کلسترول
تشکیل یافته از دو لایه مولکول فسفولیپید (لیپوزومها) یکی از بهترین حاملهای داروئی برای دستیابی به "ویژگی" اثر داروها میباشند. در این بررسی لیپوزومهای چند جداره، یک جداره کوچک و یک جداره بزرگ تهیه و مورد مقایسه قرار گرفتند. لیپوزومهای یک جداره بزرگ به روش تبخیر فاز معکوس تهیه شد و از نظر کارآئی محصورسازی نسبت به دو نوع دیگر برتری نشان داد. مقادیر کارآئی محصورسازی لیپوزومهای تشکیل یافته از لیستین، در مورد کرومات سدیم 25/5 درصد و در مورد سولفات نئومایسین 22/7 درصد بدست آمد. کارآئی محصورسازی کرومات سدیم در لیپوزومهای تشکیل یافته از لیستین و کلسترول (با نسبت مولی 1: 1) 29/3 درصد بود. تراوائی ایپوزومهای لیستین - کلسترول نسبت به آنیون کرومات کمتر از لیپوزومهای لیستین بود، اما این تفاوت کمتر از تفاوتی بود که در مورد لیپوزومهای یک حدارهای کوچک و آنیون کلرید گزارش شده است . احتمالا تاثیر کلسترول در محکمتر کردن غشاء در مورد غشاء لیپوزومهای یک جدارهای کوچک که بخاطر انحنای زیادشان بازتر است بیشتر میباشد. در مقایسه تراوائی لیپوزومهای لیستین در دماهای مختلف ، دوپیک مشاهده شد. در لیپوزومهای لیستین - کلسترول شکل کلی منحنی تا حدودی حفظ شده، ولی در مجموع منحنی صافتر شده و مقادیر تراوائی نیز کاهش یافته است . افزودن کلسترول به لیپوزومها تراوائی آنها را کاهش داده ئو پدیده تغییر فاز را نیز توصیف میکند. نتیجه اول برای کاربرد لیپوزوم بعنوان حامل داروئی مفید است ولی نتیجه دوم امکان هدفگیری آنها را با استفاده از دما کاهش میدهد. با کاربرد مقدار مناسبی از کلسترول میتوان به توازنی مطلوب از این دو نتیجه دست یافت .
کُلِستِرول، یکی از مولکول های زیستی و از دسته چربیها (لیپیدها) میباشد. این مولکول ساختار چندحلقهای (آروماتیک) دارد. نقش عمده آن این است که به غشا سلولها، استحکام و انعطاف میبخشد.
کلسترول نوعی چربی و از مواد مهم پوشش خارجی سلولی(غشای سلولی)است کلسترول در خون هم وجود دارد کلسترول خون از دو منبع اصلی تامین میشود رژیم غذایی و تولید کبدی کلسترول رژیم غذایی به طور عمده از گوشت ،مغز،ماهی و غذاهای لبنی به بدن میرسد به خصوص گوشت اندام های مثل جگر از لحاظ کلسترول غنی هستند ولی غذاا هایی با منشا گیاهی کلسترول ندارند پس از صرف غذا کلسترول از طریق روده جذب شده و سپس در داخل یک پوشش پروتئینی بسته بندی میشود این ترکیب کلسترول پروتئین شیلو میکرون نام دارد کبد هم میتواند کلسترول را از خون برداشته و هم می تواند ان را تولی و داخل ون ترشح کند.
پس از صرف غذا کبد شیلو میکرون را از خون برداشته و در مدت زمان بین وعده های غذایی کلسترول را تولید و داخل گردش خون میریزد تفاوت LDLو HDL : چون مقدار بالای کلسترول ال دی ال خطر بیماری های کرونری قلب در ارتباط است در حقیقت لیپوپروتئین ال دی ال کلسترول را روی دیواره رگ ها نشانده و موجب شکل گیری ماده سخت و زخیمی که همان پلاک کلسترول است میشود با گذشت زمان پلاک کلسترول موجب زخیم شدن دیواره شریان ونازک شدن مجرای عبور خون میشود اینفرایند تصلب شرائین (اترواسکلروزیس) نامیده میشود.
