چکیده
در قرن بیستم نوآوری‌های تکنولوژی با چنان سرعتی در حال پیشرفت است که تقریباً در هر زمینه‌ای در زندگی انسان نفوذ کرده است. پیشرفت در مراقبت‌های پزشکی نیز بسیار چشم‌گیر بوده است که از جمله علل اصلی آن پیوند بین دو فضای علمی مهندسی و پزشکی را می‌توان برشمرد.این ترکیب موجب ایجاد رشته‌ای به نام مهندسی پزشکی گشته است. مهندسی پزشکی را به طور دقیق چنین تعریف کرده‌اند: بکارگیری علوم مهندسی (برق، مکانیک، شیمی و ...) برای درک، تغییر، کنترل و مشاهده عملکرد سیستم‌های زنده. در کل مهندسی پزشکی رشته‌ای است که در آن در زمینه‌ی علوم مهندسی، زیستی و پزشکی تحقیق و فعالیت می‌شود تا از طریق روش‌های تحلیلی و تجربی مبتنی بر علوم مهندسی سلامت جامعه انسانی بهبود یابد.
در این سمینار ابتدا به بررسی تاریخچه علم پزشکی و سپس مهندسی پزشکی پرداخته و در مورد گرایش‌های مختلف آن به تفصیل بحث می‌کنیم. در آخر مرور کوتاهی بر آمادگی شغلی و زمینه‌های کاری آن خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
مقدمه 4
تاریخچه علم پزشکی 6
1-1- سیستم درمانی قدیم 6
1-2- سیستم درمانی مدرن 13
2- مهندس پزشک کیست؟ 16
3- زمینه‌های کار در مهندسی پزشکی 20
3-1- فعالیت های ویژه 23
4- حوزه‌های تخصصی مهندسی پزشکی 26
4-1- تقسیم بندی کلاسیک 26
4-1-1- بیوالکتریک 26
4-1-2- بیومکانیک 30
4-1-3- بیومتریال 33
4-2- حوزه‌های تخصصی جدید 34
4-2-1- بیواینسترومنت( ابزار دقیق) 35
4-2-2- بیوسیستم‌ها 35
4-2-3- فیزیولوژی سیستمها 38
4-2-4- مهندسی کلینیکی 38
4-2-5- مهندسی ارتوپدی و توانبخشی 39
4-2-6- بیولوژی محاسباتی 41
4-2-7- مهندسی سلولی و ملکولی 42
4-2-8- مهندسی سلول و بافت 43
4-3- رابطه متقابل میان حوزه‌های تخصصی 44
5- مهندسان پزشکی کجا کار می‌کنند؟ 45
5-1- آمادگی شغلی 46
5-2- موارد کاربردی در برنامه‌های آینده مهندسی پزشکی 46
5-3- جوامع پیشرفته 47
5-3-1- موسسه مهندسی پزشکی و بیولوژیکی آمریکا 47
5-3-2- جامعه مهندسی بیولوژی و پزشکی در IEEE(EMBS) 47
5-3-3- فدراسیون بین‌المللی مهندسی پزشکی و بیولوژی 48
5-4- مهندسی پزشکی در ایران 48
5-4-1- بیوالکتریک در دانشگاههای ایران 48
5-4-2- بیومکانیک در دانشگاههای ایران 49
5-4-3- بیومتریال در دانشگاههای ایران 50
5-5- ماهنامه مهندسی پزشکی 54
ضمیمه1) سیلابس درسی کارشناسی مهندسی پزشکی گرایش بیوالکتریک
ضمیمه2) سیلابس درسی کارشناسی مهندسی پزشکی گرایش بیومکانیک
ضمیمه3) سیلابس درسی کارشناسی مهندسی پزشکی گرایش بیومواد
منابع
مقدمه
در قرن بیستم نوآوری‌های تکنولوژی با چنان سرعتی در حال پیشرفت است که تقریباً در هر زمینه‌ای در زندگی انسان نفوذ کرده است. پیشرفت در مراقبت‌های پزشکی نیز بسیار چشم‌گیر بوده است که از جمله علل اصلی آن پیوند بین دو فضای علمی مهندسی و پزشکی را می‌توان برشمرد.
این موضوع به خصوص در زمینه پزشکی و خدمات درمانی مشاهده می‌شود.گرچه هنر پزشکی سابقه طولانی دارد اما انقلاب خدمات درمانی که (بر پایه تکنولوژی میباشد و) قادر به انجام محدوده وسیعی از تشخیص‌ها و درمان‌ها است تقریباً جدید می باشد و موجب بوجود آمدن بیمارستان‌های بسیار مدرن به عنوان مراکز تکنولوژیکی ارایه دهنده خدمات درمانی میباشد.
از آنجایی که تکنولوژی چنین اثر بزرگی بر خدمات درمانی گذاشته است، متخصصین مهندسی در بسیاری از جنبه‌های پزشکی درگیر شده‌اند. در نتیجه مهندسی پزشکی به عنوان یک تلفیق کننده این دو تخصص دینامیک ( مهندسی و پزشکی) به وجود آمده است و هدف اصلی آن مقابله با امراض و بیماری‌ها از طریق فراهم آوردن وسایلی (مانند بیوسنسور‌ها ، بیو‌مواد‌ها ، پردازش‌گر‌های تصویر و هوش‌مصنوعی) در جهت تحقیق ، تشخیص و درمان به وسیله متخصصان درمانی میباشد. بنابراین مهندسان پزشک اعضای جدید جامعه پزشکی هستند که به دنبال راه‌حل‌های جدید برای مسایل پیچیده‌ای که جامعه مدرن امروزی با آن روبروست می باشند.
در کشور ما هم وابستگی روزافزون به تکنولوژی مدرن درمانی و پیچیده‌تر شدن انواع تجهیزات بیمارستانی و طبعاً راه‌اندازی و نگهداری از آن‌ها در مجموع باعث شده که جامعه پزشکی و درمانی ما شناخت بیشتری نسبت به رشته مهندسی پیدا کنند و نیاز کشور به فارغ التحصیلان این رشته به شدت افزایش یابد. از این رو توسعه مهندسی پزشکی در گرایش‌های مختلف آن (بیومتریال، بیومکانیک، بیوالکتریک)یک امر اجتناب ناپذیر به نظر می‌رسد.
در این سمینار مروری بر نقش تکنولوژی در خدمات درمانی در جامعه امروزی و همچنین نقش مهندسان پزشکی در حال حاضر خواهیم داشت.
