موادی که به منظور جلوگیری از خروج گرما به مصرف می رسند به نام عایق های حرارتی شناخته می شوند و به صورت عایق های انباشتی , عایق های منعکس کننده عایق های پاشیدنی , کف های تزریقی , عایق های .موجدار , تخته های عایق و اشکال دیگر وجود دارند .
عایق های انباشتی : این عایق ها به دو صورت الیافی یا دانه ای وجود دارند که نوع الیافی آن شامل پشم سنگ پشم شیشه , پشم سرباره و الیاف گیاهی که معمولا پشم چوب هستند می باشند . و نوع دانه ای آن از موادی مانند پلی استایرین , پوکه های رسی پرلیت و یا از مواد گیاهی , مانند خرده های چوب پنبه تهیه می شوند از این نوع عایق .ها درداخل ملات ها و مکان هایی که فاقد شکل مشخصی می باشند استفاده می شود .
عایق های منعکس کننده : این عایق ها معمولا از ورق های فلزی ساخته می شوند و چنانچه به نحو مناسب نصب .شوند مانع نفوذ بخار آب هوا به داخل می گردند .
عایق های پاشیدنی : این عایق ها از مخلوط الیاف و مواد ریز که با انواع مواد چسبنده به یکدیگر چسبیده باشند .ساخته می شود . و به روی محل هایی که نیاز به عایق کردن آنها باشد پاشیده می شوند .
عایق های کف تزریقی : این عایق ها از مواد ریز پلاستیکی ساخته می شوند و پس از قرار گرفتن و پر کردن فضای مورد نظر سخت می شوند . معمولا در بین دیوارهای ساخته شده که امکان دسترسی وجود ندارد از این .نوع عایق استفاه می شود .
تخته های عایق : این نوع عایق ها از مصالح گوناگونی مانند نی , چوب , پشم سنگ و ورقه های پلی اورتان مواد پلاستیکی ساخته می شوند . تخته های عایق به جهت پوشش بیرونی و درونی دیوارها و عایق سقفهابه کار می روند .
انواع عایق های حرارتی :
فرآوردههای عایقکاری حرارتی به شرح زیر گروهبندی میشود:
1- فرآوردههای پشم معدنی مصنوعی
2- فرآوردههای پلی استایرن منبسط
3-فرآوردههای فوم پلی استایرن اکسترود شده
4-فرآوردههای فوم پلییورتان صلب
5-فرآوردههای فوم فنولیک
6-فرآوردههای پشم چوب
7- فرآوردههای پرلیت منبسط
8-فرآوردههای الیاف چوب
9-فرآوردههای چوب پنبه منبسط
10-فرآوردههای شیشه سلولی.
فرآوردههای پشم معدنی مصنوعی
واژه پشم معدنی به سه نوع عایق که از اساس یکساناند، گفته میشود: پشم شیشه یا فایبرگلاس که از شیشه بازیافتی ساخته میشود پشم سنگ که از بازالت که نوعی سنگ آذرین است به دست میآید و پشم سرباره که از سرباره ذوب آهن ساخته میشود.
اکثر پشمهای معدنی شکننده و سست هستند. پشم معدنی نیازی به استفاده از مواد شیمیایی اضافی برای آن که در برابر آتش مقاوم شود، ندارد. اخیرا یک شرکت کانادایی شروع به تولید یک محصول معدنی نوع نواری نرمتر کرده است. این محصول سنگینتر است و با استاندارد دیوار دو جداره مطابقت بیشتری دارد. اتلاف حرارتی همرفت هوا در آن تا حدی کمتر از فرآوردههای نواری پشم شیشه متداول است. مقاومت حرارتی آن با عایق سلولزی اسپری شده یا نوارهای پشم شیشه با چگالی زیاد قابل مقایسه است.
