پیشگفتار :
تاریخچه و کلیات: کلمه فارماتولوجی (Pharmacology – انگلیسی) یا فارماکولوژی ( Pharmacologie- فرانسه) از دو واژه یونانی فارماکون (Pharmakon) یعنی دارو و لژین (Legein) یعنی بحث کردن اقتباس گردیده است. بنابراین فارماکولوژی رشتهای از علوم را تشکیل میدهد که خواص فیزیکی و شیمیائی اثرات و موارد استعمال، اشکال داروئی، عوارض و درمان مسمومیت و روش و مقدار مصرف ترکیبات مختلف داروئی را مورد بحث قرار میدهد.
این رشته را به فارسی داروشناسی مینامند. تحقیق و تفحص دربارة خواص داروها، یک رشته جدید از علوم پزشکی وداروسازی نیست، بلکه دارای قدمت بسیاری میباشد. زیرا، از موقعی که انسان خلق شد مصرف گیاهان گوناگون برای درمان بیماریهای مختلف آغاز گردید، و در حقیقت مطالعه و بررسی نباتات طبی از همان موقع بنحوی که میسر بود شروع شد، و طی قرنهای متمادی تنها راهنمای قدما برای تحقیق دربارة ترکیبات داروئی، خرافات، موهومات و درک احساسات شخصی بود که اغلب توام با تشریفات و مراسم خاص انجام میگرفت. مثلأ فیثاغورث، در قرن ششم، تصور میکرد که نگهداشتن شست (شود) در دست، موجب پیشگیری بیماری صرع میشود. مصرف دارو در گذشته کاملأ آزمایشی و تجربی بود، و بدون آشنائی به طرز اثر آنها، فقط با توجه به خواص درمانی ظاهری هر یک، مورد استفاده قرار میگرفت.
چینیها قدیم دندانهای اژدها را برای درمان تشنج مصرف میکردند و امروزه مسلم شده است که کلسیم مادة اصلی تشکیل دهندة استخوان، برای معالجه بیماری تتانی (TeTang) بسیار موثر میباشد. سابقأ بیماری گوآتر (Goitre بزرگ شدن غده درقی) را بوسیلة اسفنجهای طبیعی سوخته معالجه میگردند، و امروزه ما میدانیم که اسفنج یک نوع حیوان دریائی است که دارای ید میباشد.
جالینوس پزشک یونانی در قرن دوم میلادی اثرات درمانی تعداد زیادی از گیاهان داروئی و فرآوردهای آنها را، که بنام کلی ترکیبات جالینوسی یا گالینکی (Galenicals) معروف است، مورد بررسی و مطالعه قرار داد و این ترکیبات هنوز هم در داروسازی و درمان شناسی مورد استفاده قرار میگیرند. در زمان امپراطوری رم قدیم، برای اولین مرتبه دانشمندانی مانند دیسکوریدس (Dioscorides) نباتات داروئی را طبقه بندی کردند و مصارف درمانی آنها را تعیین نمودند. بعد از انحطاط امپراطوری رم، مرکز علم و دانش به خاورمیانه منتقل گردید. دانشمند و فیلسوف عالیقدر، ابوعلی سینا، تحقیقات و مطالعات بسیار ارزندهای دربارة خواص و مصارف داروهای مختلف انجام داد و کتابها و نوشتههایش تا قرن پانزدهم میلادی مهمترین نتایج اطلاعاتی طبی و داروئی را تشکیل میداد. بررسی علمی دربارة داروها مخصوصأ تعیین مواد موثرة گیاهان داروئی و مشخص کردن محل آلکالوئیدها (Alkaloids) و گلوکوزیدها (Glucosides) در آنها فقط از اواخر قرن هفدهم آغاز گردید.
امروزه طرز تهیه و موارد استعمال درمانی هر دارو به طور دقیق و کامل بوسیلة گروهی مرکب از کارشناسان علوم پزشکی، داروسازی، بیولوژی، باکتریولوژی، شیمی و فیزیک مشخص و تعیین میشود. فرآوردهای گیاهی خام را ابتدا در آزمایشگاهها بررسی و تجزیه و مواد موثرة آنها را جدا میکنند، سپس گروهی از محققین، ساختمان شیمیائی و خواص مواد مزبور را بطور دقیق مشخص میسازند و روشهای مناسبی برای تهیه اینگونه ترکیبات از راه سنتز تعیین مینمایند. بدین ترتیب، میتوان در مدت نسبتأ کوتاه مقدار لازم از داروی مورد نظر را با قیمت ارزانتر از نوع طبیعی آن تهیه کرد، و علاوه بر این درجة خلوص آنرا نیز به میزان قابل ملاحظهای بالا برد.
در پایان این پیشگفتار از خانم مهندس خاکی، خانم دکتر صدرالسادات، آقای افتخاری، خانم نورمحمدی، خانم فتحی، خانم آرمندپور، خانم اصلان زاده وکلیه پرسنل شرکت الحاوی که مرا در طول این دوره سپاس گذلری و تشکر مینمایم.
فهرست مطالب :
1- مقدمه
2- پیشگفتار
3- تاریخچه و فعالیت شرکت
4- جذب ، پخش ، بیوترانسفورماسیون و دفع داروها
4-1- متابولیسم
4-2- واکنشهای تغییر شکل بیولوژیکی (بیوترانسفورماسیون)
4-3- تقسیم بندی واکنشهای بیوترانسفورماسیون
5- آنتی بیوتیکها
5-1- مقدمه
5-2- تاریخچه
5-3- طبقه بندی
6- ویتامینهای محلول در چربی
6-1- مقدمه
6-2- طبقه بندی
6-3- مکانیسم عمل ویتامینهای محلول در چربی
7- ویتامینهای محلول در آب
7-1- معرفی
7-2- طبقه بندی
7-3- مکانیسم اثر ویتامینهای محلول در آب
8- داروهای ضد درد
9- داروهای آرام بخش - خواب آور
10- ضدعفونی کننده های موضعی
10-1- الکلها
10-2- آلدئیدها
10-3- اسیدهای آلی
11- مشخصات چند دارو
11-1- کلرامفنیکل و مشتقات آن
11-2- مفنامیک اسید
11-3- آلومینیم ام . جی
11-4- آلومینیم ام . جی . اس
11-5- کلرفنیر آمین
12- فعالیت های بخش آزمایشگاه (کار عملی)
12-1- کلرامفنیکل - تجزیه مواد (ASSAY)
12-2- مفنامیک اسید - تجزیه مواد12-3- سیپروهپتادین - تجزیه مواد
12-4- آلومینیم ام . جی . اس - تجزیه مواد
12-4- شربت اکسپکتورانت - تجزیه مواد
13- پروژه : تحقیق در مورد پوکه انواع کپسول
13-1- کپسول چیست ؟
13-2- انواع فرآورده های کارخانه ژلاتین ایران
13-3- ساختار کپسولها
13-4- مواد اولیه و تستهای آن
13-5- مشخصات کپسولها و جداول
14- جدولهای مربوط به محصولات شرکت
14-1-نام و مشخصات محصولات حال و آتی شرکت
14-2-اطلاعات مربوط به تولیدات شرکت بر اساس نوع محصول
14-3-اطلاعات مربوط به تولیدات پش بینی شده شرکت بر اساس نوع و تعداد محصول
15- منابع و مآخذ
پایان نامه | شیمی داروئی