چون لیپوپروتئین اچ دی ال با برداشتن دیواره کلسترول از شریان و بردن انه به کبد از تشکیل پلاک جلوگیری میکند کلسترول خوب نامیده میشود بنابراین مقدار ال دی ال بالا و اچدی ال پایین (نسبت بالای ال دی ال /اچ دی ال) از فاکتور های خطر ایجاد تصلب شریان است در حالی که نسبت پایین ال دی ال به اچ دی ال برای بدن بسیار مطلوب است.
وفتی LDL بالا میرود
کبد نه فقط کلسترول را تولید و به داخل خون میریزد بلکه میتواند ان را از گردش خون بردارد حذفسریع کلسترول ال دی ال از خون و کاهش ان با تعدادگیرنده های فعال روی سطح سلول های کبدی مرتبط است دو عامل ارث و رژیم غذایی تأثیر چشم گیری بر ال دی ال و اچ دی ال و کلسترول فرد دارند بهعنوان مثال هاپیرکلسترولمیای فامیلی اف اچ یک اختلال ارثی است که در ان شخص بیمار دچار کمبود وفقدان گیرنده های ال دی ال روی سطح سلول های کبدی است در نتیجه افراد مبتلا تمایل بیشتری به پیشرفت تصلب شرائین و حملات قلبی در سنین بالاتر دارند رژیم های غذایی که حاوی مقدار بالای چربی های اشباع و کلسترول هستند موجب افزایش مقدار ال دی ال خون میشوند چربی ها به دو گروه اشباع و غیر اشباع بر اساس ساختمان شیمیایی شان طبقه یندی میشوند چربی های اشباع از گوشت و محصولات لبنی تامین میشوند و میتوانند مقدار کلسترول خون را بالا ببرند همچنین برخی از روغن های گیاهی که از نار گیل، نخل، و کاکائو تهیه میشوند هم چربی اشباع بالایی دارند
چنانچه کلسترول خون شما ( Total Blood cholestrol) روی مرز یا فراتر از مرز تعیین شده قرار دارد بهتر است به توصیه های 6 گانه زیر، که شما را در کاهش کلسترول کمک و یاری می کنند، عمل نمایید.چربی را در رژیم غذاییتان کاهش دهید:
چربی رادر رژیم غذائی روزانه تان محدود کنید. به همین منظور می توانید با کمتر خوردن مواد چربی دار مانند گوشتهای قرمز و مواد غذائی که دارای چربیهای حیوانی اند، از افزایش چربی خون جلوگیری به عمل آورید. از چربیهای افزودنی مانند کره، مارگارین، سسهای سالاد، مایونز وانواع سسها کمتر استفاده کنید. غذاهای سرخ کرده را به کلی حذف کنید.
چنانچه کلسترول خون شماکل کالری دریافتی از چربیها
( Calories from fat یا Fat Cal) روزانه نباید بیشتر از 30٪ باشد. به همین منظور به برچسبهای مواد غذائی دقت کنید. اگر عدد روبروی Calories from fat یا fat Cal بسیار بیشتر از 30 باشد از آن مواد استفاده نکنید یا به ندرت استفاده کنید.
2- از چربیهای اشباع نشده یا Unsaturated fat استفاده کنید.