پشم شیشه
پشم شیشه جدید بعضی از تولیدکنندگان اخیرا فرآوردههای عایقکاری نوار پشم شیشه با چگالی متوسط و زیاد تولید میکنند که مقاومت حرارتی آنها قدری بیشتر از انواع قدیمی است. فرآوردههای سنگینتر برای قسمتهای عایقکاری با فضای خالی محدود مورد نظرند. یکی از تولیدکنندگان، یک محصول عایق الیافی غیرسنتی را بازاریابی میکند. این محصول ترکیبی از دو نوع شیشه است که با هم ذوب میشوند. همان طور که دو ماده در طی تولید سرد میشوند پیچ و تابهای اتفاقی مواد را به وجود میآورند. این باعث میشود که مواد، تحریک پوستی کمتری ایجاد کند. این محصول نیازی به چسباننده شیمیایی برای چسباندن الیاف به هم ندارد. همچنین در یک روکش استوانهای پلاستیکی سوراخدار عرضه میشود که حمل و نقل را آسان میسازد. انواع مختلفی از پشم شیشه فلهای نیز وجود دارد که برای استفاده با دستگاههای دمنده عایق در نظر گرفته شدهاند. بعضی تولیدکنندگان ادعا میکنند که مواد بازیافتی بیشتری به کار میبرند تا بتوانند در رقابت با تولیدکنندگان دیگر پیشی گیرند. با این وجود، همه آنها عملکرد حرارتی مشابهی دارند. یکی از انواع اصلی «در پتو دمیده» نام دارد. این شبیه به نوع سلولزی «اسپری _ تر» است که در آن ماده با یک چسبنده لاتکس مخلوط میشود، با آب کمی تر میشود تا چسب فعال شود. سپس آن را به داخل فضای خالی میدمند، آزمایشها نشان دادهاند که دیوارهای عایقکاری شده با سیستم BIB بسیار بهتر از انواع عایق پشم شیشه (مانند عایقنواری) پر میشوند.
فومهای پلیمری
فوم جسمی است که از دو فاز مختلف گاز و جامد تشکیل شده است. در مورد فومهای پلیمری فاز جامد از پلیمر ساخته شده است. در یک توده فومی دو نوع فضای خالی در بخش پلیمری میتواند وجود داشته باشد که آنها را سلول مینامند. از اینرو دو نوع سلول شامل باز و بسته در فومها وجود دارند. در مورد فومهای سلول باز فاز گاز موجود نیز پیوسته است در حالی که در فومهای سلول بسته فاز گاز ناپیوسته است. نوع سلول شدیدا خواص مکانیکی و حرارتی فومهای پلیمری را تغییر میدهد. انواع فومهای پلیمری به شرح زیر است: فوم پلیاستایرن فوم پلییورتان فوم فنلیک فوم اوره فرمالدئید فوم پلی وینیل کلراید فوم پلی وینیل الکل _ فرمالدئید فوم اپوکسی فومهای دیگر از میان این فومها مورد یک تا پنج در عایقکاری ساختمانی و پانلهای ساندویچی به کار برده شدهاند. شایان ذکر است که در پانلهای ساندویچی اغلب فومهای سخت که سلول باز هستند به کار برده میشوند. پلیمرهایی که در ساخت این فومها استفاده میشوند به دو دسته کلی گرمانرم و گرماساخت تقسیم میشوند. فومهای پلیاستایرن و PVC مثالهای مورد اول و فومهای فنلیک، اوره فرمالدئید و پلییورتال مثالهای مورد دوم هستند. از این رو بسته به نوع پلیمر به کار رفته در فوم ساخته شده نحوه تولید آن متفاوت است. آنچه که در مورد فومهای مختلف اهمیت دارد نوع پلیمر و نوع گازی است که در سلولهای آن قرار دارند. این دو عامل ضریب هدایت حرارتی و یا توانایی یک فوم را در ایفای نقش عایق حرارتی تعیین میکند. پلیاستایرن منبسط مصالح عایقکاری حرارتی فوم پلیاستایرن صلب، مصالح پلاستیک سلولی صلبی با یک ساختار عمدتا سلول بسته است که از پلیاستایرن یا از کوپلیمرهایی که تشکیلدهنده اصلی آنها پلیاستایرن است، ساخته میشود. بنابر روش تولید، تمایزی بین فوم پلیاستایرن تولید شده با انبساط دانههای پلیاستایرن برای تشکیل حبهها (به اختصار فوم منبسط شده EPS) که پس از آن به هم متصل میشود تا تختهها را تشکیل دهند و فوم پلیاستایرن فوم شده با اکسترود کردن، (به اختصار فوم اکسترود شده XPS) وجود دارد
فرآوردههای پلی استایرن منبسط (EPS)
فوم پلیاستایرن به طور وسیعی در عایق حرارتی به کار برده شده است. قیمت آن پایین بوده، در دسترس بوده و به راحتی ساخته میشود، محکم و پایدار بوده و در برابر تخریب مقاوم است.
دانههای قابل انبساط پلیاستایرن را نیز میتوان به صورت صفحاتی برای نما در ساختمانسازی ساخته و به کار برد. در مواردی که کاربرد عایق حرارتی موردنظر است مقاومت بالا لازم نبوده و پلیاستایرن منبسط به اندازه کافی مقاومت دارد. فوم پلیاستایرن را در جرم ویژههای بسیار پایین نیز میتوان تولید کرد ولی کاهش جرم ویژه به افزایش ضریب هدایت حرارتی با کاهش عایق حرارتی و افزایش انتقال بخار آب میانجامد. از این رو از این نوع فومهای بسیار سبک در کاربردهای بسیار حساس نمیتوان استفاده کرد.
