دانلود مقاله نقش ترویج در توسعة کشاورزی ایران 1400

اختصاصی از حامی فایل دانلود مقاله نقش ترویج در توسعة کشاورزی ایران 1400 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

ترویج کشاورزی :
ترویج کشاورزی دولتی در بیست سال گذشته در بسیاری از کشورهای جهان ، از لحاظ محدودیت ها ، منابع مالی و تحت پوشش قرار ندادن تعداد زیادی از کشاورزان، مورد انتقاد جدی بوده است . ترویج کشاورزی جهت رویارویی با چالش های پیش روی خود را به سه رویکرد مجهز نموده است . این رویکردها عبارتند از : نوسازی (اصلاح) ، تمرکززدایی و خصوصی سازی .
الف)نوسازی : دو راهبرد عمدة سیاسی / نهادی ، برای نوسازی نظام های ترویج کشاورزی ملی عبارتند از : حرکت از ساختار رشته محور به سوی ساختار موضوع محور و حرکت از نظام دستوری به سوی نظام مشاوره ای .
ب)تمرکززدایی : تمرکززدایی در ترویج عبارتست از تغییر و انتقال مسئولیت ترویج از سطح دولت مرکزی به سطوح اجرایی ، منطقه ای یا ناحیه ای که درجات مختلف تصمیم گیری عملیاتی واجرایی تا کنترل سیاسی و مدیریت مالی را شامل می شود و اهداف آن تشویق سرمایه گذاری محلی و هدایت برنامه ها ، تخصیص منصفانه‌تر و مؤثرتر منابع دولتی ایجاد انگیزة تولید و ارائة خدمات‌، کاهش هزینة خدمات ترویجی، کشف ظرفیت های محلی و پاسخ کارآمدتر به نیازهای محلی است .
ج)خصوصی سازی : خصوصی سازی اولین بار به طور رسمی در کشور انگلستان در دهة 1980 مطرح شد . خصوصی‌سازی یعنی تغییر فضای حاکم بر مؤسسات دولتی به نحوی که در عین حفظ بافت اصلی فعالیت ،شرایط بازار به نحوة عمل مؤسسه طوری تأثیرگذارد که انگیزه و سازوکارهای بخش خصوصی ملاک تصمیم گیری باشد . منظور از خصوصی سازی کاستن بار دستگاه دولتی در فعالیت ها و واگذاری هر چه سریعتر عوامل تولید و عملیات اجتماعی و اقتصادی به بخش خصوصی است .
به نحوی که ابتدا مروجین با مشکل یابی در سطح محلی نیازسنجی می کنند و با اطلاع به مراکز بالا برای تصمیم گیری صحیح اقدام کرده و گاهی مثبت در جهت پیشبرد بخش توسعه کشاورزی بر می دارند . برای رسیدن به این هدف مقدس باید به موارد زیر دقت کافی داشته باشیم :
1-بررسی موانع موجود در مسیر اجرای برانامه های ترویجی و برطرف کردن آنها .
2-بررسی و تعیین نیازهای آموزشی - ترویجی مجریان طرح های پیشرفتة کشاورزی .
3-تعیین اولویت نیازهای ترویجی .
نگاهی به کشاورزی جهان و ایران در سال 1400 شمسی :
با توجه به اینکه جمعیت تا سال 1400 شمسی در جهان افزایش می یابد ولی نرخ رشد جمعیت به نسبت کم می شود بنابراین تقاضا برای تولید محصولات کشاورزی نیز کم خواهد شد . در دهة پیش 61درصد جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کردند که متوسط سرانة مصرف غذا روزانه 2700 کیلوکالری بود . کاهش رشد تقاضا در کشورهای در حال توسعه مانند ایران شدیدتر خواهد بود و از 7/3 درصد در سی سال گذشته به حدود 2 درصد در سال سال آینده خواهد رسید .
پیش بینی ها نشان می‌دهد در سال 1400 کسری تراز تجاری کشاورزی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شدیدتر خواهد شد . به ویژه واردات خالص غله و فرآورده های دامی به سرعت رشد خواهند کرد . برای مثال کاهش شدید مازاد خالص شکر ، دانه های روغنی و روغن نباتی در کشورهای در حال توسعه به دلیل افزایش مصرف و واردات چندین کشور در حال توسعه و همچنین اجرای سیاستهای شدید حمایتی در کشورهای صنعتی بوده است .
بررسی های تفصیلی نشان می دهد در ایران ، زمین ، خاک ، آب و امکانات بالقوه کافی برای افزایش عملکرد وجود دارد . روند افزایش عملکرد آهسته تر از گذشته خواهد بود . اما این موضوع نگران کننده نیست زیرا تقاضا نیز روند مشابهی خواهد داشت . بیشتر مردم هنوز برای تأمین غذا یا درآمد خود به کشاورزی محلی وابسته هستند اما حداقل براساس فن آوری های موجود ، امکانات بالقوة منابع محلی برای افزایش تولید بسیار محدود است برای مثال می توان به منطقه های نیمه خشک و مناطق دارای خاکهای نامناسب اشاره کرد .

