مبحث اول ـ کلیات
ماده 85ـ برای صیانت نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعملهایی که از طریق شورایعالی حفاظت فنی (جهت تأمین حفاظت فنی) و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (جهت جلوگیری از بیماریهای حرفهای و تأمین بهداشت کار و کارگر و محیط کار) تدوین میشود، برای کلیه کارگاهها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.
تبصرهـ کارگاههای خانوادگی نیز مشمول مقررات این فصل بوده و مکلف به رعایت اصول فنی و بهداشت کار میباشند.
ماده 86ـ شورایعالی حفاظت فنی مسؤول تهیه موازین و آئیننامههای حفاظت فنی میباشد و از اعضا ذیل تشکیل میگردد:
1ـ وزیر کار و امور اجتماعی یا معاون او که رئیس شورا خواهد بود
2ـ معاون وزارت صنایع
3ـ معاون وزارت صنایع سنگین
4ـ معاون وزارت کشاورزی
5ـ معاون وزارت نفت
6ـ معاون وزارت معادن و فلزات
7ـ معاون وزارت جهاد سازندگی
8ـ رئیس سازمان حفاظت محیطزیست
9ـ دو نفر از استادان با تجربه دانشگاه در رشتههای فنی
10ـ دو نفر از مدیران صنایع
11ـ دو نفر از نمایندگان کارگران
12ـ مدیر کل بازرسی کار وزارت کار و امور اجتماعی که دبیر شورا خواهد بود.
تبصره 1ـ پیشنهادات شورا به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده و شورا در صورت لزوم میتواند برای تهیه طرح آئیننامههای مربوط به حفاظت فنی کارگران در محیط کار و انجام سایر وظایف مربوط به شورا، کمیتههای تخصصی مرکب از کارشناسان تشکیل دهد.
تبصره 2ـ آئیننامه داخلی شورا با پیشنهاد شورایعالی حفاظت فنی به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید.
تبصره 3ـ انتخاب اساتید دانشگاه، نمایندگان کارگران و نمایندگان مدیران صنایع مطابق دستورالعملی خواهد بود که توسط شورایعالی حفاظت فنی تهیه و به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی خواهد رسید.
ماده 87ـ اشخاص حقیقی و حقوقی که بخواهند کارگاه جدیدی احداث نمایند و یا کارگاههای موجود را توسعه دهند، مکلفند بدواً برنامه کار و نقشههای ساختمانی و طرحهای مورد نظر را از لحاظ پیشبینی در امر حفاظت فنی و بهداشت کار، برای اظهارنظر و تأیید به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال دارند. وزارت کار و امور اجتماعی موظف است نظرات خود را ظرف مدت یکماه اعلام نماید. بهرهبرداری از کارگاههای مزبور منوط به رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی خواهد بود.
ماده 88ـ اشخاص حقیقی یا حقوقی که به ساخت یا ورود و عرضه ماشین میپردازند مکلف به رعایت موارد ایمنی و حفاظتی مناسب میباشند.
ماده 89ـ کارفرمایان مکلفند پیش از بهرهبرداری از ماشینها، دستگاهها، ابزار و لوازمی که آزمایش آنها مطابق آئیننامههای مصوب شورایعالی حفاظت فنی ضروری شناخته شده است آزمایشهای لازم را توسط آزمایشگاهها و مراکز مورد تأیید شورایعالی حفاظت فنی انجام داده و مدارک مربوطه را حفظ و یک نسخه از آنها را برای اطلاع به وزارت کار و امور اجتماعی ارسال نمایند.
ماده 90ـ کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی که بخواهند لوازم حفاظت فنی و بهداشتی را وارد یا تولید کنند، باید مشخصات وسایل را حسب مورد همراه با نمونههای آن به وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال دارند و پس از تأیید، به ساخت یا وارد کردن این وسایل اقدام نمایند.
ماده 91ـ کارفرمایان و مسوولان کلیه واحدهای موضوع ماده 85 این قانون مکلفند براساس مصوبات شورای عالی حفاظت فنی برای تأمین حفاظت و سلامت و بهداشت کارگران در محیط کار، وسایل و امکانات لازم را تهیه و در اختیار آنان قرار داده و چگونگی کاربرد وسایل فوقالذکر را به آنان بیاموزند و در خصوص رعایت مقررات حفاظتی و بهداشتی نظارت نمایند. افراد مذکور نیز ملزم به استفاده و نگهداری از وسایل حفاظتی و بهداشتی فردی و اجرای دستورالعملهای مربوط کارگاه میباشند.