چربیهای اشباع شده یا ( Sat Fat یا Saturated Fat ) بیشتر از هر ماده غذائی دیگری، کلسترول خون راافزایش می دهند. بنابراین از چربیهای اشباع نشده( Unsaturated Fat ) به جای آنها استفاده کنید. چربیهای اشباع شده ، چربیهائی هستند که در دمای اتاق جامد هستند. اینگونه چربیها در انواع محصولات حیوانی مانند بیکن (Bacon) ، کالباسها و پنیر ها وجود دارند- البته تعداد اندکی از محصولات گیاهی نیز دارای چربیهای اشباع شده اند مانند روغن نارگیل ( Coconut Oil) و روغن خرما ( Date Oil) .مواظب مصرف موادغذائی مانند بیسکویتهای شیرین و شور و سایر موادی که در ترکیبات آنها از روغن نارگیل یا روغن خرما استفاده شده است، باشید. حتماً قبل از خرید، بر چسب مواد غذائی را مطالعه کنید. چربیهای اشباع نشده به دو صورت در بر چسبهای غذائی دیده می شوند:
"Monousaturated" یا "Polyunsaturated".روغن گل مُعصفر( Safflower Oil) ، روغن ذرت (Corn Oil) ، روغن ماهی ( Fish Oil) ، روغن زیتون (Olive Oil) و روغن بادام زمینی (Peanut Oil) بیشترین منبع چربیهای اشباع نشده اند.
3- مواد کربوهیدرات و فیبر دار را بیشتر مصرف کنید
از مواد غذائی لستفاده کنید که از کربوهیدراتهای ترکیبی بر خوردار باشند( یعنی هم شامل نشاسته و هم شامل الیاف یا به عبارت بهتر فیبر باشند) . فیبر بخشی از گیاه است که در بدن انسان کاملاً هضم نمی شود و هنگام عبور از مجاری گوارشی باعث خروج کلسترول و چربیهای اضافی بدن می شود. کربوهیدراتهای ترکیبی شامل روغن اشباع شده و کلسترول نیستند یا اگر هم باشند، بسیار اندک است. نانهای 100٪ سبوس دار، حبوبات، جو، برنج قهوه ای، باقلا، میوه ها ، سبزیجات و صیفی جات ـ (به خصوص اگر با پوست مصرف شوند) دارای کربوهیدرات ترکیبی هستند.
4- غذا هائی را که دارای کلسترول هستند، کمتر استفاده کنید.
مصرف غذاهایی را که دارای در صد بالائی از کلسترول هستند، به حد اقل برسانید. دریافت کلسترول روزانه تان را به کمتر از 300 میلی گرم برسانید. کلسترول در محصولات حیوانی مانند زرده تخم مرغ، انواع گوشتها( به خصوص جگر و قلوه)، لبنیات و بعضی از خرچنگها وجود دارد.
کلسترول هم در مواد غذائی کم چرب و هم در مواد غذائی پر چرب وجود دارد. بنابراین ممکن است غذائی کم چرب باشد اما از کلسترول بالایی بر خوردار باشد و بر عکس. حتماً بر چسب مواد غذائی را در خصوص چربی و کلسترول مورد توجه قرار دهید و البته به مقدار مصرف ( Serving Size) نیز عنایت داشته باشید و به خاطر بسپارید که میزان کالری دریافتی از چربی و یا کلسترول متناسب با مقدار (Serving Size) است. به طور مثال در بر چسب ماده غذائی اگر عدد مقابل Serving Size 2 قاشق غذا خوری (tbsp 2 ) باشد ، عدد روبروی کالری 20 و عدد روبروی کالری دریافتی از چربی ( Fat Cal ) 15 باشد به این معنی است که در 2 قاشق غذا خوری از آن ماده غذائی 20٪ کالری وجود دارد که 15 ٪ آن ناشی از چربی است. حال اگر میزان مصرف را 2 یا 3 برابر کنیم کالری دریافتی نیز 2 یا 3 برابر خواهد شد.
این نکته را به خاطر داشته باشید که عدد کالری همیشه بیشتر از عدد Fat Cal خواهد بود وهمیشه کالری دریافتی از چربیها بخشی از کل کالری است.
5- به طور منظم ورزش کنید:
اگرمی خواهید که از سلامتی کامل بر خوردار باشید باید حداقل هفته ای 3 مرتبه و هر دفعه 20 دقیقه تمرینات ایروبیک را انجام دهید. تمرینات ایروبیک بهترین راه افزایش کلسترول خوب( HDL) در بدن است. به علاوه ورزش منظم به شما در تخفیف فشار ، احساس آرامش و افزایش انرژی کمک می کند. پیاده روی تند، دوندگی کند، دوچرخه سواری و ورزش همراه با رقص (Arobic Dance) از جمله ورزشهایی است که در تخفیف "کلسترول بد"(LDL) به شما کمک می کند.
6- وزن مطلوب خود را بدانید و خود را در آن وزن حفظ کنید.
میزان وزن و چربی موجود در بدن شما بسیار مهم است. در صد بالای چربی ، احتمال افزایش حمله قلبی را بیشتر می کند. برای اینکه از وزن مطلوب خویش اطلاع حاصل کنید یا اگر تمایل به کاهش وزن دارید به مرکز مشاوره بهداشتی خود مراجعه نمایید.
این مشاوره در تصمیم گیری صحیح برای کاهش وزن یا تغییر رژیم غذایی به شما کمک خواهد کرد. موارد فوق را بکار گیرید تا سلامتی تان را تضمین کنید!
کلسترول واثرات زیانبار آن
تحلیل روز پژوهشگران بهتازگی به نقش مفید ویتامین B3 در حفظ و نگهداری از کلسترول خوب در بدن و در نتیجه کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی پی بردهاند. این پژوهشگران به سرپرستی یک متخصص هندی دریافتند که ویتامین B3 یا نیاسین میتواند سطح کلسترول خوب پلاسمایی (HDL) را افزایش دهد اما هنوز مکانیسم چگونگی این عملکرد برای پژوهشگران فاش نشده است. این در حالی است که برخی از پژوهشگران معتقد بودند که نیاسین در واقع نقشی در افزایش تولید کلسترول خوب ندارد. این پژوهشگران میگویند: از آنجا که در حال حاضر هیچ دارویی برای تولید این نوع کلسترول مفید برای بدن وجود ندارد، لذا یافته جدید میتواند امیدی برای کشف داروهای جدید با قابلیت تولید کلسترول خوب در بدن باشد. کلسترول از خانواده لیپیدها است. لیپیدها جزو مواد چربی هستند که توسط جریان خون منتقل میشوند و در این عمل به پروتئینها میچسبند. این ترکیب لیپوپروتئین نامیده میشود که دو نوع خوب HDL و بد LDL دارد. بعضی از این لیپوپروتئینها خوب هستند، مانند لیپوپروتئینهای قرمز با چگالی بالا که وقتی این اصطلاحات به خوبی درک شود، فرد درک بهتری از عدد کلسترول خود خواهد داشت و در نتیجه متقاعد میشود که همه تلاش خود را برای پایین آوردن آن بهکار گیرد. کلسترول بد از این جهت بد است که باعث بسته شدن رگهای خونی میشود و این فرایند تصلب شرایین نام دارد که احتمال بروز بیماریهای قلبی را تشدید میکند. اما از سوی دیگر، کلسترول خوب از این جهت خوب نامیده میشود که از انباشتگی چربی در دیواره رگها جلوگیری میکند و این چربیها را از رگهای خونی بیرون میکشد و به سمت رودهها هدایت میکند تا در آنجا دفع شوند. هرچه عدد کلسترول خون بالا برود، بدین معناست که احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی وجود دارد و با توجه به این عدد باید تغییرات اساسی در شیوه زندگی اعمال شود. ما در بدن به مقداری کلسترول نیاز داریم؛ چرا که به عملکرد صحیح قسمتهای مختلفی از بدن مثل بافتها و هورمونها کمک میرساند. همچنین این ماده برای ساخته