آشنای با شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی
کلیات
این سازمان براساس رسالت خود، یک سازمان تخصصی در اجرای سیاست های دولت و مدیریت آب در منطقه آذربایجان شرقی می باشد. برای ایفای این رسالت، ارزش ها و باورهای اخلاقی زیر را اساس کار خود قرار می دهند. در تبلور این باورها در منش و کردار همکاران، شرطی ضروری برای رسیدن به اهداف تعیین شده و ایفای این رسالت حیاتی است
بیانیه رسالت :
رسالت سازمان، مدیریت آب در منطقة آذربایجان شرقی است. براین اساس مأموریت تحقق امور زیر را برای مصارف شرب و بهداشت، صنعت و کشاورزی را به عهده دارند.
انجام مطالعات پایه منابع آب
تهیه طرح جامع آب استان های تحت مدیریت و اجرای آن
مطالعه و اجرای طرح های انتقال و تأمین آب
بهره برداری و حفاظت کمی و کیفی از منابع آب
بیانة خط مشی کیفی فراگیر:
آب منشأ حیات استسازمان آب یکی از بخشهای اساسی مدیریتی کشور است و عملکرد ما تأثیر حیاتی بر زندگی افراد جامعه و سرنوشت توسعة آن دارد. برای انجام تعهدات خود در قبال جامعه، فعالیت های ما باید بر اساس استاندارد ISO 9001:00 در سازمان مستقر می شود.
برای هم سو کردن نتیجة فعالیت ها و فرآیندها، از همه همکاران انتظار دارد همواره مفاد خط مشی کیفی را در فعالیت های خود به کار گیرند.
رئوس خط مشی کیفی ما عبارتند از :
توجه جدی به رسالت اهداف کیفی سازمان و رعایت منشور اخلاقی
برنامه ریزی جامع آب برای تأمین نیازهای فعلی و آتی منطقه
مدیریت و حفاظت منابع آب مطابق با دانش روز و رعایت اصول توسعه پایدار
حفظ منابع جامعه، تأمین کنندگان و سایر ذی‌نفعان
ارتقای مداوم دانش و مهارت کارکنان و تأمین کنندگان
مشارکت افراد سازمان در فعالیت های کیفی
بهبود مداوم اثر بخشی عمل کرد سازمان
تاریخچه تشکیل شرکت
در سال 1342 با تشکیل سازمان آب و برق اذر بایجان و با تحت پوشش قرار دادن استانهای اذر بایجان شرقی و غربی فعالیت خود را اغاز و از سال 1347 این سازمان به شرکت سهامی اب منطقه ای اذر بایجان تغییر نام داد ودر سال1359با تصویب شورای انقلاب تحت عنوان شرکت سها می اب منطقه ای اذر بایجان فعالیت خود را ادامه داده و بالاخره از تاریخ 4/2/64 با تصویب هیئت وزیران شرکت سهامی اب منطقه ای اذر بایجان شرقی و اب مشروب ارومیه به دو شرکت مستقل اب منطقه ای اذربایجان شرقی واذر بایجان غربی تبدیل و تغییر نام داد.
ضمن اینکه در جلسه مورخه21/6/1372 هیئت وزیران ویشنهادوزارت نیروو به استناد ماده 32 قانون توزیع عادلا نه اب مصوب سال1361 نام شرکت اب منطقه ای اذر بایجان شرقی به شرکت اب منطقه ای اذر بایجان شرقی واردبیل تغییر و تصویب شد.
هدف شرکت:
به طور کلی بر اساس اساس نامه شرکت سهامی آب منطقه ای آذربایجان شرقی و ارد بیل تهیه و اجرای طرحهای تامین وآبرسانی و بهره برداری از منابع آب درحوزه عمل خود را برای مصارف شهری صنعتی و کشاورزی عهده دار بوده وبرای میل به این هدف شرکت مجاز به اقدامات زیر میباشد:
1) حفاظت منابع آب (سطحی و زیر زمینی )
2) مدیریت توسعه منابع آب.
3) ایجاد مخازن سد ها و آب بند ها و خطوط آبرسانی وتصفیه خانه ها و شبکه های آ بیاری و زهکشی و سایر تاسیسات مورد لزوم و نیز اقدامات لازم و جمع آوری نزولات جوی و تغذیه مصنوعی به منظور ایجاد تعادل در منابع آبهای زیر زمینی و اداره و بهره برداری از آنها .
4) انجام وظایف مقرر در قانون توزیع عادلانه آب .
5) انجام مطالعات لازم برای توسعه و بهره برداری ا ز منابع آبهای زیر زمینی و سطحی و اجرای طرحهای مربوطه و تخصیص بهینه برای بخشهای مختلف مصرف.
6) انجام تحقیقات لازم درباره مسایل آ ب و به کار بردن روشهای جدید علمی و فنی به منظور بهره وری بیشتر و بهتر از منابع آ ب
7) احداث نیروگاههای برق آبی و بهره برداری از آ نها .
8) سرمایه گذاری و مشارکت در موسسات و شر کتهای داخلی و مو سسات آموزشی و پژوهشی که ار تباطی با مقاصد شرکت داشته باشند در حدود مقررات مربوطه با تصویب مجمع عمومی.
9) انجام هر گونه عملیات و معاملات بازرگانی که برای اجرای مقاصد شرکت ضروری بوده و به صرفه و صلاح شرکت
فصل دوم:حسابداری دولتی ونقش آن درسازمانها ازدیدگاه کلی
حسابداری دولتی: عبارت است از کلیه عملیات مربوط به تجزیه و تحلیل، ثبت، طبقه بندی، تلخیص، گزارش دهی و تفسیر فعالیتهای مالی سازمانهای دولتی که با رعایت قوانین و مقررات مالی و اصول و موازین متدوال حسابداری دولتی انجام می شود.
صورتهای مالی سازمانهای دولتی اصولا به منظور رفع نیازهای اساسی زیر تهیه می شود:
1) نیاز قانونی 2) نیاز نظارتی 3) نیاز اطلاعاتی
در حسابداری دولتی رفع نیازهای قانونی و رعایت قوانین و مقررات برای انجام و ثبت فعالیتهای مالی و تهیه صورتهای مالی در درجه اول اهمیت قرار دارد.
