۴ جز اصلی خاک عبارتند از: مواد معدنی ، مواد آلی ، آب و هوا. این اجزا بطور نزدیکی در ارتباط با یکدیگر هستند. بطوری که جدا کردن آنها مشکل است. حجم نسبی این اجزا که برای رشد گیاه مناسب باشد، بدین صورت است که در آن ۵۰ درصد بوسیله مواد جامد (۴۵ درصد مواد معدنی و ۵ درصد مواد آلی) اشغال شده و ۵۰ درصد بقیه شامل فضای منافذ است که بوسیله آب یا هوا اشغال می‌شوند. البته این نسبت آب و هوا بسیار متغیر بوده و تحت تاثیر شرایط خاک و جو قرار می‌گیرد.
- پروفیل یا نیمرخ خاک
اگر قسمتی از خاک به طرف پایین حفر شود، لایه‌های افقی مشخصی در عمقهای مختلف آن به چشم می‌خورد. این مقطع را پروفیل خاک و لایه‌های مشخص آن را افق گویند. تمام افقهای بالای مواد مادری بطور جمعی Solum نامیده می‌شوند. مشخصات پروفیل خاک برای طبقه بندی و ارزیابی و نقشه برداری خاک بکار می‌رود.
لایه‌های بالایی پروفیل ، دارای مواد آلی بیشتری بوده و به همین علت رنگ آنها تیره است. این لایه‌ها را خاک سطح‌الارضی Top Soil گویند. لایه‌های عمیق‌تر خاک یا خاک تحت‌الارضی SubSoil به علت کمی مواد آلی رنگ روشن‌تری دارند و محل تجمع موادی هستند که از لایه‌های سطح‌الارضی شسته شده‌اند. مهمترین قسمت خاک از نظر رشد گیاهان لایه‌های سطح‌الارضی آن است که بیشتر مواد غذایی و آب قابل جذب گیاهان در این لایه‌ها متمرکز می‌شود و ریشه‌های گیاهان در اینجا یافت می‌شود.
- ساختمان خاک
نحوه قرار گرفتن و چگونگی اجتماع ذرات خاک را ساختمان آن می‌گویند. گرچه در یک پروفیل خاک ممکن است یک نوع ساختمان بیش از سایرین دیده شود، ولی معمولا در افقها یا لایه‌های مختلف ممکن است، چند نوع ساختمان یافت شود. بسیاری از خواص فیزیکی خاک مانند حرکت آب ، تهویه ، انتقال حرارت ، وزن مخصوص ظاهری و فضای منافذ به ساختمان خاک بستگی دارد. در واقع تمام عملیات از قبیل شخم و زهکشی ، دادن کود حیوانی و آهک زدن که برای بهبود وضعیت فیزیکی خاک انجام می‌شود، روی ساختمان خاک اثر گذاشته و تاثیری روی بافت آن ندارد. ساختمانهای موجود از یکی از دو حالت زیر بوجود می‌آید:
تک دانه‌های ذرات خاک که بطور فردی وجود داشته و اجتماع مشخصی از ذرات در آنها صورت نگرفته است.
توده‌های فشرده و بی شکل و نامنظمی از ذرات که هیچ خصوصیات ساختمانی مشخصی ندارند.
تاریخچه استفاده از خاک
خاک چیست ؟
عوامل موثر در تشکیل خاک
مباحث کلی مکانیک خاک
خواص فیزیکی ، شیمیایی و کانی شناسی خاکها
خواص مکانیکی خاکها
کاربرد مکانیک خاک
رابطه مکانیک خاک با سایر علوم
ساختار خاک
پروفیل یا نیمرخ خاک
هوای خاک
بیولوژی خاک
شناخت محیط رشد: ساختار خاک
خصوصیات فیزیکی، شیمیائی و بیولوژیکی
فرآیندهای تشکیل انواع خاک
لاتریت زایی (Oxisolation)
کلسیتی شدن (Caicification)
نمک زائی (Salinization)
خاک رس
منشا تشکیل دهنده رسها
کانیهای رسی
ساختمان کانیهای رسی
تقسیم بندی ساختمانی رسها
فرایندهای تشکیل دهنده انواع رسها
دیاژنز کانیهای رسی
تشکیل خاک رس (Gleization)
اقلیمهای ایده‌آل برای تشکیل خاک رس
نقش حوضچه و یا آبگیر در تشکیل خاک رس
تشکیل خاک وارونه (Invertization)
ورتی سول
انواع خاک مشکل آفرین
خاکها در کاربردهای مهندسی
رابطه کارآیی خاک و منشا زمین شناسی آن
خاک کشاورزی
نیمرخ خاک
پیدان (Pedon)
افق خاک
انواع افقهای مختلف خاک
هوموس
تاثیر مواد آلی بر افق
افق
افقهای C ، B ، E ، A
افق A
افقE
افق B
سولوم (Solum)
افق C
هوازدگی
هوازدگی مکانیکی
هوازدگی شیمیایی
عوامل موثر در میزان فرسایش تسریعی
مقدار کل بارندگی و شدت آن
شیب زمین
پوشش گیاهی
ماهیت خاک
نحوه کنترل فرسایش آبی
فرسایش بادی
عوامل موثر در فرسایش بادی
کنترل فرسایش بادی
عوامل موثر در تشکیل خاک
مواد تشکیل دهنده خاکها
تقسیم‌بندی خاکها از لحاظ سنگ‌های تشکیل دهنده
فرسایش تسریعی
عوامل موثر در میزان فرسایش تسریعی
مقدار کل بارندگی و شدت آن
شیب زمین
پوشش گیاهی
ماهیت خاک
نحوه کنترل فرسایش آبی
فرسایش بادی
عوامل موثر در فرسایش بادی
کنترل فرسایش بادی
منابع :
شامل