فرآوردههای فوم پلی استایرن اکسترود شده (XPS)
پلیاستایرن اکسترود شده به صورت تخته در اندازههای مختلف جهت ساخت دیوار و عایق بام در دسترس است.
فرآوردههای فوم پلییورتان صلب (PUR)
فوم پلییورتان فوم پلییورتان صلب فرآورده یا مصالح عایقکاری پلاستیکی سلولی نیمه صلب یا صلب با یک ساختار سلولی اساسا بسته که بر پایه پلییورتان قرار دارد. مصالح عایقکاری فوم پلییورتان صلب (PUR) در حضور کاتالیزورها و مواد دمنده با واکنش شیمیایی پلیایزوسیاناتها با ترکیبات حاوی هیدروژن اسیدی و یا با تریمریزاسیون پلی ایزوسیاناتها ساخته میشوند. مزیتهای فوم پلییورتان عبارتند از: هدایت حرارتی کم که از تمامی مصالح عایق متداول دیگر کمتر است. وزن سبک و استحکام بالا قابلیت بسیار زیاد در پذیرش تغییر در فرمولاسیون جهت برآورده کردن انتظارات کاربردی چسبندگی قوی به بسیاری از مواد نفوذپذیری کم در برابر بخار آب مقاومت حرارتی در دمای بیش از 100 درجه سلسیوس قابلیت فوم شوندگی در محل برای پر کردن شکلهای پیچیده فوم سخت پلییورتان در گستره وسیعی از دما به عنوان عایق حرارتی به کار برده شده است. برای مثال، این نوع فوم در عایقکاری ازت مایع در 196- درجه سلسیوس و بخار در 126+ درجه سلسیوس به کار برده شده است. به دلایل ذکر شده در بالا فوم پلییورتان در ساخت عایق پانل ساندویچی سبک به کار برده شده است. فوم انعطافپذیر پلییورتان نیز در عایقکاری لولهها میتواند به کار برده شود. فومهای پلییورتان به صورت یک لایه نازک با کارآیی بالا در عایقکاری بدنه یخچالها و فریزرها به کار برده میشود. همه عایقهای فوم پلییورتان سلول بسته که امروزه در کشورهای صنعتی تولید میشود، با گازی غیر از CFC (کلروفلوئور کربن) به عنوان ماده دمنده ساخته میشود. اگرچه این گازها به خوبی گاز CFC عایقکاری را انجام نمیدهند، به لایه ازن سیاره زمین آسیب کمتری وارد میکنند. چگالی فومهای ساخته شده معمولا 32 کیلوگرم بر متر مکعب است. فومهای پلییورتان سلول باز با چگالی کم (8 کیلوگرم بر مترمکعب) نیز وجود دارد. اینها شبیه فومهای پلییورتان معمولی هستند اما قابلیت انعطاف بیشتری دارند. بعضی انواع با چگالی کم از دیاکسیدکربن به عنوان ماده دمنده استفاده میکنند. فومهای کم چگالی به داخل دیوارهای دو جداره باز اسپری میشوند و به سرعت منبسط میشوند و فضای خالی را پر از درزبندی میکنند. حداقل یک تولیدکننده وجود دارد که فومهای آهسته منبسط شونده عرضه میکند. این نوع برای ساختمانهای موجود که عایق حرارتی ندارند در نظر گرفته شده است. این فوم مایع بسیار آهسته منبسط میشود و بنابراین احتمال آسیب رسیدن به دیوار ناشی از انبساط بیش از حد کاهش مییابد. فوم در برابر بخار آب نفوذپذیر است، قابل انعطاف بوده و در برابر مکش آب (عمل کردن مانند فتیله) مقاوم است. این عایق درزبندی هوای خوبی انجام میدهد. همچنین کندسوز است و بعد از برداشتن منبع آتش، شعله پایدار نخواهد بود. استاندارد بریتانیا الزاماتی برای تختههای لایهای شامل یک هسته فوم پلییورتان صلب که به دو روکشنمای انعطافپذیر متصل شده است، ارایه میدهد. این صفحات برای مصرف در فضای خالی دیوارهای توخالی ساختمانی سنگین و به عنوان عایق حرارتی زیر لایهاندود، مناسب است اما برای مصرف در عایقکاری سقف و بام توصیه نمیشود. به ویژه آنها را نباید در جاهایی که در موقع آتشسوزی امکان اینکه به طور مستقیم در معرض شعله قرار گیرند، به کار برد. مصرفکننده نهایی باید خود از اینکه ساختمان پایان یافته الزامات کافی مقررات ساختمانی مربوط به ویژه در رابطه با خواص آتش را برآورده میسازد، رضایت داشته باشد..