هدف اصلی حسابداری دولتی ایجاد امکانات لازم برای برنامه ریزی و بودجه ریزی مطلوب و اجرای صحیح برنامه ها، فعالیتها و طرحهای دولت از طریق ارائه اطلاعات مالی طبقه بندی شده و قابل استنتاج در مورد فعالیتهای مالی سازمانهای دولتی است.
موضوع حسابداری ملی بررسی عوامل اساسی فعالیتهای اقتصادی یک کشور طی یکسال است هدف اصلی آن طبقه بندی فعالیتهای اقتصادی و مالی در بخشهای دولتی و خصوصی به ترتیبی است که تصویر کامل و جامعی از ساختار، ترکیب و فعالیتهای اقتصاد ملی شامل: تولید، توزیع و مصرف کالا، خدمات، ثروت و درامد کشور ارائه دهد.
حسابهای دولتی درحقیقت اطلاعات اولیه و مواد خام حسابهای ملی را فراهم می کند
سازمان حسابداری دولتی
سازمانهای دولتی به دو شکل انتفاعی و غیرانتفاعی ایجاد و اداره می شوند.
1) سازمانهای دولتی انتفاعی معمولا هزنه ها را از حل درامدهای خود که با فروش کالا و خدمات تحصیل می نمایند تامین می کنند. بنابراین سیستم حسابداری این نوع سازمانها باید امکان شناسایی درامدها و هزینه های واقعی هر سال مالی و مقایسه آنها با یکدیگر و تعیین میزان دارائیها و بدهیها و ارزش ویژه را در پایان سال مالی فراهم نماید.
2) سازمانهای دولتی غیرانتفاعی هزینه های خود را از محل مالیاتها، عوارض و سایر وجوه دریافتی از محل اعتبارات مصوب تامین می کنند. این نوع سازمانها باید در پایان هر دوره مالی صورت درامدها، هزینه ها، داراییها، بدهیها و مازاد خود را تهیه کنند.
مقاصد و اهداف سازمان مالی دستگاه دولتی:
1- ایجاد مکانیسم و روشهای مناسب برای کنترل درامدها و سایر دریافتها
2- برقراری روشهای مناسب جهت کنترل وجوه نقد، اسناد و اوراق بهادار
3- اعمال کنترلهای متمرکز بر هزینه های جاری و هزینه های سرمایه ای
4- ایجد روشهای مناسب جهت کنترل اموال، ماشین آلات و تجهیزات
5- فراهم نمودن امکان کنترل نحوه اجرای برنامه ها، طرحها و فعالیتها
6- کنترل عملیات و فعالیتهای کارکنان سازمان دولتی در انجام وظایف مالی
7- فراهم نمودن امکان انتشار حقایق مربوط به عملیات مالی و وضع درامدها، هزینه ها، دریافتها، پرداختها و مازاد سازمان دولتی برای اطلاع دولت، قوه مقننه و مردم کشور
مقاصد اعمال کنترلهای مالی در سازمانهای دولتی:
1- حفاظت وجوه و اموال متعلق به سازمان دولتی در مقابل سرقت، مفقود شدن، خسارت، اختلاس و استفاده نامطلوب
2- قابل استناد و اعتماد بودن اطلاعات مندرج در اسناد و مدارک مالی
3- اتخاذ تصمیمات مالی بعد از بررسیها و مطالعات کافی و دور از تمایلات شخصی و گروهی
4- انجام شدن اقدامات سریع و به موقع جهت اجرای برنامه های مصوب و تصمیمات متخذه
5- کنترل سیستماتیک هر ثبت یا فعالیت مالی از طریق بررسی آن بوسیله فرد یا افرادی غیر از انجام دهنده آن.
6- تبعیت از قوانین و مقررات مالی و بودجه ای و اصول و روشهای متداول حسابداری در انجام و ثبت فعالیتهای مالی مربوط
خصوصیات سیستم کنترلهای مالی:
1- تشکیلات سازمانی مناسب که وظایف و مسئولیتهای سازمان و واحدهای تابعه آن و نیز پستهای سازمانی و شرح وظایف، اختیارات و مسئولیتهای هریک از آنها را به نحو روشن و قبل درک نشان دهد.
2- وجود تشریفات، مراحل و روشهای مربوط به پیشنهاد، تصویب، انجام، ثبت، طبقه بندی و تلخیص فعالیتهای مالی و نگهداری و حفظ وجوه و اموال سازمان.
3- وجود سیستمی که در آن برای برنامه ریزیها و تصمیم گیریهای مالی از دفاتر، حسابها و صورتهای مالی استفاده صحیح و کامل به عمل آید و تدوین و ارائه استانداردها، موازین و معیارهایی که نتایج واقعی حاصل از اجرای برنامه ها و فعالیتها با آنها تطبیق و مقایسه گردد.
علل لزوم استناد به اسناد و مدارک کتبی برای تحقق و ثبت فعالیتهای مالی در سازمانهای دولتی:
1- اطمینان از ثبت کلیه فعالیتهای مالی سازمانهای دولتی در حسابها و دفاتر
2- امکان تهیه اطلاعات، صورتحسابها و گزارشهای مالی دقیق تر و صحیح تر
3- تسهیل حسابرسی
گروه حسابها در حسابداری دولتی
در حسابداری دولتی برای ثبت داراییها و بدهیهای غیرجاری معمولا از گروه حسابهای دارایی های ثابت عمومی و بدهی های بلندمدت عمومی استفاده می شود. گروه حسابهای اخیر برخلاف حسابهای مستقل که هم واحد حسابداری و هم واحد مالی مستقل تلقی می گردند، فقط واحدهای حسابداری مستقل هستند که هریک شامل حسابهای خودتراز برای ثبت فعالیتهای مالی مربوط به داراییهای ثابت و بدهیهای بلندمدت عمومی می باشد.