ماده 92ـ کلیه واحدهای موضوع ماده 85 این قانون که شاغلین در آنها به اقتضای نوع کار در معرض بروز بیماریهای ناشی از کار قرار دارند باید برای همه افراد مذکور پرونده پزشکی تشکیل دهند و حداقل سالی یکبار توسط مراکز بهداشتی درمانی از آنها معاینه و آزمایشهای لازم را بهعمل آورند و نتیجه را در پرونده مربوط ضبط نمایند.
تبصره 1ـ چنانچه با تشخیص شورای پزشکی نظر داده شود که فرد معاینه شده به بیماری ناشی از کار مبتلا یا در معرض ابتلا باشد کارفرما و مسؤولین مربوطه مکلفند کار او را براساس نظریه شورای پزشکی مذکور بدون کاهش حقالسعی، در قسمت مناسب دیگری تعیین نمایند.
تبصره 2ـ در صورت مشاهده چنین بیمارانی، وزارت کار و امور اجتماعی مکلف به بازدید و تأیید مجدد شرایط فنی و بهداشت وایمنی محیط کار خواهد بود.
ماده 93ـ بهمنظور جلب مشارکت کارگران و نظارت بر حسن اجرای مقررات حفاظتی و بهداشتی در محیط کار و پیشگیری از حوادث وبیماریها، در کارگاههایی که وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضروری تشخیص دهند کمیتة حفاظت فنی و بهداشت کار تشکیل خواهد شد.
تبصره 1ـ کمیته مذکور از افراد متخصص در زمینه حفاظت فنی و بهداشت حرفهای و امور فنی کارگاه تشکیل میشود و از بین اعضا، دو نفر شخص واجد شرایطی که مورد تأیید وزارتخانههای کار و امور اجتماعی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باشند تعیین میگردند که وظیفهشان برقراری ارتباط میان کمیته مذکور با کارفرما و وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد.
تبصره 2ـ نحوه تشکیل و ترکیب اعضا براساس دستورالعملهایی خواهد بود که توسط وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و ابلاغ خواهد شد.
ماده 94ـ در مواردی که یک یا چند نفر از کارگران یا کارکنان واحدهای موضوع ماده 85 این قانون امکان وقوع حادثه یا بیماری ناشی از کار را در کارگاه یا واحد مربوطه پیشبینی نمایند میتوانند مراتب را به کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار یا مسؤول حفاظت فنی و بهداشت کار اطلاع دهند و این امر نیز بایستی توسط فرد مطلعشده در دفتری که به همین منظور نگهداری میشود ثبت گردد.
تبصرهـ چنانچه کارفرما یا مسؤول واحد، وقوع حادثه یا بیماری ناشی از کار را محقق نداند موظف است در اسرعوقت موضوع را همراه با دلایل و نظرات خود به نزدیکترین اداره کار و امور اجتماعی محل اعلام نماید. اداره کار و امور اجتماعی مذکور موظف است در اسرع وقت توسط بازرسین کار به موضوع رسیدگی و اقدام لازم را معمول نماید.
ماده 95ـ مسؤولیت اجرای مقررات و ضوابط فنی و بهداشت کار برعهده کارفرما یا مسؤولین واحدهای موضوع ذکر شده در ماده 85 این قانون خواهد بود. هرگاهبر اثر عدم رعایت مقررات مذکور از سوی کارفرما یا مسؤولین واحد، حادثهای رخ دهد، شخص کارفرما یا مسؤول مذکور از نظر کیفری و حقوقی و نیز مجازاتهای مندرج در این قانون مسؤول است.
تبصره 1ـ کارفرما یا مسؤولان واحدهای موضوع ماده 85 این قانون موظفند کلیه حوادث ناشی از کار را در دفتر ویژهای که فرم آن از طریق وزارت کار و امور اجتماعی اعلام میگردد ثبت و مراتب را سریعاً بهصورت کتبی به اطلاع اداره کار و امور اجتماعی محل برسانند.
تبصره 2ـ چنانچه کارفرما یا مدیران واحدهای موضوع ماده 85 این قانون برای حفاظت فنی و بهداشت کار، وسایل و امکانات لازم را در اختیار کارگر قرار داده باشند و کارگر با وجود آموزشهای لازم و تذکرات قبلی بدون توجه به دستورالعمل و مقررات موجود از آنها استفاده ننماید کارفرما مسئولیتی نخواهد داشت. در صورت بروز اختلاف، رأی هیأت حل اختلاف نافذ خواهد بود.
