لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه :19
بخشی از متن مقاله
چکیده
درباره چگونگی مدیریت شهری در ایران گذشته، به ویژه در دوران پیش ازاسلام، اطلاعات دقیقی وبسنده ای در اختیار نیست. با این حال، آگاهی ما از گستردگی وعظمت شهرهای باستانی ایران مانند هگمتانه، شوش، ایلام، سیلک وشهر سوخته این موضوع را روشن می سازد که زندگی در آن شهرها بدون وجود دستگاه منظم اداره کننده شهر اماکن پذیر نبوده است. از این رو در این مقاله سعی می شود ویژگیهای اساسی شهر نشینی روزگار گذشته ایران که پیوندی اساسی با مدیرت شهری داشته بیان شود تا در پرتو آن بتوان برخی ویژگیهای اصلی مدیریت شهر آن روزگار وامروز را بیان کرد.
مقدمه
مفهوم اصلی مدیریت شهری،اموری که باید مدیریت شود،مسئولیت و وظیفه اصلی مدیران شهری همواره با توجه به سلیقه و عقاید اشخاص مختلف متفاوت بوده و معنای کلی برای فهم و درک این واژگان وجود ندارد .در حالیکه وجود معنی واحد و فرآیندهای استاندارد برای هر کدام از واژگان فوق می تواند در اداره و تصمیم گیریها و ارزیابیهای صحیح در مورد شهرها بسیار مثمر ثمر باشد . بر این اساس هر مدیر با استفاده از خط مشی های درستی که از مدیریت شهری بدست می آورد می تواند پروژه ها را کاراتر انجام دهد و خدمات عمومی بهتر و محیط زیست سالمتر،هدفی واقعی و دست یافتنی تر و در نتیجه شهری زیباتر و اقتصادی تر برای شهروندان بسازد. آشفتگی در معانی این واژه ها مدیران را دچار سر در گمی می کند.
از نظر بانک جهانی مدیریت شهری یک فعالیت شبه تجاری برای دولت هاست. به عبارت دیگرمدیریت شهری یعنی اداره امور شهری و کارایی بیشتر برای استفاده از وام های بانک جهانی می باشد. بعضی اوقات مدیریت شهری بعنوان ابزاری برای اجرای سیاستگذاریهای شهری در نظر گرفته می شودکه به مفهوم علم اداره جامعه می باشد
به نظر می رسد که اگر ما مفاهیمی که در مورد اقدامات گذشته و حال انجام می گیردنظیر (طراحی کالبدی،مدیریت پروژه ،علم الاداره،....)رابا هم ترکیب کنیم بیشتر به درد امور شهر خواهد خورد .اگر چه هر گروهی ممکن است خواسته های خود را در تعریف مدیریت اعمال کنند. اما همه گروه های مختلف از مدیریت شهری توقع دارند که سطح زندگی در سکونتگاههای شهری را بالا ببرد .و بطور کلی مدیریت شهری باید شامل موارد زیر باشد.
- اتخاذ یک دید وسیع و همه جانبه نگر: دیدی که شامل برنامه ها،سیاستگذاریها،اجرای پروژهها و همچنین اداره برنامه ها ،سیاستگذاریها و پروژه ها و توزیع مناسب خدمات و کالاها و در عین حال برنامه ریزی و ساختمان سازی شود.
- پیگری اهداف :مدیریت به دلایل کافی برای فعالیت خود نیاز به اهداف دارد. این اهداف هستندکه مسائل و موقعیت هایی را که مدیریت باید بر آنها تمرکز کند مشخص می کنند . اهداف همچنین از این جهت که پایه ای برای ارزیابی کارایی و بهره وری محسوب می شود مهم است.
- احساس مسئولیت: اگر بپذیریم که مدیریت با مفهوم مسئولیت قرابت دارد ، آنگاه نیاز ما برای رسیدن به تعریفی روشن از مدیریت حتی بیشتر می شود. اغتشاش در مفهوم مدیریت شهری مانع ارزشیابی صحیح افراد مسئول می شود. برای واگذاری مسئولیت باید مفهوم مسئولیت به خوبی درک شود تا مدیران با فهم اینکه چه کار باید انجام دهندتوانایی پاسخگویی به در خواستهای مردم را برای بهبود وضعیت محیط شهری داشته باشند.
مدیریت شهری در ایران در دوران باستان
در دوران مادها، شهر ها بیشتر کارکرد نظامی وسیاسی داشتند در آن دوران ساختار اقتصادی- اجتماعی کشور چندان تکامل پیدا نکرده بود تا رونق بازرگانی وتولید صنایع دستی را که هر ئوع به زندگی شهری شکل می دهند سبب گردد.