توسعة کشاورزی :
کشور ایران با توجه به وضعیت اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی و موقعیت آب وهوایی خود دو نوع سکونت گزینی روستایی و شهری دارد . و اغلب مردم روستا مشغول به کار کشاورزی به شیوة سنتی هستند . با توجه به طابقة طولانی کشور ما در روستانشینی ، تلاشهای فراوانی از سوی دولت برای رفع نارسایی های حاکمدر این منطقه ها صورت می گیرد . در این میان وزارت جهاد سازندگی و کشاورزی سابق و جهاد کشاورزی فعلی ، از ابتدای فعالیت خود تلاشهای دامنه داری را در جهت توسعه بخش کشاورزی انجام داده است .
توسعة کشاورزی راهبردی برای بهبود زندگی اجتماعی واقتصادی روستائیان فقیر است و ناگزیر برای دستیابی به توسعه کشاورزی نیازمند پرورش و آموزش روستائیان در مورد ماشین آلات ، روشهای بیولوژیکی ، استفاده از بذور اصلاح شده و نحوة صحیحاستفاده از کودهای شیمیایی و بنا کردن گلخانه ها و گسترش کشت هیدروپونیک و رعایت شرایط استاندارد هستیم . بنابراین با محور قرار دادن توسعة کشاورزی وتوسعة صنایع روستایی می توانیم به پرورش استعدادها و تقویت حس مشارکت های مردمی و حل بحرانها بپردازیم .

چالش های توسعة بخش کشاورزی :
امنیت غذایی پایدار :
در این روند باید شاخص خودکفایی (نسبت مصرف یا عرضه به تولید) محصولات کشاورزی مورد توجه قرار گیرد. در طی چند دهة اخیر بعضی محصولات مانند گندم از شاخص خودکفایی سیر نزولی داشته است (تا سال 1375) و برخی دیگر مانند برنج، گوشت قرمز ، تخم مرغ و ... از نظر شاخص خودکفایی روند صعودی داشته است . مداخلة دولت در قیمت گذاری محصولات عمده کشاورزی از طریق پرداخت یارانه به مصرف کننده و تعیین سقف این قیمت برای این محصولات اثر منفی به جا گذاشته است در حالیکه دربارة محصولاتی که دولت در آنها دخالت کمتری داشته است ، موجبات تقویت انگیزه تولید و در نتیجه عرضة بیشتر در بلندمدت فراهم شده است .
به بیان دیگر در حال حاضر نوعی دوگانگی در سیاست های حمایتی دولت وجود دارد . از یک طرف یارانه‌های غیرهدف‌مند برای محصولاتی مانند نان و روغن به حفظ ثبات نسبی قیمت و تأمین سیری شکم به نفع مصرف کننده شده و از طرف دیگر اعمال سیاستهای متفاوت در تولید محصولاتی مانند شیر ، گوشت ، سبزی و میوه موجب حمایت از تولید کننده بوده است .