مبحث دوم ـ بازرسی کار
ماده 96ـ بهمنظور اجرای صحیح این قانون و ضوابط حفاظت فنی، اداره کل بازرسی وزارت کار و امور اجتماعی با وظایف ذیل تشکیل میشود:
الفـ نظارت بر اجرای مقررات ناظر به شرایط کار به ویژه مقررات حمایتی مربوط به کارهای سخت و زیانآور و خطرناک، مدت کار، مزد، رفاه کارگر، اشتغال زنان و کارگران نوجوان
بـ نظارت بر اجرای صحیح مقررات قانون کار و آئیننامهها و دستورالعملهای مربوط به حفاظت فنی
جـ آموزش مسائل مربوط به حفاظت فنی و راهنمایی کارگران، کارفرمایان و کلیه افرادی که در معرض صدمات و ضایعات ناشی از حوادث و خطرات ناشی از کار قرار دارند.
دـ بررسی و تحقیق پیرامون اشکالات ناشی از اجرای مقررات حفاظت فنی و تهیه پیشنهاد لازم جهت اصلاح میزانها و دستورالعملهای مربوط به موارد مذکور، مناسب با تحولات و پیشرفتهای تکنولوژی
هـ رسیدگی به حوادث ناشی از کار در کارگاههای مشمول و تجزیه و تحلیل عمومی و آماری اینگونه موارد بهمنظور پیشگیری حوادث.
تبصره 1ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مسؤول برنامهریزی، کنترل، ارزشیابی و بازرسی در زمینه بهداشت کار و درمان کارگری بوده و موظف است اقدامات لازم را در این زمینه بهعمل آورد.
تبصره 2ـ بازرسی بهصورت مستمر، همراه با تذکر اشکالات و معایب و نواقص و در صورت لزوم تقاضای تعقیب متخلفان در مراجع صالح انجام میگیرد.
ماده 97ـ اشتغال در سمت بازرسی کار منوط به گذراندن دورههای آموزش نظری و علمی در بدو استخدام است.
تبصرهـ آئیننامه شرایط استخدام بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار با پیشنهاد مشترک وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان امور اداری و استخدامی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. این شرایط به نحوی تدوین خواهد شد که ثبات و استقلال شغلی بازرسان را تأمین کند و آنها را از هر نوع تعرض مصون بدارد.
ماده 98ـ بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار در حدود وظایف خویش حق دارند بدون اطلاع قبلی در هر موقع از شبانهروز به موسسات مشمول ماده 85 این قانون وارد شده و به بازرسی بپردازند و نیز میتوانند به دفاتر و مدارک مربوطه در موسسه مراجعه و در صورت لزوم از تمام یا قسمتی از آنها رونوشت تحصیل نمایند.
تبصرهـ ورود بازرسان کار به کارگاههای خانوادگی منوط به اجازه کتبی دادستان محل خواهد بود
ماده 99ـ بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار حق دارند بهمنظور اطلاع از ترکیبات موادی که کارگران با آنها در تماس میباشند و یا در انجام کار مورد استفاده قرار میگیرند، به اندازهای که برای آزمایش لازم است در مقابل رسید، نمونه بگیرند و به روسای مستقیم خود تسلیم نمایند.
تبصرهـ سایر مقررات مربوط به چگونگی بازرسی کار مطابق آئیننامهای خواهد بود که با پیشنهاد شورایعالی حفاظت فنی و بهداشت کار حسب مورد به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید.
ماده 100ـ کلیه بازرسان کار و کارشناسان بهداشت حرفهای، دارای کارت ویژه حسب مورد با امضاء وزیر کار و امور اجتماعی یا وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هستند که هنگام بازرسی باید همراه آنها باشد و در صورت تقاضای مقامات رسمی یا مسوولین کارگاه ارائه شود.
ماده 101ـ گزارش بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار در موارد مربوط به حدود و ظایف و اختیاراتشان در حکم گزارش ضابطین دادگستری خواهد بود.
تبصره 1ـ بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار میتوانند بهعنوان مطلع و کارشناس در جلسات مراجع حل اختلاف شرکت نمایند.
تبصره 2ـ بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار نمیتوانند در تصمیمگیری مراجع حل اختلاف نسبت به پروندههایی که قبلاً بهعنوان بازرس در مورد آنها اظهارنظر کردهاند، شرکت کنند.
ماده 102ـ بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار نمیتوانند در کارگاهی اقدام به بازرسی نمایند که خود یا یکی از بستگان نسبی آنها تا طبقه سوم و یا یکی از اقربای سببی درجه اول ایشان بهطور مستقیم در آن ذینفع باشند.
ماده 103ـ بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار حق ندارند در هیچ مورد حتی پس از برکناری از خدمت دولت اسرار و اطلاعات را که به مقتضای شغل خود به دست آوردهاند و یا نام اشخاص را که به آنان اطلاعاتی داده یا موارد تخلف را گوشزد کردهاند، فاش نمایند.