پس از شکست هخامنشیان به دست اسکندر مقدونی وایجاد حکومت سلکویان، سیاست پادشاه جدید بر ایجاد شهر هایی نو وتوسعه شهر نشینی قرار گرفت. این روزگار نمایانگر تجربه بزرگ تاریخی در بنیان گذاری شهرهایی است که حکومت خود فرمان( به سبک شهرهای یونانی) دارند ودر این زمان است که شهر نشینی در ایران شتاب می گیرد. در روزگار سلوکیان، شهر ها از نظر حقوقی تابع مستقیم فرمانهای شاه بودند ودر هنگام بروز اختلاف میان آنها ومقام های اداری ساتراپی، نمایندگان شهر به پادشاه مراجعه می کردند اما بیشتر پادشاهان سلوکی از دخالت مستقیم در امور داخلی شهر ها اجتناب می کردند. زیرا امور داخلی شهرها توسط شورای شهر اداره می شد. شهروندان از آزادی عقیده برخوردار بودند ودرشهرهایی که جمعیت آن ترکیبی از اقوام گوناگون بود، هر گروه سنتها وآداب خود را به جا می آورد.
درباره جزئیات شیوع اداره شهرها در دروان سلوکیان ،اطلاعات زیادی در دست نیست. پیگولوسکایا در این زمینه می نویسید:« ازاداره پولیسی شهرهای ایران در مقیاس وسیع نمی توان سخن گفت. آگاهی از پیرامون مراکز هلنیستی این کشور به قدری ناچیز است که گاه جز نام، چیزی دیگر از آن برجانمانده است.»
از اندک آگاهی های موجود در این زمینه می توان به اطلاعات موجود درباره شهر سلوکیه اشاره کرد. این شهر را مجلس سنای شهر اداره می کرد که در آن صد نفر بر پایه ثروت وخرد انتخاب می شدند. تاسیتوس مورخ یونانی عقیده داشت که اینان مظهر نیروی مردم وضامن آن بودند. البته روشن است که این عده اشراف وبزرگان بودند که اداره امور شهر را بر عهده داشتند.
در روزگار پارتیان، سیاست اداره شهرها بر تابعیت پادشاه قرار داشت. شهرهایی که به شیوه پولیسی اداره می شدند گرفتار تضادهای درونی ومبارزه شدید طبقاتی بودند که بیشتر متوسل ومراجعه به شاه ، اختلافشان را حل وفصل می کردند. شاه نیز هیچ گاه فرصت را برای مداخله واعمال قدرت در شهرها از کف نمی داد.
برای نمونه می توان به مداخله اردوان سوم پادشاه پارت، در سالهای 21 و22 میلادی در شهر شوش اشاره کرد. در متن مقاله ای که او به اهالی شوش نوشته ، مسئولان وسپس اهالی شهر مخاطب قرار گرفته اند . به نظر می رسد مقصود از مسئولان آن دسته از نماینگان شهر بوده اند که حق اداره امورآن را داشتند. در شوش فرمانه پادگان یا ساتراپ ونیز خزانه دار مخصوص که با عنوان Otanaias آمده نیز از زمره مسئولان بودند . مسئولان برای مدت یکسال انتخاب می شدند.
این نامه به خوبی سازمان ومسئولان اداره کننده شهر شوش را شان داده است. بنابر این میتوان گفت که خود فرمایی ، یکی از وجوه تشابه پارتیان وسلوکیان در اداره امور شهرهاست.
در روزگار ساسانیان همه شهرها زیر فرمان وقدرت شاهان قرار داشتند. این نکته که شهرها رفته رفته به تابعیت شاهان در آمدند وزمینه برای مداخله شاهان در امور شهرها فراهم آمد خود واقعیتی است.
نوشته های یونانی ، شوشی ونامه منقوش اردوان سوم به شهر مذکور موید این واقعیت است. در این دوران شهرهای بزرگ ومهم که روستاهای پهناور داشتند از جنبه اداری در ردیف شهرستانها قرار می گرفتند وراس آنها حاکمی موسوم به شهراب(شهردار) اداره امور را برعهده داشت.
در آغاز پادشاهی ساسانیان- خاصه در قرن ششم- شهرهای بسیاری پدید آمد. شهرهای کهن نیز گسترش ورونق فراوان یافتند. در واقع رونق بارگانی وصنعت، گسترش شاه راههای داد وستد و بازرگانی ورشد شهرهای وابسته به دستگاه اداری پادشاهی ، از میان رفتن نهادهای یونانی شهر، افزایش دخالت دستگاه اداری در زندگی شهری وامور اصناف وبازرگانان وفعالیتهای اقتصادی آنان از مهمترین ویژگیهای دوره ساسانیان است.(احمد اشرف، ویژگی تاریخی شهرنشینی در ایران، فصل نامه علوم اجتماعی تیر 1354)
منابع وماخذ:
اشرف، احمد: شهر نشینی در ایران از دیگاه جامعه شناسی تاریخی
سعید نیا،احمد : مدیریت شهری 1379
شیعه، اسماعیل:مقدمه ای بر تاریخ شهر وشهر نشینی در ایران 1367
پیگولوسکایا : شهرهای ایران در روزگار پارتیان وساسانیان، ترجمه عنایت الله رضا، 1367
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سازمان چاپ وانتشارات وزرات فرهنگ وارشاد اسلامی، تهران،1370.
فربودی، یوسف: اداره امور شهرداریها، دانشگاه تهران، 1362.
ایمانی جاجرمی، حسین: بررسی آمار شهرداریهای تاسیس شده در ایران، وزارت کشور.
متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است.
دانلود فایل
دانلود مقاله کامل درباره سیر مدیریت شهری در ایران