فرآوردههای فوم فنولیک (PF)
. فوم فنولیک مصالح عایقکاری فوم فنلیک (PF) صلب، مصالح پلاستیک سلولی صلبی است که به طور عمده ساختار سلولی بسته دارد و از رزین فنلیک در ترکیب با یک ماده دمنده و یک کاتالیزور، با افزودن حرارت خارجی یا بدون آن ساخته میشود. چند سال پیش این نوع فوم به عنوان یک عایق تختهای صلب تا حدی متداول بود. در حال حاضر تنها به صورت یک عایق فوم شده در محل در دسترس است. در تولید آن از هوا به عنوان ماده دمنده استفاده میشود. عیب اصلی فوم فنولیک این است که میتواند پس از عملآوری تا 2 درصد جمع شود. این مورد باعث شده است که این عایق امروزه کمتر متداول باشد، چون گزینههایی وجود دارد که این عیب را ندارند. فوم فنلیک یک کامپوزیت گرماسخت ارزان قیمت دارای استحکام مکانیکی بالا و مقاومت عالی در برابر دماهای بالاست. برای مثال، حداکثر دمای پیوسته فومهای فنلیک 149 درجه سلسیوس است در حالی که فومهای پلیاستایرن، پلیالفین و کوپلیمراستایرن را نمیتوان در بالاتر از 79-71 درجه سلسیوس به کار برد. فوم فنلیک خود خاموشگر بوده و نسبت به فومهای پلاستیکی دارای دو مزیت است: اول آنکه در هنگام سوختن چکه نمیکند و دوم در هنگام سوختن زغال سختی تولید میشود که از توسعه شعله جلوگیری میکند چرم ویژه فومهای فنلیک به کار رفته بین 40 تا 64 کیلوگرم بر مترمکعب است و هدایت حرارتی آنها از فومهای پلیاستایرن و پلییورتان بیشتر است. دلیل هدایت حرارتی بالاتر وجود سلولهای باز و جذب آن نسبتا بالا و سرعت نفوذ بخار آب بالاست. از طریق ایجاد پوسته میتوان کارآیی عایق حرارتی این نوع فومها را افزایش داد. یک نمونه اعمال قیر روی سطح این نوع فومها است. از نظر چسبندگی نیز اندود به خوبی به آنها میچسبد ولی سطح آنها را نمیتوان رنگ کرد. عایق حرارتی EPDM EPDM مخفف اتیلن - پروپیلن - داین - منومر است و در واقع این ماده مخلوط اتیلن، پروپیلن و داین است. EPDM مصالح ساختمانی مناسب برای مناطق سردسیر است و حتی در دماهای زیر 30 درجه سانتیگراد خصوصیات عالی از خود نشان میدهد. محدوده دمایی آن 45- تا 120 درجه سلسیوس است. مقاومت زیادی در برابر ازن دارد. زمانمند شدن، اکسیدشوندگی، پیرشدن ناشی از گرمای آن کم است. در برابر مواد شیمیایی آلی و غیرآلی مقاوم است. ضعف آن مقاومت کم در برابر مایعات بر پایه نفت است. EPDM انتخاب معمول در بین فومهاست چون مقاومت عالی در برابر ازن، هوازدگی و زمانمندی دارد. همچنین مقاومت زیادی در برابر آب و بخار داشته و قابلیت انعطاف را در دماهای کم حفظ میکند. مقاومت شیمیایی آن در برابر فرآوردههای بر پایه غیرمحلول کم است.
فوم پلی وینیل کلراید (PVC)
فوم پلی وینیل کلراید (PVC) محدوده وسیعی از تغییر شکل فشاری همراه با مزایای عالی عایق رطوبت و بخار ارایه میدهد. فوم PVC از طریق آمیزهسازی انواع مختلف نرمکننده و کوپلیمر به دو طریق فیزیکی و شیمیایی با خواص مختلف به دست میآید. این نوع فومها به صورت نرم، سلول باز، بخشی سلول باز، نیمه سخت و سخت سلول بسته میتوانند باشند. از نظر عایق حرارتی فوم PVC سخت دو برابر گرانتر از فومهای پلیاستایرن و پلییورتان است. در مقایسه با دیگر پلاستیکهای سولدار به کار رفته در عایق حرارتی PVC انبساطی مقاومت بالایی داشته و بسیار سخت است. فوم PVC سخت عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی بوده و نفوذ بخار و رطوبت در آن بسیار کم است. از آنجا که مقاومت برشی فوم PVC بالاست سطح آن برای اعمال سیمان و گچ بسیار مناسب است. مزیت عمده فومهای PVC عملکرد بهتر آنها در برابر آتش نسبت به سایر فومهای پلیمری است. از اینرو این نوع پانلها در کاربردهای دریایی و ساختمانی در اروپا پذیرفته شدهاند. نیتریل فوم دمای کار آن 30- تا 110+ درجه سلسیوس (150 درجه سلسیوس به طور متناوب) است. مقاومت عالی در برابر مایعات و روغن دارد. ضعف آن مقاومت کم در برابر ازن و عملکرد بد در دماهای پایین است اما آن را میتوان با افزودن روانکنندهها بهبود بخشید.
