فرمت فایل : WORD + PDF
تعداد صفحات:146
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشدعلوم اجتماعی
گرایش پژوهش علوم اجتماعی
فهرست جداول صفحه
جدول ( 1-3 ): ضریب پایایی شاخص ها..................................................................................... 51
جدول ( 2-3 ): حجم نمونه برحسب مناطق درشهرسبزوار................................................. 54
جدول ( 1-4 ): آماره های مربوط به سن زنان................................................................................ 57
جدول ( 2-4 ): توزیع پا سخگویان بر حسب سن......................................................................... 59
جدول (3-4 ): آماره های مربوط به سن همسران.......................................................................... 60
جدول (4-4 ): توزیع پا سخگویان بر حسب سن همسر................................................................ 61
جدول (5- 4 ): توزیع پا سخگویان برحسب میزان تحصیلات..................................................... 62
جدول (6-4 ): میزان تحصیلات همسران......................................................................................... 64
جدول ( 7-4 ): توزیع پا سخگویان برحسب وضعیت شغلی........................................................ 65
جدول ( 8-4 ): توزیع وضعیت شغلی همسران................................................................................ 66
جدول (9-4 ): توزیع پاسخگویان برحسب وضعیت اقتصادی خانواده پدری............................. 67
جدول (10-4 ): توزیع وضعیت اقتصادی خانواده پدری مردان................................................... 69
جدول (11-4 ): توزیع وضعیت شغلی همسران.............................................................................. 70
جدول ( 12-4 ): آماره های مربوط به خشونت خانوادگی............................................................ 72
جدول (13-4 ) : توزیع میزان خشونت خانوادگی.......................................................................... 73
جدول (14-4 ): آماره های مربوط به خشونت روانی..................................................................... 74
جدول (15-4 ): توزیع میزان خشونت روانی................................................................................... 76
جدول (16-4 ): آماره های مربوط به خشونت اقتصادی............................................................... 77
جدول (17-4 ): توزیع میزان خشونت اقتصادی............................................................................. 78
جدول ( 18-4 ): آماره های مربوط به خشونت فیزیکی................................................................ 79
جدول ( 19-4 ): توزیع میزان خشونت فیزیکی.............................................................................. 81
جدول ( 20-4 ): آماره های مربوط به خشونت جنسی................................................................. 82
جدول (21-4 ): توزیع میزان خشونت جنسی................................................................................. 83
جدول (22-4 ): آماره های مربوط به انواع خشونت....................................................................... 84
جدول (23-4 ): آماره های مربوط به تضاد سلایق زوجین......................................................... 85
جدول (24-4 ): توزیع میزان تضاد سلایق زوجین......................................................................... 87
جدول (25-4 ): آماره های مربوط به مردسالاری........................................................................... 88
جدول (26-4 ): توزیع میزان مردسالاری......................................................................................... 90
جدول (27-4 ): آماره های مربوط به تبعیض جنسی.................................................................... 91
جدول ( 28-4 ) : توزیع میزان تبعیض جنسی............................................................................... 92
