBC می باشد. میزان هموگلوبین نیز به روش سیانومتهموگلوبین اندازه گیری می گردد که روش مرجع برای اندازه گیری هموگلوبین می باشد. پس از آن هماتوکریت به صورت زیر محاسبه می گردد Hct=MCV× RBC (8). همانطور که در جدول 1 مشهود است همزمان با بلوغ در پسرها هموگلوبین افزایش می یابد. همچنین در گروه بالغین شمارش RBC، میزان هموگلوبین و هماتوکریت در آقایان بصورت معنی داری نسبت به خانمها بیشتر بوده که این وضعیت را به تأثر آندروژنها در تحریک تولید گلبول قرمز نسبت می دهند (8). میزان شمارش WBC، RBC، Hb، Hct و شاخصهای گلبول قرمز در مطالعه ما در قیاس با مقادیر ارائه شده در دیگر منابع در جدول 4 نمایش داده شده است.

جدول 4: مقایسه بین نتایج بدست آمده در مورد شمارش WBC، RBC و شاخصهای آن در افراد بالغ مشهد، بیمارستان امام رضا (ع) با نتایج بدست آمده از دیگر مطالعات

WILLIAMS3

HENRY2

WINTROB1

STUDY

مرجع

شاخص

(3/11-4/4)8/7

(0/11-4/4)7/7

(3/11-4/4)8/7

(6/9-3/3)45/6

M

WBC (103/µl),

F

(5/9-5/3)5/6

(9/5-52/4)21/5

(9/5-5/4)2/5

(9/5-5/4)2/5

(33/6-53/4)43/5

M

RBC (106/ µl),

F

(10/5-10/4)6/4

(1/5-5/4)8/4

(1/5-5/4)8/4

(58/5-02/4)8/4

(5/17-0/14)7/15

(5/17-0/14)7/15

(4/17-14)7/15

(9/17-9/13)9/15

M

Hb (gr/dl)

F

(3/15-3/12)8/13

(3/15-3/12)8/13

(3/15-3/12)8/13

(7/15-9/11)8/13

(50-42)46

(5/50-5/41)46

(4/50-5/41)46

(4/54-40)2/47

M

Hct (%)

F

(45-36)40

(6/44-9/35)25/40

(45-36)5/40

(4/49-6/36)43

(1/96-0/80)88

(96-80)88

(96-80)88

(8/92-2/77)85

M

MCV (fl)

F

(5/96-9/76)7/86

(2/33-5/27)4/30

(2/33-5/27)4/30

(2/33-5/27)4/30

(6/31-8/25)7/28

M

MCH (pg)

F

(9/30-1/25)28

(5/35-4/33)4/34

(5/35-4/33)4/34

(5/35-4/33)4/34

(1/37-3/30)7/33

M

MCHC (g/dl)

F

(6/35-29)3/32

1. Foerster J et al, Wintrob's clinical hematology, 11th ed, Lipincott Williams and Wilkins, 2004.

2. Henry JB, Clinical diagnosis and management by laboratory methods, 20th ed, philadelphia, W.B Saunders company, 2001.

3. Beutler E, Litchman MA et al, Williams Hematology, 6th ed, McGRaw - Hill, 2001

همانطور که در جدول مشهود است، شمارش RBC و میزان Hb و Hct در مطالعه ما در قیاس با دیگر منابع بخصوص در آقایان کمی بالاتر می باشد که این حالت شاید به علت اختلاف در ارتفاع از سطح دریا باشد. میزان MCV در بدو تولد بیشترین مقدار بوده ولی بعد از آن به تدریج کاهش یافته و در یک سالگی به کمترین مقدار می رسد. پس از آن به تدریج تا بلوغ افزایش می یابد (8). این وضعیت در بررسی ما نیز مشهود است )جدول1(. شاخصهای گلبولهای قرمز در مرد و زن مشابه می باشند (8). اما در بررسی ما میزان MCV به صورت معنی داری در خانمها بیشتر از آقایان بود. از طرفی همانطور که در جدول (4) مشهود است میزان MCV در گروه بالغین در بررسی ما در قیاس با دیگر منابع پائین تر می باشد. این حالت شاید بدلیل شیوع بالای کم خونی فقر آهن و کاهش ذخایر آهن در ایران می باشد (10-9).

در بررسی ما MCH و MCHC اختلاف معنی داری در زن و مرد با یکدیگر نداشت(جداول1). اما همانطور که در جداول مشهود است میزان این دو نسبت به مقادیر ارائه شده در دیگر منابع پایین تر می باشد که این حالت به دلیل میزان بالاتر شمارش RBC و Hct در این بررسی در قیاس با دیگر منابع می باشد (جدول 4).

با توجه به اهمیت MCV، MCH و MCHC در تشخیص افتراقی کم خونی های هیپوکروم میکروسیتر اطلاع از این امر در درک بهتر اقدامات تشخیصی و درمانی در بیماران کمک کننده می باشد. به طور مثال MCHC در تالاسمی مینور غالباً طبیعی ذکر شده، در حالیکه