فوم اوره فرمالدئید (UF)
. فوم اوره فرمالدئید بر پایه نیتروژن فوم اوره فرمالدئید (UF) در طی دهه 1970 در ساختمانهای مسکونی استفاده میشد. با این وجود، پس از چندین شکایت در دادگاه مربوط به مسایل سلامتی به دلیل اجرای نادرست از بازار ساختمانهای مسکونی حذف شد و اکنون عمدتا برای دیوارهای بنایی در ساختمانهای تجاری یا صنعتی استفاده میشود. در این نوع عایق فومی از هوای فشرده به عنوان ماده منبسط کننده استفاده میشود. فوم UF بر پایه نیتروژن ممکن است چند هفته طول بکشد تا کاملا عملآوری شود. برخلاف عایق پلییورتان، این محصول در حین عملآوری منبسط نمیشود و اجازه میدهد که بخار آب به راحتی از میان آن عبور کند. فوم UF همچنین در هنگام قرارگیری طولانی در دماهای زیاد بیش از 88 درجه سلسیوس فرو میپاشد و حاوی هیچ ماده شیمیایی کندسوز کنندهای نیست. قیمت این عایق با عایق فلهای یا ریخته شده در محل قابل رقابت است نیتریل (اکریلونیتریل - بوتادین) مقاومت بسیار خوبی در برابر روغن و بنزین دارد. مقاومت سایشی به طور متوسط زیاد است. مقاومت در برابر حلال آن بیش از نئوپیرن است اما در کاربردهایی که در معرض شرایط جوی سختی قرار میگیرد، توصیه نمیشود. این ماده عاری از CFC، آزبست و کلر است و باعث حساسیت پوستی نمیشود. باعث رشد باکتری و قارچ نمیشود. یکی از انواع فومهای نیتریل، سلول بسته است. این محصول برای عایقکاری حرارتی و صوتی طراحی شده است. علاوه بر این زیباست و عمر درازی دارد. قابلیت صدابندی بیشتر و صرفه اقتصادی بالاتری نسبت به انواع معمول مصالح عایقکاری صوتی سلول بسته یا سلول باز دارد. نیتریل فوم را معمولا در عایقکاری اتاقکهای موتور کامیونها، اتومبیلها، هواپیماها، کشتیها (رطوبت جذب نمیکند)، ژنراتورها و سیستمهای تهویه هوا و کانالهای مربوط استفاده میکنند.
فرآوردههای پرلیت منبسط
پرلیت نوعی سنگ آتشفشانی با ترکیب اسیدی تا حد واسط است که در محیط آب و یا مرطوب تشکیل میشود. پرلیت دارای بافت شیشهای است و به سبب همراه داشتن آب ، اشکال کروی در آن ایجاد شده است. میزان آب همراه با پرلیت در حدود ۲ تا ۵ درصد است.
تهیه پرلیت منبسط شده
سنگ پرلیت را نخست خرد و سپس دانه بندی مینمایند. پرلیت دانه بندی شده ابتدا به بخش پیش گرم و از آنجا به داخل کوره هدایت میگردد. دمای داخل کوره میان ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتیگراد و بر پایه ترکیب شیمیایی و میزان آب موجود در پرلیت تنظیم میشود. پرلیت در داخل کوره منبسط و به کمک جریان هوا به طرف بالا رسانده میشود. مواد زاید به طرف پایین کوره سقوط میکنند.
مصارف مهم پرلیت منبسط شده عبارت است از تهیه بتن سبک وزن ، پرکنندگی ، عایق حرارتی و صوتی ، کشاورزی و به عنوان صافی و ساینده است. پرلیت را میتوان به نسبتهای مختلف با سیمان مخلوط کرد و از آن قطعههای سبک وزن تهیه کرد. ملات پرلیت از ملات سیمان سبکتر ، هدایت گرمایی آن کم جذب صدای آن بیشتر است.