تبصرهـ متخلفین از مقررات این ماده مشمول مجازاتهای مقرر در قوانین مربوط خواهند بود.
ماده 104ـ کارفرمایان و دیگر کسانی که مانع ورود بازرسان کار و کارشناسان بهداشت کار به کارگاههای مشمول این قانون گردند و یا مانع انجام وظیفه ایشان شوند یا از دادن اطلاعات و مدارک لازم به آنان خودداری نمایند، حسب مورد به مجازاتهای مقرر در این قانون محکوم خواهند شد.
ماده 105ـ هرگاه در حین بازرسی، به تشخیص بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفهای احتمال وقوع حادثه و یا بروز خطر در کارگاه داده شود، بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفهای مکلف هستند مراتب را فوراً و کتباً به کارفرما یا نماینده او و نیز به رئیس مستقیم خود اطلاع دهند
تبصره 1ـ وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، حسب مورد گزارش بازرسان کار و کارشناسان بهداشت حرفهای از دادسرای عمومی محل و در صورت عدم تشکیل دادسرا از دادگاه عمومی محل تقاضا خواهند کرد فوراً قرار تعطیل و لاک و مهر تمام یا قسمتی از کارگاه را صادر نماید. دادستان بلافاصله نسبت به صدور قرار اقدام و قرار مذکور پس از ابلاغ قابل اجراست.
دستور رفع تعطیل توسط مرجع مزبور در صورتی صادر خواهد شد که بازرس کار یا کارشناس بهداشت حرفهای و یا کارشناسان ذیربط دادگستری رفع نواقص و معایب موجود را تأیید نموده باشند.
تبصره 2ـ کارفرما مکلف است در ایامی که بهعلت فوق کار تعطیل میشود مزد کارگران کارگاه را بپردازد.
تبصره 3ـ متضرران از قرارهای موضوع این ماده در صورت اعتراض به گزارش بازرس کار و یا کارشناس بهداشت حرفهای و تعطیل کارگاه میتوانند از مراجع مزبور، به دادگاه صالح شکایت کنند و دادگاه مکلف است به فوریت و خارج از نوبت به موضوع رسیدگی نماید. تصمیم دادگاه قطعی و قابل اجراست.
ماده 106ـ دستورالعملها و آئیننامههای اجرائی مربوط به این فصل به پیشنهاد مشترک وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
نظم و انضباط عمومی
نظم و انضباط عمومی در کارگاه های صنعتی وآموزشی،باعث علاقه ی کارگران و کارآموزان به کار خواهد شد. یعنی روبه رو شدن با فضایی پاک و تمیز، و کارگاهی که کلیه ی ماشین آلات و ابزارآلات آن در جای مناسب قرار دارند،اثر روحی متفاوتی با دیدن کارگاهی درهم ریخته و انباشته از ضایعات خواهد داشت. در واقع نامرتّب بودن فضای کار باعث پیدایش حوادث و خطراتی خواهد شد که گاهی جبران آن امکان ناپذیر است.بنابراین ایجاد علاقه و روح همکاری بین افراد،درباره ی امور حفاظتی و نظافتی کارگاه از مهمترین عوامل رشد یک کارگاه است.
مشخصات کارگاه درودگری
- وسعت کارگاه
7 فضای لازم برای ماشین آلات ،با در نظر گرفتن اینکه بعضی از آن ها ، هنگام کار ، فضای بیشتری را برای جنب و جوش کارگران احتیاج دارند.
7 فضای کافی برای انبار کردن و استقرار موادّ اوّلیّه
7 محل و وسعت مناسب برای جا دادن موقّت تولیدات در محل کار.
7 فضای لازم برای انبار کردن محصولات.
7 وسعت کافی برای جابه جایی وسایل و لوازم مورد نیاز
7 حدّأکثر فضای لازم برای هر کارگر متر مکعّب پیش بینی شده که ارتفاع بیش از متر بحساب نمی آید.
7 وسعت لازم با توجّه به تعداد کارگران برای ایجاد محل های خدماتی و رفاهی از قبیل قسمت اداری ،بهداشتی، نهارخوری ، رختکن ، دوش آب سرد و گرم ،توالت و دستشویی و ... .
7 جای کافی برای توسعه دادن بعدی کارگاه.