الف ) گروه حساب دارایی های ثابت عمومی
داراییهای ثابت فقط در حسابهای مستقل برای وجوه سرمایه ای و برخی حسابهای مستقل برای وجوه امانی ثبت می شوند. حسابها و صورتهای مالی سایر حسابهای مستقل فقط شامل داراییهای سیال یا غیرثابتی می باشد که در عملیات عادی به وجه نقد تبدیل می گردد. در این حسابهای مستقل کنترلهای حسابداری مربوط به داراییهای ثابت با ایجاد گروه حساب دارائیهای ثابت عمومی اعمال می گردند.
با توجه به اینکه گروه حساب دارایی های ثابت عمومی شامل بدهیها و سایر داراییها نمی باشند، در حسابها و صورتهای مالی گروه حساب مذکور، منبع سرمایه گذاری در داراییهای ثابت عمومی در مقابل داراییهای مذکور در طرف بستانکار منعکس می گردد.
ب ) گروه حساب بدهی های بلندمدت عمومی
فقط بدهیهای بلندمدت حسابهای مستقل وجوه سرمایه ای، وجوه امانی و وجوه دریافتی بابت خدمات خاص در حسابهای مستقل مذکور ثبت می شوند. در سایر حسابهای مستقل بدهیهای بلندمدتی که ارتباط با فعالیتهای مالی عادی حسابهای مستقل مذکور ندارند و صرفا دیون و تعهدات عمومی سازمان دولتی تلقی می گردند، در گروه حساب بدهیهای بلندمدت عمومی منعکس می گردند. اعتبار عمومی سازمان دولتی و درامدهایی که طبق قوانین و مقررات وصول خواهند گردید محل تامین مالی و پشتوانه بازپرداخت بدهیهای مذکور را تشکیل می دهند. با توجه به اینکه داراییها در این گروه حساب منعکس نمی گردند در حسابها و صورتهای مالی آن در طرف مقابل بدهیها حسابهایی مانند: "منابع موجود برای پرداخت...." یا "منابع قابل وصول برای پرداخت...." ثبت می شوند.
حسابهای مستقلی که در ایران نگهداری می شوند:
الف- حسابهای مستقل برای وجوه دولتی
ب- حسابهای مستقل برای وجوه امانی
الف- حسابهای مستقل برای وجوه دولتی:
1- حساب مستقل وجوه جاری: در ایران هر وزارتخانه یا موسسه دولتی مکلف است برای ثبت عملیات وصول و مصرف وجوهی که از محل اعتبارات جاری مصوب از خزانه داری کل دریافت می کنند حساب مستقلی تحت عنوان حساب مستقل وجوه جاری نگهداری می نمایند.
2- حساب مستقل وجوه عمرانی: هر وزارتخانه یا سازمان دولتی برای هر یک از طرحهای عمرانی مورد اجرای خود باید حساب مستقلی نگهداری نماید که شامل حسابهای متوازن بودجه ای و حسابهای عادی می باشد. مصارف این حساب مستقل از درامدهای عمومی دولت تامین می شود و نحوه نگهداری حسابها، تهیه صورتهای مالی سالانه و انجام هزینه های آن تابع قانون محاسبات عمومی، قانون برنامه و بودجه، قانون بودجه سالانه کشور و مقررات دیگری است که در طرح صوب مشخص گردیده اند.
3- حساب مستقل وجوه اختصاصی: این حساب مستقل برای نشان دادن حسابهای مربوط به دریافت و مصرف وجوه و درامدهای اختصاصی که به موجب قانون برای مصرف یا مصارف خاص در بودجه کل کشور تحت همین عنوان منظور می گردد نگهداری می شود. نحوه ثبت حسابها، تهیه صورتهای مالی و انجام هزینه ها از محل منابع حساب مستقل وجوه اختصاصی تابع مقررات خاص مربوط به تحصیل درامدهای اختصاصی و همچنین قوانین و مقررات عمومی دولت می باشد.
ب- حسابهای مستقل برای وجوه امانی:
وجوه امانی به صورت حسابهای مستقل زیر در سازمانهای دولتی ایران نگهداری می شود:
1- حساب مستقل پرداخت حقوق بازنشستگان
2- حساب مستقل وجوه سپرده
3- حساب مستقل صندوق بازنشستگی
4- حساب مستقل صندوق پس انداز و وام
مبانی حسابداری دولتی:
1- حسابداری نقدی-2- حسابداری تعهدی-3- حسابداری نیمه تعهدی-4- حسابداری تعهدی تعدیل شده-5- حسابداری نقدی تعدیل شده
1- حسابداری نقدی:
در حسابداری نقدی درامدها در سال مالی وصول وجوه نقد مربوط و هزینه ها در سال مالی پرداخت وجوه نقد مربوطه به حساب منظور می شوند.
صورتهای مالی که با حسابداری نقدی تنظیم می شود معمولا فاقد حسابهای دریافتنی و پرداختنی است. اموال خریداری شده نیز ممکن است به جای انعکاس در حسابهای دارایی ثابت، در هنگام خرید مستقیما به حساب هزینه منظور شود، ولی سرمایه گذاریها و بدهیهای بلندمدت ناشی از فعالیتهای مالی نقدی معمولا در حسابهای ترازنامه ای ثبت می شوند. سرمایه گذاریها و اوراق بهاداری که نقدا خریداری شده اند به بهای تمام شده ثبت می شوند ولی در ترازنامه معمولا ارزش بازار آنها نیز در داخل پرانتز در مقابل بهای تمام شده نشان داده می شود. سرمایه گذاریها و اوراق بهاداری که به عنوان کمک یا هدیه دریافت شده است به ارزش متعارف بازار در تاریخ دریافت در حسابها منظور می شود.
2- حسابداری تعهدی:
در حسابداری تعهدی درامدها در سال انجام خدمات یا فروش کالاها، و هزینه ها در سال دریافت کالاها و خدمات و ایجاد تعهد به حساب منظور می شوند.