مخلوط پرلیت ، آزبست و یک ماده چسباننده نظیر گچ به صورت عایق حرارتی بسیار خوبی به مصرف میرسد که از آن به منظور عایق بندی مخازن و لولهها تا دمای ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد استفاده میشود.
فرآوردههای چوب پنبه منبسط
از قسمت خارجی پوست درخت مخصوص به نام بلوط چوب پنبه ای تهیه می شود . دو سوم چوب پنبه های جهان از همین درخت که در اسپانیا و پرتغال می روید بدست می آید . اگر همه درختان بلوط این دو کشور را جمع کنند ، حدود دو میلیون هکتار زمین را فراخواهند گرفت . وقتی که عمر درخت بلوط به 20 سالگی می رسد ، پوستش را به صورت ورقه ورقه می کنند . آنگاه پس از هر 9 سال باز می توان پوستش را بار دیگر همین گونه جدا کرد . بلوط چوب پنبه ای تا هزار سال عمر می کند . از یک درخت معمولی حدود 25 کیلو چوب پنبه بدست می آید . چوب پنبه عایق حرارت و صدا نیز می باشد .
فرآوردههای شیشه سلولی
عایق شیشه سلولی از شیشه خرد شده تشکیل میشود که با یک ماده سلولساز ترکیب میشود. این اجزا با یکدیگر مخلوط میشوند، در یک قالب ریخته و سپس در یک دمای حدود 510 درجه سلسیوس حرارت داده میشود. در طی فرایند حرارت دادن، شیشه خرد شده به یک مایع تبدیل میشود و تجزیه ماده سلولساز باعث میشود که مخلوط منبسط شود و قالب را پر کند. همانطور که مخلوط منبسط میشود، میلیونها سلول بسته، یکسان به وجود میآید که ماده عایق حرارتی سختی تشکیل میدهد. عایق بام شیشه سلولی از سال 1943 برای اولین بار در سیستمهای بام تجارتی مورد استفاده قرار گرفت. عایق بام شیشه سلولی به صورت تختههای مسطح و دارای کام و زبانه و همچنین بلوکهای تخت و دارای کام و زبانه عرضه میشوند. تختههای عایق شیشه سلولی با رویههای با کاغذ کرافت با لایه قیری تولید میشوند در حالی که بلوکهای شیشه سلولی پوشش داده نمیشوند. شیشه سلولی دارای خواص مطلوبی است. بعضی از این خواص عبارتند از: - این فرآوردهها غیرقابل نفوذند، - زمانمند نمیشوند، - از نظر ابعادی پایدارند، - غیرقابل اشتعال هستند، - مستحکماند و در برابر مواد شیمیایی مقاوماند. شیشه سلولی غیرقابل نفوذ است یعنی رطوبت را به سادگی جذب نمیکند. بنابراین عایقی است که حفظ ثمردهی عایقکاری آن بهتر از سایر انواع عایق است. ضریب انبساط حرارتی شیشه سلولی مشابه فولاد و بتن است. این ضریب به قدری کوچک است که در 38 درجه سلسیوس در یک متر تنها حدود 4/0 میلیمتر منبسط میشود. این انبساط کم یک کف پایدار برای سیستم پوشش بام ایجاد میکند. از آنجا که عایق شیشه سلولی غیرآلی است و 100 درصد از شیشه تشکیل میشود، عایقی غیرقابل اشتعال است و کمترین نرخ گسترش شعله را دارد. مقاومت فشاری این عایق نسبت به سایر عایقها زیاد و در حدود 7 کیلوگرم بر سانتیمترمربع است. بنابراین برای عایقکاری در جایی که بام باید بارهای متمرکز ناشی از عملیات ساختمانی و دستگاهها و همچنین بار رفت و آمد را تحمل کند، ایدهآل است. شیشه سلولی با داشتن این خواص دلخواه، معایبی نیز دارد. رویههای کاغذ کرافت روی تختهها به رطوبت حساس است و بنابراین باید از رویارویی محافظت شود تا از جذب رطوبت و تخریب آن جلوگیری به عمل آید. به دلیل مقاومت فشاری زیاد، عایق ممکن است با ناهمواریهای سطح کف بام مطابقت نیابد. این به ویژه وقتی بحرانی است که عایق با قیر داغ به کف بام متصل شود. از طرف دیگر باید توجه داشت که این عایقها ارزان نیستند. فرآیند تولید این عایق شامل ایجاد سلولهای شیشهای بسیار ریز است که از طریق واکنش شیمیایی شیشه اکسید شده بسیار ریز آسیاب شده با کربن در دمای زیاد تشکیل میشود. همه مواد اولیه مورد استفاده مواد طبیعی هستند که به فراوانی در طبیعت یافت میشوند. هیچ جزیی از آنها خطری برای انسان یا محیطزیست ایجاد نمیکند. در فرآیند تولید شیشه سلولی CO2 به وجود میآید که به وسیله سلولهای شیشه کوچکی احاطه میشود. هیچ ماده فومکننده دیگری مانند HCFC، چسبانندههای آلی یا مواد زبانآور استفاده نمیشود و باعث آلودگی هوا نمیشود. در مرحله پرداخت، بلوکهای ناصاف شیشه سلولی بریده میشوند و به ابعاد موردنظر در میآیند.