شدن صفرا مورد نیاز بدن است. کلسترول در روده ساخته میشود و در کیسه صفرا ذخیره میشود. زمانی که بدنمان کلسترول میسازد، به آن کلسترول درونی گفته میشود، اما زمانی که کلسترول را از رژیم های غذاییمان و آنچه میخوریم، میگیریم کلسترول بیرونی نامیده میشود. در بدن فقط به میزان بسیار کمی کلسترول نیاز است و آنچه که بیش از حد تولید میشود، همان کلسترولی است که برای سلامتی جسم ما خطر دارد. این کلسترول در دیواره رگهای خونی انباشته شده و همانطور که گفته شد، باعث تصلب شریانها میشود. به همین دلیل است که میگوییم کسی که عدد کلسترول خونش عدد بالایی است، باید درک صحیحی از این اعداد داشته باشد تا بداند که برای از بین بردن آنها چه باید بکند. به گفته پژوهشگران، معمولاً تغییر در رژیم غذایی این مشکل را برطرف میکند. تری گلیسیرید نوع دیگری از انواع لیپیدها است که در خون یافت میشود. اساساً انرژی مورد نیاز بدن از این ماده فراهم میشود. روده قندها را به تریگلیسیرید تبدیل میکند. سطح بالای تریگلیسیرید معمولاً در افرادی که مبتلا به دیابت و چاقی هستند، دیده میشود و خیلی خوب است که همیشه مراقب آن باشیم. همچنین سه نوع مختلف از چربیهای رژیمی وجود دارد که روی سالم یا ناسالم شدن کلسترول خون تاثیر میگذارد. این سه نوع چربی شامل کلسترول، چربی اشباعشده و چربی غیراشباع است. چربیهای غیراشباع میتوانند به دو نوع چربی غیراشباع مونو و پلی تجزیه شوند. چربیهای اشباعشده میزان کلسترول خون را بالا میبرند. از این رو بهتر است استفاده از این نوع چربی را محدود کنیم. هر نوع گوشت یا غذایی که از روغنها و چربیهای حیوانی درست شده باشد، لبنیات مثل کره، خامه، شیر با درصد چربی بالا، نهتنها حاوی کلسترول هستند، بلکه میزان بالایی چربی اشباعشده هم در آنها یافت میشود. با محدود کردن مصرف این غذاها یا حتا حذف بعضی از آنها از برنامه غذایی میتوانید به پایین آوردن سطح کلسترول خون کمک کنید. در عین حال برخی از محصولات ممکن است حاوی کلسترول نباشند اما چربی اشباعشده در خود دارند، به همین دلیل متخصصان توصیه میکنند همیشه به برچسب مواد غذایی که میخرید، توجه کنید. به علاوه چربیهای غیراشباع پلی میتوانند به پایین آوردن کلسترول خون کمک کنند. یکی از انواع این چربیها، روغن ماهی است، همچنین برخی از انواع روغنهای گیاهی مثل روغن ذرت، روغن آفتابگردان و حتا روغن زیتون حاوی این نوع چربی هستند. برای بهرهمندی از یک رژیم غذایی، متخصصان به چند نوع از انتخابهای غذایی اشاره کردهاند که در زیر به اختصار آورده شده است. مرغ: حتماً قبل از مصرف، پوست مرغ را جدا کرده و آن را به حالتهای پخته، بریانشده و کبابی استفاده کنید. از سرخ کردن مرغ جداً خودداری کنید. ماهی: ماهی تن، آزاد، قزلآلا و ماهی اسقومری انتخابهای خوبی محسوب میشوند، چون حاوی چربی خوب هستند. ماهی را هم خوب است که به حالتهای پخته، کبابی و یا حتا آبپز استفاده کنید. گوشت قرمز: بهتر است که به میزان بسیار کم و از قسمتهای کمچرب آن استفاده کنید. متاسفانه گوشت قرمز حاوی میزان زیادی کلسترول است و باید تا حد امکان از آن پرهیز کرد. در مورد گوشت قرمز هم توصیه میشود که