در حسابداری بازرگانی به منظور رعایت اصل وضع هزینه های هر دوره مالی از درامدهای متعلق به همان دوره و تعیین سود یا زیان سال مالی و وضعیت مالی واقعی در پایان هر دوره مالی معمولا از حسابداری تعهدی استفاده می شود. افتتاح حسابهایی مانند پیش پرداختها، هزینه های معوق و پیش دریافتها و همچنین به حساب دارایی منظور نمودن موجودی کالای پایان دوره مالی از نتایج به کار بردن حسابداری تعهدی است.
مزایای حسابداری تعهدی:
1- حسابداری تعهدی برای تعیین بهای تمام شده و هزینه های واقعی اجرای برنامه ها، عملیات و فعالیتهای سازمانهای دولتی در قالب اعتبارات مصوب ضروری می باشد.
2- کنترل دقیق درامدها و سایر منابع تامین اعتبار و هزینه ها و سایر پرداختهای حسابهای مستقل در صورتی میسر خواهد بود که از مبنای حسابداری تعهدی استفاده شود.
3- مبنای تعهدی اطلاعات کاملتر و جامعتری جهت نظارت بر عملکرد ازمانهای دولتی و ارزیابی آنها در اختیار قوه مقننه، دولت و سایر مراجع قانونی و افراد کشور قرار می دهد.
4- حسابداری تعهدی اطلاعات و گزارشهای مالی صحیح تر و دقیق تری جهت برنامه ریزی و تصمیم گیری و اجرای عملیات و برنامه ها د اختیار مدیران سازمانهای دولتی قرار میدهد.
5- در برخی حسابهای مستقل و سازمانهای دولتی انتفاعی شناخت درامدها و هزینه های واقعی و تعلق آنها به دوره مالی و نیز تعیین وضع مالی صحیح در پایان دوره مالی فقط با به کار گیری حسابداری تعهدی مقدور است.
3- حسابداری نیمه تعهدی:
در حسابداری نیمه تعهدی برای ثبت درامدها از مبنای نقدی و برای ثبت هزینه ها از مبنای تعهدی استفاده می شود. یا به عبارت دیگر در مبنای نیمه تعهدی درامدهایی که عملا وصول و هزینه هایی که تعهد یا تحمل شده است (هزینه های واقعی دوره مالی) در حسابهای هر دوره مالی ثبت می شود.
دلایل استفاده از حسابداری نیمه تعهدی در سازمانهای دولتی بسیاری از کشورها:
1- استفاده از مبنای تعهدی برای ثبت هزینه ها به منظور کنترل بیشتر آنها ضروری تر از درامدهاست
2- همیشه احتمال عدم وصول بخشی از مالیاتها و عوارض و سایر درامدهای پیش بینی شده وجود دارد که بنابر اصل احتیاط به کار بردن حسابداری نقدی را در مورد آنها ایجاب می کند.
4- حسابداری تعهدی تعدیل شده:
در حسابداری تعهدی تعدیل شده شناخت و ثبت درامدها و حسابها در دوره مالی ای انجام می پذیرد که در آن دوره درامد "آماده، در دسترس و قابل اندازه گیری" باشد. منظور از آماده و در دسترس بودن درامدها قابل وصول بودن آنها در دوره مالی جاری یا مدتی کوتاه پس از پایان دوره جاری است به ترتیبی که پرداخت بدهیها و تعهدات دوره جاری از محل درامدهای مذکور میسر باشد
شفافیت بودجه ای و نقش حسابداری دولتی
در زمانهای دور بودجه منحصر به دخل و خرج دربار می‌شد. به عبارت دیگر درامدهای یک کشور، درامد پادشاه و هزینه¬های آن هزینه پادشاه محسوب می¬شد و خودکامگان نیز هیچ لزومی برای پاسخدهی در مورد دخل و خرج کشور نمی¬دیدند.
در گزارشگری مالی بخش دولتی، بودجه نقشی اساسی دارد و گزارش عملکرد بودجه با هدف پاسخگویی دولتها تهیه می¬شود. شفافیت برای این گزارش یک ویژگی کیفی است. یعنی اطلاعات به‌گونه¬ای ارائه شود که بتوان با مشاهده آن به عملکرد واقعی دولت پی‌برد و فعالیتهای مختلف دولت را ارزیابی کرد. میزان پاسخگویی از دیرباز تحت تاثیر فشار برای پاسخ‌خواهی بوده است. هر اندازه ملت، مجلس، مطبوعات و مجامع حرفه¬ای پاسخدهی بهتری را خواهان باشند، دولت نیز در ارائه مطلوبتر اطلاعات و در نتیجه شفاف¬سازی فعالیتهایش کوشاتر خواهد بود. امروزه جهانی¬سازی و تاثیری که کشورها از وضعیت مالی برون مرزی خود می¬گیرند مجامع بین‌المللی را نیز به گروه پاسخ-خواهان اضافه کرده است.
سازمانهای بین‌المللی با اعمال سیاستهای تنبیهی و تشویقی (به‌خصوص در اعطای وامها) می¬کوشند دولتها را موظف به ارائه اطلاعات درست و دقیق از فعالیتهای مالی‌شان سازند. در این زمینه بیشترین تاکید روی پیروی از الگوهای هماهنگ بین¬المللی گزارشگری مالی دولت وجود دارد. پیاده¬کردن این الگوها نیز به نوبه خود وابستگی کامل به وضعیت حسابداری دولتی هر کشور به عنوان سیستم اطلاعات حسابداری دولت دارد. مشکلاتی که در ایران برای شفافیت بودجه‌ای مطرح می¬شود همان مشکلاتی است که سالها سیستم حسابداری دولتی با آن دست به گریبان بوده است، یعنی کمبود نیروهای متخصص مالی، نبود انگیزه ملی برای پاسخ¬خواهی و متقابلا‌ً فرهنگ پاسخگویی مسئولان، قوانین ناکارامد و نداشتن استانداردهای حسابداری دولتی.
