فایل بصورت ورد (قابل ویرایش) و در 45 صفحه می باشد.
1ـ1ـ مقدمه
سازمان ملل در تعریف خود از توسعه انسانی، شاخص برخورداری از زندگی طولانی همراه با تندرستی و سلامت را مورد توجه قرار داده است. بنابراین، بدون توجه به عوامل تهدید کننده سلامت انسانها، نمی‌توان به نحو مطلوب در مسیر توسعه و رفاه پایدار قدم برداشت. گام اول برای رسیدن به این مهم، شناخت وضع سلامت و عوامل تهدید‌کنندة آن در میان گروه‌های مختلف اجتماعی در سطوح محلی، منطقه‌ای و یا ملی بشمار می‌رود. که نتایج این شناخت برای سازمان‌های متولی امر پیشگیری و درمان از ابعاد مختلف مانند برنامه‌ریزی‌های بهداشتی، درمانی، آموزشی و … حائز اهمیت است.
در سطح اجتماعی در کنار خیل عظیمی از بیماری‌ها، رفتارهای مخاطره‌آمیزی هم وجود دارند که تهدید‌کننده تندرستی افراد و زمینه‌ساز بروز اختلالات جسمانی، روانی و اجتماعی در زندگی آنهاست. یکی از این رفتارها، که به‌‌صورت گسترده سلامتی انسانها را در معرض تهدید جدی قرار می‌د هد اعتیاد یا سوء مصرف مواد مخدر (Drug Abuse) است.
سوء مصرف مواد مخدر پدیده‌ای است که بشر تقریباً در تمام جوامع و در اغلب زمان‌ها به نوعی درگیر آن بوده است. صرف‌نظر از نوع ماده مورد استفاده، آنچه در مورد این پدیده، مهم و در اغلب اجتماعات انسانی مشترک به نظر می‌رسد، پیامدهای جسمانی ، روانی و اجتماعی آن است که تا حدود زیادی با پیامدهای منتسب به اکثر بیماری‌ها متفاوت به نظر می‌رسد.
در بعد جسمانی اختلال در کارکرد فیزیولوژیک بدن بر اثر تأثیر مستقیم مواد، زمینه‌سازی برای بروز انواع بیماری‌های خطرناک نظیر سرطان، آسم، برونشیت و …، افزایش میزان خطر پذیری فرد هنگام قرار گرفتن در موقعیت‌های خطرناک (حوادث و سوانح و …)، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هائی نظیر ایدز و هپاتیت در شکل‌های خاص سوء مصرف مواد (تزریق) ؛ در بعد روانی اختلال در تعادل روانی و شناختی و در بعد اجتماعی بروز ناهنجاری‌های رفتاری و اجتماعی در دو سطوح عملکردها و روابط خانوادگی، شغلی و … و بروز آسیب‌های اجتماعی و جرائم از پیامدهای این پدیده به شمار می‌رود . همچنین براساس شرایط فرهنگی و اجتماعی برخی اختلالات اجتماعی نظیر انزوا () و تفکیک (segregation) نیز از پیامدهای سوء مصرف مواد مخدر محسوب می‌شوند. بنابراین عواقب ناشی از این پدیده آنچنان وسیع و گسترده و از نظر میزان تأثیر عمیق و مزمن به نظر می‌رسد که با پیامدهای بسیاری از بیماری‌ها و رفتارهای مخاطره‌آمیز قابل مقایسه نیست.