توسعه نظام دانش و اطلاعات کشاورزی
با توجه به موارد مطرحشده، نقش و جایگاه فنآوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در توسعهنظام دانش از دیدگاههای مختلف قابل بررسی است. از آنجا که تبادل دانش مهمترین فرآینددرونی این نظام محسوب میشود، فنآوریهای مذکور نیز جایگاه کلیدی در توسعه آندارند. مهمترین کاربردهای فنآوریهای ارتباطات و اطلاعات در توسعه کشاورزی و روستایی به این قرارند:
1فنآوریهای ارتباطی و اطلاعاتی بهعنوان ابزار ارتقاء بهرهوری کشاورزی
این فنآوریها میتوانند ابزاری مهم در توانمندسازی افراد و جوامع باشند و با افزایشتعامل بین افراد و جوامع موجب کسب اطلاعات ارزشمند توسط صاحبان منافع شوند و به اینترتیب کارایی فعالیت و بازدهی آنها افزایش یابد. هماکنون بهسبب همین تعاملها، نوعیحالت گذار از تمایل به داشتن حداکثر اطلاعات (نزد افراد و سازمانها بهسوی کسب وکاربرد اطلاعات درست و به موقع مشاهده میشود. فنآوریهای اطلاعاتی میتوانند افرادمحروم و دور از دسترس (کشاورزان خردهپا، جوامع روستایی و حاشیهنشینهای شهری) رادر تمام کشورها، اعم از پیشرفته و توسعهنیافته ، بهطور نسبتا یکسانی تحت پوشش قرار دهند. بهطورکلی میتوان گفت که این فنآوریها میتوانند توانمندی مخاطبان برنامههای توسعه را در چهار حیطه بهبود بخشند
الف. دسترسی به خدمات پایه (مانند آموزش، بهداشت
ب . بهبود مشارکت اجتماعی و سیاسی (از طریق تماس و تعامل بین افراد و گروهها درمناطق مختلف
پ. پشتیبانی از فعالیتهای اقتصادی
ت. بهبود دسترسی به خدمات اعتباری
در کلیه زمینههای فوق تجربههای قابل توجهی در کشورهای مختلف وجود دارند که دراین مقاله به برخی از آنها اشاره میشود.
2نقش فنآوریهای ارتباطات و اطلاعات در افزایش بازده زیست شناسانه تولید
علیرغم تلاشهای زیادی که در سالهای گذشته در زمینه نشر و انتقال دانش کشاورزی به بهرهبرداران آن صورت گرفته است، حجم زیادی از دانش و اطلاعات هنوز دور از دسترسبسیاری از افراد قرار دارد. علت این است که اطلاعات به تنهایی مفید نیست، مگر اینکه بخشخاصی از آن سازمان یافته و از طریق رابطه بین تولیدکنندگان و مصرفکنندگان آن و برایدستیابی به اهداف خاصی مورد تجزیه و تحلیل و در نهایت کاربرد قرار گیرد. ناموزونی در میزان عملکرد محصولات در بین کشاورزان نمونه بارزی از عدم توازن در رسانش اطلاعات مدیریت مزرعه است. از طریق رساندن اطلاعات فنی برای تمامی بهرهبرداران کشاورزیمیتوان امکان کاربرد توصیههای فنی و فنآوریهای زراعی را در بین تعداد بیشتری ازآنها ایجاد نمود. مهمترین محورهای اطلاعاتی در این زمینه عبارتاند از:
الف. اطلاعات فنی و مهارتهای تولیدی بهتر و کارآمدتر برای انجام امور مزرعه واحدبهرهبرداری
ب. اطلاعات در زمینه عوامل خطرساز (ریسک)، کاهش مخاطره (ریسک) و ضایعاتتولیدی
پ. اطلاعات پیشبینیهای اقلیمی (آب و هوا) و تنشهای محیطی.
3نقش فنآوریهای ارتباطی و اطلاعاتی در افزایش بازده اقتصادی تولید
یکی از بارزترین نوع اطلاعات مفید در توسعه کشاورزی اطلاعات بازار و قیمتهاست.قیمتها از مهمترین عوامل محرک تولید کشاورزی است و تفاوت قابل توجه بین قیمتمحصول در مزرعه و در بازار مصرف میتواند از طریق اطلاعرسانی به موقع در زمینهقیمتها و عرضه و تقاضا و کشش بازار به نحو مطلوبی کاهش یابد. براساس برخی مطالعات، تجارت الکترونی (e-commerce) میتواند با کنارگذاشتن برخی واسطهها، درآمد تولیدکنندگان فقیر را ازطریق ارائه قیمتهای نهایی گاه تا 10 برابر درآمد معمول آنها افزایش دهد(Simon, Cecchini & Talat shah, Infromation & Communications Technologyas a Tool for Empowerment World Bank Empowerment Source Book, 2002
فنآوریهایارتباطات و اطلاعات میتوانند، از طریق مرتبطساختن کشاورزان با بازارها، فعالیتهایاقتصادی افراد دور از دسترس را بهبود بخشند و کسب و کار در نواحی روستایی توسعهنیافتهرا رونق بیشتری بدهند.
قیمت نهادههای مصرفی مزرعه (مانند کود، سم و بذر) و نیز قیمتهای ماشینآلات وادوات و همچنین استانداردهای کمی و کیفی محصولات، قوانین صادرات و واردات و نظیرآنها نیز اطلاعات مهمی هستند که میبایست بهروز در اختیار بهرهبرداران کشاورزی قرارگیرند.
نگاهی به چند تجربه
مروری بر تجربههای برخی کشورهای در حال توسعه در بهکارگیری فنآوری ارتباطات درتوسعه روستایی و کشاورزی نشان میدهد که استفاده از فنآوریهای اطلاعاتی تقریبا درتمامی این کشورها، به تناسب تواناییهای آنها، مور توجه است. در این زمینه نمونههایبسیاری از اقدامها و سیاستهای کلان، مانند راهبردهای ملی توسعه این فنآوریها وجوددارند و در عین حال ابداعات و ابتکارها و برنامههای خاصی نیز به صورت زیرمجموعه سیاستگذاریهای کلان انجام گرفتهاند که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
شامل 14 صفحه Word
دانلود تحقیق توسعه نظام دانش و اطلاعات کشاورزی