انتخاب نوع عایق حرارتی مناسب
انتخاب نوع عایق حرارتی بستگی به فنآوری، شرایط آب و هوایی محیط و محل قرارگیری در ساختمان دارد. در انتخاب نوع عایق حرارتی موارد زیر باید در نظر گرفته شود:
1-از نظر ضخامت طراح باید با استفاده از مبحث 19 مقررات ملی ساختمان مقدار مقاومت حرارتی و در نتیجه ضخامت را تعیین کند.
2-چنانچه عایق در کف یا بام ساختمان مصرف میشود بارهای وارده باید محاسبه شود و با توجه به این بارها کلاس مقاومت فشاری یا تنش فشاری در 10 درصد تغییر شکل مربوط، مطابق با استاندارد انتخاب گردد.
3-در صورتی که عایق بصورت قائم و با اتصالهای مکانیکی استفاده میشود با توجه به بارهای کششی و با توجه به جزییات اجرایی مربوط، کلاس مقاومت کششی تعیین و با توجه به ان عایق مناسب انتخاب گردد.
4-طراح باید با استناد به روش ارائه شده در راهنمای مبحث 19 و با توجه به سیستم طراحی، نفوذپذیری بخار آب جدار را ارزیابی کرده و در صورت وجود خطر میعان با پیشبینی لایه بخاربند در محل مناسب آنرا بر طرف کند.
5-از نظر جذب آب در صورتی که عایق در بام وارونه یا در دیوار خارجی استفاده میشود، میزان جذب اب باید از حداقل مجاز اعلام شده در استاندارد کمتر باشد.
6-از نظر طول، عرض، ضخامت، تخت بودن و گونیا بودن(برای تختهها) با توجه به طرح کلاس رواداری لازم باید مشخص شود.
در هنگام طراحی عنصر ساختمانی و پیش از انتخاب عایق حرارتی مناسب موارد زیر باید بدرستی شناسایی و محاسبه شود:
1- شرایط آب و هوایی شامل میزان و تغییرات سالانه دما و رطوبت نسبی هوای داخل و خارج ساختمان و یا هوای دو طرف عضو ساختمانی که عایق در ان گذارده خواهد شد.
2- شرایط ویژه فیزیکی عضو ساختمانی از نظر خطر و یا میزان تماس عایق حرارتی با نم، آب، حرارت زیاد و یا اشعه ماواری بنفش آفتاب. این اطلاعات با در نظر گرفتن کاربرد و محل قرارگیری عضو ساختمانی، نوع فعالیتهایی که در کنار این عضو انجام میگیرد و سایر موارد قابل پیشبینی و محاسبه است.
3- خواص فیزیکی اجزای تشکیلدهنده عضو ساختمانی شامل ضخامت و مشخصات فیزیکی هریک از لایههای تشکیلدهنده عضو مانند ضریب انتقال حرارتی و ضریب انتقال بخار آب
بکمک اطلاعات فوق و با توجه به فراوردههای عایقکاری حرارتی موجود در بازار که هریک باید دارای برچسبی شامل کلیه مشخصات فنی مورد نیاز و کلاسهای مربوط باشند، عایق حرارتی مناسب در محل مورد نظر در ساختمان انتخاب میشود.
در هریک از کشورهای پیشرفته جهان بسته به صنعت ساختمان آن کشور، شرایط محیطی، ارزیابیهای اقتصادی و مقررات محلی نحوه استفاده از عایقهای حرارتی بسیار گوناگون است. از آنجاییکه تاثیر شرایط اب و هوایی بر روی ساختمان با نوع فنآوری قابل کنترل میباشد، با بکار گیری راهحل فنی مناسب میتوان موارد استفاده از فراوردههای عایقکاری حرارتی را گسترش داد. برای مثال پشمهای معدنی مانند پشم سنگ و پشم شیشه مقاومت ناچیزی در مقابل جریان هوا، نفوذ آب و انتقال بخار آب دارند و تحت تاثیر این عوامل، ضریب هدایت حرارتی انها بشدت افزایش مییابد. در نتیجه این عایقهای حرارتی چنانچه بدون روکش یا بخاربند باشند، برای استفاده در دیوارهای دوجداره تهویه شده مناسب نمیباشند. ولی با بکار گرفتن بخاربند مناسب و لایه مقاوم در برابر جریان هوا و آب، استفاده از آنها بدون مانع است.