در زمانهای دور بودجه منحصر به دخل و خرج دربار می‌شد. به عبارت دیگر درامدهای یک کشور، درامد پادشاه و هزینه¬های آن هزینه پادشاه محسوب می¬شد و خودکامگان نیز هیچ لزومی برای پاسخدهی در مورد دخل و خرج کشور نمی¬دیدند. اولین نشانه¬های پاسخ‌خواهی با شورش اشراف انگلستان علیه پادشاه و صدور منشور کبیر (مگنا کارتا) ظاهر شد. مطابق این منشور پادشاه نمی¬توانست بدون مشورت با اشراف، مالیاتی وضع کند و در مورد چگونگی هزینه شدن مالیاتها نیز ملزم به پاسخگویی می‌شد.
پاسخگویی یا حسابدهی به معنی پاسخگو بودن یک کارمند، نماینده یا هرکس دیگر در باره وظیفه-ای که به وی واگذار شده یا کاری که انجام داده است می¬باشد. ایفای این مسئولیت با استناد به مدرک یا مدارکی است که شناسایی فرد انجام¬دهنده کار را امکانپذیر می¬کند. میزان مسئولیت براساس وجه نقد، آحاد اموال یا هر معیار از پیش تعیین شده دیگری اندازه‌گیری میشود.
برای دولت مدرک یادشده در بالا، سند بودجه است. وظیفه واگذار شده، اجرای بودجه مصوب مجلس است و پاسخدهی در مورد آن با ارائه گزارش عملکرد سالانه بودجه محقق می¬شود.
فصل سوم: کلیات مفاهیم مهم سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی
چارت سازمانی مالی:
وظایف افراد درقسمت امور مالی
ذیحساب ومدیر امور مالی :
رسیدگی وگواهی صورت حساب اموال رسیده و جمعداران مربوط
نظارت بر تحویل و تحول اموال بین جمعداران و امضا صورت مجلس تحویل وتحول
رسیدگی به حساب دوره تصدی جمعداران اموال وصدور مفاصا حساب
رسیدگی به موجودی جمعداران در مواردی که وزارت دارایی ابلاغ مینماید
اعلام خطاها و جرائم جمعدارانی که در موقع رسیدگی یا ابوابجمعی انان معلوم شود مرتکب خطا یا جرمی شدند به وزارتخانه یا موسسه مربوط و اداره کل اموال دولتی
موافقت با حذف اموال ابوابجمعی و حساب جمعدار که بر اثر فروش یا انتقال یا اتش سوزی یا سرقت یا حوادث مشابه آن از تصرف جمعدار خارج شود
رئیس اداره حسابداری مالی :
آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستمهای مکانیزه تعریف شده.
رعایت و نظارت بر اعمال قوانین ومقررات ودستورالعملهای مالی در سطح شرکت
بررسی روشها و سیستم های مالی و حسابداری و تطبیق موارد با قوانین و مقررات و گردش کار و عملیات وارائه پیشنهادات دستورالعملهای مربوطه در جهت رفع نارسائیها و مشکلات وبهبود روشهای موجود
ایجاد هماهنگیهای لازم بین کارکنان و نظارت در انجام کارها
نظارت و پیگیری وصول درآمدها و طلبهای شرکت
و انجام وظایف معاون ذیحسابی بر اساس قانون محاسبات عمومی کشور و ضوابط وزارت امور اقتصادی و دارایی
نظارت بر انجام امور مربوط به حسابهای بیمه و بازنشستگی
بررسی کلیه عملیات مربوط به هزینه ها و معاملات وخریدها و بررسی و کنترل صورت فعالیتهای بانکی و نهایتاٌ تائید آن
رسیدگی و امضاء برگه های محاسباتی و اسناد
همکاری و نظارت در تهیه گزارشات مالی وحساب ماهانه و سالانه
رسیدگی و پاسخ گویی به درخواستهای ارباب رجوع
تهیه پیش نویس مکاتبات مربوط به امور
تهیه گزارشات لازم
انجام سایر امور محوله در محدوده وظایف حوزه
مسئول تنظیم اسناد :
آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستم های مکانیزه های تعریف شده
تهیه و تنظیم اسناد مربوط به پیمانکاران با توجه به صورت وضعیتهای تایید شده و سایر مدارک لازم
تهیه خلاصه حسابهای هر قرارداد
تطبیق مستمر حسابهای ثبت شده با خلاصه حسابهای هر قرارداد جهت ارائه گزارشات لازم
بررسی اطلاعات و احکام صادره پر سنلی (اعم از حکم کار گزینی ، اضافه کاری و ما مورییت و...)و ورود اطلاعات به سیستم مکانیزه
تهیه و تنظیم اسناد مربوط به پرداختهای کارکنان ( حقوق و مزایا ، ماموریت ، تفاوت ، ذخیره سنوات و مرخصی و...)
