پایان نامه نظریه ها و مفاهیم ارتباطات اجتماعی

اختصاصی از حامی فایل پایان نامه نظریه ها و مفاهیم ارتباطات اجتماعی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در  65 صفحه می باشد. 

چکیده
تحقیق حاضر در رابطه با نظریه ها و مفاهیم ارتباطات اجتماعی می باشد که در دو بخش تدوین شده است .در بخش اول تاریخچه تحقیق در تأثیرات رسانه ها و نظریه های مربوط به تأثیر پیامدهای ارتباطی و انقاد های وارده بر آن را بیان می کند. نظریه ها عبارت اند از: نظریه تزریقی، نظریه استحکام یا تأثیر محدود، نظریه استفاده و رضامندی، نظریه برجسته سازی، نظریه وابستگی مخاطبان، نظریه شکاف آگاهی و نظریه کاشت.
نظریه تزریقی بر این اساس استوار است که وسایل ارتباط جمعی دارای اثری قوی ، مستقیم و فوری بر مخاطبین می باشد . آثاری که به وسایل ارتباط جمعی نسبت داده می شد رابطه نزدیکی با نظریه محرک – پاسخ داشت که در پژوهش های روانشناسی در دهه ۱۹۳۰ مورد نظر بود .
این الگو در نظر اولین پژوهشگران اینگونه مجسم می شد :
۱٫ وسایل ارتباطی قدرتمند می توانند مغزهای بی دفاع را تحت تأثیر قرار دهند ۲٫ جمعیت مخاطب با وسایل ارتباط جمعی در ارتباط هستند اما با یکدیگر ارتباط ندارند .
انتقادهای وارده به نظریه تزریقی :
۱٫ جامعه را به صورت واحدهای مجزا از یکدیگر می بیند و ارتباط میان فردی را نادیده می گیرد .
۲٫ تأثیر پیام های وسایل ارتباطی ناپایدار و گذراست . به عبارتی این نظریه بیشتر دنبال تأثیرات کوتاه مدت جریان ارتباط بود در صورتی که اگر می خواهیم نظم اجتماعی ایجاد بکنیم با تأثیرات کوتاه مدت ، این نظم پایدار نمی ماند .
در بخش دوم شخصیت سازی و چهر پردازی در وسائل ارتباط جمعی را بیان می کند. اگر بخواهیم داستان بزرگی خلق کنیم ، باید شخصیت بزرگی داشته باشیم . اگر شخصیت ها خوب کار نکنند ، داستان موضوع به تنهائی نمی تواند خواننده و تماشاگر را در گیر کار کند .
خلق شخصیت های به یاد ماندنی یک روند است . گرچه بعضی نویسندگان معتقدند نمیتوان این کار را آموزش داد ، اما من به عنوان مشاور آموخته ام که میتوان با ترفندهایی شخصیت را بسیار بهتر نمود . در صحبت با نویسندگان موفق ، فنون و روش هایی را که نویسندگان بزرگ برای خلق شخصیت های بزرگ به کار می برند ، فرا گرفته ام .
عامل خلق شخصیت ، ترکیبی از دانش و تخیل است .
واژه های کلیدی: نظریه ها، ارتباطات اجتماعی، شخصیت، انتقادها،
فهرست مطالب
بخش اول – ۱
نظریه های مربوط به تأثیر پیامدهای ارتباطی ۱
- تاریخچه تحقیق در تأثیرات رسانه ها ۱
۱- نظریه تزریقی (Hypoderamic T .) : ۵
انتقادهای وارده به نظریه تزریقی : ۶
۲- نظریه استحکام یا تأثیر محدود (Limited Effecrt T .) ۷
 انتقادهای وارده به نظریه استحکام : ۹
۳- نظریه استفاده و رضامندی ( نیازجویی ) (Use and Gratification T ۹
انتقاد وارده به نظریه نیازجویی : ۱۱
۴ – نظریه برجسته سازی (Agenda – Setting T . ) ۱۱
 انتقادهای وارده به نظریه برجسته سازی : ۱۳
۵ – نظریه وابستگی مخاطبان (Depenent Audience T . ) ۱۳