توصیه محلهای مصرف عایقهای حرارتی مختلف در ساختمان
پشم شیشه پشم
سنگ پشم
سرباره پلیاستایرن منبسط پلیاستایرن اکسترود شده فوم پلییورتان
داخل دیوارهای دوجداره
+
+
+
+
+
+
عایقکاری دیوار از خارج
+
+
+
+
+
+
عایقکاری دیوار از داخل
+
+
+
_
_
_
عایقکاری بام تخت بام وارونه
_
_
_
_
+
+
عایق حرارتی زیر عایق رطوبتی
+
+
+
_
_
_
سقف شیبدار عایق زیر سقف
+
+
+
_
_
_
روی سقف کاذب
+
+
+
_
_
_
کف روی فضای بدون عایقکاری حرارتی یا روی فضای باز یا روی گربهرو کف شناور
+
+
+
+
+
+
عایق زیر کف
+
+
+
_
_
_
کف روی زمین
_
_
_
+
+
+
اجرای عایق حرارتی
در اجرای عایق حرارتی نکاتی به شرح زیر باید رعایت گردند:
- در مکانهای مرطوب باید از مصرف مصالح نمکش مانند پشم چوب و خرده کاغذ پرهیز کرد و در صورت اجبار آنها را با یک لایه نمبند محافظت نمود.
- در نقاطی که امکان آتشسوزی وجود دارد، مصرف مصالح قابل احتراق ممنوع است. برخی از این مصالح را میتوان با مواد ضد آتش غیرخورنده (مانند پشم چوب و خرده کاغذ) آغشته کرد و به مصرف رساند.
- باید توجه داشت که پیوستگی عایق و قشر نمبند آن حفظ شود.
- چنانچه عایق قطعهای در دو یا چند لایه اجرا شود، جهت قرار گرفتن عایق در هر لایه باید عمود بر لایه قبلی باشد.
- عایقهای انباشته معمولاً برای سقفها مناسبند. در موقع مصرف باید حتیالامکان سطح صاف و ضخامت یکنواختی از آنها به وجود آید.
- عایقهای نرم در انواع پتویی، قطعهای، توپی و انباشته را باید به صورت پف کرده به مصرف رساند و از فشرده شدن آنها جلوگیری کرد، زیرا از کیفیت آنها کاسته میشود.
- در مناطق مرطوب و مکانهایی که امکان نفوذ رطوبت وجود دارد، باید سطح مجاور عایق به خوبی تهویه شود تا امکان تعریق و تجمع آب تقلیل یابد.
- روی سطوح ورقهای پلیاستایرین نباید رنگ روغنی به کار رود، زیرا خطر آتشسوزی افزایش پیدا میکند. سطح این قبیل مصالح باید به صورت طبیعی باقی بماند و در صورتی که رنگآمیزی آن لازم شود با یک لایه رنگ متخلخل یا مادهای که اشتعال را به تأخیر اندازد، پوشانده شود.
نحوه اجرای عایق حرارتی در قسمتهای مختلف ساختمان به شرح زیر است:
1- دیوارهای زیرزمین
دیوارهای زیرزمین را میتوان از بیرون یا داخل گرمابندی کرد، گرمابندی از خارج سهلتر است، ضمناً دیوارها و شالوده آنها نیز از یخزدگی مصون میمانند. در این حالت باید از صفحات پلیاستایرین از نوع آببند استفاده شود. عایق دیوارهایی که از زمین بیرون میمانند، باید در برابر ضربه و آتشسوزی محافظت شوند، برای این منظور میتوان از تختههای چند لا که به آنها مواد مناسب تزریق شده، استفاده کرد و روی آنها را با تور سیمی یا رابیتس و اندود سیمانی پوشاند و برای جلوگیری از نفوذ رطوبت از بالا با ورق فلزی نظیر مس یا فولاد گالوانیزه، برجستگی عایق و قشر محافظ آن را پوشاند، لبه زیرین قشر عایق و پوششهای آن بر روی خاک اطراف زیرزمین قرار داده میشود. در صورتی که عایقکاری صحیحتری موردنظر باشد، بهتر است در محل برخورد سقف و دیوار نیز عایق دیوار بر روی سقف برگردانده شود. صفحات عایق در قسمت پایین دیوار در نقاط سردسیر، باید به سمت خارج بر روی شالوده برگردانده شوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 33 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله عایق های حرارتی و اشکال آن