- موقعیّت ساختمانی
7 کلیه ی ساختمان های دائمی و موقّتی باید از نظر مقاومت، دارای استحکام کافی بوده و در محاسبه پایه ،کف ، و سقف موارد زیر را درنظر داشت:
. حدّأکثر بارها و اشیا ثابت یا متحرّک
. ریزش برف ، باران ، باد و طوفان
. بارهای معلّق
7 ساختمان مورد نظر با شرایط اقلیمی هر محل مطابق بوده و کلیه ی استاندارد ها در آن رعایت گردد.
7 موقعیِّت محلّ کار ، انبار ، مراکز بهداشتی ، و درمانی طوری تعیین گردد که اوّلا گردش کار در هر واحد به سادگی انجام گیرد ، ثانیا از رفت و آمد های اضافی و غیر ضروری جلوگیری شود.
7 ارتفاع هر ساختمان از کف تا سقف از متر کمتر و در راه پلّه ها از متر کمتر نباشد.
7 وسعت لازم برای گردش سریع ، صحیح و ایمنی افراد فراهم باشد.
7 در کف سازی باید دقّت نمود که صاف و هموار باشد تا از تجمّع گرد و غبار ، آب و سایر مایعات و وسایل جلوگیری به عمل آید.
وسایل ایمنی فردی
لباس کار
لباس کار اوّلین وسیله ی ایمنی و بهداشتی فردی است که باید دارای شرایط زیر باشد:
= متناسب با کار و بدن کارگر در نظر گرفته شود
= قسمت های آزاد نداشته باشد
= کمر آن بسته باشد
= دارای جیب های کوچک بوده و در صورت امکان تعداد جیب ها کم باشد
= اگر کارگر با دستگاه های گردنده کار می کند ، لباس کار باید به تن چسبنده بوده ، دارای مچ بند باشد( لباس کار یکسره باشد)
= اگر فضای کار آلوده به گرد و غبار سمّی است ، باید بدون جیب و پاکتی باشد، زیرا ممکن است موادّ سمی داخل جیب و قسمت های پاکتی دار شده و در هنگام استراحت ، کارگر را ناراحت کند.
کلاه ایمنی
کارگرانی که در هنگام کار در معرض سقوط یا پرتاب اشیا هستند ، باید از کلاه ایمنی استفاده کنند ، این کلاه ها باید:
= سبک باشد(حدأقل 400 گرم).
= از مواد غیر قابل احتراق باشند.
= عایق باشند.
= لبه دار باشند.
عینک حفاظتی
تقریبا در کلیه ی رشته های فنّی و صنعتی ،چشم که از مهمترین و حسّاس ترین اعضای بدن است، در معرض خطر قرار دارد. بنابراین ، برای جلوگیری از حوادث احتمالی ، باید از عینک حفاظتی ا ستفاده نمود. این عینک ها به طور کلّی باید خصوصیِات زیر را دارا باشند:
=شیشه ی آن ها شفّاف بوده و به راحتی تمیز شوند.
= قابل انعطاف باشند.
= با صورت کارگر تطبیق داشته و با نوع کار متناسب باشد.
= شیشه ی آن سخت بوده و در برابر حوادث مقاوم باشد.
گوشی حفاظتی
صدا از جمله عواملی است که انسان را از وجود خطرات و حوادث آگاه می سازد. همین صدا، گاهی چنان شدید و نا هنجار می شود که ممکن است در مدّت زمان کوتاهی باعث کری موقّت یا دائم شود. بنابراین در بعضی شغل ها و حرفه های صنعتی لازم است که کارگران از گوشی استفاده کنند. کارگران برای تحمّل صداهای بالاتر از 85 دسبیل (واحد شدّت صوت) یعنی از صدای موتور کامیون بلند تر ، باید از گوشی حفاظتی استفاده نمایند.
دستکش حفاظتی
برای حفاظت دست ها در برابر خطراتی مثل سوختگی ، بریدگی، خراشیدگی و ... باید از دستکشی با ویژگی هی زیر استفاده کرد:
1- برای حرکت انگشتان مشکلی به وجود نیاورد.
2- باعث بروز حسّاسیّت پوست بدن نشود.
3- نوع کار هماهنگ باشد.
4- در برابر الکتریسیته عایق و در برابر اسید و مواد خورنده ی دیگر مقاوم باشد.
5- فاقد سوراخ یا پارگی باشد.
کفش ایمنی
کارگرانی که پاهایشان در هنگام کار ، در معرض مواد اسیدی ، رطوبت ، سقوط اجسام و ... قرار دارد باید از کفش ایمنی استفاده کنند. این کفش ها بسته به نوع کار و حرفه های موجود ، چرمی، پلاستیکی، با ساق بلند، پنجه فولادی و بدون میخ ساخته می شوند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 13 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله ایمنی فنی و بهداشت کار