نبود استراتژی مشخص توسعه در بخش کشاورزی :
متأسفانه تاکنون طرح جامع و عملی وجود نداشته است که در قالب آن استراتژی توسعه در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در مقطع های کوتاه مدت ، میان مدت و درازمدت لحاظ ظده و در عین حال بستر ، ابزار و لوازم اجرای آن فراهم بوده باشد یکی از صدمه های مهم ، مشخص نبودن استراتژی توسعه در بخش کشاورزی و منابع طبیعی ایران آن است که طی چند دهه گذشته به جز موارد استثنا در بیشتر سالها سهم سرمایه گذاری در بخش کشاورزی از کل سرمایه گذاری دولت در اقتصاد کمتر از 5 درصد گزارش شده است . نتیجة اولیه و مشخص چنین امری زوال تدریجی بخش کشاورزی و در نتیجه مهاجرت بخشی از تولیدکنندگان و روستائیان به سمت شهرها و افزایش لشکر بیکاران در منطقه های شهری بوده است .

بازاریابی فروش محصولات کشاورزی :
بخش کشاورزی به دلیل تأمین کردن مواد غذایی و نیز عرضه کردن بخش عمده ای از مواد اولیة صنایع و از طرف دیگر به دلیل نقش فزایندة مواد غذایی و تولیدات کشاورزی در اقتصاد ملی ، تجارت بین الملل و اشتغالزایی در زنجیرة تولید ، توزیع و تبدیل پیوسته مورد توجه قرار می گیرد . با این همه مشکل جذب سرمایه در این بخش به دلیل قطعیت و خطرپذیری بالای آن در مقایسه با سایر بخش ها همچنان ادامه دارد و به عنوان مانع اصلی در راه رشد اقتصادی این بخش قلمداد می شود . از طرف دیگر بازار عرضة محصولات کاملاً مشخص نیست و تابع مکان و زمان است همچنین به دلیل نسبی بودن بخش کشاورزی نیروی کار زیادی فعالیت می کنند اما با درآمد پائین . بنابراین با چنین شرایطی شعف تضمین خرید محصولات عمدة کشاورزی و بازایابی مطمئن آن با قیمت مناسب یکی دیگر از چالشهای توسعه بخش کشاورزی به شمار می رود.

سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و علوم زراعی:
شکی نیست سرمایه گذاری یکی از مهمترین مؤلفه های مؤثر در شکوفایی رشد اقتصادی هر یک از بخش های اقتصادی محسوب می شود. در چند دهة گذشته سرمایه گذاری در بخش کشاورزی دائماً در حال نوسان بوده و حدود 8 الی 10 درصد اقتصاد کشور را شامل می شد. بدیهی است با چنین روند سرمایه گذاری در بخش کشاورزی امکان به واقعیت پیوستن توانمندی های موجود در این بخش به نحو مناسب وجود نخواهد داشت. به همین دلیل سرمایه گذاری ناکافی در بخش کشاورزی یکی از چالشهای عمده در این بخش محسوب می شود.
علم بیوتکنولوژی در کشاورزی:
دستاوردهای تحقیقاتی:
1- جمع آوری، شناسایی و رده بندی ریز سازواره های گیاهان زراعی و باغی زینتی و تفکیک و تشخیص ارقام و واریته های هر یک از آنها با استفاده از نشانگرهای DNA.
2- تولید واریته جدید و منحصر به فرد از طریق کشت بافت و انتقال ژن مقاوم به آنها.
3- تولید نهال درختان باغی از طریق کشت بافت.
4- ایجاد مقاومت علیه آفات در گیاهان از طریق انتقال ژن
5- جداسازی ژن های گیاهان مختلف و تعیین جایگاه کروموزومی آنها.
6- تهیة حشره کش ها، علف کش ها، قارچ کش ها و نماتدهای با منشأ زیستی.

تکنیک های هسته ای موجود در کشاورزی:
1- تکنیک های پرتویابی: در این حالت از پرتوهای رادیواکتیو استفاده می شود. موارد کاربرد عبارتند از ایجاد موتاسیون (جهش)، محافظت از محصولات غذایی، کنترل، تقسیم کردن و از بین بردن آفات و ...
2-تکنیک های ردیابی: با استفاده از عناصر رادیواکتیو نشان دارو ردیابی مواد نشان دار مطالعات در زمینه هایی نظیر تغذیه گیاهی و نیز بیولوژی گیاهی انجام می شود.
3- تفکیک تجزیه به روش اکتیو کردن: در این تکنیک جهت تعیین عناصر موجود دریافت (که میزان آن کم و محدود می باشد) استفاده می شود. این تکنیک به علت پر هزینه بودن در ایران انجام نمی شود.