خصوصیات این نظریه : ۱۴
۶- نظریه شکاف آگاهی (Knowledge Gap T . ) ۱۵
 انتقاد مهم از نظریه شکاف : ۱۸
۷- نظریه کاشت (Cultivation T . ) ۱۸
بخش دوم ۲۱
شخصیت سازی و چهر پردازی در وسائل ارتباط جمعی ۲۱
مقدمه : ۲۱
تحقیق درباره شخصیت : ۲۱
تحقیق عام و تحقیق خاص : ۲۲
بطن داستان : ۲۳
تأثیر فرهنگ : ۲۳
تأثیر زمان یا دوره تاریخی : ۲۳
تأثیر مکان : ۲۴
تأثیر شغل : ۲۴
۲-تعریف شخصیت بر مبنای خصلتهای ثابت و متناقض نما : ۲۴
محور شخصیت : ۲۵
افزودن خصلت های متناقض نما : ۲۶
افزودن اصول ارزشی ، طرز برخوردها و عواطف : ۲۶
۳- خلق پیش داستان : ۲۸
پیش داستان چه چیز را برملا می کند ؟ ۳۰
خلاصه : ۳۰
۴- روانشناسی شخصیت : ۳۰
نقش پیش داستان درونی در تعریف شخصیت : ۳۲
ضمیر ناخودآگاه شخصیت : ۳۵
نقش اختلافات فردی در خلق شخصیت : ۳۷
خلاصه : ۴۳
۵- خلق روابط شخصیت : ۴۳
خلق شخصیت با استفاده از این عناصر : ۴۵
۶- شخصیت های فرعی : ۴۶
کارکرد شخصیت فرعی : ۴۶
تکمیل شخصیت : ۴۹
خلق شخصیت شرور : ۴۹
خلاصه : ۵۰
۷- گفتگو نویسی : ۵۰
۸- خلق شخصیت های غیر واقعی : ۵۱
شخصیت های تمثیلی : ۵۲
شخصیت خیالی یا فانتزی : ۵۵
شخصیت های اسطوره ای : ۵۶
خلاصه : ۶۰
۹- ماورای خلق شخصیت های قالبی : ۶۱
- حرکت به سوی ماورای خلق شخصیت قالبی : ۶۵
چگونگی چند بعدی کردن این نقش ها : ۶۵
خلاصه : ۶۶
- تاریخچه تحقیق در تأثیرات رسانه ها
در بسیاری از موارد ، تاریخ تحقیق در ارتباط ، در واقع تاریخ تحقیق در تأثیرات است که خود نشان دهنده اهمیت تأثیرات در مطالعات ارتباطات است . در طول سالها ، مفهوم سازی از تأثیرات حد زیادی تغییر کرده است . در این تحول ، سه مرحله کم و بیش مجزا شناسایی شده است :
در مرحله آغازین ، تصور می شد ارتباط جمعی دارای تأثیرات بسیار نیرومند است . این نظریه در سالهای میانه دو جنگ جهانی برتری داشت . اصطلاحاتی مانند « نظریه گلوله جادویی» و « نظریه تزریقی » برای توصیف این مرحله آغازین مفهوم سازی از تأثیرات ارتباط جمعی به کار می رود .
مرحله دوم زمانی پدیدار شد که محققان در باب این تأثیرات به تردید افتادند و شواهدی برای تأیید آنها پیدا نکردند . بسیاری از آنان عباراتی مانند « نظریه تأثیر محدود » یا « استحکام » را بکار گرفتند تا جریان عمده این مرحله را که از پایان جنگ جهانی دوم تا آغاز دهه هفتاد طول کشید ، نامگذاری کنند .
از آن زمان تاکنون ، محققان بسیاری از بازگشت به مفهوم رسانه های جمعی نیرومند جانبداری کرده اند . « اسپ » (۱۹۸۶) فرضیات اصلی مرحله اول را چنین توصیف می کند :
۱- عوامل محرک (محتوای رسانه ها ) نقش اصلی را در فراگرد تأثیر بازی می کنند ؛
۲- مردمی که محتوای رسانه ها به آنان عرضه می شود ؛ به شکل یکسانی واکنش نشان می دهند ، یعنی تفاوتهای فردی روانشناختی چندان اهمیتی ندارند ؛
۳- تأثیر فوراً و مستقیماً روی می دهد . از آنجا که فرد مجزا دیده می شود ، عوامل زمینه ای در نظر گرفته نمی شوند .
امروزه ، محققان ارتباطی این دوره از تحقیق را دوره خام دستی و ساده اندیشی به شمار می آورند .
در مرحله شک و تردید نسبت به قوت و فوریت تأثیرات رسانه های جمعی افزایش می یابد . به نظر « اسپ » این تردید دو خاستگاه داشت : اول ، گروه تحقیق دانشگاه « بیل » به رهبری « کارل هاولند » تعدادی از عوامل نافذ در فراگرد تأثیر ار کشف کرد . یکی از الگوهایی که از تحقیقات گروه بیل استخراج شده ، به تعبیر « دی فلوئر » و « بال کیج » الگوی « روان پویایی » است :
الف : پیام های اقناع کننده ،
ب : فراگردهای روان شناختی ناپیدا را تغییر می دهند یا فعال می کنند و
ج : از این طریق کنش های مطلوب آشکار به دست می آیند .
با این استدلال ، اهمیت پیام کمتر می شود . عوامل دیگر ، مثل ویژگی های گیرنده اهمیت بسیار می یابند و در فراگرد میان محرک ها و واکنش ها دخالت می کنند .
خاستگاه دوم این شک ، مطالعات گروهی از محققان دانشگاه « کلمبیا» بود که ریاست آن را« پل لازارسفلد » به عهده داشت . مطالعات این گروه درباره رفتار رأی دادن نشان داد که توانایی ارتباط جمعی برای تغییر سلیقه های حزبی مردم بسی کمتر از آن چیزی است که انتظار می رفت . حداقل دو عامل در این باره مؤثر بودند : به نظر می رسید که مردم از رسانه ها هرچه را می خواهند بر می گزینند و ارتباط میان فردی در تغییر عقائد و نگرشه مؤثرتر از ارتباط جمعی است .
« کلاپر» تفکر مرحله دوم را با این عبارت خلاصه کرد که ارتباط جمعی معمولاً علت ضروری و کافی تأثیر بر مخاطب نیست ، بلکه به عنوان بخشی از مجموعه عوامل میانجی عمل می کند.
مرحله سوم شاهد بازگشت به مفهوم رسانه های جمعی پرقدرت بوده است . محققان به چند دلیل مفهوم تأثیرات محدود را ، حداقل بطور نسبی ، کنار گذاشتند . استفاده گسترده از تلویزیون باعث شده است که اعتقاد به تأثیرات قوی دوباره پدیدار شود . محققان مارکسیست هم اعتقاد دارند که ارتباط جمعی در مشروعیت دهی به جوامع سرمایه داری و بوروکراتیک بسیار مؤثر است . انواع تازه های از تأثیرات ، مثل « اثرات کاشت » و « برجسته سازی » پدیدار شده اند .
« اسپ » معتقد است که نظریات مربوط به تأثیر به دلایل متعددی تغییر کردند ، از جمله به دلیل تغییراتی که در درک فراگرد نفوذ پیش آمد ، به ویژه با توجه به اینکه تأثیراتی برای مطالعه دارای اهمیت اند . در مرحله اول ، عوامل محتوای در ایجاد اثرات برتری داشتند ، در مرحله دوم ، ویژگی های فردی مهم تر قلمداد شدند . سومین مرحله ، طبق نظر « اسپ » عوامل محتوایی و فردی را با هم ترکیب کرد . مرحله اول رسانه ها « قدرت مطلق » می پنداشت . مرحله دوم رسانه ها را « فاقد قدرت » تلقی می کرد و مرحله سوم رسانه ها را « قدرتمند » می داند .
۱- نظریه تزریقی (Hypoderamic T .) :
اساس این نظریه بر قدرت نامحدود « پیام » استوار است و بر این عقیده است که اگر پیام خوب و قوی ارائه شود بیشترین تأثیر ار بر مخاطب دارد . در این نظریه ، مخاطب بسیار منفعل در نظر گرفته می شود و جامعه به صورت مجموعه ای از اتم های مجزا و پراکنده . در این نظریه ، به ارتباطات میان فردی توجهی نمی شود و چون فرد ساکن است می توان پیام را به او تزریق کرد . هدف این نظریه ، ایجاد نظم و پیوستگی اجتماعی در کوتاه مدت است و در این راستا به عواملی چون تحریک و تهییج احساسات و عواطف متوسل می شود .
توجه اصلی این نظریه به « پیام » است . به گیرنده پیام اهمیت و ارزشی نمی دهد . منبعی که پیام را تهیه می کند باید قدرتمند باشد پیام ها باید احساسی و آتشین باشد در این نوع ارتباط ، خطاب پیام به همه توده های مردم است بدون توجه به ویژگی های فردی آنها .
نظریه تزریقی بر این اساس استوار است که وسایل ارتباط جمعی دارای اثری قوی ، مستقیم و فوری بر مخاطبین می باشد . آثاری که به وسایل ارتباط جمعی نسبت داده می شد رابطه نزدیکی با نظریه محرک – پاسخ داشت که در پژوهش های روانشناسی در دهه ۱۹۳۰ مورد نظر بود .
این الگو در نظر اولین پژوهشگران اینگونه مجسم می شد :
۱٫ وسایل ارتباطی قدرتمند می توانند مغزهای بی دفاع را تحت تأثیر قرار دهند ۲٫ جمعیت مخاطب با وسایل ارتباط جمعی در ارتباط هستند اما با یکدیگر ارتباط ندارند .
انتقادهای وارده به نظریه تزریقی :
۱٫ جامعه را به صورت واحدهای مجزا از یکدیگر می بیند و ارتباط میان فردی را نادیده می گیرد .
۲٫ تأثیر پیام های وسایل ارتباطی ناپایدار و گذراست . به عبارتی این نظریه بیشتر دنبال تأثیرات کوتاه مدت جریان ارتباط بود در صورتی که اگر می خواهیم نظم اجتماعی ایجاد بکنیم با تأثیرات کوتاه مدت ، این نظم پایدار نمی ماند .
۳ . تکرار پیام ، مساوی با تأثیرات پیام نیست زیرا تکرار پیام در مواردی ممکن است به ضرر ارتباط گر تمام شود .
۴ . این نظریه شاید فقط در جوامعی که کثرت وسایل ارتباطی وجود ندارد یعنی در صورت عدم تنوع رسانه ای ، موفق باشد زیرا که مخاطب ، پیام های متناقض و متفاوت از رسانه های مختلف دریافت نمی کند .
۲- نظریه استحکام یا تأثیر محدود (Limited Effecrt T .)
این نظریه توسط « لازار سفلد » و « برلسون » در اواخر دهه ۱۹۴۰ در ارتباطات شکل گرفت طبق این نظریه :
۱ . پیام های ارتباطی قادر نیستند تغییرات بنیادی در عقاید و رفتار افراد بوجود آورند بلکه می توانند به صورت محدود آنها را استحکام بخشند و برای تأثیر گذاری باید زمینه قبلی وجود داشته باشد .
۲٫ برعکس نظریه تزریقی ، در این نظریه مخاطب پویا در نظر گرفته می شود .
۳ . این نظریه به پارامترهای غیر ارتباطی نظیر سن ، شغل ، خانواده ، تحصیلات و … اهمیت زیادی در تأثیر یا عدم تأثیر پیام های ارتباطی می دهد .
در مورد اثرات وسایل ارتباط جمعی ، « ژان کازنو» معتقد است که برای شناخت روش های اعمال نفوذ بر توده ها از طریق رسانه ها ، باید سه حالت را از هم تمیز داد :
۱ . تقویت عقیده موجود ؛
۲ . ساختن عقیده تازه ( بدون ارتباط با عقیده قبلی ) ؛
۳ . تغییر عقیده
از دیدگاه « کازنو » تأثیر رسانه ها ، بیشتر تقویت عقیده موجود است . روانشناسان اجتماعی ، تقدم نقش تقویت کننده رسانه های جمعی را با سه فراگرد
۱ . استفاده انتخابی ؛ ۲ . ادراک انتخابی ؛ ۳ . حافظه (انباشت ) انتخابی توضیح می دهند .
نقش پیام از نظر تئوری تزریقی ، ایجاد تغییر نه تنها در اطلاعات و نگرش بلکه در رفتار افراد است اما با گذشت زمان و رسیدن به نظریه تأثیرات محدود پیام ، این نظریه ناظر بر ایجاد تغییرات رفتاری نیست بلکه تنها مدعی تأثیر گذاری بر اطلاعات و معرفت افراد است که از قبل در آنها زمینه داشته است . در حقیقت ، نقش رسانه ها بازسازی زمینه های معرفتی و نگرشی افراد است ، نه ساختن نگرش های جدید . همچنین رسانه ها نقش تثبیت افکار را دارند . این نظریه مخاطب را پویا و فعال فرض می کند زیرا مخاطب از نوع پیام و حوزه پیام مورد نظر ، دارای حق انتخاب است .
در این نظریه ، رهبران افکار از پارازیت های پیام به شمار می روند زیرا که در مرحله انتقال پیام ، بر روی آن تأثیر می گذارند .
خارج شدن پیام از حالت یکپارچه و طراحی پیام های متنوع برای مخاطبان مختلف و پیدایش پیام های تخصصی ( نشریات تخصصی ) از پیامدهای ظهور این نظریه است .