تهیه و تنظیم سایر اسناد هزینه با توجه به مدارک و مستندات مر بوطه
تهیه و تنظیم ماموریت کارکنان ستادی و واحدهای طابعه سازمان
نظارت و ارجاع کار ( ورود اطلاعات و تهیه و تنظیم اسناد و ...) به افراد تحت مسئولیت
تهیه گزارشات لازم
تهیه پیشنویس مکاتبات لازم
مسئول کنترل بوجه و اعتبارات :
آشنایی کار در حد سیستم های تعریف شده
تعهد در قالب اعتبارات ابلاغی و پی گیری جهت قطعی نمودن تعهد
مطالعه دقیق موافقت نامه های ابلاغی و رعایت مفاد آ ن حین اقدام
انجام همکاری های لازم در تنظیم بودجه سالیانه شرکت
تهیه پیش نویس مکاتبات لازم
انجام سایر امور محوله در محدوده وظایف حوزه
تهیه گزارشات لازم در خصوص مقایسه عملکرد با بودجه مصوب ابلاغی
کنترل و تامین اعتبار احکام پرسنل با ردیفهای اعتباری در قالب بودجه مصوب ابلاغی
تهیه و تنظیم در آمدهای مصوب در بودجه به تفکیک مراکز به منظور تطبیق با عملکرد مربوطه و تهیه گزارشات لازم
تطبیق حسابهای ثبت شده ( هزینه،به تفکیک مراکز هزینه و سر فصلها)و رفع و اصلاح موارد
مسئول رسیدگی اسناد:
مطالعه دقیق کلیه ی بخشنامه ها و دستورالعمل ها و ائین نامه ها و سایر مقررات و ضوابط مالی به منظور نظارت بررعایت دقیق انها در اسناد مالی صادر شده
نگهداری یک نسخه از قوانین جهت مراجعه و استفاده از انها
تهیه دستورالعملهای لازم در خصوص بخشنامه ها و آیین نامه ها با هماهنگی قبلی مسئولین جهت ارسال به واحدهای ذیربط
بررسی کامل زمائم اسناد و مدارک و تطبیق آ نها با قوانین و مقررات حاکم بر مسائل مالی و تائید صحت آنها
تائید اسناد مالی که با مقررات جاری مقایرتی نداشته باشد
بررسی کامل قراردادهای و رعایت مفاد مندرج در قراردادها و مراحل انجام کار در حین رسیدگی به اسناد مربوطه
بررسی و تائید تشخیص حساب ، اسناد و مراجعه به سوابق (ثبتها و اسناد قبلی ،...) در صورت نیاز و تطبیق آنها و پیشنهاد جهت اصلاح حساب
مسئول دفتر داری :
مطالعه و رعایت بخش نامه ها وآئین نامه ها و مقررات در خصوص ثبت و ضبط اسناد و نوشتن دفاتررسمی و قانونی و نگه داری حسابها
تهیه دفاتر رسمی مورد نیاز طبق مقررات
تهیه شیفریه جهت ثبت در دفاتر رسمی و نظارت کامل در انجام آن
تهیه طراز ماهانه و سالانه شرکت
نظارت بر حسابهای ثبت شده و بررسی آنها ر رفع مغایرتهای موجود و صدور برگه های اصلاحی
تهیه گزارشات لازم در خصوص پی گیری مانده حسابها
ارسال اسناد مالی بعد از تکمیل به بایگانی اسناد
همکاری مستمر در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت
تهیه پیش نویس مکاتبات لازم
نظارت و کنترل کیفی و بررسی حسابها ( در سطوح کل، معین ، تفصیری)
مسئول حسابهای بانکی :
مطالعه و رعایت دقیق بخشنامه ها و آئین نامه های مر بوطه و نگه داری آنها در پر ونده های مر بوطه
پیگیری و اخذ اسناد مالی مربوط به دریافت (درآمدها) و بررسی آنها و ثبت یا ورود اطلاعات و اسناد به سیستم مکانیزه موجود و تهیه صورت مغایرات بانکی مربرطه
صدور چک برای اسناد تائید شده در مرحله پرداخت و ثبت و ورود اطلاعات و تهیه صورت مغایرت بانکی مربوطه
تشکیل پرونده ضمانت نامه ها به تفکیک مورد و نظارت و نگهداری ضمانت نامه و پیگیری جهت تمدید یا ابطال و اقدام لازم با رعایت مقررات جاری
کنترل و اخذ تائید به حسابهای خزانه و جابه جایی وجه
تطبیق حسابهای موجود با حسابهای ثبت شده و کنترل موجودی حسابهای جاری و رفع و اصلاح حسابها
ارسال کلیه اسناد به دفتر داری جهت انجام اقدامات بعدی
همکاری در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت
انجام اقدامات لازم در جهت افتتاح یا بستن حسابهای بانکی با هماهنگی قبلی با مسئولین ذیر بط
مسئول حسابداری بیمه و بازنشستگی:
آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستم های تعریف شده
مطالعه دقیق بخشنامه ها وآئین نامه ها و مصوبه های مربوطه و نگه داری انها در پرونده های مربوطه
صدور درخواست وجه در خصوص حقوق و افزایشات باز نشستگان و وظیفه بگیران سازمان و واحد های تابعه و تسجیل ان در سازمان باز نشستگی کشوری
اخذ وجه از سازمان بازنشستگی کشوری
بررسی و تطبیق وجه دریافتی از سازمان بازنشستگی کشوری و حفظ سوابق مربوطه
صدور حواله های بانکی شهرستانها و کنترل لیستهای ارسالی و تطبیق انها و مرکز
ایجاد ارتباط با بازنشستگان جهت تکمیل فرمهای مربوطه در موارد لازم و اخذ مدارک لازم
تایید فرمهای مربوط به بازنشستگان و ارسال انها به سازمانهای ذیربط
ورود اطلاعات مربوطه به بازنشستگان و تهیه و تنظیم لیستهای مربوطه و ارائه دیسکتهای مربوط به بانک
تطبیق حسابهای معیین موجود با حسابهای ثبت شده و رفع مغایرت ها
کارشناس حسابداری انبار :
آشنایی کار با کامپیوتر در حد سیستم های تعریف شده
هماهنگی های لازم با انبار دارها در خصوص فرمهای مورد استفاده در انبار
پی گیری و دریافت رسید انبارها و حوالی انبارها ،برگشت کالا ،...جهت اعمال حساب و صدور و ثبت اسناد مربوطه
بررسی و رفع مغایرتهای موجود قبل از انبار گردی در پایان سال مالی و تهیه فرمهای مربوط و انبار گردانی
تهیه گزارشات لازم در خصوص عملکرد ،اجناس راکد انبارها
پیش بینی و تعیین نکته سفارش