دپارتمان های اصلی کشاورزی در آژانس بین المللی اتمی ایران:
1- ژنتیک و اصلاح نباتات: اندام هایی که مورد پرتونگاری قرار می گیرند شامل: بذر، جوانه، گیاهچه و کالوس هستند. پرتودهی به طور تصادفی است.
2- خاکشناسی، حاصلخیزی و تغذیه گیاهی: در این روش از ایزوتوپ و رادیوایزوتوپ ها استفاده می شود. به عنوان مثال از فسفر 32 درصد خاک جهت چگونگی رشد اندام گیاهی، قارچ های میکوریزا با اندازه گیری عنصر مذکور استفاده می شود.
3- حضره شناسی و کنترل آفات: ابتدا حشرات مضر جمع اوری و تحت پرتو تابی قرار می گیرد. سپس این حشرات آزاد می شوند پس از جفت گیری می میرند و نسل به وجود آمده عقیم می باشد.
4- پرتودهی مواد غذایی: با استفاده از تکنیک های هسته ای، ماندگاری محصولاتی نظیر توت فرنگی، قارچ و گوشت افزایش یافته و از جوانه زنی سیب زمینی و پیاز بدون ضرر جهت مصرف کننده جلوگیری می شود.
5- بهداشت دام و فرآورده های دامی: بیشتر در تغذیه دام ها به کار می رود. مانند نحوه گردش مواد غذایی در دام ها، نحوه استفاده عناصر موجود در علوفه توسط دام، مقاومت به بیمار می باشد با استفاده از این روش مشخص شده مواد موجود در پوستة تخم مرغ مربوط به 30 روز قبل از تخمگذاری می باشد.

اثربخشی ترویج در توسعة کشاورزی:
1- آموزش و ترویج کشاورزی در پایه گذاری علمی و عملی تشکیلات جدید بخش گشاورزی با استراتژی مدرن در کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت برای بخش کشاورزی بسیار مؤثر است و می تواند دید کشاورزان را نسبت به آینده ای روشن روشن برای فعالیتشان باز کنند.
2- مروجان با برقراری ارتباط با کشاورزان و مؤسسات عالی می توانند باعث مشارکت های مردمی و سیاستگذاری و نظارت و ارزشیاب شوند و نقش سازنده ای در توفیق برنامه های آینده داشته باشند و به این ترتیب مشکلات محلی را به راحتی دیده و برای حل آنها اقدام می کنند.
3- توسعة کشاورزی به طور عمده نتیجة تأثیر متقابل عامل ها، اقلیم ها، سرمایه، فن اوری، کیفیت و کمیت نیروی انسانی برنامه کلان کشور، مدیریت و از همه مهمتر سیاستگذاری حمایتی در این بخش است. بنابراین وجود مروجین کشاورزی به عنوان پل ارتباطی و انتقال دهندة اطلاعات لازم در زمینة جغرافیایی و همچنین نحوة استفاده از ماشین آلات مدرن و مدیریت و چگونگی برقراری ارتباط با کشاورزان و تعلیم آنها الزامی است.
4- با توجه به اینکه در قرن جدید توسعة کشاورزی فقط به اصل بازدهی متکی نیست و به اصل کارایی نیز وابستگی خواهد داشت و زمانی کارایی داشتن به طور عالی امکانپذیر است که یک مروج کار آزموده تمام اطلاعات پیشرفتة علم کشاورزی را خالصانه در اختیار کشاورز قرار دهد و قدم به قدم در تمام مراحل عملیات کاشت، داشت و برداشت کشاورزرا همراهی کند و تمام اطلاعات جدید و دستاوردهای جدید علم کشاورزی را در اختیار کشاورزان قرار دهد.

فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد

تعداد صفحات این مقاله   13 صفحه

پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید