مکانیسم ایجاد گرما در جوشکاری گازی در نتیجه عمل احتراق گازهای قابل اشتعال است. صرفاً زمانی می‌توان از عوارض سوء انفجار و حودث مربوطه به گازهای مورد استفاده در عملیات حرارتی، جوشکاری و برش فلزات رهائی جست که ویژگی و مشخصات آنها را بخوبی دانست و نکات ایمنی کار را رعایت نمود.
استیلن(C2H2) :
استیلن کوچکترین عضو خانواده آلکینها است. گاز استیلن نسبت به هوا مقداری سبکتر میباشد. این گاز بی‌رنگ بوده و بوی ویژه آنرا می‌توان با وجود مقدار کم در محیط تشخیص داد. از آ‌نجائیکه دمای شعله سوختن استیلن زیاد است. از این گاز برای بریدن قعطه‌های فلزی و جوشکاری استفاده میشود. این گاز براحتی با وجود یک دود غلیظ و یا در مقابل جرقه آتش قابل اشتعال میباشد. در هوا حجمی حدود 21 درصد از گاز استیلن شامل میشود که این میزان برای استعال آن کافی نیست. گاز استیلن بخوبی با هوا و اکسیژن مخلوط میشود و در این صورت در درجه حرارت بالا قابل اشتعال و انفجار میشود. قدرت اشتعال‌زائی مخلوط این گاز با اکسیژن خیلی بیشتر نسبت به مخلوط با هوا میباشد. این ویژگیهای استیلن در بروز حوادث انفجاری و آتش‌سوزیهای محیط کار نقش مهمی دارد.
برای تهیه استیلن آب را بر کربیدکلسیم تأثیر می‌دهند این روش هنوز در بعضی از کارگاههای جوشکاری قدیمی در محل کار انجام میشود.
گاز مایع:
برای اموری چون برش و گرم‌کردن فلزات از گازهای پروپان (C3H8) ، بوتان (C4H10) و یا مخلوطی از آنها استفاده میشود. این گازها از هوا سنگین‌تر بوده و لازم است که در زیرزمینها و سطوح پائین‌تر از سطح زمین تهویه مصنوعی قرار داده شود تا از تجمع آنها وخطر احتراق و کاهش حجم اکسیژن هوا پیشگیری شود. مخلوط بیش از نسبت 2 درصد این گازها با هوا احتمال آتشسوزی و احتراق را دارد. این گازها تقریباً بدون بو هستند و بدین لحاظ ممکن اسن مقدار زیاد آنها در محیط بدون توجه و علامتی باشند.
گاز طبیعی:
گاز طبیعی نیز میزان فراوان در مراکز صنعتی کاربرد دارد. این گاز مخلوطی است از متان(CH4) ازت، بوتان، دی‌اکسید‌کربن، سولفید هیدروژن.
گاز طبیعی از طریق لوله‌های هدایتی انتقال داده میشود و تجمع آن در محیط می‌تواند منجر به انفجار و حریق گردد. گاز طبیعی خالص بدون بو بوده و لیکن موادی که غالباً به آن اضافه میشود برای کسانی که به این محیط‌ها وارد می‌شوند وجود آنرا در محیط حس می‌کنند.
اکسیژن:
گاز اکسیژن مقداری از هوا سنگین‌تر میباشد. اکسیژن به تنهایی قابل اشتعال نمی‌باشد. اما وجود آن برای انجام عمل آتش ضروری است. میزان اکسیژن موجود در هوا حدوداً 21 درصد میباشد. از آنجا که خیلی از گازها با میزان غلظت بیشتر اکسیژن موجود در هوا قابل اشتعال می‌گردند. مجاز به استفاده از این گاز برای تهویه و بهبود هوای محیط نمی‌باشد. اکسیژن خالص می‌تواند باعث سوختگی روغنها و چربیها گردد و در محیط‌های کاری که این مواد وجود دارد استفاده از گاز اکسیژن خالص مجاز نمی‌باشد و یا لازم است که فاصله کاربرد دور از همدیگر بوده و تهویه مناسبت درمحل نصب باشد.
کپسولهای گاز:
گازهای مختلف مورد استفاده جوشکاری و برش در کپسولهائ تحت فشار ذخیره می‌گردند. بدین طریق می‌توان گازها را بطور مطمئن و اقتصادی حمل و نقل و در مراکز مورد نظر استفاده نمود.
کلیه کپسولهای اکسیژن گازهای تحت فشار و گازهای قابل اشتعال بایستی بر مبنای معیارها و مقررات مربوطه پر، نگهداری و مورد استفاده قرار گیرند. برروی درب پوش این کپسولها لازم است که نوع گاز، میزان تحت فشار گاز، و زمان کنترل آنها بطور واضح ذکر شده‌باشد.
به جهت تشخیص نوع گاز موجود در کپسولها لازم است رنگ آنها متمایز از یکدیگر بوده و بر مبنای معیارهای زیر باشند:
کپسولهای حاوی اکسیژن به رنگ آبی
کپسولهای حاوی استیلن برنگ زرد
کپسولهای حاوی دیگر گازهای قابل اشتعال برنگ قرمز
کپسولهای حاوی هوای فشرده و گازهای غیرقابل اشتعال برنگ خاکستری
چگونگی قرارگرفتن و بستن رگراتورهای کپسولهای گازی نیز برحسب نوع گاز موجود در آنها اصولاً بایستی متفاوت از یکدیگر باشد. بطوریکه:
رگلاتورهای کپسولهای حاوی استیلن بصورت افقی و فشاری درمحل قرار می‌گیرد.( بعضی از انواع قدیمی آنها چپ‌گرد میباشد.)
رگلاتورهای کپسولهای حاوی بقیه گازهای قابل اشتعال بصورت چرخش به چپ در محل بسته می‌شوند.
رگلاتورهای کپسولهای حاوی اکسیژن هوای فشرده و گازهای غیرقابل اشتعال بصورت چرخش به راست در محل بسته می‌شوند.
محتوای گاز کپسولها
میزان حجم فشار گازهای مختلف در کپسولهای اختصاصی برحسب اندازه کپسولها و میزان فشاری که تحت آن پرشد‌ه‌است، مشخص میشود، بر این اساس:
=Q میزان حجم فشارگاز موجود در کپسول برحسب لیتر (lit)
=P میزان ظرفیت کپسول برحسب لیتر(Lit )
=V میزان فشاری که برای پرکردن گاز درکپسول استفاده شده‌است برحسب بار (bar) میباشد
( هر بار مساوی 22/14) پوند بر اینچ مربع).
بطور مثال:
قطر داخلی کپسولهای اکسیژن برای کاربردهای جوشکاری حدود 204 میلیمتر ضخامت جداره آن 75/8 میلیمتر و ارتفاعش 180 میلیمتر می‌رسد که گنجایش داخلی این کپسولها در شرایط عادی حدود 50 لیتر خواهدبود ولیکن چنانچه با فشاری حدود 200 بار در دمای 20 درجه سانتی‌گراد پر شون میزان اکسیژن موجود در آنها 10000 لیتر( 10 مترمکعب) خواهد بود.
گاز موجود در کپسول اکسیژن =50 * 200-10000 لیتر – 10متر مکعب
ضخامت دیواره کپسولهای استیلن حدود 4 تا 5 میلیمتر و ارتفاع 1029 میلیمتر است. این کپسولها برای امور جوشکاری حدوداً 40 لیتری می‌باشند. قسمت داخلی کپسولهای استیلن متخلخل بوده تا بدین طریق امکان ذخیره و شارژکردن گاز بهتر و انجام کار ایمن باشد و علاوه بر آن لازم است حلالی(معمولاً استیلن CH3COCH3 ) به آن اضافه گردد. بطور معمول هر کپسول استیلن حدود 10 لیتر استن دارد و فشار گاز کپسولهای استیلن حدود 18 بار دردمای 15 درجه سانتی‌گراد است و در هر کپسول 40 لیتری حدود 7210 لیتر استیلن در دمای 15 درجه سانتی‌گراد دارد.
از هر کپسول استیلن مجاز به تخلیه و استفاده از گاز آن در کوتاه مدت 1000 متر در ساعت و حداکثرمجاز به استفاده تا 600 تا 700 لیتر در ساعت از آن میباشد. چنانچه نیاز به مقادیر فراوانتری از این گاز میباشد لازم است که از طریق سیستم پست مرکزی تأمین گردد.
نگهداری و جابجایی کپسولهای گاز
در نگهداری و جابجائی کپسولهای گاز لازم است به جهت حفظ ایمنی افراد و پیشگیری از بروز خطرات احتمالی با توجه به ویژگیهای آنها نکات زیر مراعات گردد:
درحمل کپسولهای گاز نبایستی آنها را به زمین انداخت و یا برروی زمین غلطانید ( خصوصاً در یخبندان)
اجسام نوک‌تیز می‌تواند در ایجاد آسیب به بدنه کپسولها و کاهش مقاومت آنها بنماید. بنابراین دقت شود که هیچگاه از آنها برای ابزار حمل و نقل و غلتک استفاده نشود.
جابجائی کپسولها بوسیله انتقال‌دهنده‌های مغناطیسی ممنوع است و در استفاده از ارابه و چرخها مناسب لازم است که بدرستی و محکم در محل قرار گرفته شده‌باشند. بهترین وسیله حمل کپسولهای گاز وانت‌های اختصاصی سرپوشیده است.
در جابجایئ کپسولها لازم است که درب‌پوش آنها گذاشته شده‌باشد( به جهت پیشگیری از ایجاد آسیب به مانومتر)
کپسولها را نباید در محلهای باز و مکانهائی که گرم میباشد قرار داد. در این شرایط احتمال افزایش فشار داخل آنها وجود دارد.
کپسولهای حاوی استیلن و گازهای قابل اشتعال دیگر لازم است که در محلی مناسب نگهداری شوند.
محل نگهداری کپسولها نبایستی در مکانها و قسمتهای زیر باشد:
- مسیرهای تردد افراد و ماشینها
- راههای خروجی نجات و پله‌های فرار
- پارکینگ خودروها و در مسیر پله‌ها
- در نزدیکی موادی که بفوریت قابل اشتعال می‌باشند.
- داخل فضای کاری و یا زیستی افراد
• حداکثر هر 3 سال یکبار و بصورت موردی کپسولها را از نظر فنی مورد بازرسی و کارشناسی قرار داده شود و از سالم و کارابودن آنها اطمینان حاصل شود.
• قراردادن کپسولها برروی زمین از قسمت پایه و بصورت کاملاً عمودی باشد.
شلنگها و مشعلهای گاز حداقل 40 سانتی‌متر از پایه کپسول بالاتر قرارداده شود.
• کپسولهای مورد استفاده در محل کاری بایستی بطور مناسب با زنجیر به دیوار ثابت شود تا از افتادن اتفاقی آنها جلوگیری شود.
• لازم است چیدن کپسولها بطور مرتب بوده و در صورتیکه دارای انواع مختلف میباشد آنها را بطور مجزا از یکدیگر انبار نمود.
بهتر است محل نگهداری کپسولهای خالی و پر از یکدیگر مجزا باشد.
• انبارهای نگهداری کپسولهای گاز دارای تهویه مناسب باشد.
استعمال دخانیات و ایجاد آتش و قراردادن شعله‌های آتش باز در این محلها اکیداً ممنوع است.
• حداکثر استفاده از روشنائی طبیعی در انبار کپسولهای جوشکاری و برش بشود و تأمین روشنائی آن با یک سیستم بودن خطر( بدون جرقه الکتریکی) صورت پذیرد.
• نبایستی در شعاع حداقل 3 متری کپسولهای حاوی استیلن و 1 متری دیگر سیلندرهای گازهای مورد استفاده در جوشکاری و برش. شعله آتش باز و یا موادیکه براحتی قابل اشتعال می‌باشند وجود داشته باشد.
• انبار نگهداری کپسولهای گاز طوری باشد که براحتی امکان‌بارگیری و تخلیه سریع و ایمن آنها میسر بوده و احتمال آسیب مکانیکی و جراحت در محل برای افراد باشد.
خطرات سلامتی و حوادث در جوشکاری برش عملیات حرارتی با گاز
علاوه بر خطرات سلامتی و حوادث کاری رایج در محیط کار جوشکاری برش و عملیات حرارتی با گاز خطرات ویژه‌ای بر ارگانهای داخلی، چشم، و گوش نیز می‌تواند در پی داشته باشد. چنانچه نتوان بطور کامل این خطرات را از نظر تکنیکی مرتفع نمود. لازم است که از سیستمهای محافظتی استفاده نمود و کاربر مجهز به محافظتها و پوششهای ایمنی فردی مناسب باشد.
اثرات مخرب گازها و دودناشی از سوخت آنها
نیتروژن و گاز خفه‌کننده اکسید ازت از مهمترین گازهائی است که در امور جوشکاری برش و عملیات حرارتی با گاز برروی سیستم تنفسی تأثیر منفی می‌گذارند و استنشاق آنها می‌تواند حتی بمیزان کم منجر به بیماریهای تنفسی گردد.
این گازها از سطوح داغ، مواد مذاب، و محل جوشکاری متصاعد می‌شوند.
از آنجا که بروز علائم و نشانه‌های بیماری ناشی از استنشاق این گازها دیررس میباشد لازم است که از کاربران بطور دوره‌ای( برحسب مورد و حداکث هر 2 سال یکبار) تست کار ریوی و معاینات طبی انجام پذیرد.
علائمی چون: سرفه‌های تحریک‌کننده، تنگی نفس، سرگیجه، حال تهوع و درد سینه می‌تواند نشاندهنده ابتلا به چنین بیماریهای سیستم تنفسی ناشی از کار جوشکاری و برش در مسمومیت با گاز باشد. چنانچه این علائم در حین کاز برای کاربر اتفاق افتاد لازم است ضمن قطع کار و استراحت در محیطی با هوای تازه، او را به مرکز درمانی مجهز اعزام نمود. و اگر مسمومیت با گاز شدید بوده و منجر به قطع تنفسثی کاربر گردیده است انجام عملیات احیاء و دادن تنفس مصنوعی توسط افراد آموزش دیده و مجرب ضروری است.
بروز علائم و نشانه‌های اختلالات تنفسی در افرادی که کار جوشکاری و برش گازی را در محیط‌های کاری تنگ و فضاهای بسته انجام می‌دهند، ظهور بیشتری دارد. مگر اینکه تهویه مناسب درمحل نصب شده‌باشد و گازهای مخرب را بخوبی از محل کاری آنها خارج نمود.
بیماری سلیکوزیس یک اختلال شدید در جریان هوای ریه‌ها و تبادل اکسیژن بین کیسه‌های هوائی با مویرگهای خونی است. این بیماری در کسانی که در معادن و محیط‌های پرگردو غبار کار می‌کنند بیشتر دیده میشود. تحقیقات نشان می‌دهد که همچنین در کسانی که عملیات جوشکاری و برش انجام می‌دهند و استعمال دخانیات دارند احتمال بروز سایکوزیس و دیگر اختلالان تنفسی به مراتب بیشتر میباشد.
تهویه مطبوع
درمحیط‌های کاری که عملیات جوشکاری گرمائی و برش فلزات انجام میشود لازم است به جهت پیشگیری از بروز اختلالات ریوی برحسب شرایط و محیط کاری اقدامات تکنیکی مناسب در جهت خارج‌کردن آلوده‌کننده‌های هوا و مطلوب نگهداشتن هوای محیط کار بعمل آید این اقدامات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• بازنگهداشتن دربهای محل کار و انجام تهویه طبیعی
• قراردادن فن‌های مکنده مناسب در نزدیکی محل کار
• نصب سیستمهای تهویه در محل کاری( این سیستم‌ها هوای محیط را گرفته گردو غبار آنرا تصفیه و با تنظیم درجه حرارت و رطوبت مناسب آنرا به محل کار باز می‌گرداند)
• ادغامی از موارد فوق
درزمانی که جوشکار یا برشکار با مقدار سطح مواد داغ و مذاب فراوانی سروکار دارد علاوه بر اقدامات تکنیکی و استفاده از وسایل و تجهیزات محافظت فردی کاهش زمان کاری و تغییر محل کاری یکی از اقدامات احتیاطی است.
همیشه زمانیکه اقدامات تکنیکی در جهت تهویه خوب و مطلوب نگهداشتن محیط کار کفایت ننماید لازم است که کلیه افراد درگیر خطر مبتلا به بیماریهای ریوی( در کارهای جوشکاری، گرمائی و برش) از ماسک محافظتی مناسب و یا کپسول حاوی. حاوی فشرده استفاده نمایند. توجه به این مهم در فضاهائی که تنگ میباشد( کمتر از 10 مترمربع) و داخل چاهها و معادن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
ماسکهای محافظتی دارای انواع مختلف بوده بعضی صرفاً مقداری از ورود گرد و غبار را می‌گیرند و بعضی عمل فیلتره‌نمودن و تصفیه هوا را انجام می‌دهند. کاربرد آنها بستگی به میزان حجم آلودگی و نوع گاز مخرب موجود در محل دارد. این ماسکها برحسب ویژگی آنها دارای رنگهای متمایز از یکدیگر هستند بطور مثال ماسکی که در محیط با آلودگی گاز نیتروز و اکسید روی استفاده میشود برنگ آبی و سفید همراه بافیلتر است.
علاوه بر اینکه ماسکها بایستی قادر باشند میزانی از آلودگی را وارد سیستم تنفسی ننمایند لازم است که از جنس مرغوب و مناسب باشند تا ایجاد ناراحتی و حساسیتی در کاربر آن نیز ننمایند.
تولیدکنندگان ماسکهای تنفسی باید ضمن ارائه توضیحات لازم از میزان کارائی و زمان تعوییض فیلترها چگونگی کاربرد و نگهداری و محافظت از آنها را برای مصرف‌کننده نیز مشخص کرده باشند.
یکی از حوادث رایج و اختصاصی در جوشکاری و برش پرتاب اجسام خارجی و براده به اندامهاست که در این میان ورود آنها به چشم کاربران در زمانی که از عینک و یا ماسک محافظتی مناسب استفاده نمی‌کنند به فراوانی دیده شده‌است.
اشعه و محافظت از چشمها
درکار جوشکاری عملیات حرارتی و برش با گاز اشعه‌های ماورای بنفش و مادون قرمز تولید میشود. میزان نور محل جوشکاری منجر به اختلال در دید شده، اشعه ماورای بنفش بدنبال سوختگی در چشم، باعث درد چشمها میشود و اشعه مادون قرمز می‌تواند منجر به حالتی مرسوم به« برق‌زدگی» چشم گردد که اگر چه میزان و شدت آسیب این اشعه‌ها در جوشکاری با گاز کمتر از جوشکاری در قوس الکتریکی است ولیکن در مدت زمان طولانی و یا بدون استفاده از عینک و ماسک محافظ می‌تواند منجر به ناراحتی و آسیب چشمها گردد.
برای پیشگیری از آسیبهای ناشی از اشعه‌های حین جوشکاری و برش با گاز و پیشگیری از ورود براده و اجسام خارجی به چشمها لازم است که فرد عینک مخصوص( با محافظتهای طرفین) بگذارد و یا از ماسک محافظتی استفاده نماید. این عینکها برحسب میزان محافظتی آنها دارای شماره‌های 1 تا 7 هستند افرادیکه مستقیماً کار جوش و برش را انجام می‌دهند لازم شماره 4 تا 7 و دیگر افراد که بطور مستقیم در ارتباط هستند شماره‌ها 1 تا 4 را بر چشم خود بگذارند.
عینک محافظ چشمی برای امور جوشکاری و برش با گاز
تولیدکنندگان عینکهای محافظتی چشمها برای امور جوشکاری و برش با گاز لازم است که ضمن ارائه توضیحاتی درخصوص مشخصات و چگونگی کاربرد آنها همچنین برروی دسته عینکها علامت شرکت شماره محافظتی و اندازه آنها را نیز حک کرده‌باشند.
علاوه بر رعایت نکات ایمنی در حین کار و اقدامات تکنیکی و محافظتی لازم در جهت پیشگیری از بروز بیماریها و حوادث چشمی لازم است که کلیه افرادی که با امور جوشکاری، گرمائی و برش گازی سروکار دارند بصورت موردی و حداکثر هر 3 سال یکبار چشمهای آنها مورد معاینه پزشک قرار گیرد.
سروصدا و محافظت از گوشها
سروصدا عبارت است از امواج صوتی که می‌تواند در انسان ایجاد ناراحتی جسمی و روحی و کاهش تمرکز و یا اختلال در شنوایی بنماید. اثرات آن خستگی به شدت آن و مدت زمانی است که فرد در آن محیط در تماس میباشد.
اختلال در شنوائی بیش از 15 درصد بیماریهای شغلی را شامل میشود که این اختلال عمدتاً بدنبال کار در محیط‌های پرسروصدا و عدم بکارگیری وسایل محافظت فردی مناسب و یا کمی آشنایی و سطح آموزشی افراد درگیر با عامل سروصدا در محیط کار عواقب و چگونگی کنترل آن میباشد .
اثرات تخریبی سروصدا در اکثر موارد تدریجی میباشد و چه بسا که فرد درگیر خود متوجه اختلال ایجاد شده نشود. بنابراین لازم است که میزان صدای محیط‌کاری و ابزار تولیدکننده سروصدا مورد ارزیابی قرارگیرد. و اقدامات پیشگیری کننده از بروز عوارض حاد و مزمن آن بعمل آید.
اگر چه با سیستمهای جدید میزان تولید سروصدا در کارگاههای آهنگری کاهش چشمگیر یافته است ولی هنوز هستند کارگاههائی که میزان سروصدا بیش اط 90 دسی‌بل دارند در این موارد اولین اقدام تغییر و اصلاح شگردهای تکنیکی و چگونگی چرخش کار است( تفکیک محیط کار پرسروصدا با محل کاری افرادی که الزاماً نبایستی در آن محیط باشند) چنانچه هنوز میزان سروصدای محیط کاری آزاردهنده و بالا است و نمی‌توان میزان سروصدای محیط کاری را به زیر 85 دسی‌بل رساند لازم است که ضمن استفاده از محافظتهای گوشی ساعت کار افراد درگیر خطر را نیز کاهش داد.
وسایل محافظتی از گوش در محیط‌های پرسروصدا دارای انواع: داخل مجاری گوشی و کپسولی می‌باشند.
علاوه بر رعایت نکات ایمنی حین کار و اقدامات تکنیکی و محافظتی لازم در جهت پیشگیری از بروز کم‌شنوائی و اختلالات گوش لازم است که کلیه افرادی که با امور جوشکاری گرمائی فلزات و برش گازی سروکار دارند بصورت موردی و حداکثر هر 3 سال یکبار گوشهای آنها توسط پزشک متخصص گوش مورد معاینه قرار گیرد.
هدف از انجام معاینه گوش تشخیص زودهنگام اختلالات شنوائی و پیشگیری از پیشرفت اینگونه اختلالات در محیط‌های پرسروصدا است.
دیگر تجهیزات محافظتی
از آنجا که افتادن و پرشدگی اجسام و ایجاد ضربه به سر درکارگاههای جوشکاری گرمائی فلزات و برش از خطرات رایج میباشد استفاده از کلاه‌های ایمنی برای کلیه افرادی که در این محیط‌ها اشتغال دارند امری است ضروری رعایت این مهم برای آنهائی که در امور ساختمانی و مونتاژ اشتغال دارند دارای اهمیت بیشتری است.
دستها آسیب‌ترین ارگانها در کاربرد از آنهاست. آمار حوادث ناشی از کار در کارخانه‌های فولادسازی نشان داده‌است که دستها نسبت به دیگر اندامها بیشتر در معرض آسیب‌پذیری و خطر می‌باشند( 38 درصد) درجهت کاهش این میزان در کلیه کسانی که در امور جوشکاری گرمائی فلزات و برش اشتغال دارند. لازم است که ضمن رعایت نکات مهندسی عوامل انسانی( ارگونومی کار) دستکشهای محافظتی چرمی مناسب برای پیشگیری از بروز جراحت و سوختگی بدست نمایند.
لباس کار افرادی که در امور جوشکاری گرمائی فلزات و برش اشتغال دارند بایستی ضمن راحتی بفوریت قابل اشتعال نیوده و آغشته به روغن و چربیها نباشد. داشتن پیش‌بند با جنس چرمی مناسب و بلند برای این منظور ضروری است. توحه به این مهم در پیشگیری از بروز آتش‌سوزیهای حین کار در فضاهای کاری تنگ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
آموزشهای خود مراقبتی در محافظت از پا بایستی بصورت مدون و دوره‌ای بود و کارفرمایان از اینکه کلیه نیروهای کاری آشنایی کامل به نکات محافظتی مربوطه دارند اطمینان حاصل نمایند.
عناوین آموزشی در محافظت از پاها عبارتند از: اهمیت مراقبت و محافظت از پاها، میزان بروز حوادث و بیماریهای ناشی از کار بر روی پاها، عوامل خطر احتمالی در محلهای کاری، چگونگی مقابله با خطرات احتمالی انتخاب نوع کفش مناسب کار، و نکات ویژه برای بیماران مبتلا به دیابت اختلالات خونی و عصبی در مراقبت از پاها.
در امور جوشکاری گرمائی فلزات و برش، کم و بیش خطراتی چون: ورود اجسام نوک‌تیز، افتادن بار و وزنه برروی پاها و گیرکردن در فضاهاه بین دستگاهها و تجهیزات وجود دارد. بنابراین پوشش کفشهای ایمنی برای این افراد امری است ضروری. کفش ایمنی توصیه شده برای این منظور. با علامت اختصاصی P بوده دارای محافظ فلزی برای انگشتان پاست و تا میزان 100 ژول فشار و ضربه مقاوم میباشد.
همه ساله جراحت و آسیبهای وارده بر پاها 15 تا 18 درصد حوادث کاری را شامل میشود بنابراین توجه به کاهش تعداد آنها بایستی درسرلوحه کار مدیران با اجرای دستورالعملها و تکنیکهای کارگاهی قرار گیرد. یکی از وظایف مدیران و کارفرمایان در اختیار قراردادن کفشهای محافظتی و مناسب برای مشاغل مختلف براساس قوانین کاری است.
در محیط‌های کاری قبل از هر چیز لازم است که شرایط ایجاد خطر برای پاها بررسی و تشخیص داده شود. سپس خطر را از محل برطرف نموده و چنانچه هنوز این احتمال وجود دارد دستور استفاده از کفشهای مناسب اجرا می‌گردد و آنوقت افراد درگیر به جهت اطمینان از رسیدن حفظ سلامت پاها در محیط کار مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرند.
در بررسی خطر احتمالی برای پاها اطلاعاتی از جمله نوع خطر، چگونگی و میزان خطر، مدت زمانیکه خطر در محل وجود دارد و چه کسانی درگیر احتمالی هستند جمع‌آوری میشود.
خطرات احتمالی برای پاها در محیط‌های کاری عبارتند از انواعی چون: ورود اجسام نوک‌تیز و خارجی، افتادن وزنه و باری برروی آنها، گیرکردن در فضاهای بین دستگاهها و تجهیزات تغییر شکل در پاها به لحاظ استفاده نمودن از کفشهای نامناسب از نظر اندازه و جنس. عفونت در پاها بدنبال رعایت ننمودن نکات بهداشتی و شستشونکردن پاها بصورت روزانه و درد در عضلات و مفصل پاها بدنبال قرارگرفتن آنها در آب و رطوبت بمدت طولانی.
شاغلین مبتلا به بیماریهای دیابت و اختلالات خونی و حسی عصبی بیش از دیگر افراد در محیط‌های کاری مستعد به جراحت و اختلالات ایجاد شده در پاها هستند. و ارائه آموزشهای خود مراقبتی در این افراد از اهیمت بیشتری برخوردار است.
در تصویر زیر فرد شاغل در قسمت نظارت بر دستگاه برش‌کاری مجهز به وسایل و تجهیزات فردی کامل( گوشی محافظتی ، عینک محافظتی، لباس کار و پیش‌بند چرمی دستکش چرمی و کفش ایمنی) نشان داده شده‌است:
محافظت درمقابل آتشسوزی و انفجار
از آنجا که امور جوشکاری گرمائی فلزات و برش گازی با گازهای قابل اشتعال و آتش سروکار دارد. احتمال آتشسوزی و احتراق و حتی انفجار در محل کاری وجود دارد بدین جهت توجه به دستورالعملهای کاری و رعایت نکات پیشگیری کننده در بروز این حوادث از اهیمت ویژه‌ای برخوردار است.
جوشکاری با گاز در محیط‌های تنگ و بسته
منظور از محیط‌های کاری تنگ و بسته شرایط کاری است که بمیزان کافی جریان همای طبیعی وجود ندارد و یا حجم هوای محیط کار کمتر از 100 مترمکعب میباشد و یا ابعاد طول، عرض، ارتفاع، و قطر محل کاری کمتر از 2 متر است. این محیط کاری می‌تواند در داخل زیر زمینها، کانال‌ها،منبعها و لوله‌ها، کشتی‌ها و یا در معادن باشد.
در این شرایط ممکن است خطرات زیر در انجام جوشکاری وجود داشته باشد:
• افزایش میزان اکسیژن هوا درمحیط کار
• افزایش میزان گازهای آتش‌زا از جمله گاز استیلن در محیط کار
• افزایش گان‌ها و دودهای مضر برای سلامتی از جمله گاز نیتروژن و گازهای متصاعدشده دیگر از فلزات ضمن انجام عملیات حرارتی
• کاهش میزان اکسیژن هوا برای انجام تنفس در محیط کار
زمانیکه جوشکار برای خنک‌کردن. پاک‌نمودن آلوده‌گیهای لباس خود و با تهویه بهتر از گاز اکسیژن استفاده می‌کند. ایجاد سوختگی و انفجار بوفور دیده شده‌است.
میزان حجم اکسیژن هوا حدود 21 درصد است و این گاز مقداری از هوا سنگین‌تر بوده و زمانی که این میزان بدلایل مختلف افزایش یابد احتمال آتشسوزی و یا احتراق( خصوصاً در سطوح پائینی ) افزایش می‌یابد.
چنانچه کاز استیلن و یا گازهای قابل اشتعال دیگر مورد استفاده در جوشکاری به دلایلی از جمله پارگی و نقص شلنگها و ارتباطات مورد استفاده( از منبع تا مشعل) به هوای محیط کار نشت نماید. زمینه ایجاد حریق و انفجار ایجاد میشود این شرایط خطر در محلهای کاری تنگ و بسته به کرات دیده شده‌است.
بهترین شرایط برای پیشگیری از ایجاد حریق و انفجار در جوشکاری گرمائی فلزا و برش گازی نصب و بهره‌گیری از سیستم تهویه مناسب( خارج‌سازی هوای محیط کار و ورود هوای تازه بمحل) است. سیستمهای تهویه نصب شده در این محلها بایستی از نظر قدرت کارآئی متناسب بوده و در عین حال ایجاد جرقه در محل را ننمایند زیرا که در شرایطی که اکسیژن زیاد و گازهای قابل اشتعال در محل وجود ندارد فقط کافی است که جرقه‌ای برای ایجاد آتشسوزی و انفجار ایجاد شود.
یکی از نکات آموزشی دوره‌ای که برای افرادی که با گازهای قابل اشتعال سروکار دارند چگونگی پیشگیری از ایجاد حریق و انفجار است بررسی علت بروز اینگونه حوادث نشان داده‌است که تماماً تجربه شده‌اند و فقط کافی است که از تجارب مستندشده استفاده علمی و کاربردی بعمل آید.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 44 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله گازهای مورد استفاده در جوشکاری