نگه داری مدارک لازم در خصوص کالا های امانی و پیگیری اقدامات انجام یافته
بررسی و کنترل کالاهای بین راهی و پیگیری اقدامات انجام یافته و صدور و ثبت اسناد مربوطه
ارسال اسناد بعد از تکمیل و ثبت به دفترداری
تطبیق حسابهای انبار و موجود با اسناد ثبت شده و رفع واصلاح موارد
همکاری در تهیه و تنظیم صورتهای مالی شرکت
تهیه پیش نویس مکاتبات لازم
کارشناس حسبداری درامد مشترکین:
تهیه وتنظیم اسناد نبعی از قراردادهای منعقده با توجه به مدارک و سوابق تائید شده و نگهداری حسابهای مربوطه و ارائه گزارشهای حسابها به مسئولین ذیربط
پی گیری وصول درامد ها و مطالبات شرکت از قرارداد های موجود در پر ونده های مربوطه
تطبیق مستمر حسابهای ثبت شده با خلا صه حسابهای هر قراردادهای موجود در پرونده های مر بوطه
گزارش مستمر در خصوص در امد ها و مغایرتهای موجود به مسئولین ذیربط
تحویل بخش در امدهای مصوب بودجه و تطببیق عملکرد درامد به تفکیک مراکز و سر فصل و کنترل وتهیه گزارشات لازم
تهیه پیش نویس مکاتبات لازم
بایگانی مالی:
در یافت کلیه اسناد مالی بعد از ثبت انها و کنترل ضمائم و مستندات مربوط به اسناد
تفکیک اسناد به ترتیب شماره ثبت شده
تنظیم پرونده های مربوط به اسناد تفکیکی و بایگانی انها
حفظ حراست از اسناد و نگهداری انها در محل مناسب
پیگیری جهت عودت اسناد تحویل شده
تحویل اسناد به اشخاص مجاز در مقابل اخذ رسید طبق دستور و موافقت مسئولین مربوطه
متصدی امور دفتر و پیگیری پست:
ثبت نامه های وارده و صادره در دفاتر مربوطه یا سیستم مکانیزه
تشخیص و توزیع اسناد دریافتی و نامه های رسیده و ارسال انها به قسمتهای مربوطه
پی گیری نتیجه اقدامات انجام یافته از مسئولین ذیربط در خصوص کارهای ارجاع شده( اسناد، نامه ها ،...) و گزارش موارد به طور مستمر به مدیریت
پاسخ گویی به ارباب رجوع و کنترل تلفنهای منشی مدیریت مربوطه و تهیه و تنظیم برگ در خواست کالا جهت نیازهای ملزومات امور و تحویل انها
کنترل و مقابله نامه های تایپ شده که در حوزه مدیریت تهیه شده است
بایگانی موارد در صورت صلاحدید مدیریت به منظور دست یابی سریع به انها در پرونده های مربوطه
تعداد کارکنان در بخشهای مختلف قسمت امور مالی
نام بخشها تعداد افراد
ذیحساب و مدیر امور مالی 1
اداره حسابهای مالی 1
تنظیم اسناد 2
کنترل بودجه و اعتبارات 2
رسیدگی اسناد 2
دفتر داری 2
حسابهای بانکی 2
حسابداری بیمه و باز نشستکی 2
حسابداری صنعتی 2
حسابداری درامد مشترکین 1
بایگانی مالی 1
امور دفتر و پیگیری پست 1
کدام کارها به صورت کامپیوتری و دستی انجام میگیرد؟
تمام کارها به صورت کامپیوتری انجام میگیرد اما دربخش تنظیم اسناد کارهای زیر به صورت دستی انجام میگیرد:
1) تهیه و تنظیم اسناد مربوط به پیمانکاران
2) تنظیم کلیه اسناد هزینه های متفرقه
جریان کار در قسمت امور مالی
جریان کار در این قسمت به این گونه است که ، شخصی مانند پیمانکار یک سد که برای اداره کار میکند هر ماه یک صورت وضعیت از کل کارهای خود به اداره میفرستد و اداره این صورت وضعیت ها را به اداره قراردادها ارسال میکند و اداره قراردادها بر اساس قوانین و ائین نامه های مربوطه این صورت وضعیت ها را کنترل کرده وبعد از تایید انها مبلغی که باید به پیمانکار داده شود را مشخص می کند.سپس با اسنادی انها را به قسمت امور مالی می فرستد. سپس این اسناد به قسمت تنظیم اسناد تحویل داده می شود.و مسئول تنظیم اسناد ، این سندها را تنظیم کرده و به قسمت اعتبارات می فرستد و در ان قسمت مسئول اعتبارات قسمتهای (کل معین و تفصیلی ) موجود در صنعت را پر میکند و سپس سند به بخشهای (رسیدگی و حسابداری و امور مالی ) فرستاده میشود و بعد از تائید بخشهای مر بوطه این سند به مدیر عامل تحویل داده میشود و مدیر عامل سند را بررسی کرده و به بخش صدور چک میفرستد و مسئول این بخش قسمت پایین سند را پر میکند و بعد از در یافت امضا از پیمانکار چکی را به او تحویل میدهد و سند را به قسمت دفتر داری میفرستد و مسئول این بخش کدهای مربوط به (کل ، معین و تفصیلی ) را ذخیره میکند و سند به قسمت بایگانی فرستاده میشود و بایگانی میشود .
تعاریف واصطلاحات
بودجه کل کشور :
برنامه مالی دولت است که برای یک سال مالی تهیه میشود و حاوی پیش بینی در امدها و سایر منابع تامینی اعتبار و براورد هزینه ها برای انجام عملیاتی که منجر به رسیدن به هدف های دولت میشود بوده است و از سه قسمت تشکیل شده است :
1) بودجه عمومی دولت :
الف: بودجه عادی برای وزارتخانه ها و موسسات دولتی: این بودجه شامل اعتباراتی نیز خواهد بود که مستقیما مربوط به وظایف یک وزارت خانه یا موسسه دولتی نیست و تحت عنوان خاص منظور میگردد
ب: بودجه عمرانی: برای اجرای برنامه های عمرا نی
2) بودجه شرکتهای دولتی
بودجه موسساتی که تحت عنوان غیر از عناوین فوق در بودجه کل کشور منظور میشود .
در امد عمومی :
عبارت است از درامدهای وزارتخانه ها و موسسات دولتی و سایر منابع تامینی اعتبار که در بودجه کل کشور تحت عنوان درامد عمومی منظور میشود .
در امد اختصاصی :
عبارت است از درامدهایی که به موجب قانون برای مصرف یا مصارف خاص در بودجه کل کشور تحت عنوان درامد اختصاصی منظورمیگردد .