از سرخ کردن آن پرهیز کرده و بهصورت کبابی و پخته مصرف شود. لبنیات: خامههای غیرلبنی حاوی میزان زیادی چربی اشباعشده هستند. پنیر حاوی میزان زیادی چربی غیراشباع است. پنیرهای خامهای نیز چربی اشباعشده دارند. تخممرغ: سفیده تخممرغ را بخورید و زرده آن را مصرف نکنید. اگر تخممرغ را بهطور کامل مصرف میکنید، به یاد داشته باشید که حاوی 213 میلیگرم کلسترول است. میوهها و سبزیجات: هیچ محدودیتی برای استفاده از میوهها و سبزیجات وجود ندارد. میتوانید هر چقدر میخواهید، از این محصولات استفاده کنید اما از مصرف سسهای چرب همراه با آنها جداً باید پرهیز کنید. نان و غلات: این مواد غذایی بدون استفاده از هر نوع چربی یا روغن مضر درست میشوند، اما در مصرف انواع کلوچههای شکری و شیرین باید مراعات کرد. پاستا، حبوبات و برنج: استفاده از این مواد غذایی بسیار خوب است و حتماً باید در رژیمهای غذایی از آنها استفاده شود؛ چراکه فیبر مورد نیاز بدن را تامین کرده و به پایین آوردن کلسترول خون نیز کمک میکند. تنقلات: هنگام مصرف تنقلات حتماً به برچسبهای روی آنها توجه کنید تا از مصرف خوراکیهای حاوی کلسترول و چربیهای اشباعشده بپرهیزید. در عین حال پیادهروی و ورزش کردن، سطح کلسترول خون را پایین میآورد و با ورزش مداوم میتوان میزان چربی و وزن بدن را کاهش داد.
رژیم غذایى ضد کلسترول
سالومه آرمین ـ کارشناس ارشد تغذیه
کلسترول در خون باعث تشکیل پلاکهایى مىشود که رگها را تنگ نموده و فرد را مستعد بیمارىهاى قلبى مىسازد. با وجود این، کلسترول مادهاى ساده محسوب نمىشود. برخى ترکیبات کلسترول براى رگها خطرناکند و بعضى مفید. به علاوه، نوع مواد غذایى مصرفى ما ممکن است کلسترول بد را از نظر آسیبرسانى خنثى کنند به طورى که نتواند به رگها آسیب برساند.
چه نوع غذاهایى مصرف کنیم تا کلسترول را در کنترل داشته باشیم؟
اساسا غذایى که ما مصرف مىکنیم باید میزان کلسترول بد یا LDL را کاهش داده و باعث افزایش کلسترول خوب یا HDLشود. کلسترول بد سبب تنگ شدن رگها مىشود. از سوى دیگر، کلسترول خوب، با جمعآورى کلسترول بد آن را به کبد راهى مىکند تا در آنجا از بین برود. به طور کلى هر چه مقدار کلسترول خوب در خون بیشتر باشد، عروق سالمتر است. با توجه به تحقیقات بسیارى که در مورد اثر کلسترول بر روى عروق وجود دارد، با مصرف غذاهاى مناسب مىتوان به راههاى گوناگونى به کنترل کلسترول پرداخت.
لوبیا و خواص آن
انواع لوبیا و حبوبات را، هم مىتوان به صورت تازه و هم به صورت خشک مصرف کرد. لوبیا ارزانترین، متداولترین، مؤثرترین و سالمترین ابزار مبارزه با کلسترول است. مطالعات نشان مىدهد که لوبیاى پخته به میزان یک فنجان در روز سبب 20 درصد کاهش در کلسترول مىگردد. نتیجه را هم در کمتر از سه هفته مىتوان مشاهده کرد. تمام انواع لوبیا از نظر مبارزه با کلسترول یکسان عمل مىکنند. در تحقیقى مصرف نیم فنجان لوبیاى کنسرو شده در مردان میانسالى که سطح کلسترولشان بالا بود باعث کاهش 12 درصد در کلسترول آنها شد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله30 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله کلسترول واثرات زیانبار آن