جدول ( 1-2-4 ) : همبستگی متغیرهای مستقل با خشونت خانوادگی.................................... 94
جدول (1-3-4): مدل رگرسیون چند متغیره برای تبیین خشونت خانوادگی.............................. 98
جدول ( 2-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی....................................................... 98
فهرست جداول صفحه
جدول (3-3-4) : مدل رگرسیونی تضاد سلایق زوجین با متغیرهای مستقل.......................... 102
جدول ( 4-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی.................................................. 102
جدول (5-3-4) : مدل رگرسیونی مردسالاری با متغیرهای مستقل.......................................... 104
جدول ( 6-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی................................................... 104
جدول ( 7-3-4 ) : مدل رگرسیونی تبعیض جنسیتی با مستقل................................................ 106
جدول ( 8-3-4 ) : شاخص ها و آماره ها ی تحلیل رگرسیونی ................................................. 106
جدول (9-3-4) : میزان اثر متغیرهای مستقل................................................................................ 109
فهرست نمودارها صفحه
شکل شماره ( 1 – 4 ) نمودار توزیع سن زنان به همراه خط منحنی نرمال.................................... 58
شکل شماره ( 2 – 4 ) نمودار توزیع سن همسران به همراه خط منحنی نرمال............................. 60
شکل شماره ( 3 – 4 ) نمودار توزیع خشونت خانوادگی به همراه خط منحنی نرمال................... 72
شکل شماره ( 4 – 4 ) نمودار توزیع خشونت روانی به همراه خط منحنی نرمال........................... 75
شکل شماره ( 5 – 4 ) نمودار توزیع خشونت اقتصادی به همراه خط منحنی نرمال..................... 77
شکل شماره ( 6 – 4 ) نمودار توزیع خشونت فیزیکی به همراه خط منحنی نرمال....................... 80
شکل شماره ( 7 – 4 ) نمودار توزیع خشونت جنسی به همراه خط منحنی نرمال........................ 82
شکل شماره( 8 – 4 ) نمودار توزیع خشونت تضاد سلایق زوجین به همراه خط منحنی نرمال.. 86
شکل شماره ( 9 – 4 ) نمودار توزیع مردسالاری به همراه خط منحنی نرمال................................ 89
شکل شماره ( 9-4 ): نمودار توزیع تبعیض جنسی به همراه خط منحنی نرمال............................ 91
شکل شماره ( 10 – 4 ) دیاگرام عوامل موثر بر خشونت خانوادگی ................................................ 100
چکیده :
پژوهش حاضر به بررسی نقش و سهم متغیر پدرسالاری در بروز خشونت خانوادگی می پردازد ؛ هر چند منکر تاثیر دیگر متغیرها در پیدایش این پدیده نیست . خشونت خانوادگی به معنی فرایندی است که در آن زوج یا شریک زندگی از خود رفتارهای خشونت آمیز بر ضد زوج دیگر نشان می دهد . به بیان دیگر خشونت خانوادگی به خشونتی اطلاق می شود که معمولا در محیط خلوت و خصوصی خانواده به وقوع می پیوندد و در بیشتر موارد میان افرادی اتفاق می افتد که به سبب صمیمیت ، ارتباط خونی و یا قانونی به هم پیوند خورده اند .
در این تحقیق از رویکردهای متعدد جامعه شناسی از قبیل نظریات فمینیستی ، نظریه اقتدار و سلطه ، نظریه تضاد ، نظریه نقش ها و نظریه منابع استفاده شده که بر اساس این نظریات مهمترین متغیرهای مستقل تاثیرگذار بر پدیده خشونت خانوادگی عبارتند از : اعتقاد به پدرسالاری از سوی مردان ؛ اعتقاد به تبعیض جنسیتی ؛ تداخل نقش زوجین ؛ اختلاف پایگاهی زوجین ؛ تضاد سلایق زوجین ؛ انحراف اخلاقی شوهر؛ اختلاف سطح تحصیلات زوجین و بیکار بودن شوهر .
این تحقیق با استفاده از روش پیمایش بر روی 380 خانوار شهرستان سبزوار و طراحی پرسشنامه ای برای زنان متاهل صورت گرفت و از روش های آماری چون رگرسیون چند متغیری و تحلیل مسیر بهره گرفته شد .
نتایج این تحقیق نشان می دهد که متغیر اعتقاد به پدرسالاری از سوی مردان دارای بیشترین اثر مستقیم و غیر مستقیم بر روی خشونت خانوادگی است و بعد از این متغیر می توان به متغیرهای تبعیض جنسیتی و تضاد سلایق زوجین اشاره کرد . به این ترتیب یافته های این تحقیق در راستای تقویت فرضیات مهم نظریات فیمینیستی ، نظریه منابع ، تئوری تضاد و تضعیف فرضیات نظریات نقش ، اقتدار و سلطه و ناسازگاری پایگاهی می باشد .