در امد شرکتهای دولتی:
عبارت است از در امدها و سایر منابع تامینی اعتبار که در بودجه شر کتهای دولتی تحت عنوان در امد شرکتهای دولتی اورده شده است .
تامین اعتبار :
عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین.
حواله:
سندی است که وسیله وزارت خانه یا موسسه دولتی برای پرداخت ا ز محل اعتبارات مربوط ، عهده ذیحساب در وجه ذینفع صادر میشود .
وزارتخانه :
واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون به ا ین عنوان شناخته شده است .
موسسه دولتی :
واحد سازمانی مشخصی است که موجب قانون ایجاد و به وسیله دولت اداره میشود.
شرکت دولتی :
واحد سازمانی مشخصی است که با اجازه قانون به صورت شرکت ایجاد میشود و بیش از 50 % سرمایه ا ن متعلق به دولت میباشد .
سال مالی :
سال مالی یک سال شمسی است که از اول فروردین ماه اغاز و به پایان اسفند ماه ختم میشود
اعتبار :
عبارت از مبلغی است که برای مصرف یا مصارف معین در بودجه مربوط به تصویب می رسد
مواد هزینه :
نوع هزینه را در داخل بودجه و یا قسمتی از عملیات یک وزارتخانه یا موسسه مشخص میکند
در خواست وجه:
سندی است که ذیحساب برای پرداخت حواله های صادر شده از محل اعتبارات بودجه عمومی دولت به عهده خزانه در وجه حساب وزارتخانه یا موسسه مربوطه صادر میکند.
هزینه:
عبارت است از پرداختها یی که به ذینفع در قبال انجام تعهد و یا عنوان کمک یا اعانه و هر عنوان دیگری که در بودجه عمومی دولت منظور شده است صورت میگیرد.
تنخواه گردان پرداخت:
عبارت است از وجهی که از محل تنخواه گردان حساب داری از طرف ذیحساب برای انجام پاره ای هزینه های جزئی در اختیار جمع دار قرار میگیرد تا به تدریج که هزینه های مربوط انجام میشود اسناد هزینه تحویل و مجددا وجه دریافت دارند.
پیش پرداخت:
عبارت است از پرداختی که از عتبارات مربوطه طبق احکامو مقررا ت و قرار دادها پیش از انجام تعهد صورت میگیرد
علی الحساب:
عبارت است از پرداختی که به منظور ادای قسمتی از تعهد صورت میگیرد .
صورتهای مالی :
عبارت است از تهیه صورت حسابهای سود و زیان و تهیه طراز نامه ها .
جمعدار:
ماموری است که به موجب مقررات با موافقت ذیحساب به حکم وزارتخانه یا موسسه مربوطه مسئولیت تحویل و تحول و نگه داری وجوه و نقدینه ها و سپرده ها و اوراق بهادر و اموال وزارتخانه ها یا موسسه کلا یا بعضا به عهده او واگذار میشود .
ذیحساب:
ماموری است که به موجب حکم وزارت دارایی برای اداره امور حسابداری وزارتخانه یا موسسه دولتی و نگه داری حساب و حفظ اسناد و دفاتر مربوط در مرکز و یا در شهرستان به این سمت منصوب میشود و نیز به عنوان عامل خزانه مسئولیت تحویل و تحول و نگاه داری وجوه و نقدینه های دولتی و سپرده ها و اوراق بهادار را به عهده دارد ذیحساب زیر نظر و زیر یا رئیس موسسه مربوط وظایف خود را انجام میدهد .
ابوابجمعی:
اموالی است که زیر نظر جمعداران است .
مفاصا:
تصفیه حساب.
تسجیل:
تامین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد مثبت و اسناد قابل قبول .
استهلاک: فرسو
ذنفع:
کسی است که پولی را در خواست میکند نسبت به حقی که دارد.
شیفریه:
تهیه ار قام جهت ثبت در دفاتر .
فصل چهارم : فعالیتهای طرحهای عمرانی
پیمان:
پیمان اعم ازکوچک وبزرگ ،یک توافق دو جانبه است که به موجب آن پیمانکار می تواند عملیاتی را تعهد واجرا نماید . مانند ساختن پل ، ساختمان ، کشتی ، جاده سازی یاریل گذاری راه آهن . پیمانهای بزرگ نیاز به مدت وزمان طولانی برای تکمیل دارند .
تعریف واژه ها
کارفرما :
اشخاص حقیقی ویا حقوقی که عملیاتی را برای اجرا وساخت وساز به اشخاص دیگری واگذاری می نمایند.
پیمانکار :
اشخاص حقیقی ویا حقوقی که عملیاتی رااجرا نماید وطرف دیگر قرارداد می باشند .
قرارداد :
توافق بین پیمانکار وکارفرما برای تکمیل ویا ساخت وساز یک عملیات را قرارداد نامند .
مبلغ قرارداد :
رقم توافق شده ای است که کافرما متعهد می گردد آن را در پایان مدت ویا در مقاطع معین پرداخت نماید .
قرارداد دست دوم :
بعضی اوقات پیمانکار دست اول (اصلی ) یک بخشی از کار را به پیمانکار دست دوم واگذار می نماید وبرای انجام عملیاتی مانند رنگ کاری ، سنگ ریزی کف وغیره با او قرارداد منعقد می نماید دراین صورت این قرارداد را دست دوم نامند .
کار گواهی شده :
پیمانکار براساس درصد پیشرفت کار در مقاطع مختلف اقدام به تهیه وارسال صورت وضعیت برای کارفرما می نماید . این صورت وضعیتها باید با تایید دستگاه نظارت ویا ناظر مقیم که از سوی کارفرما تعیین می شود ، برسد .مبلغ کار انجام شده توسط پیمانکار که به تایید دستگاه نظارت برسد (( کار گواهی شده )) نامند .
کار گواهی نشده :
اگر پیشرفت عملیات نا مطلوب باشد وبه مرحله مورد انتظار نیز نرسد ، اگر چه فعالیت تکمیل وانجام شده است
دانلود مقاله آشنای با شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی
