دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
سرمایه اجتماعی
1-1-1-2) مقدمه
در علوم سیاسی، روانشناسی و مردم شناسی، منظور از سرمایه اجتماعی، هنجارها، شبکه ها و سازمان های رسیدن به منابع محدود و قدرت و کانال انجام تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها است. دانشمندان این علوم نیز از طریق تجزیه و تحلیل هنجارها، شبکه ها و نهادها به مفهوم سرمایه اجتماعی دست پیدا می کنند. این در حالی است که اقتصاددانان این مفهوم را از طریق تجزیه و تحلیل نهادی و قراردادها و روابط متقابل بین افراد و آثار آن بر مبادلات و سرمایه گذاری ها بررسی می کنند. تعداد زیادی از محققان، سرمایه اجتماعی را به عنوان اعتماد و هنجارهای گروه های شهروندی و بعضی دیگر این مفهوم را به عنوان ارزش های فرهنگی از قبیل دلسوزی، نوع دوستی، تعاون و بردباری تعریف می کنند ]61[. در متون موجود اشاره می شود که کلمن[1] و پاتنام[2] مفهوم فعلی سرمایه اجتماعی را پایه ریزی و وارد متون علم اقتصاد کرده اند ]15[. سرمایه اجتماعی مفهومی است اجتماعی که در مقایسه با دیگر مباحث علوم اجتماعی پیشینه چندان طولانی ندارد. کاربرد این مفهوم به تدریج از دهه 90 میلادی در پایان نامه ها و مقالات علمی به ویژه در رشته های جامعه شناسی، اقتصاد، سیاست و آموزش همگام با تحقیقات افرادی چون کلمن، پاتنام، فوکویاما[3] و بوردیو[4] بیشتر به چشم می خورد. همچنین استفاده از مفهوم سرمایه اجتماعی با توجه به روند جهانی شدن و تضعیف نقش دولت های ملی، به عنوان راه حلی عملی در سطح اجتماعات محلی برای مشکلات توسعه، مورد توجه سیاستگذاران و مسئولان سیاست اجتماعی قرار گرفته است ]62[. اصطلاح سرمایه اجتماعی نخستین بار در اثر کلاسیک جین جاکوب[5] به کار رفته است. او در آنجا توضیح داده بود که شبکه های اجتماعی فشرده در محدوده های حومه قدیمی و مختلط شهری، صورتی از سرمایه اجتماعی را تشکیل می دهند و در ارتباط با حفظ نظافت، عدم وجود جرم و جنایت خیابانی و دیگر تصمیمات در مورد بهبود کیفیت زندگی، در مقایسه با عوامل نهادهای رسمی مانند نیروی حفاظتی پلیس و نیروهای انتظامی، مسئولیت بیشتری از خود نشان می دهند ]16[. فوکویاما نیز در کتاب "پایان نظم (سرمایه اجتماعی و حفظ آن)" مبنای استفاده از اصطلاح سرمایه اجتماعی را به دهه شصت میلادی بازگرداند. او متذکر می شود که شبکه های اجتماعی فشرده در محدوده های قدیمی و مختلط شهری، صورتی از سرمایه اجتماعی را تشکیل می دهند و در ارتباط با حفظ نظافت، عدم وجود جرائم خیابانی و دیگر تصمیمات در مورد بهبود کیفیت زندگی، در مقایسه با عوامل نهادهای رسمی مانند نیروی حفاظتی پلیس و نیروهای انتظامی، مسئولیت بیشتری از خود نشان می دهند. گلن لوری[6]، نیز اصطلاح سرمایه اجتماعی را دهه 1970 میلادی برای توصیف مشکل اقتصاد درون شهری به کار برد و متذکر شد: امریکایی های آفریقایی الاصل، در محدوده اجتماعات خود فاقد اعتماد و همبستگی بودند، در حالی که برای آمریکایی های آسیایی الاصل و دیگر گروه های قومی، این اعتماد و همبستگی وجود داشت. همین فقدان اعتماد و همبستگی در میان سیاهان ، مبین نبود داد و ستد جزئی در میان سیاهان بود. در دهه 1980 این اصطلاح توسط جیمز کلمن، جامعه شناس، در معنای وسیع تری مورد استفاده قرار گرفت و رابرت پاتنام، دانشمند علوم سیاسی، دومین نفری بود که بحث پرشوری را در مورد نقش سرمایه اجتماعی و جامعه مدنی در ایتالیا و همچنین ایالات متحده برانگیخت ]17[. بانک جهانی سرمایه اجتماعی را رابط گمشده میان سرمایه های طبیعی، فیزیکی، انسانی و نیز رشد و توسعه اقتصادی معرفی می کند ]63[.
سرمایه اجتماعی مفهومی جامعه‌شناسی است که در تجارت، اقتصاد، علوم انسانی و بهداشت عمومی جهت اشاره به ارتباطات درون و مابین گروهی از آن استفاده می شود. اگرچه تعاریف مختلفی برای این مفهوم وجود دارد، اما در کل سرمایه اجتماعی به عنوان نوعی علاج برای همه مشکلات جامعه مدرن تلقی شده است]64[. سرمایه اجتماعی به عنوان یک مفهوم جامعه شناختی مورد توجه بسیاری از محققین در علوم اقتصادی و مدیریت قرار گرفته و پژوهش های گوناگونی در بررسی نقش و جایگاه آن در اقتصاد و علوم مالی صورت گرفته است که در فصل دوم به نتایجی از این مطالعات نیز اشاره خواهد شد.
2-1-1-2) اشکال سرمایه
سرمایه ابعاد گوناگونی دارد که هر کدام از نظر ماهیت، قلمرو و تاثیراتی که بر توسعه می‌گذارند، با یکدیگر متفاوتند. از نقطه نظر اقتصادی، سرمایه اغلب به عنوان کالایی با ارزش که در تولید و یا خدمات کاربرد دارد به کار گرفته می شود.
از نظر بوردیو ]65[ سرمایه چهار شکل اساسی دارد: سرمایه اقتصادی، که فوری و مستقیم به پول تبدیل می شود و می تواند به شکل حقوق مالکیت نهادینه شود. سرمایه فرهنگی، که در شرایط خاصی به سرمایه اقتصادی تبدیل می گردد. سرمایه اجتماعی که از تکالیف اجتماعی ( پیوندها ) ایجاد می شود و در شرایط خاص می تواند به سرمایه اقتصادی تبدیل شود. سرمایه نمادین، که در رابطه با دانش است و به عنوان سرمایه ای ناشناخته و منبع با ارزشی از دانش شناخته شده است.
کلمن ]18[ نیز در معرفی اشکال مختلف سرمایه، آن را به شش دسته متمایز تقسیم بندی می کند: 1- سرمایه فیزیکی شامل کارخانه ها، دستگاه ها و سایر دارایی ها 2- سرمایه طبیعی شامل هوای پاک، آب و سایر منابع طبیعی 3- سرمایه انسانی شامل دانش، مهارت ها و شایستگی ها 4- سرمایه اجتماعی شامل شبکه های اجتماعی 5- سرمایه فرهنگی شامل آشنایی با فرهنگ جامعه و توانایی درک و کاربرد دانش آموخته شده 6- سرمایه مالی شامل کسب سایر اشکال سرمایه یا سرمایه گذاری در اشکال مختلف سرمایه.
3-1-1-2) تعریف سرمایه اجتماعی
اینگلهارت[7] ]66[ سرمایه اجتماعی را اینگونه تعریف می کند: سرمایه اجتماعی، فرهنگ اعتماد و مداراست که در آن شبکه های گسترده ی سازمان های داوطلبانه به وجود می آید. شبکه ها نتیجه اعتماد مردم به یکدیگرند و نه این که اعتماد، محصول جانبی انجمنی شدن مردم با یکدیگر باشند. از دید کلمن ]18[ روابط اجتماعی هنگامی به وجود می آیند که افراد می کوشند تا از منافع فردی خود بهترین استفاده را کنند. مفهوم سرمایه اجتماعی در برابر نگرش های تند و جانب دارانه درباره فردگرایی و این اصل که تنها کنشگران محسوس در جامعه، افراد هستند، وضع شده است و مفهومی است که این نگرش ها را تعدیل می کند. او با اشاره به آثار برخی افراد، نقش سرمایه اجتماعی در تسهیل فعالیت های عقلانی اقتصادی و همچنین نقش این سرمایه را در دستیابی افراد به اهداف مختلف مورد توجه قرار می دهد. بنابراین او سرمایه اجتماعی را با توجه به نقش آن در دستیابی افراد به اهداف خود تعریف می کند و عنوان می دارد سرمایه اجتماعی، به نوبه خود، هنگامی به وجود می آید که روابط میان افراد به شیوه ای دگرگون می شود که کنش را تسهیل می کند.
یکی از تعاریف مطرح حول سرمایه اجتماعی این است که سرمایه اجتماعی مجموعه هنجارهای موجود در سیستم های اجتماعی است که موجب ارتقای سطح همکاری اعضای جامعه و پایین آمدن سطح هزینه‌های تبادلات و ارتباطات می‌شود ]59[. به عقیده رُز[8] ]67[ سرمایه اجتماعی بین افراد مختلف و در موقعیت های مختلف متفاوت است. بانک جهانی، سرمایه اجتماعی را به عنوان هنجارها و روابط اجتماعی که در ساختارهایی اجتماعی ریشه دارد و افراد را به عملکرد هماهنگ و دستیابی مطلوب به اهداف قادر می سازد، تعریف می کند و برخی محققان ]68[ این تعریف را مرتبط با ارزش مشترک همه شبکه های اجتماعی و اعتماد، روابط متقابل، اطلاعات و همکاری که به وسیله شبکه های اجتماعی ایجاد می شود می دانند و برخی دیگر نیز سرمایه اجتماعی را شامل نهادها، روابط، گرایش ها، ارزش ها و هنجارهایی می دانند که بر رفتارها و تعاملات بین افراد حاکم است ]63[. افه و فوش[9] ]69[ در مقاله خود سرمایه اجتماعی را به عنوان یک منبع با مالکیت جمعی متعلق به محلات، جوامع و مناطق و بخش ها معرفی نموده اند. آنان مفهوم سرمایه اجتماعی را با سه عنصر اصلی معرفی می کنند: در قالب گرایش به آگاهی و توجه، در بعد تمایلات رفتاری به اعتماد و در بعد الگوهای ساختاری به انجمن پذیری. به عقیده بولز و جنتیس[10] ]70[، سرمایه اجتماعی عموماً به اعتماد اشاره داشته و متوجه میزان همکاری یک فرد و تمایل او برای زندگی با هنجارهای موجود در جامعه و تنبیه کسانی که با هنجارها زندگی نمی کنند می باشد. به عبارت دیگر، سرمایه اجتماعی آن دسته از شبکه ها و هنجارهایی است که مردم را قادر به عمل جمعی می کند ]71[.
سرمایه اجتماعی، روابط و هنجارهای شکل دادن به کمیت و کیفیت تعامل اجتماعی در یک جامعه است. سرمایه اجتماعی، تنها سرجمع نهادهای پایه ریزی شده و نهادینه شده در یک جامعه نیست، بلکه مانند چسبی است که آنها را در کنار یکدیگر نگه می دارد ]19[.
بوردیو ]65[ نیز سرمایه اجتماعی را ساخته شده از تکالیف و تعهدات اجتماعی ( پیوندها و ارتباطات ) می داند که این سرمایه در برخی شرایط قابل تبدیل به سرمایه اقتصادی است. سرمایه اجتماعی همچون مفاهیم سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی به ویژگی سازمان اجتماعی از قبیل شبکه ها، هنجارها و اعتماد اشاره دارد که هماهنگی و همکاری برای کسب سود را تسهیل می کند. سرمایه اجتماعی سود سرمایه گذاری در زمینه سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی را افزایش می دهد. در جامعه ای که از نعمت سرمایه اجتماعی چشمگیر برخوردار است همکاری آسان تر است ]20[. سرمایه اجتماعی شکل و نمونه ملموسی از یک هنجار غیررسمی است که باعث ترویج همکاری بین دو یا چند نفر می شود. هنجارهای تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی می توانند از هنجار روابط متقابل دو دوست گرفته تا آموزه های پیچیده ای را دربرگیرند ]21[. سرمایه اجتماعی همچون مفاهیم سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی به ویژگی های سازمان اجتماعی از قبیل شبکه ها، هنجارها و اعتماد اشاره دارد که هماهنگی و همکاری برای کسب سود متقابل را تسهیل می کنند ]22[.
دارلاف و ففچمپز[11] ]72[ از سرمایه اجتماعی عموماً به عنوان اشکال غیررسمی نهادها و سازمان های مبتنی بر روابط اجتماعی، شبکه ها و گروه ها یاد می کنند که موجب خلق دانش جمعی، اعتماد متقابل، هنجارهای اجتماعی و قوانین نانوشته می شود و به عقیده برخی دیگر، سرمایه اجتماعی مانند یک منبع روابط میان فردی و شبکه های اجتماعی و نیز سرمایه گذاری در روابط عمل می کند ]73[.
فرمت ورد قابل ویرایش
تعداد صفحات: 60
مبانی نظری و پیشنه تحقیق جهت نوشتن فصل دوم پایان نامه ارشد و دکتری
همراه با رفرنس نویسی و پاورقی داخل متن
منابع فارسی کامل
منابع انگلیسی کامل
ما در این بخش علاوه بر منابع مبانی نظری، منابع کلی دیگری رو برایتان در نظر گرفتیم تا همواره در نوشتن پایان نامه از این منابع بهره مند گردید.