کلیدواژه ها : خشونت خانوادگی ، پدرسالاری ، تبعیض جنسیتی ، تضاد سلایق زوجین ، تداخل نقش ، ناسازگاری پایگاهی
کلیات تحقیق
مقدمه
در همه جوامع مسئله نظم و امنیت اجتماعی هم برای دولت و حاکمیت و هم برای مردم مسئله مهمی بوده است. روابط آدمیان در جامعه برنظم و قاعده های خاصی استوار است و شیوه های رسمی و غیررسمی نظارت و کنترل اجتماعی برای حفظ نظم و امنیت اجتماعی تدارک دیده شده است. اساس نظم اجتماعی بر شناخت و عمل به انتظارات متقابل و ایفای نقشهای اجتماعی استوار است. بطور کلی درهمه جوامع بشری نظم اجتماعی و نظارت اجتماعی به شیوه های رسمی و غیررسمی دیده می شود، با وجود این، در همه جوامع بشری هم افرادی وجود دارند که از قواعد عموماً پذیرفته شده رفتار، تخطی می کنند، در واقع اکثر مردم حتی اگر بطور خیلی جزئی هم باشد هنجارها را نقض کرده اند. به قول دورکیم کجرفتاری و همنوایی در درون یک جامعه با ساختار خاصی که دارد ممکن می گردند.
هر روزه ما چه در محیط اطراف خود و چه از طریق رسانه ها و روابط با دیگران از مسائل مختلفی چون قتل، سرقت، آدم ربایی، ترافیک، جنگ، آلودگی های زیست محیطی، تورم، افزایش خشونت، بیکاری، تجاوز به عنف، اختلاس، ارتشاء، بالا رفتن قیمت اتومبیل ها، افزایش مصرف الکل و مواد مخدر و. . . اطلاع پیدا می کنیم، حال ممکن است نسبت به بعضی از آنها احساس ناراحتی و نگرانی داشته باشیم و نسبت به بعضی دیگر احساس تنفر و انزجار و نسبت به مواردی هم بی تفاوت باشیم و هیچ واکنشی نداشته باشیم. در این میان خشونت خانوادگی از آن قسم مسائلی است که حساسیت خاصی را در جامعه بر می انگیزد. به نظر می رسد که دلیل این حساسیت آن است که انسان همواره خانه را امن ترین مکان می شناسد. از این رو، هنگامی که مردی همسر خود را مورد آزار و اذیت قرار می دهد، جامعه دچار تشنج می شود و انسان ها به شدت احساس نا امنی می کنند.
از طرف دیگر باید خاطرنشان کرد که متأسفانه یکی از دلایل عدم موفقیت در جلوگیری از وقوع جرایم، به طور عام و خشونت و پرخاشگری به طور خاص، عدم ریشه یابی در علل و عوامل وقوع آنها است. افراد جامعه توجه خود را بیشتر به غلط به درمان موقتی به نام مجازات معطوف کرده اند که تحقیقات و مطالعات مختلف به عواقب و پیامدهای منفی این نوع درمان پرداخته و ناکارا بودن آنرا گوشزد کرده اند. اصولاً پیشگیری باید با دانش و اطلاعات کافی نسبت به علل ایجاد کننده هر دردی باشد و سپس مداوا در پی تشخیص درد صورت پذیرد. چراکه اگر تشخیص درست باشد، درمان نیز آسان و سریع خواهد بود. لذا بررسی خشونت خانوادگی به عنوان یکی از مسایل اجتماعی و ارایه راه حلهای مناسب به شیوه علمی، نیازمند به کارگیری روشهای خاص علمی و تخصصی است.
تحقیق حاضر بر آن است تا علاوه بر تشریح فضای مفهومی خشونت و خشونت خانوادگی، ابتدا عوامل مؤثر برخشونت خانوادگی( همسرآزاری ) را شناسایی کند و سپس سهم متغیر پدرسالاری را در بروز این پدیده نشان دهد. به عبارت دیگر ما خواهان آنیم که نشان دهیم که متغیر مردسالاری در جامعه کنونی تا چه حد می تواند در تولید خشونت خانوادگی نقش داشته باشد.
