دانلود مقاله باذِل مشهدی

اختصاصی از حامی فایل دانلود مقاله باذِل مشهدی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 4

باذِل مشهدی ، میرزامحمد رفیع معروف به رفیع خان و متخلص به باذل ، از امرا و پارسی گویان شبه قارة هند در قرون یازدهم و دوازدهم . او خود را از احفاد خواجه شمس الدین محمد صاحب دیوان جوینی * می دانست . پدرش میرزا محمود مشهدی به روزگار شاهجهان (حک : 1037 ـ 1068) از مشهد به هندوستان رفت و در حکومت شاهجهان به مقاماتی دست یافت . محله های محمود پوره در شهرهای اورنگ آباد و برهانپور به نام اوست و قبرش نیز در محمود پورة برهانپور واقع است . عموی باذل ، میرزا محمد طاهر ملقب به وزیرخان (متوفی 1083)، نیز در همان عهد به هند رفت و در ایام شاهزادگی اورنگ زیب عالمگیر (حک: 1068 ـ 1118) مقرّبِ او بوده است . بعداً عالمگیر او را به ترتیب به صوبه داری برهانپور و اکبرآباد و مالوه منصوب کرد. عموی دیگر باذل ، میرزا جعفر سروقد، در مشهد مدرسه داشت ؛ اما سه پسر او، نورالدین محمدخان (متوفی 1126) و فخرالدین محمدخان (متوفی 1139) و کفایت خان ، به هند رفتند و به خدمات دیوانی پرداختند.

باذل در شاهجهان آباد (دهلی کنونی ) زاده شد. نخست ، نزد شاهزاده معزالدین ، فرزند عالمگیر، به شغل دیوانی پرداخت . سپس ، از سوی عالمگیر، حاکم بانْس بَریلی و بعد مأمور حراست قلعة گوالیار شد، اما پس از وفات عالمگیر (1118) از خدمت عزل شده و در دهلی عزلت اختیار کرد و در 1123 در همانجا درگذشت . او مردی بود متصف با فضایل اخلاقی که به برآوردن نیاز مردم اهتمام داشت . شهرتش بیشتر به سبب شاعری و سرودن حملة حیدری است .

باذل با ناصر علی سرهندی * (متوفی 1108)، شاعر نامدار آن روزگار، مصاحبت داشت . اما سرهندی او را در مجلس خود استهزا کرد. سراج الدین علی خان آرزو * شاهجهان آبادی (1099ـ1169) نیز در هفده سالگی در گوالیار با او ملاقات کرده است . باذل غزل و مثنوی می سرود و غزلهایش در تذکره هایی که شرح حال او را آورده اند نقل شده است .

آثار: 1) انشای باذل ، نمونة نثر فارسی اوست که میرعلیرضا حسینی سبزواری و جعفر سیّاح در بیاض مشترک خود (تألیف 1087ـ1089 در برهانپور) آورده اند. نسخة خطّی این بیاض در موزة ملی پاکستان ، کراچی به شمارة 266ـ1963، N. M. موجود است ؛ 2) اعتقادیه ، منظومه ای در پانزده بند در حمد خدا و نعت رسول اکرم ، صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ، که درآن بیاض (ص 493 ـ 498) نقل شده است ؛ 3) دیوان باذل که به گفتة ایمان (متوفی 1226) پر از اشعار دلپذیر بوده است (ص 110). آنچه در فهرس المخطوطات الفارسیه ، (ج 2، ص 72)، به عنوان کلیات باذل مشهدی آمده است ، با کلیات میرزامحمد رفیع سودای شاهجهان آبادی (1125ـ1195) مطابقت دارد (رجوع کنید به سودای شاهجهان آبادی ، ج 2، ص 3). 4) حملة حیدری ، معروفترین اثر او، حماسه ای دینی است در سیرة حضرت رسول اکرم ، صلّی اللّه علیه وآله وسلّم ، و خلفای راشدین تا پایان خلافت عثمان بن عفان که به تقلید شاهنامة فردوسی به بحر متقارب سروده شده است . این اثر، روایت منظوم معارج النبوة فی مدارج الفتوة تألیف معین الدین فراهی در 907 است و مفاد بسیاری از احادیث نبوی در آن مندرج است . تعداد ابیات آن را از 000 ، 28 تا 000 ، 90 ذکر کرده اند؛ اما قولِ صاحبِ کلمات الشعرا ، که آن را در حدود 000 ، 40 می داند، مقبولتر است زیرا این تذکره در زمان حیات باذل (ح 1115)، تألیف شده است و تا آن زمان هنوز تکمله ای برای حملة حیدری سروده نشده بود. تاریخ دقیق آغاز و اتمام سرودن این منظومه مشخص نیست . اته (ج 1، ش 900)، به استناد قول ویلهلم پرچ (فهرست برلین ، ص 534) می نویسد که باذل پنجاه سال به سرودن آن مشغول بوده و کار او در 1119 به پایان رسیده است . اما باید در نظر داشت که پیش از آن ، مؤلف کتاب کلمات الشعرا به این مثنوی هم طوری اشاره کرده که گویی تا آن زمان به اتمام رسیده بوده است (سرخوش ، ص 10 ـ 11). وقتی که آرزو شاهجهان آبادی در حدود 1116 باذل را در گوالیار دید، او مشغول سرودن این مثنوی بود ( مجمع النفائس ). این مثنوی در قلمرو زبان فارسی ، بویژه در جامعة شیعیان ، بسیار شایع بوده و در امام باره (حسینیه )های هندوستان به عنوان کتاب روضه خوانده می شده است (صبا، ص 324، ذیل ترجمة میرزاآقاجان زائر لکهنوی که از احفاد باذل و در زمرة کتابخوانان و روضه خوانان لکهنو بود و حملة حیدری را خوب می خواند). کثرت نسخ خطّی آن در کتابخانه های جهان نیز مؤید رواج آن است . حملة حیدری سه بار در هندوستان و یک بار در ایران چاپ شده است . علی ابراهیم خان خلیل (متوفی 1208) در خلاصة الکلام ، که تذکرة مثنویات است ، گزیدة آن را آورده است . دو مثنوی دیگر نیز با همین عنوان و در همین موضوع ، یکی سرودة ملاّ بمان علی راجی کرمانی (متوفی 1237ـ1241) و دیگری ازگل احمد، چاپ شده است (مشار، ج 2، ص 1821ـ1822).

چون منظومة باذل ناتمام مانده بود، پس از او شاعران دیگر به تکمیل آن پرداختند و وقایع عهد خلافت و جنگهای حضرت علی ، علیه السّلام ، را سرودند و بر آن افزودند. از این گونه افزوده ها و نظیره ها مثنویهایی در دست است : 1) از سید ابوطالب فندرسکی اصفهانی ، معاصر شاه سلیمان صفوی ، زنده در 1124، در 000 ، 5 بیت ، دربارة احوال حضرت علی ، علیه السّلام ، و وقایع جنگهای جمل و صفین و نهروان تا واقعة شهادت آن حضرت ؛ 2) از میرزا ارجمند متخلص به آزاد، و جنون کشمیری (متوفی 1134)، فرزند عبدالغنی بیگ قبول ، که به خواهش پسر عموی باذل به تألیف آن پرداخته و آن را در 1131 به پایان رسانیده است . همین تکمله بخطا به محمد صادق آزاد و غلام علی آزاد بیلگرامی نیز منسوب شده است (ریو، ج 2، ص 719؛ استوری ، ج 2، ص 843)؛ 3) از شاعری به نام نجف که تکملة ابوطالب فندرسکی را به دست آورده و در 1135 به منظور پیوستن این دو منظومه به یکدیگر ابیاتی سروده و آنها را به صورت یک کتاب درآورده است ؛ 4) حربة حیدری از شاعری به نام کرم ، تألیف 1135ـ1150؛ 5) اعلام ماتم یا حملة حسینی از محمد محسن تتوی (تألیف 1136)؛ 6) صولت صفدری از محب علی خان حکمت (تألیف 1143)؛ 7) جذبة حیدری از عبدالعلی احسن بنگالی (تألیف 1144ـ1151) که بعداً شاعری به نام شاه کوثر، ابیاتی در تعریف آن سروده و آن را نیز به جذبة حیدری موسوم کرده است ؛ 8) از سید پسند علی بلگرامی ، (چاپ آگره ، 1305)؛ 9) محاربة غضنفری یا جذبة حیدری (چاپ مرادآباد، 1309).

ترجمه های اردو: حرب حیدری از محمد نوروز حسن بلگرامی (پس از 1252)؛ از سید ذوالفقار علی صفا (متوفی 1260)؛ هیبت حیدری ، منظوم ، از واجد علی اختر شاه اَوَده (1265)؛ از سید ابرار حسین (متوفی 1300)؛ ترجمة منظوم از میرمحمد حسن علی خان حسن سندی (متوفی 1324)؛ حربة حیدری یا غزوة حیدری از حیدر میرزا (چاپ لکهنو)؛ غزوات حیدری از سیدمحسن علی (چاپ لکهنو)؛ غلبة حیدری ؛ محاربة صفدری ؛ ترجمة منظوم از محمد میرزابن تجلی علی شاه .